LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ... LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...
kutsi uphingiwe, umvunulo uyasentjetiswa kutfola kutsi mbamba mbamba lomntfwana wave yini. Umvunulo usetjentiswa ngekutsi lomntfwana ahoshiswe lomvunulo. Uma angasuye walapha ekhaya kutawubonakala. Kepha loku ngekusho kwendvuna Jim Gama (2002) ukubeka kanjena: Kumele kwenteke unina angaboni. Nakutfolakala kutsi akusiye walapha ekhaya lomntfwana, kute latakwenta uyise ngobe kutawusho kutsi tidle emabele akhona. Utakwentelwa lisiko lalapha ekhaya. Litfondvo liyasentjetiswa kutfola kutsi ngubani longatali emkhatsini kwendvodza nemfati. NgesiSwati-ke kute indvodza lengatali, kutsiwa isuke ingakatfombi kutawusetjentiswa tihlati kute itfombe. Umfati-ke vena uyalashwa kodvwa letimbita batinatse bobabili. Nayala imbeleko, kulandvwa inhlanti itewuhlantela lodzadze wave nome lobabekati wayo. NgesiSwati uma indvodza ibuya etjwaleni iyahlabela, ihlabele ingoma isachamuka ekudzeni, yenta nje umsindvo lotakwenta kutsi nakukhona umuntfu lokhona lapha endlini avele aphume. Indvodza ayivele ingene nje endlini, phela ngesiSwati akukho kutumana ufune kubona intfo letakuvisa buhlungu. Kungako indvodza yenta umsindvotsite uma ibuya nobe imemete munye webantfwabayo itewutfola kukhwetiwe. Manning (1967:197) uyibeka kanjena lendzaba: A well-mannered man whistles when he approaches his wife'shut at night so that any other visitors will know they have to leave by the back entrance. EmaSwati sive lesihloniphako futsi lesingawutsandzi umsindvo nelihlazo. Konkhe loku kutintfo letifundziswa esangweni nasentsangeni basakhula. Intfo loyifundze ebuncaneni kulukhuni kwehlukana nave lula. Kungako umuntfu loliSwati mbamba angehlukani nekuvunula, nanyalo nobe 122
sekungene tembatfo talabamhlophe kepha yena akehlukani nesagila, 3.4.6 BABE usaligcinile lelisiko lakhe. Uma indvodza ihambile ekhaya ingcwatjwa ekuseni esibayeni khona ekhaya layo. Indvodza akumelananga kutsi yehlukane nelikhaya layo. Nanobe ingcwatjwa khona ekhaya esibayeni kutawutsi emva kwemalanga ihambile bese iyalandvwa lena esibayeni itekwengamela umuti wayo ngalokuphelele ingahlali ngaphandle kodvwa ingene ngekhatsi endlini. Kutawutsi uma sekugezwe emanti bese kubekwa inkhosana ekhaya. Inkhosana-ke yona ayitalwa yinkhosikati kepha italwa ngulabanye bafati nabeyinesitsembu, uma kute sitsembu umntfwana wekucala uba yinkhosana. BABE WEUKHAYA ( 123
- Page 94: 3.3.3 LICHIKlZA Lichikiza kushiwo i
- Page 97 and 98: tekucala titawuhlangana elukhalweni
- Page 99 and 100: etintfombini ngobe kulapho kubonaka
- Page 101 and 102: ayatati tinanatelo tesiSwati ngobe
- Page 103 and 104: Labadzala batawubese bayabitana bat
- Page 105 and 106: NgesiSwati intfombi ayihlolwa ngula
- Page 107 and 108: asuke asentiwe. Kuphuma kwayo lapha
- Page 109 and 110: lokwentekako kulesigaba kodvwa loku
- Page 111: Makoti nave uyabahlonipha basemtini
- Page 114 and 115: letiyimfica kepha kungenteka tigcin
- Page 116 and 117: value than the activities monopoliz
- Page 118 and 119: yintfo lenkhulu futsi lehlonishwako
- Page 120: Should a wife be laZ'h neglect her
- Page 123 and 124: makoti lomdzala lomendlalelako phas
- Page 125 and 126: kutsi kwenteke. Gogo njengobe bekus
- Page 127 and 128: 3.4 TIGABA TALABADVUNA 3.4.1 UMFANA
- Page 129: Kulesinye sikhatsi kungaze kubukeke
- Page 132: Kuba lijaha kutsatsa iminyaka lemin
- Page 135 and 136: 3.4.4 UMKHWENYANE I UMKHWENYEWETFU
- Page 137 and 138: Nasekakhulelwe uyamteka nave amgidz
- Page 139 and 140: lridvodza kushiwo umuntfu lomdvuna
- Page 141 and 142: iye ifune tihlati tekwenta kutsi si
- Page 143: alungiselela umndeni kudla. Uma kum
- Page 147 and 148: Ubuye Ubhayibheli likusho ngalokuso
- Page 150 and 151: A man treats his wifes father with
- Page 152 and 153: sekwendlulele ngobe vena sewusedvut
- Page 155 and 156: UNGAPHANDLE LEMUTI WESISWATI Uma um
- Page 157 and 158: itewuhlatiywa sive netindvuna khona
- Page 159 and 160: 3. Ludziwo Iwemjoni. Loludziwo kuni
- Page 161 and 162: ngobe losandza kufika kumele ambite
- Page 163 and 164: usuke ungakapheleli uma ute sibaya.
- Page 165 and 166: 3.7.7 LITlE LEKUSILA Likhaya kumele
- Page 167 and 168: 4.0 UMTSIMBA 4.1 SINGENISO SEHLUKO
- Page 169 and 170: tjwala kodvwa banganatseli kudzakwa
- Page 171 and 172: itente ngembi kwekutsi ifike kuleti
- Page 173 and 174: ahlale bangakhulumi bantfu basemend
- Page 175 and 176: Uninatala wave kumele imentele konk
- Page 178 and 179: yentfombi, ayifihlwa, kumele kutsi
- Page 182 and 183: Umholi Likhorasi Umholi Likhorasi U
- Page 185 and 186: ngekuyivalelisa, emavi akhe atawuhl
- Page 187 and 188: Make lophetse umtsimba ubuka kahle
- Page 190: Umholi Likhorasi Sengikhalela babe,
- Page 193 and 194: loko. Bagidza bobabili khona bantfu
kutsi uphingiwe, umvunulo uyasentjetiswa kutfola kutsi mbamba mbamba<br />
lomntfwana wave yini. Umvunulo usetjentiswa ngekutsi lomntfwana<br />
ahoshiswe lomvunulo. Uma angasuye walapha ekhaya kutawubonakala.<br />
Kepha loku ngekusho kwendvuna Jim Gama (2002) ukubeka kanjena:<br />
Kumele kwenteke unina angaboni. Nakutfolakala kutsi<br />
akusiye walapha ekhaya lomntfwana, kute latakwenta uyise<br />
ngobe kutawusho kutsi tidle emabele akhona. Utakwentelwa<br />
lisiko lalapha ekhaya.<br />
Litfondvo liyasentjetiswa kutfola kutsi ngubani longatali emkhatsini<br />
kwendvodza nemfati. NgesiSwati-ke kute indvodza lengatali, kutsiwa isuke<br />
ingakatfombi kutawusetjentiswa tihlati kute itfombe. Umfati-ke vena<br />
uyalashwa kodvwa letimbita batinatse bobabili. Nayala imbeleko, kulandvwa<br />
inhlanti itewuhlantela lodzadze wave nome lobabekati wayo.<br />
NgesiSwati uma indvodza ibuya etjwaleni iyahlabela, ihlabele ingoma<br />
isachamuka ekudzeni, yenta nje umsindvo lotakwenta kutsi nakukhona<br />
umuntfu lokhona lapha endlini avele aphume. Indvodza ayivele ingene nje<br />
endlini, phela ngesiSwati akukho kutumana ufune kubona intfo letakuvisa<br />
buhlungu. Kungako indvodza yenta umsindvotsite uma ibuya nobe imemete<br />
munye webantfwabayo itewutfola kukhwetiwe. Manning (1967:197) uyibeka<br />
kanjena lendzaba:<br />
A well-mannered man whistles when he approaches his<br />
wife'shut at night so that any other visitors will know<br />
they have to leave by the back entrance.<br />
EmaSwati sive lesihloniphako futsi lesingawutsandzi umsindvo nelihlazo.<br />
Konkhe loku kutintfo letifundziswa esangweni nasentsangeni basakhula.<br />
Intfo loyifundze ebuncaneni kulukhuni kwehlukana nave lula. Kungako<br />
umuntfu loliSwati mbamba angehlukani nekuvunula, nanyalo nobe<br />
122