View/Open - University of Zululand Institutional Repository

View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
05.05.2013 Views

SEHLUK03 3.0. TmlDMBI TESIVE NALOKUNYE 3.1. UMKHOSI WENCWALA Umkhosi wencwala watiswa kuso sonkhe sive semaSwati . Kuba sibhimbi lesikhulu lapho inkhosi ihlonishwa khona , nalapho yenta lokubalulekile esiveni semaSwati. Incwala kuye kutsiwe abayence, ngaso sonkhe sikhatsi incwala ibanjwa ngenyanga yeNgongoni kumbe ngaBhimbidvwane iye ibe ngelusuku lolukhetfwe bosotinkhanyeti bemaSwati ngekubuka simo selilanga bacatsanise nenyanga. Ngencwala lencane kutsiwa lrucala inkhosi ingwenyama ifukame. Kuhlatjelelwa tingoma tencwala kutsiwa iye itsi ingetfwasa bese sekucala luhambo Iwebemanti. Bawalandza elwandle eMphumalanga. Labanye kutsiwa bawaIandza enyakatfo. Etfwalwa ngetigubhu nemichaka nasebabuyela ebukhosini . Umkhosi wencwala usuke sewucala ngaleso sikhatsi. Kutsiwa basuke sebahamba kancane, bahamba babuka inyanga baye ngekusondzela, babuke lilanga. Ngala ngekhaya bona babuka inyanga kutsi mhla iphuma nelilanga lishona. Kuba lililanga lapho kuphuma khona emajaha ayawukha lusekwane. -- 48 ..

Kupbuma kwelusekwane Ngelusuku lwekucala libutfo lebafana beliphuma kaLobamba ekuseni liye ndzawana tsite. Kutawutsi nasekushaya emadina bese seliyesuka Iicale ingoma. Kutsiwa belipheketelwa boSibayesikhulu kanye nenkhosi. Kutawutsi liyawushona lilanga libe selimshiyalowa kwesidvokodvo. Kutsiwa emva kwaloko lisuka ngematubane lamakhulu lewele sidvokodvo liyogawula lusekwane ngesheya, hbuye nalo bese kulindvwa lruphuma kwenyanga ntsambama. Libutfo lihlabela njalo bese lewela umfula ngababili kuya kulabatsatfu nelusekwane Iwabo. Lapha endleleni kuhanjwa kushaywana , knbhobotanwe kubangwa kutsi lomunye ugaluje nelusekwane lwalomunye . Lolomunye esabele kutsi litawubuna, sewuyalwa-ke utsi ulugaIujeIeni lusekwane lwakhe. Naseyiphakeme inyanga tindvuna tibuye tilisuse Iibutfo, nalapho kuhanjwa kushayanwa ngobe pheia lapha kutsiwa kusuke sekulahlekelwana Ie entsabeni, lomunye angasamboni wakubo. Kutsiwa yimbi lendlela , ngako . . -ke labafana basuke bangasakwati kuhamba ngeticheme , bashaya ludvwendvwe bengce ngakaManzini bese kuyemelwana kutsi baphelele. Bekhutsi nak.ukhala tinkhukhu tekucala ebusuku babe sebabekelele njalo endleleni kutsi kungakhala tesibili, bese iyaguca imphi, bahlala phansi bayaphumula, balale bahleti ngaleso sikhatsi, Bekutsi nakukhala tesitsatfu bese bayasnlmma bewela luSushwana. Kuyawutsi k.usa babe sebawele baphelela, liyawutsi liphuma lilanga ek.useni babe sebabange ngekhaya kaLobamba, bafika lapho berne, libe seliphumile lilanga. Lolunye lusekwane -- 49

Kupbuma kwelusekwane<br />

Ngelusuku lwekucala libutfo lebafana beliphuma kaLobamba ekuseni liye<br />

ndzawana tsite. Kutawutsi nasekushaya emadina bese seliyesuka Iicale<br />

ingoma. Kutsiwa belipheketelwa boSibayesikhulu kanye nenkhosi.<br />

Kutawutsi liyawushona lilanga libe selimshiyalowa kwesidvokodvo.<br />

Kutsiwa emva kwaloko lisuka ngematubane lamakhulu lewele sidvokodvo<br />

liyogawula lusekwane ngesheya, hbuye nalo bese kulindvwa lruphuma<br />

kwenyanga ntsambama. Libutfo lihlabela njalo bese lewela umfula<br />

ngababili kuya kulabatsatfu nelusekwane Iwabo. Lapha endleleni kuhanjwa<br />

kushaywana , knbhobotanwe kubangwa kutsi lomunye ugaluje nelusekwane<br />

lwalomunye . Lolomunye esabele kutsi litawubuna, sewuyalwa-ke utsi<br />

ulugaIujeIeni lusekwane lwakhe.<br />

Naseyiphakeme inyanga tindvuna tibuye tilisuse Iibutfo, nalapho kuhanjwa<br />

kushayanwa ngobe pheia lapha kutsiwa kusuke sekulahlekelwana Ie<br />

entsabeni, lomunye angasamboni wakubo. Kutsiwa yimbi lendlela , ngako<br />

. .<br />

-ke labafana basuke bangasakwati kuhamba ngeticheme , bashaya<br />

ludvwendvwe bengce ngakaManzini bese kuyemelwana kutsi baphelele.<br />

Bekhutsi nak.ukhala tinkhukhu tekucala ebusuku babe sebabekelele njalo<br />

endleleni kutsi kungakhala tesibili, bese iyaguca imphi, bahlala phansi<br />

bayaphumula, balale bahleti ngaleso sikhatsi, Bekutsi nakukhala tesitsatfu<br />

bese bayasnlmma bewela luSushwana. Kuyawutsi k.usa babe sebawele<br />

baphelela, liyawutsi liphuma lilanga ek.useni babe sebabange ngekhaya<br />

kaLobamba, bafika lapho berne, libe seliphumile lilanga. Lolunye lusekwane<br />

-- 49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!