ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
06.05.2013 Views

3.3.2 Umlandvo webakaMdluli 3.3.2.1 Tinanatelo tabakaMdluli 3.3.3 Umlandvo webakaSimelane 3.3.3.1 Tinanatelo takaSimelane 3.3.4 Umlandvo wakaShongwe 3.3.4.1 Tinanatelo takaShongwe 3.3.5 Umlandvo wabakaTfwala 3.3.5.1 Tinanatelo takaTfwala 3.3.6 Um/andvo wakaMah/a/e/a 3.3.6.1 Tinanatelo takaMahlalela 3.4 Emagama esintfu 3.4.1 Kubaluleka kwemagama esintfu 3.4.2 Emagama esintfu nemagama asesontfweni 3.4.3 Emagama emakhosi akaZulu Sehluko 4 4.0 Inkholo yesintfu (yemaSwati) 4.1 Singeniso 4.2 Mvelinchanti 4.3 Bunjalo benkholo yesintfu 4.4 Budlelwane nemtselela wenkholo yobuKhrestu Sehluko 5 enkholweni yesintfu 5.0 luhlatiyo, JokutfolakeJe, tincomo kanye nesiphetfo 178 5.1 Singeniso 178 5,2 luhlatiyo lwelucwaningo 178 5.3 lokutfolakele netincomo 179 5.4 Siphetfo 188 6. Tincwadzi letisetjentisiwe 190 xiij 111 114 115 117 119 122 125 127 129 131 132 132 135 139 143 143 145 153 170

SEHLUKO 1 1.0 SETFULO SELUCWANINGO 1.1 Singeniso Labadzala batsi sihlahla lesingenatimphandze sisuke sifile. Kantsi ngakulolunye luhlangotsi kucina nekusimama kwetimphandze kusho kuphila nekusimama kwesihlahla leso. Buntfu abusekho ebantfwini. Bantfu sebaphendvuke tilwane futsi tincono netilwane ngobe vele titiphilela bulwane, amange tigucuke. Kugagadlelwa kwebantfwana bagagadlelwa boyise kuyintfo leshwacisa lugogo. Kubuhlungu kabi kutsi bantfwabetfu abasakwati kudlala emigwacweni ngobe naku emadvodza sagucuka aba titsa tebantfwana. Ingani abasatfunywa ngisho nasetitolo ngobe naku kwesatjwa bantfu labadvuna. Kantsi netalukati nanato atisaphephanga, setigagadlelwa nabatukulu imbala. Ingabe konakelephi? Inkhosi leseyakhotsama Sobhuza Wesibili wake wakhuluma kaLozitha nga-1969 akhamela emabutfo yabeka yatsi Imbube: Intfo lenilimatile lenitawuhamba niyowufundza kutsi sitawufike sente njani. Nilinyatwe kutsi nentiwe bugcili tive, nemukela bugcili nine, ningati kutsi senimukele bugcili nje ngulapho senilahla konkhe, konkhe, nabo bafisele kona loko. Imfundvo labasinike yona basinike imfundvo yebugcili. Kube nawungalingisa umlungu ubatjele kutsi asenibuke lentfo ibuyela intfo niyibuke bakutsele ngemanti. Ngebugcili kwabonakala kutsi nawe sewutawulingisa loku lokuvele kuvunywa nguyihlo. Ngula imfundvo yakitsi-ke yalimala khona itsetfwe bugcili, seniba tive tetigcili. Inkholo sayinikwa tive, tasinika inkholo yebugcili. Abone basinike inkholo yalapha e­ Afrika lefanele tsine, (Simelana naBhembe, 1969:12). Kwangatsi beliphengula LiBhuza Iisemkhonweni lebeyikhuluma ngako nyalo vele sesiphila kuko. Iisetandleni. Loku Ngenhlanhla siSwati

SEHLUKO 1<br />

1.0 SETFULO SELUCWANINGO<br />

1.1 Singeniso<br />

Labadzala batsi sihlahla lesingenatimphandze sisuke sifile. Kantsi<br />

ngakulolunye luhlangotsi kucina nekusimama kwetimphandze kusho<br />

kuphila nekusimama kwesihlahla leso. Buntfu abusekho ebantfwini.<br />

Bantfu sebaphendvuke tilwane futsi tincono netilwane ngobe vele<br />

titiphilela bulwane, amange tigucuke. Kugagadlelwa kwebantfwana<br />

bagagadlelwa boyise kuyintfo leshwacisa lugogo. Kubuhlungu kabi<br />

kutsi bantfwabetfu abasakwati kudlala emigwacweni ngobe naku<br />

emadvodza sagucuka aba titsa tebantfwana. Ingani abasatfunywa<br />

ngisho nasetitolo ngobe naku kwesatjwa bantfu labadvuna. Kantsi<br />

netalukati nanato atisaphephanga, setigagadlelwa nabatukulu imbala.<br />

Ingabe konakelephi? Inkhosi leseyakhotsama Sobhuza Wesibili wake<br />

wakhuluma kaLozitha nga-1969 akhamela emabutfo yabeka yatsi<br />

Imbube:<br />

Intfo lenilimatile lenitawuhamba niyowufundza kutsi<br />

sitawufike sente njani. Nilinyatwe kutsi nentiwe bugcili<br />

tive, nemukela bugcili nine, ningati kutsi senimukele<br />

bugcili nje ngulapho senilahla konkhe, konkhe, nabo<br />

bafisele kona loko. Imfundvo labasinike yona basinike<br />

imfundvo yebugcili. Kube nawungalingisa umlungu<br />

ubatjele kutsi asenibuke lentfo ibuyela intfo niyibuke<br />

bakutsele ngemanti. Ngebugcili kwabonakala kutsi nawe<br />

sewutawulingisa loku lokuvele kuvunywa nguyihlo. Ngula<br />

imfundvo yakitsi-ke yalimala khona itsetfwe bugcili,<br />

seniba tive tetigcili. Inkholo sayinikwa tive, tasinika<br />

inkholo yebugcili. Abone basinike inkholo yalapha e­<br />

Afrika lefanele tsine, (Simelana naBhembe, 1969:12).<br />

Kwangatsi beliphengula LiBhuza Iisemkhonweni<br />

lebeyikhuluma ngako nyalo vele sesiphila kuko.<br />

Iisetandleni. Loku<br />

Ngenhlanhla siSwati

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!