LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ... LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
uninatala angamtsandzisisi kahle ngobe acabanga kutsi utamehlukanisa nemntfwanakhe. Umlobokati nakahlabela lengoma uyagidza sibili. Onkhe emehlo phela atse njo kuye. Dlamini (1995:169) ukubona kanje: The bride has to perform to the best ofher ability as she is the centre ofattraction. Umlobokati ukhipha lonkhe likhono lakhe lekugidza ngalesikhatsi. Kumele kutsi kubonakale lelijaha Iitekile sibili, alikateki lidliwa. Umtsimba emva kwekuhlabela kwakhe lengoma utawutsatsa lenye ingoma ahlabele nave. Lenye yetingoma letihlatjelwa ngumtsimba uma ujabulisa lijaha nebelikhaya ngulena letsi: SICHOLO Umholi Saye saba sihle, Lesicholo salomake, Batsi bayadlala okandaba, Likhorasi: Yebo mngani ngalamba, Lashona yeGabisile. Umholi Saye saba sihle, Lesicholo sadzadzewetfu, Batsi uyadlala okandaba. Likhorasi: Yebo mngani ngalamba, Lashona yeGabisile. Kugidza kube kuchubeka njalo ngobe kusuke sekungiso sikhatsi sakhona. Kugidzelwa bemndeni nesive sonkhana lesikhona kulomcimbi. 177
Nakusagidvwa bemndeni nebendzawo batawunika umlobokati tipho nemtsimba wonkhe kulabo lebagidza kahle. Imali lenikwa umlobokati ihlonywa enhloko ilenge naletinyongo kantsi nalabagidza kahle nanabo banikwa tipho letinjengemali nalokunye. Dlamini (1995:169) utsi: The audience can give out small presents such as coins, fruits and sweets to the dancing group. Umuntfu nakenta intfo lenhle uyabongwa esiveni semaSwati. Lokubonga akwentiwa kuphela emntfwini lomatiko kepha nakunobe ngubani lowenta lokuhle. Emajaha nemadvodza ayajabula kakhulu uma umtsimba ugidza kahle. KUjabula kwawo kuwaveta ngekutsi agcume enkhundleni lapho kugidvwa khona, aphoseke. Uma lijaha nobe indvodza iphoseka isuke ingene enkhundleni yodvwa, icondzane nentfombi tsite bese yenta kwangatsi ifuna kuyishaya ngesagila kube ishaya phasi ngelinyawo linye lelinye i1ifinyetile. Dlamini (1995:169) uwusekela kanjena lombono: Men sometimesjump over towards the outstanding dancer. Lokuphoseka kwalabadvuna nako kungulenye indlela lekhombisako kutsi lentfo bayayijabulela kantsi kulesinye sikhatsi kuye kube nalabafuna kutsi babonakale kutsi bayakwati kugidza. Kugidza lokuhle ngiko loku atsi uma umlobokati agidza bantfu labanyenti bakujabulele. Ngaleso sikhatsi umlobokati netingcugce tiyagidza, tigidza kanyenti tehla tiyenyuka tigidza embi kwendvodza yemlobokati. Kutawutsi emva kwesikhashana sebagidze emahlandlana, umlobokati utawucala ingoma lekatawulandza ngayo indvodza yakhe ingene enkhundleni. Ingoma lehlatjelwako lapho itsi: 178
- Page 150 and 151: A man treats his wifes father with
- Page 152 and 153: sekwendlulele ngobe vena sewusedvut
- Page 155 and 156: UNGAPHANDLE LEMUTI WESISWATI Uma um
- Page 157 and 158: itewuhlatiywa sive netindvuna khona
- Page 159 and 160: 3. Ludziwo Iwemjoni. Loludziwo kuni
- Page 161 and 162: ngobe losandza kufika kumele ambite
- Page 163 and 164: usuke ungakapheleli uma ute sibaya.
- Page 165 and 166: 3.7.7 LITlE LEKUSILA Likhaya kumele
- Page 167 and 168: 4.0 UMTSIMBA 4.1 SINGENISO SEHLUKO
- Page 169 and 170: tjwala kodvwa banganatseli kudzakwa
- Page 171 and 172: itente ngembi kwekutsi ifike kuleti
- Page 173 and 174: ahlale bangakhulumi bantfu basemend
- Page 175 and 176: Uninatala wave kumele imentele konk
- Page 178 and 179: yentfombi, ayifihlwa, kumele kutsi
- Page 182 and 183: Umholi Likhorasi Umholi Likhorasi U
- Page 185 and 186: ngekuyivalelisa, emavi akhe atawuhl
- Page 187 and 188: Make lophetse umtsimba ubuka kahle
- Page 190: Umholi Likhorasi Sengikhalela babe,
- Page 193 and 194: loko. Bagidza bobabili khona bantfu
- Page 195 and 196: The practice among the traditional
- Page 197 and 198: Ukhorasi Umholi Likhorasi Umholi Li
- Page 199: Indlela lekavunule ngayo umlobokati
- Page 203 and 204: The groom, who is also traditionall
- Page 205 and 206: 4.12 INHLABISAMTSIMBA KUHLATJWA KWE
- Page 207 and 208: sakhe. Labadzala batawutsatsa umlob
- Page 209 and 210: ninobabili kepha uma lengoma. Lutsa
- Page 211 and 212: Sigaba lesilandzelako nasacedzile k
- Page 213 and 214: kubonakale kutsi umlobokati ungenil
- Page 217 and 218: Insulamnyembeti iyakhishwa nobe nga
- Page 221 and 222: mbamba Iwawo langeke acitfwe naseku
- Page 223 and 224: Khumalo (1997:527) ubeka kanjena ma
- Page 225 and 226: akulingani naloku kwematibuko. Emat
- Page 229 and 230: Lengoma ihlatjelwa nje ikhombisa ku
- Page 231 and 232: ekutseni kusibopho kubo bobabili kw
- Page 233: Emva kwaloko kutawuta bafanyana nem
- Page 236 and 237: Inkomo kanina yaziwa ngokuthi yinko
- Page 238 and 239: Kutawutsi ngakusasa ekuseni inyongo
- Page 240 and 241: kodvwa kumele kutsi ngekuhamba kwes
- Page 242 and 243: atsandza indlela lakhulilseke ngayo
- Page 244: Lisikela utawusika ngalo tjani beku
- Page 247 and 248: aphakela kusale ngobe kunebantfwana
- Page 249: ngisho nobe ngabe bacabene nemyeni
Nakusagidvwa bemndeni nebendzawo batawunika umlobokati tipho<br />
nemtsimba wonkhe kulabo lebagidza kahle.<br />
Imali lenikwa umlobokati ihlonywa enhloko ilenge naletinyongo kantsi<br />
nalabagidza kahle nanabo banikwa tipho letinjengemali nalokunye. Dlamini<br />
(1995:169) utsi:<br />
The audience can give out small presents such as coins,<br />
fruits and sweets to the dancing group.<br />
Umuntfu nakenta intfo lenhle uyabongwa esiveni semaSwati. Lokubonga<br />
akwentiwa kuphela emntfwini lomatiko kepha nakunobe ngubani lowenta<br />
lokuhle. Emajaha nemadvodza ayajabula kakhulu uma umtsimba ugidza<br />
kahle. KUjabula kwawo kuwaveta ngekutsi agcume enkhundleni lapho<br />
kugidvwa khona, aphoseke. Uma lijaha nobe indvodza iphoseka isuke<br />
ingene enkhundleni yodvwa, icondzane nentfombi tsite bese yenta<br />
kwangatsi ifuna kuyishaya ngesagila kube ishaya phasi ngelinyawo linye<br />
lelinye i1ifinyetile. Dlamini (1995:169) uwusekela kanjena lombono:<br />
Men sometimesjump over towards the outstanding<br />
dancer.<br />
Lokuphoseka kwalabadvuna nako kungulenye indlela lekhombisako kutsi<br />
lentfo bayayijabulela kantsi kulesinye sikhatsi kuye kube nalabafuna kutsi<br />
babonakale kutsi bayakwati kugidza. Kugidza lokuhle ngiko loku atsi uma<br />
umlobokati agidza bantfu labanyenti bakujabulele.<br />
Ngaleso sikhatsi umlobokati netingcugce tiyagidza, tigidza kanyenti tehla<br />
tiyenyuka tigidza embi kwendvodza yemlobokati. Kutawutsi emva<br />
kwesikhashana sebagidze emahlandlana, umlobokati utawucala ingoma<br />
lekatawulandza ngayo indvodza yakhe ingene enkhundleni. Ingoma<br />
lehlatjelwako lapho itsi:<br />
178