View/Open - University of Zululand Institutional Repository

View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
05.05.2013 Views

Bayayibuta lrubo ngekunyamalala kwayo, ibachazele lrutsi igane bani. Ngemva kwaloko bakabontfombi sebabuta emadlotini ngemphumelelo yalomtsimba. Nakubambe kahle, bayakwemukela, bayihalalisele lentfonbi. Kantsi nakuhambe kabi bayala lrutsi intfombi yabo iyekwendza lrulomuti. Ngembikwemaviki lamatsatfu, lijaha nalo liyahamba liyewuvakasha kabontfombi lrute balati nalo. Kntsiwa abayi emacasini, ngelruvumelana kwalemndeni lemibili babese balungisa indzaba yemalobolo. Nangabe bakabojaha bavuma kulobola, makoti ubese "uyacelwa" lemntini. Kulungiselwa kwemtsimba Uyise welijaha ukhipha umyeni nagozolo bayewucela umtsimba kabontfombi nelrukhulumela emalobolo. Umyeni lruba sihlobo sababe wentfombi. Intfombi iyabitwa ibutwe ngebayeni. Ingabavuma ibese iyakhishwa lapho kuhlanganelwe khona endlini kagogo. Nangabe loludzaba luphumelela, selruvunyelwana ngemalobolo. Kasenene(I993:61) ntsi : Umyeni nagozolo present sicelo, a top great cow, to girl's father to confirm that the engagement has been established. The girl's father gives them a string of white beads to indicate that the negotiations were successful Umtsimba lisiko lelisahlonishwa kakhuln esiveni nome labanye sebatsandza umtsimba wesilumbi kakhulu. Umfati longene ngemtsimba wesintfu ekhaya uhlonishwa kakhulu aphindze atsandvwe ngabo bonkhe bemndeni ngobe usuke abikwe amadlotini alelokhaya, ngako uba ngumfati wemadloti. -- 82

Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise umhlabela inkhomo nembuti yekumbika emadlotini kutsi sewuyaphuma ekhaya. Uyise umtsela ngenyongo yembuti enhloko kubitwe nenyanga itemelapha. Gogo wentfombi uyiyala ngesimo letawuhlangabetana naso emendvweni. Umtsimba-ke uyagidvwa ngesiSwati ,kubukelwe. Makoti uhlabela ingoma yakhe letsi "Sicela inkhonto ". Madonsela (2004) uyakwesekela Ioku, aphindze achube atsi umfati ungemswa esibayeni ekuseni atewukhonta, ngulapho abikwa khona emadlotini akulomndeni. Acme netingoma tekumekeza, akhale bese sewuyamekeziswa. Umfati nasatekiwe kumele ahlambise bekhakhakhe. Angacedza kuhlambisa bemtini banmika sihlantsi ablale kuso bese ucula ingoma letsi"Ngiphuma elrufeni ngingena ekufeni", Umfati losatekiwe ugcotjiswa hbov, anikwe nemtfwana wehbovu, kuba ngumtfwana wentfombatana lencane yakabondvodza, hhayi umtfwanemfana. KuJobola Kulobola lisiko lemaSwati kanye naletinye tive te-Afrika. Nakulotjolwa kusuke kwakhiwa bunini bebukhoti, emindenini lemibili leyehlukene. Hleta( locashuniswe) uveta kutsi kulobola akusiko kutsenga umuntfu njengobe kushiwo ngesilumbi. Utsi umuntfu akatsengwa ngobe angasilo liduku lekufinya. Ugcizelela atsi ngelisiko nangabe indvodza ilobola isuke itsenga intalo. 9. PIIcskJa Madwi b,_-i,;'" D.1cSwici, kw..' 7 .- 83 j.altillJCdUJatat.:cNJa1p""he (1110&"2003)

Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise umhlabela inkhomo nembuti<br />

yekumbika emadlotini kutsi sewuyaphuma ekhaya. Uyise umtsela<br />

ngenyongo yembuti enhloko kubitwe nenyanga itemelapha. Gogo<br />

wentfombi uyiyala ngesimo letawuhlangabetana naso emendvweni.<br />

Umtsimba-ke uyagidvwa ngesiSwati ,kubukelwe. Makoti uhlabela ingoma<br />

yakhe letsi "Sicela inkhonto ".<br />

Madonsela (2004) uyakwesekela Ioku, aphindze achube atsi umfati<br />

ungemswa esibayeni ekuseni atewukhonta, ngulapho abikwa khona<br />

emadlotini akulomndeni. Acme netingoma tekumekeza, akhale bese<br />

sewuyamekeziswa. Umfati nasatekiwe kumele ahlambise bekhakhakhe.<br />

Angacedza kuhlambisa bemtini banmika sihlantsi ablale kuso bese ucula<br />

ingoma letsi"Ngiphuma elrufeni ngingena ekufeni", Umfati losatekiwe<br />

ugcotjiswa hbov, anikwe nemtfwana wehbovu, kuba ngumtfwana<br />

wentfombatana lencane yakabondvodza, hhayi umtfwanemfana.<br />

KuJobola<br />

Kulobola lisiko lemaSwati kanye naletinye tive te-Afrika. Nakulotjolwa<br />

kusuke kwakhiwa bunini bebukhoti, emindenini lemibili leyehlukene.<br />

Hleta( locashuniswe) uveta kutsi kulobola akusiko kutsenga umuntfu<br />

njengobe kushiwo ngesilumbi. Utsi umuntfu akatsengwa ngobe angasilo<br />

liduku lekufinya. Ugcizelela atsi ngelisiko nangabe indvodza ilobola isuke<br />

itsenga intalo.<br />

9. PIIcskJa Madwi b,_-i,;'" D.1cSwici, kw..' 7<br />

.- 83<br />

j.altillJCdUJatat.:cNJa1p""he<br />

(1110&"2003)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!