View/Open - University of Zululand Institutional Repository
View/Open - University of Zululand Institutional Repository View/Open - University of Zululand Institutional Repository
Nakukhona loshonile, emalunga emndeni abeshesha atiswe lapho akhona bangaze behIelwe ngemashwa. Umuti lowehlelwe lifu lelimnyama bewuhlonishwa kakhuIu emmangweni Ngelisiko lesintfu titja ·nalokunye lokutsite akubolekwana. Silumbi -ke sifike nanati tinhIangano temasosayathi tekungahIoniphi suo. Titsi natitewusita lapha kuhIushekwe khona, tite nentja, nemabhodo ato ekupheka. Akukho labakutilako.Nemuntfu lolele nendvodza uvuka ahambe ayewupheka esifeni. Ndzinisa (locashuniwe) utsi: Kufa kuyahIonishwa, futsi umuntfu lobuya emacansini akasiphekeli suo ngobe kutsiwa uyashisa. Bantfu labadIe kudla lokuphekwe ngumuntfu lobuya emacansini bavame kugn1a; bangafa nekufa futsi. Kungako nesive sua kangaka kuIetinsuku. Uchubeka achaze atsi ngekulahleka kwemasiko likhaya lelih1uphekile aIisahIonishwa. Bantfu beta kutewufuna kudla. Kufa emaSwatini sekwaphendvuka kwaba ngemadzili, Kuyamangalisa, ngobe ngalesinye sikhatsi uve rimuntfu akhonona kutsi tiphakelwe kudIa lokuncane kumbe akavakali sawoti. Fakudze (locashuniwe) utsi: Inkholo, imfimdvo nebetembusave baneligalelo lelikhulu ekuIahIekeni kwemasiko macondzana nesifo, Tembusave tifike naboMasipala bendzawo, labatsi emathuna akahlale agujiwe, alindzele banikati. Ngelisiko leSiswati lingcwaba aliblali ligujiwe lihIola kufa, Utsi - - 138
kungako kufiwa ngalendlela. Ngekwenkholo ltbhayibheli litsi bantfu bangakwesabi kufa ngobe kutsiwa , nenkhosi Jesu yakuncoba. NgesiSwati umngcwabo yintfo yalabadzaIa Ikakhulukati labadvuna ngobe ngibo labavuka ngembulukusa bayewugubha umgodzi, bangcwabe baphindze bagcibedzele. Labasikati abasondzeli nakutfunwa. Bekungahlatjelwa nasemathuneni. Nakukhotseme inkhosi abayi emangcwabeni bafati . Yinkholo nemphucuko leleyenta bantfu bahlabele. Utsi nakushonile ekhaya inyama beyingadliwa ungakapheli umsebenti wekuthuna kucala. Nakhona bekuhlatjwa nakushone uMnurnzane, kutsatfwe sikhumba salenkhabi agocotwe ngaso nayawungcwatjwa. Tikhulumi betingabikhona nakuthunwa, ngaphandle kwebemndeni nalabakhulumela bukhosi, Silumbi -ke sifike nalokusha Umuntfu ngelisiko lesiSwati abengabekwa emakhateni futsi nelibhokisi lekungcwaba belingasetjentiswa. Kuletinsuku kuhlatjwa kwenkhomonakushoniwe kwentiwa ngetizatfu Ietehlukene. Broodryk (2001) utsi suke kupheleketelwa umufi kutsi aye kubakubo Iabalele, nekutsi kube nenyama Ienyenti Ietawudliwa bantfu labete emngcwabeni lokuluphawu lwekubonga kusingatfwa Uchaza nekutsi sifo sesaphendvuka lidzili. Nawuluphuya ubonakala ngekubate kudla lokunyenti nawufelwe. Nebantfu baphindze bakhonone ngendlala, lnhlonipho yekufa seyaphela emaSwatini. Loku ukubona nangendlela lekwembatfwa ngayo. Akumangalisi kubona bantfu labasikati bagcoke emahhuluko kumbe timphahla .letifika ematsangeni esifeni Loko kukhomhisa kulahleka kwelisiko lenhlonipho macondzana nesifo. •• 139
- Page 100 and 101: ngobe kutsiwa labalele ngabo labaso
- Page 102 and 103: 4.3. EMADLOTI Inkholo yemadIoti yak
- Page 104 and 105: 4.4.1. IMINDENI LEMIKHULU Nome ngab
- Page 106 and 107: tekucala, tesibili netekugcina. Nas
- Page 109 and 110: Uchubeka achaze atsi: The same prin
- Page 111 and 112: sons should not eat umbhidvo like t
- Page 113 and 114: etitukulwaneni ngekucoca tinganekwa
- Page 115 and 116: Sifanisongco Siphicaphicwano: Ngini
- Page 117 and 118: asati sinanatelo sakhe. Inhlonipho
- Page 119 and 120: Loku kusho kutsi nangabe uyisetala
- Page 121 and 122: Imindeni leminyenti yacala lapho ku
- Page 123 and 124: Inkholo yesilnmbi yintfo lensha esi
- Page 125 and 126: 5.2.2. INHLONIPHO NETEMBANGAVE EmaS
- Page 127 and 128: Kuletinsuku umuntfu sekwesatjwa yen
- Page 129 and 130: abenelihmgelo lekuveta imivo yakhe,
- Page 131 and 132: The child has the right to express
- Page 133 and 134: ngetento letihIe abe sibonelo nasen
- Page 135 and 136: 5.4. KUHLANGANA KWETIVE LETEBLUKENE
- Page 137 and 138: 5.4.2. LULWIMI LWABOTSOTSI Lulwimi
- Page 139: lisatiwa ngobe kwentiwa emasiko eti
- Page 142 and 143: Phela ngesintfu mmmtfu lomsikati ab
- Page 144 and 145: nemantfombatane abefundziswa kutsi
- Page 146 and 147: Umbhodze awufakwa nobe nguyiphi ind
- Page 148 and 149: Nangabe batali bemntfwana bafa emal
- Page 152 and 153: 5.7. INKHOLO YEBUKRISTU EmaSwati Ia
- Page 154 and 155: Lamanye -ke emabandla kuIenkholo ye
- Page 156 and 157: When the ambilica1 cord eventually
- Page 158 and 159: You may have sexual intercourse aga
- Page 160 and 161: umuntfu angakafi Knye kutsiwe umgod
- Page 162 and 163: tihlonishwe ngobe kulapho kuvela kh
- Page 164 and 165: Kornad, J. 1993: You Don't Have to
- Page 166: Ndvwandvwe Sibongile (65 years) Mho
Nakukhona loshonile, emalunga emndeni abeshesha atiswe lapho akhona<br />
bangaze behIelwe ngemashwa. Umuti lowehlelwe lifu lelimnyama<br />
bewuhlonishwa kakhuIu emmangweni Ngelisiko lesintfu titja ·nalokunye<br />
lokutsite akubolekwana. Silumbi -ke sifike nanati tinhIangano<br />
temasosayathi tekungahIoniphi suo. Titsi natitewusita lapha kuhIushekwe<br />
khona, tite nentja, nemabhodo ato ekupheka. Akukho<br />
labakutilako.Nemuntfu lolele nendvodza uvuka ahambe ayewupheka esifeni.<br />
Ndzinisa (locashuniwe) utsi:<br />
Kufa kuyahIonishwa, futsi umuntfu lobuya emacansini akasiphekeli<br />
suo ngobe kutsiwa uyashisa. Bantfu labadIe kudla lokuphekwe<br />
ngumuntfu lobuya emacansini bavame kugn1a; bangafa nekufa futsi.<br />
Kungako nesive sua kangaka kuIetinsuku.<br />
Uchubeka achaze atsi ngekulahleka kwemasiko likhaya lelih1uphekile<br />
aIisahIonishwa. Bantfu beta kutewufuna kudla. Kufa emaSwatini<br />
sekwaphendvuka kwaba ngemadzili, Kuyamangalisa, ngobe ngalesinye<br />
sikhatsi uve rimuntfu akhonona kutsi tiphakelwe kudIa lokuncane kumbe<br />
akavakali sawoti.<br />
Fakudze (locashuniwe) utsi:<br />
Inkholo, imfimdvo nebetembusave baneligalelo lelikhulu ekuIahIekeni<br />
kwemasiko macondzana nesifo, Tembusave tifike naboMasipala<br />
bendzawo, labatsi emathuna akahlale agujiwe, alindzele banikati.<br />
Ngelisiko leSiswati lingcwaba aliblali ligujiwe lihIola kufa, Utsi<br />
- - 138