06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

nalo eBhayibhelini kunganakwa kutsi Iitsini bese Iifakwa esitifiketini sekutalwa.<br />

Labanyenti bantfu emagama abo asekhaya asekugcineni, kucaliswe ngemagama<br />

esilumbi labangawati nekutsi atsini. Khumalo, (2000) uyichaza kancono lendzaba<br />

nangemagama akhe abeka atsi:<br />

Akugcini lapho ngoba abaningi bethu baqanjwa amagama<br />

esiNgisi, esiFulentshi, esiPutukezi nokunye ngabefundisi<br />

abamhlophe. Babili bathathu abaziqondayo izincazelo zalawa<br />

magama abo. Lawo magama okuthunjwa kwethu nokuthenwa<br />

nokuphakulwa kwethu kokwakwethu, yiwona angongqa<br />

phambili komazisi bethu. Kuyiqiniso elithe qwa ukuthi ibizo lami<br />

lokuqala kwakungeke futhi akusoze kwaba ngelesiNgisi ngoba<br />

angisilona iNgisi. Ekujuleni kwenhliziyo yami kuyisilonda<br />

esophayo nozozo obhibhayo ukwazi ukuthi ibizo lami lakwethu<br />

lanqindwa amanqindi yimithetho yezwe ehambisana<br />

nokuthunjwa kwengqondo nobumina.<br />

(Khumalo, 2000:6).<br />

Yindzaba lebuhlungu kabi lena futsi ledzinga kufakelwa tibuko. Loku sekwenta<br />

bantfu bakitsi kutsi banyembenye emagama abo asekhaya batsandze lawa eSilumbi.<br />

Khumalo, (2000) ulandzisa kutsi bantfu bebalwa babange kusetjentiswa<br />

kwemagama. Asimuve nabeka atsi:<br />

Emihleni yobuncane bethu, kwakuliwa kUbangwa ukuthi<br />

untanga yakho ukubize ngebizo lasekhaya esikoleni noma<br />

esontweni. Isimanga ngesokuthi abantu bebangalwi uma<br />

untanga yakhe embize ngebizo Jakhe lesilungu ekhaya noma<br />

ezinkomeni. Konke kwakwenziwa ukugxishwa imfucuza<br />

yemfundisoze yabathumbi bezingqondo zomuntu womdabu.<br />

(Khumalo, 2000:6).<br />

Ngubane, (1995) encwadzini lehlelwe nguMakobane nalabanye, (1995) ubika kutsi<br />

asengumfundisi eMgungundlovu ngeminyaka yabo-1970 wake wafoneJwa<br />

ngumzalwane wesilisa acela kubhatjatiselwa umntfwanakhe. Kulokubhatjatiswa<br />

kwalomntfwanakhe bekangafuni nangeliphutsa kutsi aniketwe lelinye ligama<br />

ngaphandJe kwaleli lesintfu lametse Iona vena. Wabuye wakubeka lomzalwane kutsi<br />

uma sifiso sakhe singentiwa, vena nemndeni wakhe batawuphuma baphele eRoma.<br />

Ngubane wayitsembisa lendvodza kutsi sicelo sayo utasindlulisela kuBhishopi<br />

136

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!