Skripta - Departman za Biologiju i Ekologiju - Univerzitet u Novom ...

da pacijenti koji su se oporavili od kravljih boginja nisu bii zaraženi malim boginjama. Na osnovu
ovih zapažanja on je ubrizgao sadržaj fistule kravljih boginja u rame osmogodišnjeg deaka.
Kasnije je isti deak namerno inficiran malim boginjama, ali se bolest nije razvila. Dženerovo
otkrie vakcine (lat. vaccinus kravlji, od krava) je prouzrokovalo znaajan napredak u imunologiji i
ekspanziju primene vakcina, što se pokazalo kao najefikasniji metod za prevenciju infektivnih
bolesti.
U prošlom veku, posebno zadnjih 40 godina prošlog veka, novi eksperimentalni pristupi i
sofisticirane naune metode doprineli su boljem razumevanju funkcije imunog sistema.
Ekspanzivnim razvojem i napredkom metoda biotehnologije (produkcija monoklonalnih antitela;
knock-out i transgene elijske linije; tehnologije rekombinantne DNK; proizvodnja rekombinantih
proteina, posebno antigena i antitela i njihovih fragmenata, kao i himernih i humaniziranih
antitela; proizvodnje citokina i drugih biološki aktivnih materija i dr.), poinje brži razvoj
imunologije, te nova saznanja brzo nalaze i praktinu primenu u transplantacijskoj i tumorskoj
medicini. Iskustvo da pri transplantaciji davalac (donor) i primalac (akceptor) moraju biti što
sliniji, nametnulo je potrebu istraživanja njihovih slinosti i razlika i razvilo novu disciplinu –
imunogenetiku, a tumorska imunologija je dobila mogunost klinike primene kroz
imunodijagnostiku i imunoterapiju
Stoga se danas, fiziološka uloga/funkcija imunog sistema ogleda u odbrani od infekcije,
zaštiti i odbrani od tumora, kao i u održanju antigenske i genske homeostaze organizma.
Odbrana protiv štetnih agenasa je posredovana ranom reakcijom urodjenog imuniteta
(prirodna otpornost organizma) i kasnom reakcijom steenog (adaptivna otpornost
organizma) imuniteta.
Prirodna i adaptivna otpornost su komponenete integrisanog odbrambenog odgovora organizma u
kome brojne elije i molekuli funkcionišu kooperativno. Imuni sistem prepoznaje stranog agensa,
a takodje, dovodi i do njegove destrukcije. Imuni sistem mora da prepozna štetni agens, a
takodje, mora da razlikuje stranog napadaa od sastavnih konstituenata sopstvenog organizma.
Ako se to ne desi, dolazi do pojave tzv. autoimunih bolesti kada imuni mehanizmi deluju protiv
sopstvenih molekula (prvenstveno proteinskih). Pored toga, imuni sistem može da uništi
kancerozne elije i/ili sprei razvoj odredjenih tumora. Takodje, imuni sistem je ukljuen u
odbacivanje transplantata, sa izuzetkom transplantata od jednojajanog blizanca.
2