06.05.2013 Views

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tintsaba teLubombo titfolakala eMphumalanga lapho tiphakame nga-400m<br />

uma ucatsanisa nelilwandle. EmaSwati latfolakala ahlala esikhwahlande<br />

lamanyenti atfolakala eMphumalanga. Lombono usekelwa bo Van Rensburg<br />

naOosthuizen (1986:272) uma atsi:<br />

To the East are the Lebombo mountains. These are about<br />

400 metres above the sea level. To the West is the<br />

highveld This is part ofSouth African highveld It is about<br />

1 200 metres above sea level. Between the Lebombos<br />

andthe highveld is the middleveld The land here is about<br />

300 metres above the sea level.<br />

LamaSwati eyame Iigede le Rissano Garda leliseKomatipoort, iMananga,<br />

iMatsamo letfolakala endzaweni vase Jeepes Reef kanye ne-Qshoek letfolakala<br />

endzaweni vase Oshoek. Enshonalanga yeNkhangala kuphakeme 1200m uma<br />

ucatsanisa nelilwandle, kulendzawo lesemkhatsini ilinganiselwa ku 300m uma<br />

ucatsanisa nekuphakama kwelilwandle.<br />

Uve laseSwatini linemifula lembalwa lemikhulu lesingabala kuyo umfula<br />

Lusushwane locala eNkhangala uye uyewutsela eMphumalanga. Umfula<br />

iMbuluzi lemhlophe nalemnyama ichamuka eNkhangala bese igeleta ngase<br />

Mphumalanga ize ifinyelele eLubombo. Umfula iNkomazi ugeletela<br />

enshonalanga uma usasuka e5watini ngembi kwekutsi ugeletele<br />

eMphumalanga lapho ulibhekise eLubombo ngase Komatipoort, ugelete<br />

wendlule eMasibekela, kaHhoyi, eMangweni nase eTonga. Umfula iNkomazi<br />

uhlangana neMlumati lochamuka eJepees Reef ugelete uyekwendlula<br />

eLangeloop (eMabondvweni), kaMhlushwa bese uyawuvumbuka ePhiva lapho<br />

utsela eNkomazi uba munye. Inkomazi ishosholoze ize iyewuhlangana<br />

neMgwenya bese ungena eMozambiki ngase Rissano Garda lapho ungena<br />

sewuyiNkomazi kuphela. Lemifula itfolakala kakhulu lapho kunebantfu<br />

labangemaswati futsi lebaphila sona siSwati bakhuluma siSwati lekulilimi<br />

26

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!