LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ... LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
06.05.2013 Views

PHUMA JAHA LAMI Makwakwa fah/eh/' ekuseni Uyesaba unabojaha Yekanini tinjobo tetfu Hhe/a nabonjobo Hhe/a nabonjobo Injobo isemajaheni bonkhosi Uyajabu/a unabomntfwana Uyajabu/a unabojaha Hhe/a nabojaha isesangweni Phuma jaha lami. Phuma jaha lami ngikubone Phuma jaha lami Phuma jaha lami phume/a ngaphandle Phuma ngikubone bo ! Phumel' ebaleni Umlabokati ngalesikhatsi ahlabela lengoma, uphuma yedvwa esicukwini agidza abheke khana ejaheni lakhe. Nala lelijaha Iimbukile kutsi ugidza njani. Utawutsi umlobokati nakefika kulo lelijaha lakhe, abe ahlabela kakhulu lesigatjana lesitsi: Phuma jaha lami, Phuma jaha lami ngikubone Phuma jaha lami Phuma jaha lami phumel'eba/eni Phuma ngikubuke bo ! Phumel' ebaleni. Nala lelijaha Iiyasukuma lisine kanye kanye nemlobokati walo. Dlamini (1995:169) lombono uwusekela kanje: I 179

The groom, who is also traditionally dressed, is part of the audience. However, he is finally invited to join his bride in the dancing towards the end of the dancing ceremony. Umlobokati nelijaha batawugidza bobabili, enkhundleni lapho babukwe bantfu bonkhe bantfu. Kutawutsi emva kwesikhatsi bagidza, bese umlobokati ubuyisela Iijaha lakhe lapho belihleti khona nalamanye emajaha. Umlobokati utawuchubeka agidze naletinye tingcugce nobe . bafati labasandza kwendza lababili nobe batsatfu. Umuntfu losuke abukwe kakhulu nguye umlobokati ngobe nguye umuntfu labafuna kumbona kakhulu kutsi ugidza njani. Bantfu labakhona emtsimbeni batawube bashaya tandla, balilitela ngalesikhatsi ahlabela, aphindze agidze ngekutimisela lokukhulu. Dlamini (1995:169) utsi: The perfomance marks the climax of the dancing ceremony and is where the bride has to display her skills in presenting traditional songs. Ngalesikhatsi lokubalulekile kugidza. Umlobokati uhlabela tingoma letahlukahlukene ngobe afuna kutigidza tonkhe. Ufuna kubonakale kutsi uyayati imihambo yesiSwati nekutsi Iisiko lakhe uyalati futsi uyalitsandza. Onkhe emehlo asuke atse njo kuye njengobe kulilanga lakhe. 4.11 KUGANA NGENKHOMO Uma umlobokati asacedzile kusinela wonkhe umuntfu lokhona enkhundleni, uyagana. Ngalesikhatsi umlobokati aseyintfombi aphuma lena ekhaya kabo, kuba khona emajaha lachuba inkhomo aye nayo lena lapho intfombi iya khona. Lenkhomo ikhishwa ngumnumzane welikhaya ati kutsi intfombi yakakhe kumele igane ngayo. Kugana ngenkhomo-ke esiSwatini ngiko lokuhle ngobe kubonakala lapho kutsi lomlobokati ubuya ekhaya lelinjani. Lenkhomo ichuba vena umlobokati lapho aya khona. Uma lenkhomo 180

PHUMA JAHA LAMI<br />

Makwakwa fah/eh/' ekuseni<br />

Uyesaba unabojaha<br />

Yekanini tinjobo tetfu<br />

Hhe/a nabonjobo<br />

Hhe/a nabonjobo<br />

Injobo isemajaheni bonkhosi<br />

Uyajabu/a unabomntfwana<br />

Uyajabu/a unabojaha<br />

Hhe/a nabojaha isesangweni<br />

Phuma jaha lami.<br />

Phuma jaha lami ngikubone<br />

Phuma jaha lami<br />

Phuma jaha lami phume/a ngaphandle<br />

Phuma ngikubone bo !<br />

Phumel' ebaleni<br />

Umlabokati ngalesikhatsi ahlabela lengoma, uphuma yedvwa esicukwini<br />

agidza abheke khana ejaheni lakhe. Nala lelijaha Iimbukile kutsi ugidza<br />

njani. Utawutsi umlobokati nakefika kulo lelijaha lakhe, abe ahlabela<br />

kakhulu lesigatjana lesitsi:<br />

Phuma jaha lami,<br />

Phuma jaha lami ngikubone<br />

Phuma jaha lami<br />

Phuma jaha lami phumel'eba/eni<br />

Phuma ngikubuke bo !<br />

Phumel' ebaleni.<br />

Nala lelijaha Iiyasukuma lisine kanye kanye nemlobokati walo. Dlamini<br />

(1995:169) lombono uwusekela kanje:<br />

I<br />

179

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!