LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ... LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
titilungisele nekugidza, tihlale onkhe emalanga latawuhlalwa nakupheleketelwa intsanga yato. Konkhe loku kudzinga kulungiselelwa. Kungako kubukeka kukuhle kutsi kumenywe bantfu labanyenti. Bantfu labapheleketela ingcugce baba Iidlanzana. Dlamini (1995:167) utsi : The group can be as large as above fifty. Lelicembu lelipheleketele liba sishoshomane emajaha. Bantfu lebaba banyentana ngematjitji, tingcugce, emachikiza kanye nalebatsandza kwendza lebasesebasha, ngobe kumele kutsi bagidze. Tihlobo nato atisali ngobe kumele tibe khona nakupheleketelwa sinini sato. Emajaha nawo aba khona kutewusita ngemisebenti ledzinga labadvuna nekugidza. Dlamini (1995:167) utsi : The group consist of her relatives and people from the neighbourhood The majority are the young girls and married middle age women. Male are there but they are few. Lombono waDlamini (1995) usekela kona kutsi ingcugce ipheleketelwa bantfu labanjani uma iyawukwendza. Ngesintfu tjwala abusali uma kunemisebenti letsite, kungaba kuphahla, kugidza, umtsimba nalokunye. Dlamini (1995:38) uyawufakazela natsi: AlmostSwazi functions and ceremonies are accompanied by traditional beer called "umcombotsr EmaSwati tjwala abatisa kakhulu ngobe kute langakwenta nakute tjwala. Tjwala esiveni semaSwati sinatfo lesinatfwa nangabe bantfu bajabulile nobe batihlalele emakhaya abo. Umnumzane uyabunatsa tjwala nebangani. Intfombi-ke yona kumele yati kutsi lapho iya khona kumele kutsi tjwala buhlale bukhona ngobe nalabavakashile bayanikwa. Nebafati bayabunatsa 147
tjwala kodvwa banganatseli kudzakwa. Phela tjwala besintfu bungemahewu. Babunatsela imphilo nekwesutsa ngobe abulambisani. EmaSwati nakunemtsimba ayanatsa ngobe kuyindlela yabo yekukhombisa kutsi awujabulele njani lomsebenti wawo. Lokunye kutsi emva kwekugidza basuke bakhatsele kakhulu ngaloko tjwala bucedza kudzinwa ngobe kutawutsi emva kwekunatsa, balale labanatsile bese kuyaphumuleka. Tjwala besintfu bucedza kukhatsateka nekudzinwa. Kulisiko kutsi intfombi uma ihamba iyawukwendza ibe ikwati kwenta yonkhe imisebenti yasemtini ngobe kutawumele kutsi iyente, yentele bekhakhayo. Gogo Magongo (2001) ubeka kanjena: Imiyalo lenikwa yona intfombi kumele kutsi ihlale iyati rutsi iyihloniphe ngobe intfombi ingaze iphume ekhaya akumelanga kutsi iphindze ibuyele emuva, kumele ihlale nobe kumatima ngobe kuyintfo leyifungele, yatsi itawucinisela. Njengobe isuke iyawukwendza, kuhle kutsi yente konkhe lokufanele kuze kutsi ingahlambalati uyise emuva. Emahlazo onkhe lengahle iwente atawuveta kabi uyise. Kungako uma iphuma intfombi uyise uyiyala kakhulu ngobe angafuni kuhlambalateka. Uma iphuma intfombi isuke seyitsetse sigaba lesinye ngobe isuke ifuna kuba ngumfati ibe nelikhaya lava nebantfwana. Lesigaba sihle kakhulu ngobe emaSwati ayatsandza kutsi tintfombi tibokwendza khona kutewubonakala kahle kutsi tingebafati futsi tinemakhaya ato. Kuyintfo lenhle, lemcoka, lebalulekile nalelisiko kutsi umuntfu lomsikati ekugcineni asitsatse lesincumo sekugidza atekuba ngumfati. Ngemihambo yesiSwati kuhle kutsi umuntfu agidze nobe atekwe ngawo umtsimba. EmaSwati lelisiko alichakambisa kakhulu ngobe ayati kutsi kuteka lokuhle ngiko kugidza umtsimba. Umtsimba yindlela umlobokati atinikela ngayo 148
- Page 118 and 119: yintfo lenkhulu futsi lehlonishwako
- Page 120: Should a wife be laZ'h neglect her
- Page 123 and 124: makoti lomdzala lomendlalelako phas
- Page 125 and 126: kutsi kwenteke. Gogo njengobe bekus
- Page 127 and 128: 3.4 TIGABA TALABADVUNA 3.4.1 UMFANA
- Page 129: Kulesinye sikhatsi kungaze kubukeke
- Page 132: Kuba lijaha kutsatsa iminyaka lemin
- Page 135 and 136: 3.4.4 UMKHWENYANE I UMKHWENYEWETFU
- Page 137 and 138: Nasekakhulelwe uyamteka nave amgidz
- Page 139 and 140: lridvodza kushiwo umuntfu lomdvuna
- Page 141 and 142: iye ifune tihlati tekwenta kutsi si
- Page 143 and 144: alungiselela umndeni kudla. Uma kum
- Page 145 and 146: sekungene tembatfo talabamhlophe ke
- Page 147 and 148: Ubuye Ubhayibheli likusho ngalokuso
- Page 150 and 151: A man treats his wifes father with
- Page 152 and 153: sekwendlulele ngobe vena sewusedvut
- Page 155 and 156: UNGAPHANDLE LEMUTI WESISWATI Uma um
- Page 157 and 158: itewuhlatiywa sive netindvuna khona
- Page 159 and 160: 3. Ludziwo Iwemjoni. Loludziwo kuni
- Page 161 and 162: ngobe losandza kufika kumele ambite
- Page 163 and 164: usuke ungakapheleli uma ute sibaya.
- Page 165 and 166: 3.7.7 LITlE LEKUSILA Likhaya kumele
- Page 167: 4.0 UMTSIMBA 4.1 SINGENISO SEHLUKO
- Page 171 and 172: itente ngembi kwekutsi ifike kuleti
- Page 173 and 174: ahlale bangakhulumi bantfu basemend
- Page 175 and 176: Uninatala wave kumele imentele konk
- Page 178 and 179: yentfombi, ayifihlwa, kumele kutsi
- Page 182 and 183: Umholi Likhorasi Umholi Likhorasi U
- Page 185 and 186: ngekuyivalelisa, emavi akhe atawuhl
- Page 187 and 188: Make lophetse umtsimba ubuka kahle
- Page 190: Umholi Likhorasi Sengikhalela babe,
- Page 193 and 194: loko. Bagidza bobabili khona bantfu
- Page 195 and 196: The practice among the traditional
- Page 197 and 198: Ukhorasi Umholi Likhorasi Umholi Li
- Page 199 and 200: Indlela lekavunule ngayo umlobokati
- Page 201 and 202: Nakusagidvwa bemndeni nebendzawo ba
- Page 203 and 204: The groom, who is also traditionall
- Page 205 and 206: 4.12 INHLABISAMTSIMBA KUHLATJWA KWE
- Page 207 and 208: sakhe. Labadzala batawutsatsa umlob
- Page 209 and 210: ninobabili kepha uma lengoma. Lutsa
- Page 211 and 212: Sigaba lesilandzelako nasacedzile k
- Page 213 and 214: kubonakale kutsi umlobokati ungenil
- Page 217 and 218: Insulamnyembeti iyakhishwa nobe nga
titilungisele nekugidza, tihlale onkhe emalanga latawuhlalwa<br />
nakupheleketelwa intsanga yato. Konkhe loku kudzinga kulungiselelwa.<br />
Kungako kubukeka kukuhle kutsi kumenywe bantfu labanyenti. Bantfu<br />
labapheleketela ingcugce baba Iidlanzana. Dlamini (1995:167) utsi :<br />
The group can be as large as above fifty.<br />
Lelicembu lelipheleketele liba sishoshomane emajaha. Bantfu lebaba<br />
banyentana ngematjitji, tingcugce, emachikiza kanye nalebatsandza<br />
kwendza lebasesebasha, ngobe kumele kutsi bagidze. Tihlobo nato atisali<br />
ngobe kumele tibe khona nakupheleketelwa sinini sato. Emajaha nawo aba<br />
khona kutewusita ngemisebenti ledzinga labadvuna nekugidza. Dlamini<br />
(1995:167) utsi :<br />
The group consist of her relatives and people from the<br />
neighbourhood The majority are the young girls and<br />
married middle age women. Male are there but they are<br />
few.<br />
Lombono waDlamini (1995) usekela kona kutsi ingcugce ipheleketelwa<br />
bantfu labanjani uma iyawukwendza. Ngesintfu tjwala abusali uma<br />
kunemisebenti letsite, kungaba kuphahla, kugidza, umtsimba nalokunye.<br />
Dlamini (1995:38) uyawufakazela natsi:<br />
AlmostSwazi functions and ceremonies are<br />
accompanied by traditional beer called<br />
"umcombotsr<br />
EmaSwati tjwala abatisa kakhulu ngobe kute langakwenta nakute tjwala.<br />
Tjwala esiveni semaSwati sinatfo lesinatfwa nangabe bantfu bajabulile nobe<br />
batihlalele emakhaya abo. Umnumzane uyabunatsa tjwala nebangani.<br />
Intfombi-ke yona kumele yati kutsi lapho iya khona kumele kutsi tjwala<br />
buhlale bukhona ngobe nalabavakashile bayanikwa. Nebafati bayabunatsa<br />
147