LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ... LUCWANINGO LOLUNZULU LOLUMAYELANA NEKUBALULEKA ...

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
06.05.2013 Views

value than the activities monopolized by men. Umfati ekhaya akatibhidli tinkhomo uyatihlonipha. Uma kwentekile kutsi tibe ngembi kwakhe bafana nabo bayati kutsi kumele kutsi batikhiphe embi kwakhe, batigalele. Umfati layalwa ngako uyakuhlonipha, akakutsatseli phasi, teluleko talabadzala uphila ngato. Tinkhomo emfatini tiyahlonishwa njengobe kwatiwa kutsi umfati esibayeni akangeni, ugcina mzukwana amekeza. Umfati lihlazo lakakhe akalikhipheli ngaphandle uyalifihla, tibi takhe tasendlini. Umfati akayisho inhlamba nanobe esiveni semaSwati ingasilo lihlazo kangako ikakhulu uma ikhulunywa ngulabadvuna. Umfati ukhulumela phasi ngaso sonkhe sikhatsi. sanderson (1999:92) ukufakela kanjena loku: Womem are also more polite than men and swearing and abusive terms are less common in women's speech. Umfati uma kuhlangenwe kukhulunywa akavamisanga kukhuluma kakhulu. Uvame kuvuma nobe ale. Akuvamanga kutsi achubeke ngenkhulumo kutsi engete kuloko lokusuke kuboniswana ngako. Sanderson (1999:92) uwuveta kanjena wakhe umbono : -Women tend to react to others' contributions, either agreeing or disagreeing. Umfati waphiwa kukhuluma kodvwa kumele kutsi akhulumele phasi. Angahlali atfukutsele ngaso sonkhe sikhatsi. Kulesinye sikhatsi kukhombisa kutsi lokukhulunywa ngako uyakuvisisa ubonakala ngekuhleka, avume nobe asebentise inhloko netandla. Umfati loliSwati lokhuliseke kahle akatsi nobe ahleka aphakame kakhulu kodvwa konkhe lakwentako ukwenta ngesizotsa. Uba nendlela yakhe lekabonakala ngayo kutsi uyeva. Sanderson (1999:93) uyawufakaza lombono longenhla nakatsi: 94

Women give a lot of verbal and non-verbal feedback dUring converastion asking question, agreeing, laughing, smilling and nodding as well as providing minimal responses such as mmhm, mm, ja to indicate that they are listening to the speaker. Kwenta kwabo kwangatsi bayavilapha uma bakhuluma nobe kwangatsi abayicondzisisi kahle lentfo lekhulunywako kwenta kutsi bangatitfoli kalula tikhundla emisebentini nanobe ngelisiko lesiSwati bafati bangasebenti, benta imisebenti yasekhaya babuye babuke nebantfwana babo emakhaya. Kodvwa kulesikhatsi sanyalo, kulase Africa lensha bafati sebaba setikhundleni lokwenta kutsi bangabi bantfu labandze kakhulu emlonyeni. Sanderson (1999:93) lesento usibona ngeliso lelinje : Unfortunately, however, women's speech habits can make women seem hesitant, indecisive and powerless and may therefore prevent them from gaining access to positions ofpower. Umfati akalikhiphi Iihlazo lakakhe nobe ngabe ikhona intfo lafuna kuyisho ubuka indlela lenhle langayibeka kahle, ngayo lendzaba yakhe lafuna kuyendlulisa. Umfati lotekiwe uyihlonipha kakhulu indvodza yakhe abuye ahloniphe nabo bonkhe belusendvo. Nakakhuluma nemyeni wakhe akaphakami uyehla ngaso sonkhe sikhatsi. NgesiSwati Iikhaya lemfati, indvodza ite likhaya ngobe esikhatsini lesinyenti kuba ngumfati losekhaya kunendvodza. Umfati uyakhona kuliphatsa likhaya nobe indvodza ingekho kOdvwa indvodza yona ayikhoni. Umfati uyabeketela. Lokunye lesingakusho ngemfati kwekutsi kuba ngumfati kuyentiwa. Kwentiwa ngemindeni lemibili kutsi ivumelane kutsi sewungaba ngumfati. NgesiSwati kuze ube ngumfati kumele ugidze bese uyatekwa yima ungaba ngumfati. Kuba ngumfati akusiko kutala bantfwana. Kuze wefllukeleke esiveni semaSwati kutsi ungumfati kumele utihambe tonkhe letigaba uze ugcotjiswe Iibovu. Umfati esiveni semaSwati 96

Women give a lot of verbal and non-verbal feedback<br />

dUring converastion asking question, agreeing, laughing,<br />

smilling and nodding as well as providing minimal<br />

responses such as mmhm, mm, ja to indicate that they<br />

are listening to the speaker.<br />

Kwenta kwabo kwangatsi bayavilapha uma bakhuluma nobe kwangatsi<br />

abayicondzisisi kahle lentfo lekhulunywako kwenta kutsi bangatitfoli kalula<br />

tikhundla emisebentini nanobe ngelisiko lesiSwati bafati bangasebenti,<br />

benta imisebenti yasekhaya babuye babuke nebantfwana babo emakhaya.<br />

Kodvwa kulesikhatsi sanyalo, kulase Africa lensha bafati sebaba<br />

setikhundleni lokwenta kutsi bangabi bantfu labandze kakhulu emlonyeni.<br />

Sanderson (1999:93) lesento usibona ngeliso lelinje :<br />

Unfortunately, however, women's speech habits can<br />

make women seem hesitant, indecisive and powerless<br />

and may therefore prevent them from gaining access to<br />

positions ofpower.<br />

Umfati akalikhiphi Iihlazo lakakhe nobe ngabe ikhona intfo lafuna kuyisho<br />

ubuka indlela lenhle langayibeka kahle, ngayo lendzaba yakhe lafuna<br />

kuyendlulisa.<br />

Umfati lotekiwe uyihlonipha kakhulu indvodza yakhe abuye ahloniphe nabo<br />

bonkhe belusendvo. Nakakhuluma nemyeni wakhe akaphakami uyehla<br />

ngaso sonkhe sikhatsi. NgesiSwati Iikhaya lemfati, indvodza ite likhaya<br />

ngobe esikhatsini lesinyenti kuba ngumfati losekhaya kunendvodza. Umfati<br />

uyakhona kuliphatsa likhaya nobe indvodza ingekho kOdvwa indvodza yona<br />

ayikhoni. Umfati uyabeketela. Lokunye lesingakusho ngemfati kwekutsi<br />

kuba ngumfati kuyentiwa. Kwentiwa ngemindeni lemibili kutsi ivumelane<br />

kutsi sewungaba ngumfati. NgesiSwati kuze ube ngumfati kumele ugidze<br />

bese uyatekwa yima ungaba ngumfati. Kuba ngumfati akusiko kutala<br />

bantfwana. Kuze wefllukeleke esiveni semaSwati kutsi ungumfati kumele<br />

utihambe tonkhe letigaba uze ugcotjiswe Iibovu. Umfati esiveni semaSwati<br />

96

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!