View/Open - University of Zululand Institutional Repository
View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository
Bayayibuta lrubo ngekunyamalala kwayo, ibachazele lrutsi igane bani. Ngemva kwaloko bakabontfombi sebabuta emadlotini ngemphumelelo yalomtsimba. Nakubambe kahle, bayakwemukela, bayihalalisele lentfonbi. Kantsi nakuhambe kabi bayala lrutsi intfombi yabo iyekwendza lrulomuti. Ngembikwemaviki lamatsatfu, lijaha nalo liyahamba liyewuvakasha kabontfombi lrute balati nalo. Kntsiwa abayi emacasini, ngelruvumelana kwalemndeni lemibili babese balungisa indzaba yemalobolo. Nangabe bakabojaha bavuma kulobola, makoti ubese "uyacelwa" lemntini. Kulungiselwa kwemtsimba Uyise welijaha ukhipha umyeni nagozolo bayewucela umtsimba kabontfombi nelrukhulumela emalobolo. Umyeni lruba sihlobo sababe wentfombi. Intfombi iyabitwa ibutwe ngebayeni. Ingabavuma ibese iyakhishwa lapho kuhlanganelwe khona endlini kagogo. Nangabe loludzaba luphumelela, selruvunyelwana ngemalobolo. Kasenene(I993:61) ntsi : Umyeni nagozolo present sicelo, a top great cow, to girl's father to confirm that the engagement has been established. The girl's father gives them a string of white beads to indicate that the negotiations were successful Umtsimba lisiko lelisahlonishwa kakhuln esiveni nome labanye sebatsandza umtsimba wesilumbi kakhulu. Umfati longene ngemtsimba wesintfu ekhaya uhlonishwa kakhulu aphindze atsandvwe ngabo bonkhe bemndeni ngobe usuke abikwe amadlotini alelokhaya, ngako uba ngumfati wemadloti. -- 82
Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise umhlabela inkhomo nembuti yekumbika emadlotini kutsi sewuyaphuma ekhaya. Uyise umtsela ngenyongo yembuti enhloko kubitwe nenyanga itemelapha. Gogo wentfombi uyiyala ngesimo letawuhlangabetana naso emendvweni. Umtsimba-ke uyagidvwa ngesiSwati ,kubukelwe. Makoti uhlabela ingoma yakhe letsi "Sicela inkhonto ". Madonsela (2004) uyakwesekela Ioku, aphindze achube atsi umfati ungemswa esibayeni ekuseni atewukhonta, ngulapho abikwa khona emadlotini akulomndeni. Acme netingoma tekumekeza, akhale bese sewuyamekeziswa. Umfati nasatekiwe kumele ahlambise bekhakhakhe. Angacedza kuhlambisa bemtini banmika sihlantsi ablale kuso bese ucula ingoma letsi"Ngiphuma elrufeni ngingena ekufeni", Umfati losatekiwe ugcotjiswa hbov, anikwe nemtfwana wehbovu, kuba ngumtfwana wentfombatana lencane yakabondvodza, hhayi umtfwanemfana. KuJobola Kulobola lisiko lemaSwati kanye naletinye tive te-Afrika. Nakulotjolwa kusuke kwakhiwa bunini bebukhoti, emindenini lemibili leyehlukene. Hleta( locashuniswe) uveta kutsi kulobola akusiko kutsenga umuntfu njengobe kushiwo ngesilumbi. Utsi umuntfu akatsengwa ngobe angasilo liduku lekufinya. Ugcizelela atsi ngelisiko nangabe indvodza ilobola isuke itsenga intalo. 9. PIIcskJa Madwi b,_-i,;'" D.1cSwici, kw..' 7 .- 83 j.altillJCdUJatat.:cNJa1p""he (1110&"2003)
- Page 43 and 44: Emaphushane Sihlahla semaphushane s
- Page 45 and 46: Inhlangushiyane Lesihlahla srvame k
- Page 47 and 48: Kuphuma kwendvodzana umuti akusho k
- Page 49 and 50: 2.2.2. KUFA KWEMNUMZANE Kadzeni bek
- Page 51 and 52: telutindzi, batitfunge bente sakuti
- Page 53 and 54: ayewungena ekhaya, afike angene end
- Page 55 and 56: 2.3. LUHLELO LWEMISEBENTI 2.3.1. IM
- Page 57 and 58: 2.3.3. IMISEBENTI YETINTFOMBI Tintf
- Page 59 and 60: Uehubeka achaze kutsi tibaya teting
- Page 61 and 62: Kupbuma kwelusekwane Ngelusuku lwek
- Page 63 and 64: kuvalwe hkbala enblambelweni. Bawah
- Page 65 and 66: dzirnate tisu tibe bovu, Lihle likh
- Page 67 and 68: Indlovukati Indlovukati yona iye ye
- Page 69 and 70: Emakhosatana nebantfwabenkhosi , uy
- Page 72 and 73: Nakuphuma butimba, emajaha nemadvod
- Page 74: Empeleni imvunulo nemigidvo yesintf
- Page 78 and 79: Uchuheka achaze futsi atsi indlamu
- Page 81 and 82: Ekbaya nakunagogo losakhulile longa
- Page 83 and 84: The teenager's body is not yet read
- Page 85 and 86: Mahlalela (1992:21) utsi, bekatsi a
- Page 87 and 88: Umfati nendzile ngesintfu uyadla em
- Page 89 and 90: 3.7.3. KUHWNIPHA KWALABADVUNA Nalab
- Page 91 and 92: emahmga lakhona emndenini abebahIon
- Page 93: Iibovu, akaluphindzi kabili nobe ku
- Page 97: SEHLUK04 4.0. TINKHOLELO TEMASWATI
- Page 100 and 101: ngobe kutsiwa labalele ngabo labaso
- Page 102 and 103: 4.3. EMADLOTI Inkholo yemadIoti yak
- Page 104 and 105: 4.4.1. IMINDENI LEMIKHULU Nome ngab
- Page 106 and 107: tekucala, tesibili netekugcina. Nas
- Page 109 and 110: Uchubeka achaze atsi: The same prin
- Page 111 and 112: sons should not eat umbhidvo like t
- Page 113 and 114: etitukulwaneni ngekucoca tinganekwa
- Page 115 and 116: Sifanisongco Siphicaphicwano: Ngini
- Page 117 and 118: asati sinanatelo sakhe. Inhlonipho
- Page 119 and 120: Loku kusho kutsi nangabe uyisetala
- Page 121 and 122: Imindeni leminyenti yacala lapho ku
- Page 123 and 124: Inkholo yesilnmbi yintfo lensha esi
- Page 125 and 126: 5.2.2. INHLONIPHO NETEMBANGAVE EmaS
- Page 127 and 128: Kuletinsuku umuntfu sekwesatjwa yen
- Page 129 and 130: abenelihmgelo lekuveta imivo yakhe,
- Page 131 and 132: The child has the right to express
- Page 133 and 134: ngetento letihIe abe sibonelo nasen
- Page 135 and 136: 5.4. KUHLANGANA KWETIVE LETEBLUKENE
- Page 137 and 138: 5.4.2. LULWIMI LWABOTSOTSI Lulwimi
- Page 139: lisatiwa ngobe kwentiwa emasiko eti
- Page 142 and 143: Phela ngesintfu mmmtfu lomsikati ab
Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise umhlabela inkhomo nembuti<br />
yekumbika emadlotini kutsi sewuyaphuma ekhaya. Uyise umtsela<br />
ngenyongo yembuti enhloko kubitwe nenyanga itemelapha. Gogo<br />
wentfombi uyiyala ngesimo letawuhlangabetana naso emendvweni.<br />
Umtsimba-ke uyagidvwa ngesiSwati ,kubukelwe. Makoti uhlabela ingoma<br />
yakhe letsi "Sicela inkhonto ".<br />
Madonsela (2004) uyakwesekela Ioku, aphindze achube atsi umfati<br />
ungemswa esibayeni ekuseni atewukhonta, ngulapho abikwa khona<br />
emadlotini akulomndeni. Acme netingoma tekumekeza, akhale bese<br />
sewuyamekeziswa. Umfati nasatekiwe kumele ahlambise bekhakhakhe.<br />
Angacedza kuhlambisa bemtini banmika sihlantsi ablale kuso bese ucula<br />
ingoma letsi"Ngiphuma elrufeni ngingena ekufeni", Umfati losatekiwe<br />
ugcotjiswa hbov, anikwe nemtfwana wehbovu, kuba ngumtfwana<br />
wentfombatana lencane yakabondvodza, hhayi umtfwanemfana.<br />
KuJobola<br />
Kulobola lisiko lemaSwati kanye naletinye tive te-Afrika. Nakulotjolwa<br />
kusuke kwakhiwa bunini bebukhoti, emindenini lemibili leyehlukene.<br />
Hleta( locashuniswe) uveta kutsi kulobola akusiko kutsenga umuntfu<br />
njengobe kushiwo ngesilumbi. Utsi umuntfu akatsengwa ngobe angasilo<br />
liduku lekufinya. Ugcizelela atsi ngelisiko nangabe indvodza ilobola isuke<br />
itsenga intalo.<br />
9. PIIcskJa Madwi b,_-i,;'" D.1cSwici, kw..' 7<br />
.- 83<br />
j.altillJCdUJatat.:cNJa1p""he<br />
(1110&"2003)