06.05.2013 Views

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

etintfombini ngobe kulapho kubonakala khona kutsi yatfomba ngobe<br />

yalalatelwa yahlanganiswa nenyanga. Kungako kutfomba kwayo kuyivumela<br />

kutsi seyikhulile ingagana, kodvwa ayihlangani nemngani wave ingakagidzi<br />

ngelisiko lesiSwati. Ase sive umbono waRadcliffe- Brown naForde (1975:89)<br />

kutsi bona batsini :<br />

For a few years after puberty, boys and girls are<br />

expected to have tingani (sweethearts ), but the girls<br />

may not fall pregnant without losing value on the<br />

marriage market and the boys are fined anything up to<br />

ten head ofcattle depending on the rank ofthe<br />

girl and the rulling ofthe court<br />

Kulesigaba, intfombi akumele kutsi ibone buntfombi bayo ize iyewugidza,<br />

uma kungenteka kutsi yonakale Iijaha lihlawuliswa tinkhomo letinhle<br />

kodvwa kuyehluka ngobe lukhalo Iwebantfu alulingani. Gogo Magongo<br />

(2001) banaJuiayi Mamba (2002) bavumelana ngekutsi :<br />

Ngalesikhatsi tintfombi tihamba tiyewugana ativalelisi<br />

kodvwa kusale kubonaka/e kamuva kutsi atikho nje<br />

tiyephi ngobe sebeva ngabomakhelwa kutsi tintfombi<br />

atikho tiyewugana.<br />

Nabo batali batoli bayati ngobe nabo bengca kuso lesigaba. kulisiko futsi<br />

kuyatiwa kutsi tikhatsi letinjena tikhona. Nasetibuyile, tonkhe letiganile<br />

titawufike tihhule enhloko, kungaleso sikhatsi lapho titawubitwa ngekutsi<br />

tingemachikiza ngobe kukhona lase titinhle ngaye. Nebatali bato letintfombi<br />

sebayabona kutsi setiganile. Gogo Magongo (2002) utsi :<br />

Lokuhhula uhloniphela lelijaha aze abe ngumfati.<br />

Letinwele ngeke tisatihhula imphilo yalo yonkhe. Utawuhlala atilungisa<br />

kuphela. Kutawutsi emva kwenyanga kuya kuletimbili sekabuyile emachikiza<br />

kuyawugana bese - bekhabo jaha batfumele tintfombi letimbili kutsi<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!