06.05.2013 Views

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

mhla tingemashumi lamabili nakubili enyangeni yeNgongoni emnyakeni wa­<br />

1921. Njengelisiko lesiSwati wanikwa lelinye ligama kwatsiwa nguSobhuza 11.<br />

Indzaba yemhlaba atange isijabulise sive lesimnyama, aze abona emaSwati<br />

kutsi kuncono abhale lesinye sikhalo asiyise esiveni semaNgisi ngobe indlela<br />

lekwabiwa ngayo umhlaba ayijabulisi. Umhlaba walabamhlophe bewungu­<br />

56% wesive ungu-29% kutsi wemakhosi ungu-3,7%. Lubisi (2002:31)<br />

lombono uwufakaza kanje :<br />

Umhlaba webelumbi<br />

Umhlaba wesive<br />

Umhlaba wenkhosi<br />

: 56%<br />

: 39.8%<br />

: 3.7%<br />

INgwenyama Sobhuza 11 wafundza kaZombodze lekusikolwa sekucala<br />

sekwakhiwa ngemaSwati alekelelana naHulumende, kepha sikolwa sekucala<br />

ngca bekusikolwa semaWeseli lesakhiwa ngemaMishinari kwase kulandzela<br />

iSheshi kwagcina emaLuthera. INgwenyama Sobhuza 1\ wacedza emabanga<br />

laphasi aneminyaka lelishumi nesihlanu kwadzingeka aye eMphumalanga<br />

Kapa ayewuphotfula khona imfundvo yaseSekhondari. Akamange afundze<br />

etikolweni temamishinari. INdlovukazi Labotsibeni waba neligalelo emphilweni<br />

yesive semaSwati neNgwenyama yawo Sobhuza 11. INdlovukazi Labotsibeni<br />

waphangalala ngemnyaka wa-1983 kwabekwa dzadzewakhe Nukwase.<br />

EmaSwati ngobe abengayitsanclzj kahle indzaba yemphi yekucala neyesibili<br />

yemhlaba, abambisana nemaNgisi ngekutsi emaSwati anikele ngemabutfo<br />

langemashumi lasitfupha nesikhombisa nemali lengangemadola langu 3000<br />

emphini yekucala. Emphini Yesibili emaSwati anikela ngemabutfo<br />

latinkhulungwane letintsatfu nemakhulu lasiphohlongo nemashumi lamatsatfu<br />

nesitfupha kutsi asite emaNgisi. Lubisi (2002:33) lombono uwufakaza kanje :<br />

Emphini yekucala yemhlaba emaSwati akhipha emabutfa<br />

langu-67 kanye nemali lengu-J:3000 anika emaNgisi. Leya<br />

mali yatsenga tindiza letimbili. Emphini yesibili yemhlaba<br />

34

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!