LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

Lengoma ihlatjelwa nje ikhombisa kutsi lomlobokati sewutelwe kabusha.
Lesalukati sitawutsatsa lelibovu bese sigcobisa lomlobokati wonkhe
umtimba. Lelilibovu kutsiwa yingati, ngobe phela uma umuntfu atalwa Iba
khona ingati emtimbeni wakhe laphuma nayo kunina. Naye lomlobokati
kuyindlela latalwa ngayo kulomuti. Lesalukati simgcobisa wonkhe umtimba
size siyewufika elutwaneni lekugcina lelunyawo. Kulowo mzuzwana
kutawuletfwa umntfwana lekutsiwa ngumntfwanakhe welibovu. Lomlobokati
batawutsi bangacedza kumgcobisa lelibovu bese nave uyalitsatsa ugcobisa
lomntfwana lanikwe vena. Nguye umntfwana wekucala wemlobokati.
Umlobokati anganikwa umntfwana wentfombatane nobe wemfana.
Nakungenteka aniketwe umntfwana wentfombatane namzukwana
ayawukwendza kutawuba nguye lotawuvumela wonkhe umtsimba wakhe,
kantsi nakulona wemfana umntfwana nguye lotawumela konkhe kuteka
kwakhe umfati. Assa Mahlalela (2002) ukubeka kanjena:
Umntfwana wemfana nangabe anikwe yena uyajabu/a
kakhu/u um/obokati ngobe nguye umntfwanakhe cobo
ngobe ngeke ahambe /apha ekhaya.
Utawuteka makoti ahlale nave kulo lelokhaya. Kuphila nekugula kwalowo
mntfwana kutawatiwa nguye umlobokati. Ucala ngaleso sikhatsi nakanikwa
lomntfwana kuphatsa kanye nekunakekela umntfwana. Kunikwa kwakhe
lomlobokati umntfwana kuyindlela yekucala umuti wakhe kulelo khaya
lekungene kuyo.
Ngekunikwa kwakhe lomlobokati lomntfwana kusho inkhaba yakhe. Uma
umuntfu angambuta kutsi iphi inkhaba yakhe utakwati kusho kutsi
isekutseni ngobe asuke asho inkhaba yalomntfwana wakhe lanikwe vena.
Ingani phela lomntfwana usuke amele vena. Kutalwa kwakhe kulelikhaya
kumelwe nguye lomntfwana. Umlobokati ngaleso sizatfu sewuyakwati kusho
ngalokuphelele kutsi vena yakakhe inkhaba ikuphi ngalomntfwana. Isuke
205