View/Open - University of Zululand Institutional Repository
View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository
ekbaya. Baye batsi bangayibuka banetiseke bese bayasho endvodzaneni kutsi "Ngumfati sibili". Tintfombi-ke tenta imisebenti leminyenti ekhaya. Tiyacentsa,tishanyele Iibala. Lukhula nasemasimini luhlakulwa ngito. Imvunulo yetintfombi kuba ngemahiya. Intfombi ifundziswa kutihlonipha nekuhIonipha Jabanye bantfu, ngobe isuke seyitawuya emtini iyewendza. Ngaleso sizatfu kubhekeke kutsi ibahloniphe nebemtini ngaIokufanako , ingakhetsi Ingcugce Ingcugce yintfombi lekhulile. Ndvwandvwe (locashuniwe) utsi isukela eminyakeni lengemashumi lamabili nakunye kuya eminyakeni lengamashumi lamabili nesitfupha. Utsi kuvame kuba tintfombi lesetiganile, letiIindzele kutekwa nobe nini. Kuba sigaba sekugcina sebnntfombi. Ingcngce ikhehla sicholo nangabe lrukhona Iijaha lese JiyiganiIe. Mahlalela(l99l) ugcizelela kutsi tingcugce ngito letengamela tindzaba tetintfombi tesigodzi. Kantsi nelruvunula kwato sekwehlukiIe, kukhomba inhlonipho. Ayisayivunuli indlamu ngenca yekuhIonipha umtimba wayo kanye nesigaba sayo. NayiVWluIile ifaka emahiya iwaphambanise kute kungaveli umtimba. Silumbi-ke siyehIuka nakufikwa endzabeni yekugana ngeminyaka. Tidzandzane letineminyaka leyimfica kuya eshllmini tisuke setiganile futsi nendlela seyihambeka. Linyenti lato lifika esigabeni sekuba yingcogce selephukile. Empeleni kunebungoti bekungalandzeli emasiko. Van Rooyen (1994:110) uchaza kubeleka kwesidzandzane atsi: -- 70
The teenager's body is not yet ready to give birth; the birth procees often cause more life -fhreatening conditions thanin adult woman. Uphindze atsi: The danger of death during or directly after pregnancy is five times higher for teenage mothers than for a woman between the-ages of twenty and twenty four. Ngaleso sizatfu emasiko abaluleke kakbulu ngobe umuntfu lomsikati uyatigcina, atibloniphe ente nangendlela leyemukelekako emmangwem. Kadzeni bekungenteki kutsi umuntfu abe nemntfwana. Baran Lapha intfombi isuke seyitekiwe yaba ngumake welikhaya, umfati utala bantfwana ente yonkhe imisebenti yebufati. Make wekhaya uvunula sidvwaba achole nesicholo enhloko. Mahlalela (1991) utsi sigaba sebufati sisuka eminyakeni lengemashumi lamabili nakune kuya emashumini lamabili nesihlann Umfati lofundzisekile kubo uyayihlonipha indvodza yakhe. Akayibiti ngelibito. Nasatele lrulowo muti umbita ngelibito lemntfwanabo wekuca.1a, knbe, nje angatsi
- Page 31 and 32: Ngekusho kwaMatsebula (1952:6) utsi
- Page 33 and 34: 2.1.2. SIMONHLALO Kadzeni emaSwati
- Page 35 and 36: 2.1.4. KUDLA LOKUPHEKWA NGEMASWATI
- Page 37 and 38: Mgomeni ucala akhantingwe bese utse
- Page 39 and 40: Emagalandela Sihlahla semagalandela
- Page 41 and 42: Ietingakavutfwa tibaluhlata, Letits
- Page 43 and 44: Emaphushane Sihlahla semaphushane s
- Page 45 and 46: Inhlangushiyane Lesihlahla srvame k
- Page 47 and 48: Kuphuma kwendvodzana umuti akusho k
- Page 49 and 50: 2.2.2. KUFA KWEMNUMZANE Kadzeni bek
- Page 51 and 52: telutindzi, batitfunge bente sakuti
- Page 53 and 54: ayewungena ekhaya, afike angene end
- Page 55 and 56: 2.3. LUHLELO LWEMISEBENTI 2.3.1. IM
- Page 57 and 58: 2.3.3. IMISEBENTI YETINTFOMBI Tintf
- Page 59 and 60: Uehubeka achaze kutsi tibaya teting
- Page 61 and 62: Kupbuma kwelusekwane Ngelusuku lwek
- Page 63 and 64: kuvalwe hkbala enblambelweni. Bawah
- Page 65 and 66: dzirnate tisu tibe bovu, Lihle likh
- Page 67 and 68: Indlovukati Indlovukati yona iye ye
- Page 69 and 70: Emakhosatana nebantfwabenkhosi , uy
- Page 72 and 73: Nakuphuma butimba, emajaha nemadvod
- Page 74: Empeleni imvunulo nemigidvo yesintf
- Page 78 and 79: Uchuheka achaze futsi atsi indlamu
- Page 81: Ekbaya nakunagogo losakhulile longa
- Page 85 and 86: Mahlalela (1992:21) utsi, bekatsi a
- Page 87 and 88: Umfati nendzile ngesintfu uyadla em
- Page 89 and 90: 3.7.3. KUHWNIPHA KWALABADVUNA Nalab
- Page 91 and 92: emahmga lakhona emndenini abebahIon
- Page 93 and 94: Iibovu, akaluphindzi kabili nobe ku
- Page 95 and 96: Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise
- Page 97: SEHLUK04 4.0. TINKHOLELO TEMASWATI
- Page 100 and 101: ngobe kutsiwa labalele ngabo labaso
- Page 102 and 103: 4.3. EMADLOTI Inkholo yemadIoti yak
- Page 104 and 105: 4.4.1. IMINDENI LEMIKHULU Nome ngab
- Page 106 and 107: tekucala, tesibili netekugcina. Nas
- Page 109 and 110: Uchubeka achaze atsi: The same prin
- Page 111 and 112: sons should not eat umbhidvo like t
- Page 113 and 114: etitukulwaneni ngekucoca tinganekwa
- Page 115 and 116: Sifanisongco Siphicaphicwano: Ngini
- Page 117 and 118: asati sinanatelo sakhe. Inhlonipho
- Page 119 and 120: Loku kusho kutsi nangabe uyisetala
- Page 121 and 122: Imindeni leminyenti yacala lapho ku
- Page 123 and 124: Inkholo yesilnmbi yintfo lensha esi
- Page 125 and 126: 5.2.2. INHLONIPHO NETEMBANGAVE EmaS
- Page 127 and 128: Kuletinsuku umuntfu sekwesatjwa yen
- Page 129 and 130: abenelihmgelo lekuveta imivo yakhe,
- Page 131 and 132: The child has the right to express
The teenager's body is not yet ready to give birth; the birth procees<br />
<strong>of</strong>ten cause more life -fhreatening conditions thanin adult woman.<br />
Uphindze atsi:<br />
The danger <strong>of</strong> death during or directly after pregnancy is five times<br />
higher for teenage mothers than for a woman between the-ages <strong>of</strong><br />
twenty and twenty four.<br />
Ngaleso sizatfu emasiko abaluleke kakbulu ngobe umuntfu lomsikati<br />
uyatigcina, atibloniphe ente nangendlela leyemukelekako emmangwem.<br />
Kadzeni bekungenteki kutsi umuntfu abe nemntfwana.<br />
Baran<br />
Lapha intfombi isuke seyitekiwe yaba ngumake welikhaya, umfati utala<br />
bantfwana ente yonkhe imisebenti yebufati. Make wekhaya uvunula<br />
sidvwaba achole nesicholo enhloko. Mahlalela (1991) utsi sigaba sebufati<br />
sisuka eminyakeni lengemashumi lamabili nakune kuya emashumini<br />
lamabili nesihlann Umfati l<strong>of</strong>undzisekile kubo uyayihlonipha indvodza<br />
yakhe. Akayibiti ngelibito. Nasatele lrulowo muti umbita ngelibito<br />
lemntfwanabo wekuca.1a, knbe, nje angatsi