06.05.2013 Views

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

lelinikwa vena kutawuhlalwa kulungiswa njalo ngobe phela letinye tintfo tihle<br />

tikhohlweka. Litawuhlala lelidloti lifuna tintfo bese kwentiwa umsebenti<br />

ngobe lingafuni kusala ngaphandle. Ngaso sonkhe sikhatsi lifuna kuhlala<br />

likhunjulwa. Indlela yekuchumana nalo lelidloti kulihlabela nekuphahla.<br />

Lose waba lidloti angabikelwa esihlahleni lesikhetsiwe khona ekhaya nobe<br />

lugodvo lolomile lolubekelwe wona lomsebenti. Lesihlahla nobe lolugodvo<br />

luyahlonishwa.<br />

Uma lomdzala akhuluma nalamadloti uhlala phasi nobe aguce ngemadvolo<br />

kukhombisa inhlonipho. Lenye indzawo lapho emadloti angabikelwa khona<br />

kusendlini yagogo. Indumba yindlu yalabaphasi. Kuhlala khona tingubo<br />

temadloti telikhaya. Lomdzala ekhaya uyaye aphahlele kuyo lendlu nangabe<br />

kunemsebenti. Indumba ivamise kwakhiwa ngaseMphumalanga kodvwa<br />

umnyango wave ubuka eNshonalanga. Ngalesinye sikhatsi lohambile uma<br />

kuhanjwa kubukwa ematsanjeni kutfola kutsi ufuna indumba yakhiwe<br />

ekhaya nangabe beyingekho. Ngalesinye sikhatsi lohambile uma ngabe<br />

wetfwasa emadloti asaphila, nave uma asahambile utawufuna kuvela<br />

kulabaphilako ngawo lamadloti lafuna kutfwaswa. Kuyenteka kutsi nangabe<br />

ungenwe lidloti lemuntfu lowatfwasa asaphila, nawe wena lophilako kumele<br />

kutsi uyekutfwasa utewukhona kusebenta ngawo lamadloti. Lomunye atsi<br />

ngekumhlala lamadloti kufuneke kutsi uyekutfwasa. Ngekusho kwaMake<br />

Zwane (2001) waseMabondvweni (Langeloop) uwusekele kanjena lombono.<br />

Kutawutsi lapho atfwasile abe nemandla landlulele<br />

ekusebenta bese lamadloti ayamkhanyisela amnika<br />

kuhlakanipha akwati kusita bantfu labatabe<br />

badzinga lusito ngaleso sikhatsi.<br />

Uma emadloti akuye umuntfu uyakwati kusebenta alaphe bantfu etifweni<br />

letinyenti letehlukahlukene. Kungabi kwelapha kuphela kulesinye sikhatsi uba<br />

nemfuyo lenyenti latawube abelapha nangabe bete imali akabayekeli kepha<br />

bamnika nobe ngabe yini labanayo, kungaba tinkhomo, timbuti, timvu,<br />

50

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!