06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sebakutsebulile. Jackie Mashiyane 1 utsi babe wakhe bekamtsembisa luswati<br />

losheshe avume nakukhulekwa. Empeleni utsi likhehla lithula ungatsi kufiwe<br />

nakunalokhulekako. Lifuna kucala libe nesiciniseko kutsi lolokhulekako ngempela<br />

ngumuntfu nobe !ivi nje.<br />

Phela ngesiSwati kuthandazwa ngesibongo. lngani kunenkholelo yekutsi tinyanya<br />

ngito letidvute naMvelinchanti manje nakukhulunywa nato tiwudlulisela lula<br />

umthandazo lowo. Sibongo sisetjentiswa kuto tonkhe timo letitsintsa kuphila<br />

kwemaSwati. Ginindza, (1992) uyichaza kanjena lendzaba:<br />

When sitting down to a meal in a homestead, or drinking<br />

beer from the common pot, the sibongo is recited before and<br />

after eating or drinking to express gratitude. Feasts of any<br />

kind, ritual or secular, as well as council meetings at chief's<br />

place are formally closed by reciting the sibongo of the host<br />

and its praises. On such occasions, one person leads and<br />

the group follows in unison. A headman who speaks to his<br />

ancestral spirits concludes his performance with his sibongo.<br />

(Ginindza, 1992:7).<br />

Kuhle kwati kutsi kusetjentiswa kwesibongo emicimbini leyehlukene akugcini nje<br />

ngemaSwati kepha kuyintfo leyentiwa beNguni. Loku kufakazelwa nguGinindza,<br />

(1992:8) nangemavi akhe atsi:<br />

The frequent use of sibongo in social interaction is common<br />

not only among the Swazi, but also among other Nguni<br />

groups of Southern Africa.<br />

Umuntfu angasifela sibongo sakhe. lngani loku lesitsi sibongo nyalo kunemlandvo<br />

lomudze kulabo bantfu lababitwa ngaso leso sibongo. Sibongo sivela khashane kabi.<br />

Khumalo, (1995) encwadzini yakhe letsi: Uphoko utsi kukhona tibongo letavela<br />

ngemagama ebantfu, kubuye kubekhona leti letavela ngetigemegeme letavelela lesi<br />

sigejana lesitsite sebantfu kugcine letinye tibongo letavela ngetento letitsite tebantfu<br />

labatsite. Manje kungako nje bantfu baleso sibongo basifela sibongo sabo ngobe<br />

1 Z J (Jackie) Mashiyane ungumfundzisi eNyuvesi yaKaZulu eLitikweni lesiZulu kantsi uliNdebele ngekutalwa.<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!