06.05.2013 Views

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Inkhosi Dlamini iv wakhotsama aneminyaka lengemashumi lamatsatfu nakune<br />

budzala mhla tisikhombisa kuMphala nga-1889. Inkhosi Dlamini iv<br />

walanclzelwa yindvodzane yakhe Bhunu. Inkhosi Dlamini iv watsatsa bukhosi<br />

aneminyaka lelishumi nakune kantsi bekadvume ngemagama akhe<br />

lababembita ngawo kutsi nguMahlokohla naHhili. Inkhosi njengenchubo<br />

yemaSwati kutsi nayitsatsa bukhosi kubeneligama leniketwa Iona. Nayo<br />

inkhosi yanikwa Iigama lelitsi Ngwane v. Ngwane v wasisebentela kakhulu<br />

sive semaSwati ngobe wabusa ngesikhatsi emaBhunu abanga live.<br />

Lokuphawulekako ngenkhosi Ngwane v kutsi ngemnyaka wa-1890<br />

kwasayinwa sivumelwano sekucala semaNgisi nemaBhunu kutsi incenye<br />

yeluPhongolo inikwe emabhunu khona atekwakha umgwaco. Nawo<br />

emaBhunu bekumele aphume aphele elimbabwe. Emva kwesivumelwano<br />

Hulumende watsenga lihotela I-Albert Bremer walenta emahovisi embuso,<br />

kodvwa umnikati walo watsi ufuna lelidolobha Iibitwe ngaye nemambala<br />

kwatsiwa yi-Bremersdorp kodvwa nga-1963 emaSwati alilahla leligama aletsa<br />

busha lelidolobha Iigama lelitsi kukaManzini lenalamuhla Iibitwa ngalo.<br />

Labamhlophe nakhona eSwatini batama kuphatsa ngobe ngisho nalo Iikhotho<br />

imbala beliphetfwe bantfu labamhlophe. EmaBhunu kungiwo lagweba<br />

emacala atsatse tincumo. Lokuphatsa kwemaBhunu kwenta kutsi kube<br />

nesivurnelwane sesibili sanga-1893 lebesinika emaBhunu emandla ekuphatsa,<br />

nekushaya umtsetfo kutsi iSwatini ifakwe eNtilasifali. EmaSwati abengayivisisi<br />

kahle indzaba yemaBhunu kubaphatsa kungako atfumela litsimba eNgilandi<br />

kutsi liyewuvisisa kahle ngalendzaba yekutsi babuswe ngemaBhunu elive<br />

laseNingizimu Afrika. Lelitsimba lesuka tilishumi ngenyanga yeMphala<br />

nga1894 laze lafinyelela eNgilandi tisikhombisa enyangeni yalweti nga 1894.<br />

Sikhalo sabo ngekusho kwaLubisi (2002:30) acaphune kuMatsebula<br />

(1993:157) sitsi:<br />

32

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!