View/Open - University of Zululand Institutional Repository
View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository
semnumzane kumbe adlele esitjeni sakhe, kuyahlonishwa. NgeSiswati inhlonipho ikhonjiswa nome ngabe kumuphi nmuntfu lomdzala. Unmtfwana lohloniphako kukholelwa ekutseni uba ngulophnmelelako emphilweni. Kuhlonipha kulandza tibnsiso nenhlanhla emadlotini. Kasenene{ 1993:107) utsi : It is believed that disrectful people, especially those who disrespect the elderly people and grandparents are punished by ancestors. Imibambo yemaSwati yekuhlonipha ihambelana nemiyalo yelibhayibheli lelingcwele. Simakadze wanika Mosi imitsetfo- lelishumi yesive sema Israyeli, lomunye walemitsetfo utsi: Hlonipha uyihlo nenyoko, khona tinsuku takho titekwandza kulelive lengikunika lona. (Exodus 20:12) NgesiSwati umntfwana, inhlonipho uyitfola ekhaya angakaphnmeli emmangweni, lapho ayakutimbandzakanya etIbhimbini tesive Iesuke tibitwe yinkhosi.Broodryk (2002:37) utsi: Iffamilies are to be evaluated the question is not about anything else they should be judged upon, but the respectful conversions that are visible and found in that family. Kuhlonipha kuhlanganisa sive kuphindze kusakhe leso sive. InhIonipho isisekeIo sesive. Kuliciniso kutsi bantfu Iabadzala bayatsandza kuhlonishwa emmangwem. - - 16
3.7.3. KUHWNIPHA KWALABADVUNA Nalabadvuna bayawulandzela umtsetfo wekuhlonipha. Emadvodza kufanele akhombise inhlonipho emaIungeni emindeni yawo kanye nasemmangweni. Uyakufakazela Kasenene (1993:107) nakatsi: A man is not allowed to call her wife by her name, especially in public, but he should call herpraise name. lndvodza ayimtsetsisi umfati kumbe imshaye embikwebantfu. Lijaha alimbiti umuntfu lomdzala ngelibito, liye litsi 'babe' kumbe 'make' kulomsikati. Aliphikisani nernuntfu lomdzala ngisho nome lolomdzala uneliphutsa, ucolela kuthula. EmaSwati akholelwa ekutseni umuntfu longahloniphi bantfu labadzala ufulatselwa ngemadIoti ngekusho kwaBhiya; (2004) utsi loku kweyame kulenkholo letsi Iabadzala ngibo Iabachumanisa imindeni nemadIoti. Umkhwenyane uyamhlonipha uninatala. Akadli embi kwakhe kantsi neninatala uyamWonipha ngalokunjalo. Maketala uyernbatsa entele kutsi umkwenyane angaboni nehbele lakhe. Umkhwenyane akammemeti .minatala futsi akakhulumi naye erne atse mpo! Umane agobe intsamo. Matsebula (1957:84) utsi: Nawungena endlini yenyokatala kumbe yeyihlotala awuhlali ecansini layihlotala uh1ala phansi, etfule sihlantsi akunike atsi "Hha umtfwanami sewuhleti phansi". . - 77
- Page 37 and 38: Mgomeni ucala akhantingwe bese utse
- Page 39 and 40: Emagalandela Sihlahla semagalandela
- Page 41 and 42: Ietingakavutfwa tibaluhlata, Letits
- Page 43 and 44: Emaphushane Sihlahla semaphushane s
- Page 45 and 46: Inhlangushiyane Lesihlahla srvame k
- Page 47 and 48: Kuphuma kwendvodzana umuti akusho k
- Page 49 and 50: 2.2.2. KUFA KWEMNUMZANE Kadzeni bek
- Page 51 and 52: telutindzi, batitfunge bente sakuti
- Page 53 and 54: ayewungena ekhaya, afike angene end
- Page 55 and 56: 2.3. LUHLELO LWEMISEBENTI 2.3.1. IM
- Page 57 and 58: 2.3.3. IMISEBENTI YETINTFOMBI Tintf
- Page 59 and 60: Uehubeka achaze kutsi tibaya teting
- Page 61 and 62: Kupbuma kwelusekwane Ngelusuku lwek
- Page 63 and 64: kuvalwe hkbala enblambelweni. Bawah
- Page 65 and 66: dzirnate tisu tibe bovu, Lihle likh
- Page 67 and 68: Indlovukati Indlovukati yona iye ye
- Page 69 and 70: Emakhosatana nebantfwabenkhosi , uy
- Page 72 and 73: Nakuphuma butimba, emajaha nemadvod
- Page 74: Empeleni imvunulo nemigidvo yesintf
- Page 78 and 79: Uchuheka achaze futsi atsi indlamu
- Page 81 and 82: Ekbaya nakunagogo losakhulile longa
- Page 83 and 84: The teenager's body is not yet read
- Page 85 and 86: Mahlalela (1992:21) utsi, bekatsi a
- Page 87: Umfati nendzile ngesintfu uyadla em
- Page 91 and 92: emahmga lakhona emndenini abebahIon
- Page 93 and 94: Iibovu, akaluphindzi kabili nobe ku
- Page 95 and 96: Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise
- Page 97: SEHLUK04 4.0. TINKHOLELO TEMASWATI
- Page 100 and 101: ngobe kutsiwa labalele ngabo labaso
- Page 102 and 103: 4.3. EMADLOTI Inkholo yemadIoti yak
- Page 104 and 105: 4.4.1. IMINDENI LEMIKHULU Nome ngab
- Page 106 and 107: tekucala, tesibili netekugcina. Nas
- Page 109 and 110: Uchubeka achaze atsi: The same prin
- Page 111 and 112: sons should not eat umbhidvo like t
- Page 113 and 114: etitukulwaneni ngekucoca tinganekwa
- Page 115 and 116: Sifanisongco Siphicaphicwano: Ngini
- Page 117 and 118: asati sinanatelo sakhe. Inhlonipho
- Page 119 and 120: Loku kusho kutsi nangabe uyisetala
- Page 121 and 122: Imindeni leminyenti yacala lapho ku
- Page 123 and 124: Inkholo yesilnmbi yintfo lensha esi
- Page 125 and 126: 5.2.2. INHLONIPHO NETEMBANGAVE EmaS
- Page 127 and 128: Kuletinsuku umuntfu sekwesatjwa yen
- Page 129 and 130: abenelihmgelo lekuveta imivo yakhe,
- Page 131 and 132: The child has the right to express
- Page 133 and 134: ngetento letihIe abe sibonelo nasen
- Page 135 and 136: 5.4. KUHLANGANA KWETIVE LETEBLUKENE
- Page 137 and 138: 5.4.2. LULWIMI LWABOTSOTSI Lulwimi
semnumzane kumbe adlele esitjeni sakhe, kuyahlonishwa. NgeSiswati<br />
inhlonipho ikhonjiswa nome ngabe kumuphi nmuntfu lomdzala. Unmtfwana<br />
lohloniphako kukholelwa ekutseni uba ngulophnmelelako emphilweni.<br />
Kuhlonipha kulandza tibnsiso nenhlanhla emadlotini. Kasenene{ 1993:107)<br />
utsi :<br />
It is believed that disrectful people, especially those who disrespect<br />
the elderly people and grandparents are punished by ancestors.<br />
Imibambo yemaSwati yekuhlonipha ihambelana nemiyalo yelibhayibheli<br />
lelingcwele. Simakadze wanika Mosi imitsetfo- lelishumi yesive sema<br />
Israyeli, lomunye walemitsetfo utsi:<br />
Hlonipha uyihlo nenyoko, khona tinsuku takho titekwandza kulelive<br />
lengikunika lona. (Exodus 20:12)<br />
NgesiSwati umntfwana, inhlonipho uyitfola ekhaya angakaphnmeli<br />
emmangweni, lapho ayakutimbandzakanya etIbhimbini tesive Iesuke tibitwe<br />
yinkhosi.Broodryk (2002:37) utsi:<br />
Iffamilies are to be evaluated the question is not about anything else<br />
they should be judged upon, but the respectful conversions that are<br />
visible and found in that family.<br />
Kuhlonipha kuhlanganisa sive kuphindze kusakhe leso sive. InhIonipho<br />
isisekeIo sesive. Kuliciniso kutsi bantfu Iabadzala bayatsandza kuhlonishwa<br />
emmangwem.<br />
- - 16