View/Open - University of Zululand Institutional Repository
View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository
3.2. KUGECWA KWEMHLANGA Umgidvo wemblanga uvame kwenteka ngenyanga yeNgci kumbe ekucaleni njaIo ngemnyaka. Kuye lrumenyetelwe kucala lapho inyenti isagcwele. Tintfombi tiye tibutseke ndzawo tonkhe tingeniswe etinhlendlweni tilale khona tilindzele lilanga lekusuka ngalo knyawugeca umhlanga, Kutawutsi nge1ilanga lelilandzela imini yantsambama ngetitfuba tensimbi yesibili kuphooywe. Kuhanjwa kuyahlatjelwa kuyawuIalwa emphakatsi. Nakufikwa emphakatsi tiyahlatjelwa tidle. Tintfombi natiyawngeca umhlanga tiye tihambe nenkhosatana. Tintfombi letivmnelekile kuyawugeca umhlanga nguleto letisetincane letingakagani. Tidzandzane nato tiyaya knyawukha nmhlanga , tiwukha etindzaweni letisedvute bese kutsi tintfombi lesetikhulile tiwukhe eSidvokodvo, Esidzidzini. Kulibangana -ke kusuka kaLobamba uye eSidvokodvo. Titsi natiphnma tintfombi kuyawngeca IImhlanga ngekusho kwaNdvwandvwe (Iocashuniwe) utsi natiphuma atihambi todvwa , tipheleketelwa ngemajaha nabomake Iabatsite labatigadzile. Titsi tingefika Esidzidzini bese tiyemiswa. Kungena emajaha kucala nawo angena ngekwehlukana kwetigodzi , angena agece umhlanga bese tintfombi tiyemukela Ngaleso SlKbatsi emakbosatana nebantfwabenkhosi bahleti phasi. Lamajaha nasabona kutsi sewenele lomblanga kumbe utatenela tonkhe tintfombi babese bawubopha ngamibili , ngamitsatfu , banetise tonkhe tintfombi. .. 56
Emakhosatana nebantfwabenkhosi , uyehluka wahoo Uboshwe inyandzana leyehlukile kunalena yalabanye. Lomhlanga uba netishakato, futsi akufuneki Irutsi letishakato tihhohloke nangabe kwentekile intfomhi ihhohlokelwe sishakato semhlanga wayo, leyo ntfombi ayemukeleki endlunkhulu. Nasekuphelele konkhe sekucedziwe, intfomhi iwubeka eceleni umhlanga wayo. Phela akufuneki lesishakato sitsintse salomunye ngobe utawubese uyahhohloka, nasekubuyelwa emuva. Ngendlela habanyenti ngakhona, ungatsi Irusesidzidzini lapho bawukhe khona. Kwetfulwa kwemhlanga Titsi natifika nawo lomhlanga, tintfombi tiwetfule kaLobamba eLudzidzini. Kukhona -ke lapho tifike tiwumise khona. Kutawutsi ngelilanga lelilandzelako kube lilanga lekuphumula . Lelo lilanga lesine. Tintfombi tilungisa imvunulo yato, Irulungiswe netingoma leIrutawugidvwa ngato. Ngelilanga lesihlanu kuba lilanga lekulahlwa kwemhlanga eNdlunkhulu. Tintfombi tivunula tiphelele bese tilindza emakhosazane. Emakhosazane ngiwo latsatsa umhlanga Irucala ayewutfula embikwenkhosi. Atsi angacedza bese ayawubola letinye tintfombi tiyewulahla umhlanga wato nato. Ngemnva kwaloko kutsi ngelilanga lesitfupha setiyawugidza-ke tintfombi. Ngwane usuke aphelele kutewubukela Irugidza kwetintfombi. Inkhosi nendlovukazi nabo isuke ikhona, bahleti phansi babukela. Tintfombi tigidza embikwenkbosi nendlovukazi Lolu-ke kuba luphawu lwekuhlonipha inkhosi nendlovukazi Kasenene (1993:97) utsi: Through participating in this ritual, girl's minds are tuned to accept1heDlamini rule andto be loyal to the Monarchy. - - 57
- Page 19 and 20: ebantfwini labadzala labangemaSwati
- Page 21 and 22: 1.7.4 IMIHAMBO • NgeSiswati nange
- Page 23 and 24: 1.7.6 INKHOLO Inkholo isisekelo sem
- Page 25 and 26: Wonkhe umuntfu longum-Afrika akabe
- Page 27 and 28: angasakwati kwehlukanisa lokuhle na
- Page 29 and 30: SEHLUK02 2.0 IMPHILO YEMAMASWATI NG
- Page 31 and 32: Ngekusho kwaMatsebula (1952:6) utsi
- Page 33 and 34: 2.1.2. SIMONHLALO Kadzeni emaSwati
- Page 35 and 36: 2.1.4. KUDLA LOKUPHEKWA NGEMASWATI
- Page 37 and 38: Mgomeni ucala akhantingwe bese utse
- Page 39 and 40: Emagalandela Sihlahla semagalandela
- Page 41 and 42: Ietingakavutfwa tibaluhlata, Letits
- Page 43 and 44: Emaphushane Sihlahla semaphushane s
- Page 45 and 46: Inhlangushiyane Lesihlahla srvame k
- Page 47 and 48: Kuphuma kwendvodzana umuti akusho k
- Page 49 and 50: 2.2.2. KUFA KWEMNUMZANE Kadzeni bek
- Page 51 and 52: telutindzi, batitfunge bente sakuti
- Page 53 and 54: ayewungena ekhaya, afike angene end
- Page 55 and 56: 2.3. LUHLELO LWEMISEBENTI 2.3.1. IM
- Page 57 and 58: 2.3.3. IMISEBENTI YETINTFOMBI Tintf
- Page 59 and 60: Uehubeka achaze kutsi tibaya teting
- Page 61 and 62: Kupbuma kwelusekwane Ngelusuku lwek
- Page 63 and 64: kuvalwe hkbala enblambelweni. Bawah
- Page 65 and 66: dzirnate tisu tibe bovu, Lihle likh
- Page 67: Indlovukati Indlovukati yona iye ye
- Page 72 and 73: Nakuphuma butimba, emajaha nemadvod
- Page 74: Empeleni imvunulo nemigidvo yesintf
- Page 78 and 79: Uchuheka achaze futsi atsi indlamu
- Page 81 and 82: Ekbaya nakunagogo losakhulile longa
- Page 83 and 84: The teenager's body is not yet read
- Page 85 and 86: Mahlalela (1992:21) utsi, bekatsi a
- Page 87 and 88: Umfati nendzile ngesintfu uyadla em
- Page 89 and 90: 3.7.3. KUHWNIPHA KWALABADVUNA Nalab
- Page 91 and 92: emahmga lakhona emndenini abebahIon
- Page 93 and 94: Iibovu, akaluphindzi kabili nobe ku
- Page 95 and 96: Na- ngembi kwekuba esuke kubo uyise
- Page 97: SEHLUK04 4.0. TINKHOLELO TEMASWATI
- Page 100 and 101: ngobe kutsiwa labalele ngabo labaso
- Page 102 and 103: 4.3. EMADLOTI Inkholo yemadIoti yak
- Page 104 and 105: 4.4.1. IMINDENI LEMIKHULU Nome ngab
- Page 106 and 107: tekucala, tesibili netekugcina. Nas
- Page 109 and 110: Uchubeka achaze atsi: The same prin
- Page 111 and 112: sons should not eat umbhidvo like t
- Page 113 and 114: etitukulwaneni ngekucoca tinganekwa
- Page 115 and 116: Sifanisongco Siphicaphicwano: Ngini
- Page 117 and 118: asati sinanatelo sakhe. Inhlonipho
Emakhosatana nebantfwabenkhosi , uyehluka wahoo Uboshwe inyandzana<br />
leyehlukile kunalena yalabanye. Lomhlanga uba netishakato, futsi akufuneki<br />
Irutsi letishakato tihhohloke nangabe kwentekile intfomhi ihhohlokelwe<br />
sishakato semhlanga wayo, leyo ntfombi ayemukeleki endlunkhulu.<br />
Nasekuphelele konkhe sekucedziwe, intfomhi iwubeka eceleni umhlanga<br />
wayo. Phela akufuneki lesishakato sitsintse salomunye ngobe utawubese<br />
uyahhohloka, nasekubuyelwa emuva. Ngendlela habanyenti ngakhona,<br />
ungatsi Irusesidzidzini lapho bawukhe khona.<br />
Kwetfulwa kwemhlanga<br />
Titsi natifika nawo lomhlanga, tintfombi tiwetfule kaLobamba<br />
eLudzidzini. Kukhona -ke lapho tifike tiwumise khona. Kutawutsi<br />
ngelilanga lelilandzelako kube lilanga lekuphumula . Lelo lilanga lesine.<br />
Tintfombi tilungisa imvunulo yato, Irulungiswe netingoma leIrutawugidvwa<br />
ngato. Ngelilanga lesihlanu kuba lilanga lekulahlwa kwemhlanga<br />
eNdlunkhulu. Tintfombi tivunula tiphelele bese tilindza emakhosazane.<br />
Emakhosazane ngiwo latsatsa umhlanga Irucala ayewutfula embikwenkhosi.<br />
Atsi angacedza bese ayawubola letinye tintfombi tiyewulahla umhlanga<br />
wato nato. Ngemnva kwaloko kutsi ngelilanga lesitfupha setiyawugidza-ke<br />
tintfombi. Ngwane usuke aphelele kutewubukela Irugidza kwetintfombi.<br />
Inkhosi nendlovukazi nabo isuke ikhona, bahleti phansi babukela. Tintfombi<br />
tigidza embikwenkbosi nendlovukazi Lolu-ke kuba luphawu lwekuhlonipha<br />
inkhosi nendlovukazi Kasenene (1993:97) utsi:<br />
Through participating in this ritual, girl's minds are tuned to<br />
accept1heDlamini rule andto be loyal to the Monarchy.<br />
- - 57