Nowotwory dziedziczne - Wielkopolskie Centrum Onkologii
Nowotwory dziedziczne - Wielkopolskie Centrum Onkologii Nowotwory dziedziczne - Wielkopolskie Centrum Onkologii
ONKOLOGICZNA PORADNIA GENETYCZNA WIELKOPOLSKIE CENTRUM ONKOLOGII. ZESPOŁY DZIEDZICZNE
- Page 2 and 3: CHARAKTERYSTYCZNE CECHY ZESPOŁÓW
- Page 4 and 5: ZESPÓŁ HNPCC/LYNCH. • W roku 19
- Page 6 and 7: KRYTERIA ROZPOZNAWANIA ZESPOŁU HNP
- Page 8 and 9: Kryteria amsterdamskie II. • Co n
- Page 10 and 11: KRYTERIA SZWAJCARSKIE. • Co najmn
- Page 12 and 13: ZALECANE BADANIA U CHORYCH Z ZESPO
- Page 14 and 15: ZALECANE BADANIA W RODZINACH Z ZESP
- Page 16 and 17: KRYTERIA NAJWYŻSZEGO I WYSOKIEGO R
- Page 18 and 19: ZALECANE BADANIA W GRUPIE NAJWYZSZE
- Page 20 and 21: REKOMENDACJE POLSKIEGO TOWARZYSTWA
- Page 22 and 23: REKOMENDACJE POLSKIEGO TOWARZYSTWA
- Page 24 and 25: DZIEDZICZNY RAK RDZENIASTY TARCZYCY
- Page 26 and 27: CHOROBA VON HIPPEL-LINDAU. • Chor
- Page 28 and 29: ORGANIZACJA PORADNICTWA GENETYCZNEG
- Page 30 and 31: ZASADY PORADNICTWA GENETYCZNEGO. 1.
- Page 32 and 33: ADNEKSEKTOMIA. • W badaniach retr
- Page 34 and 35: ADNEKSEKTOMIA. • Z badań modelow
- Page 36 and 37: CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA MUTACJI G
- Page 38 and 39: CZYNNIKI MODYFIKUJĄCE RYZYKO ZACHO
- Page 40 and 41: PROBLEMY. • Heterogenna grupa nos
- Page 42 and 43: ZACHOROWANIA U KREWNYCH NOSICIELEK
- Page 44 and 45: OCENA RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA P
- Page 46 and 47: MODYFIKACJE RYZYKA ZACHOROWANIA NA
- Page 48 and 49: RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA JAJNIKA
- Page 50 and 51: CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA MUTACJI G
ONKOLOGICZNA PORADNIA<br />
GENETYCZNA<br />
WIELKOPOLSKIE CENTRUM<br />
ONKOLOGII.<br />
ZESPOŁY DZIEDZICZNE
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY<br />
ZESPOŁÓW DZIEDZICZNYCH.<br />
• Młody wiek występowania zachorowań na<br />
nowotwory.<br />
• Wieloogniskowość zmian nowotworowych.<br />
• Syn- lub metachroniczne zachorowania na<br />
nowotwory.
ZESPÓŁ HNPCC/LYNCH.<br />
• Historia odkrycia zespołu wiąże się z nazwiskiem<br />
A.Warthina – patologa, który w latach 1913-1931 opisał<br />
kilka rodzin, w tym rodzinę G z licznymi zachorowaniami<br />
na raka jelita grubego, żołądka i błony śluzowej trzonu<br />
macicy.<br />
• Lynch i wsp.w latach 1966-1967 opisali rodzinne raki<br />
(cancer family syndrome) w 6 dalszych rodzinach.<br />
• Analiza 5 kolejnych pokoleń rodziny G pozwoliła na<br />
przedstawienie formalnych dowodów na <strong>dziedziczne</strong>,<br />
autosomalnie dominujące uwarunkowanie zachorowań<br />
w tych rodzinach.
ZESPÓŁ HNPCC/LYNCH.<br />
• W roku 1993 zlokalizowano i poznano funkcje genów, których <strong>dziedziczne</strong><br />
mutacje warunkują zespół HNPCC. Należą one do grupy MMR (mismath<br />
repair) odpowiedzialnej za wierność kopiowania DNA oraz umożliwiają<br />
rozpoznawanie i eliminowanie niektórych typów mutacji indukowanych przez<br />
karcynogeny endo- i egzogenne.<br />
• Dotychczas poznane geny: hMSH2, hMLH1, hPMS1, hPMS2, hMSH6.<br />
• Według danych Lyncha i de la Chapella częstość występowania zespołu<br />
HNPCC/Lynch szacowana jest w granicach od 0,5 do nawet 10% rodzin<br />
chorych na raka jelita grubego. Różnice w powyższych oszacowaniach<br />
wynikają z: różnych kryteriów rozpoznawania, odmiennej częstości<br />
nosicielstwa w różnych populacjach oraz różnego poziomu oddziaływania<br />
czynników egzogennych i stylu życia, które mogą modyfikować penetrację i<br />
ekspresję tych genów.<br />
• Dziedziczne mutacje genów MLH1 I MSH2 rozpoznaje się u około 40-85%<br />
rodzin z klasycznym HNPCC. Mutacje w genach PMS1 i PMS2 są w tych<br />
rodzinach rzadkie. Mutacje w genie MSH6 występują zwłaszcza w rodzinach<br />
o nietypowym spektrum umiejscowień nowotworów, często rozwijających się<br />
w szóstej dekadzie życia (Wijnen i wsp.,1999)
SPEKTRUM NOWOTWORÓW<br />
ZESPOŁU HNPCC/LYNCH.<br />
• RAK JELITA GRUBEGO.<br />
• RAK BŁONY ŚLUZOWEJ TRZONU MACICY.<br />
• RAK ŻOŁĄDKA.<br />
• RAK JELITA CIENKIEGO.<br />
• RAK NERKI I GÓRNYCH DRÓG<br />
MOCZOWYCH.<br />
• RAK DRÓG ŻÓŁCIOWYCH.<br />
• RAK JAJNIKA.
KRYTERIA ROZPOZNAWANIA<br />
ZESPOŁU HNPCC/LYNCH.<br />
• KRYTERIA AMSTERDAMSKIE I.<br />
• KRYTERIA AMSTERDAMSKIE II.<br />
• KRYTERIA Z MOUNT SINAI HOSPITAL Z<br />
TORONTO.<br />
• KRYTERIA SZWAJCARSKIE.<br />
• KRYTERIA Z BETHESDA.
Kryteria amsterdamskie I.<br />
• Zachorowania na histologicznie potwierdzonego<br />
raka jelita grubego i/lub odbytnicy występowały u<br />
co najmniej trzech krewnych, jeden z chorych<br />
powinien być krewnym pierwszego stopnia dla<br />
co najmniej dwóch pozostałych.<br />
• Jedno zachorowanie na raka jelita grubego i/lub<br />
odbytnicy powinno być rozpoznane przed 50<br />
rokiem życia.<br />
• Zachorowania na nowotwory występują w co<br />
najmniej dwóch kolejnych pokoleniach.<br />
• u chorych wykluczono rodzinną gruczolakowatą<br />
polipowatość jelita grubego (Familial<br />
Adenomatous Polyposis).
Kryteria amsterdamskie II.<br />
• Co najmniej trzy zachorowania na nowotwory z<br />
typowego spektrum zespołu HNPCC/Lynch w<br />
dwóch kolejnych pokoleniach, w tym jedno<br />
zachorowanie na raka jelita grubego i/lub<br />
odbytnicy, lub nowotwory ze spektrum zespołu<br />
HNPCC/Lynch przed 50 rokiem życia.<br />
• Jeden z chorych jest krewnym pierwszego<br />
stopnia dwóch innych chorych.<br />
• Rozpoznania nowotworów zweryfikowane<br />
histopatologicznie.<br />
• Wykluczenie rodzinnej gruczolakowatej<br />
polipowatości (FAP).
Kryteria z Mount Sinai Hospital.<br />
• Trzy zachorowania w dwóch pokoleniach na<br />
zweryfikowane histopatologicznie raki jelita<br />
grubego i/lub odbytnicy bez ograniczeń wieku<br />
zachorowania lub nowotwory ze spektrum<br />
zespołu HNPCC/Lynch.<br />
• Wykluczenie FAP.<br />
• Brak klasycznego obciążenia rodzinnego, ale<br />
jedno z zachorowań na raka jelita grubego i/lub<br />
odbytnicy przed 35 rokiem życia.<br />
• Syn- lub metachroniczne zachorowania na<br />
nowotwory z klasycznego spektrum zespołu<br />
HNPCC/Lynch.
KRYTERIA SZWAJCARSKIE.<br />
• Co najmniej trzy zachorowania na nowotwory w<br />
dwóch pokoleniach ze spektrum: rak jelita<br />
grubego i/lub odbytnicy lub inne nowotwory<br />
przewodu pokarmowego, raki górnych dróg<br />
moczowych, jajnika, błony śluzowej trzonu<br />
macicy i mózgu.<br />
• W przypadku zachorowania na raka jelita<br />
grubego i/lub odbytnicy wykluczenie FAP.<br />
• Co najmniej jedno zachorowanie na nowotwory<br />
ze spektrum zespołu HNPCC/Lynch przed 50<br />
rokiem życia.
KRYTERIA BETHESDA.<br />
• NIE DEFINIUJA ZASAD ROZPOZNAWANIA TYLKO WSKAZUJĄ CECHY<br />
ZACHOROWAŃ UPOWAŻNIAJĄCE DO BADAŃ MOLEKULARNYCH.<br />
• W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI ANALIZA NIESTABILNOŚCI<br />
MIKROSATELITARNEGO DNA, KTÓRA SPEŁNIA ROLĘ BADANIA<br />
PRZESIEWOWEGO, A W PRZYPADKU POZYTYWNEGO WYNIKU STANOWI<br />
WSKAZANIE DO BADANIA MOLEKULARNEGO DEFEKTÓW W GENACH.<br />
• OSTATNIO ROLE BADAŃ PRZESIEWOWYCH SPEŁNIAJĄ ANALIZY EKSPRESJI<br />
TYCH GENÓW WYKRYWANE BADANIAMI IMMUNOHISTOCHEMICZNYMI.<br />
• Rodziny spełniające kryteria amsterdamskie I z 1991 roku.<br />
• Chorzy, u których rozpoznano raka jelita grubego i/lub odbytnicy z jednym<br />
krewnym pierwszego stopnia, który zachorował na ten sam nowotwór lub na<br />
nowotwór ze spektrum zespołu HNPCC/Lynch przed 45 rokiem życia lub<br />
też, gdy u takiego krewnego rozpoznano gruczolaka w jelicie grubym i/lub<br />
odbytnicy przed 40 rokiem życia.<br />
• U chorych, u których raka jelita grubego i/lub odbytnicy lub raka błony<br />
śluzowej trzonu macicy rozpoznano przed 45 rokiem życia.<br />
• U chorych na raka części wstępującej jelita grubego i/lub odbytnicy<br />
rozpoznanego przed 45 rokiem życia na histologicznie niezróżnicowanego<br />
raka lub typu solid/cribriforme, lub z komórkami sygnetowatymi.<br />
• U chorych z gruczolakami jelita grubego rozpoznanymi przed 40 rokiem<br />
życia.
ZALECANE BADANIA U<br />
CHORYCH Z ZESPOŁEM<br />
HNPCC/LYNCH.<br />
• Kolonoskopia od 25 roku życia.<br />
• W przypadku wykrycia raka jelita grubego zalecanym<br />
zabiegiem chirurgicznym ze względu na możliwość syn-<br />
lub metachronicznych zmian nowotworowych jest<br />
kolektomia subtotalna.<br />
• Po zabiegu badania endoskopowe pozostawionej części<br />
jelita nie rzadziej niż co 2 lata.<br />
• Od 30 roku życia gastroskopia co 2 lata.<br />
• Badania ultrasonograficzne jamy brzusznej co 24<br />
miesiące.<br />
• Kobiety od 30 roku życia badanie ginekologiczne, usg<br />
transvaginalne oraz poziom CA125 co 12 miesięcy.
RODZINNA POLIPOWATOŚĆ<br />
GRUCZOLAKOWATA – FAP.<br />
• Stanowi około 1% wszystkich raków jelita grubego.<br />
• Dziedziczony autosomalnie dominujaco, związany z mutacjami w genie<br />
supresorowym APC.<br />
• Geny supresorowe odpowiedzialne są za kontrolę proliferacji komórek,<br />
apoptozę, zachowania migracyjne i reparację DNA. Produkty białkowe tych<br />
genów biorą udział w kontroli cyklu komórkowego.<br />
• FAP charakteryzuje się występowaniem licznych polipów śluzówce jelita<br />
grubego ze znacznym potencjałem do rozwoju w kierunku nowotworu<br />
złośliwego (biegunki i krew w stolcu).<br />
• Objawy pozajelitowe związane są z występowaniem: zmian barwnikowych<br />
siatkówki; torbieli skóry; kostniaków żuchwy; włókniakowatością naciekową;<br />
występowaniem gruczolaków żołądka, dwunastnicy; watrobiaków i raków<br />
brodawkowatych tarczycy oraz nowotworów nadnerczy.<br />
• Odmianą FAP jest zespół Gardnera charakteryzujący się występowaniem<br />
licznych objawów pozajelitowych. Występowanie odmian FAP związane jest<br />
z mutacjami o różnym umiejscowieniu w genie APC.<br />
• Zespół gruczolakowatej polipowatości o opóźnionej ekspresji – AFAP<br />
(attenuated FAP)- charakteryzuje się występowaniem mniejszej liczby<br />
polipów (do 100) w jelicie grubym, natomiast z objawów pozajelitowych<br />
obserwuje się polipy w dnie żołądka.
ZALECANE BADANIA W<br />
RODZINACH Z ZESPOŁEM FAP.<br />
• FSS co roku od 12 roku życia. Pierwsza kolonoskopia pomiędzy 15 -18<br />
rokiem życia.<br />
• Od 18 roku życia skryning w oparciu o kolonoskopię w odstępach co 12- 18<br />
miesięcy.<br />
• W przypadku stwierdzenia mnogich polipów w jelicie grubym należy<br />
zaproponować kolektomię, ponieważ ryzyko rozwoju raka jelita grubego<br />
wynosi 100%, a zabieg kolektomii jest jedynym skutecznym sposobem<br />
zapobiegania.<br />
• Po kolektomii kontrola endoskopowa w odstępach 12 miesięcy<br />
pozostawionego odcinka jelita grubego w przypadku zabiegu subtotalnego<br />
lub wytworzonego zbiornika jelitowego.<br />
• Radiologiczne badanie pasażu jelitowego celem wykrycia zmian<br />
nowotworowych w jelicie cienkim.<br />
• Dzieciom pacjentów z FAP należy zalecić wykonywanie co 6-12 miesięcy<br />
usg wątroby i oznaczanie AFP w osoczu w wieku od 0 do 5 r. ż.<br />
Prawdopodobieństwo wątrobiaka zarodkowego wynosi w grupie krewnych<br />
pierwszego stopnia pacjentów z FAP 1/300, w grupie nosicieli mutacji 1/150.<br />
• Zalecane badania w rodzinach chorych z AFAP obejmują badania<br />
endoskopowe od 20 r. ż., sugerowany odstęp pomiędzy badaniami 24<br />
miesiące. W przypadku stwierdzenia polipów – badania wraz z polipektomią<br />
w odstępach co około 12 – 18 miesięcy. Od momentu wykrycia polipów<br />
gastroskopia co 1- 3 lata.
RAK PIERSI W ZESPOŁACH<br />
DZIEDZICZNYCH.<br />
• 5-10% RAKÓW PIERSI ZWIĄZANE JEST Z SILNĄ DZIEDZICZNĄ<br />
PREDYSPOZYCJĄ.<br />
• Zespół <strong>dziedziczne</strong>go raka piersi – HBC-( BRCA1, BRCA2, CHEK2)-<br />
związany jest z występowaniem zachorowań tylko na raka piersi.<br />
• Zespół <strong>dziedziczne</strong>go raka piersi i raka jajnika -HBOC-(BRCA1, BRCA2)<br />
związany jest z zachorowaniami wsród krewnych na raka piersi i raka<br />
jajnika.<br />
• Zespół Li – Fraumeni (mutacja w genie p53)-raki piersi przed 45 rokiem<br />
życia, mięsaki, guzy mózgu, białaczki, raki nadnercza.<br />
• Zespół Cowdena (PTEN)- raki tarczycy, raki piersi i jajnika, zmiany śluzowo-<br />
skórne, choroby proliferacyjne.<br />
• Zespół Peutz- Jeghersa (STK11)-polipy jelitowe, raki jelita grubego i<br />
cienkiego, guzy gonadalne i raki piersi.<br />
• Heterozygotyczne nosicielstwo genu ATM- ataksja móżdżkowa,<br />
teleangiektazje oczne i skórne, nadwrażliwość na promieniowanie<br />
jonizujące, białaczki, chłoniaki, raki piersi.<br />
• Heterozygotyczne nosicielstwo mutacji NBS1 (657del5)- chłoniaki, białaczki,<br />
guzy gonadalne, raki piesi.
KRYTERIA NAJWYŻSZEGO I<br />
WYSOKIEGO RYZYKA ZACHOROWANIA<br />
NA RAKA PIERSI I RAKA JAJNIKA.<br />
• Do grupy najwyższego ryzyka zaliczamy rodziny, u których wśród<br />
krewnych pierwszego i drugiego stopnia występują 3 lub więcej<br />
zachorowań na raka piersi i raka jajnika. Odnotowano zachorowania<br />
syn- lub metachroniczne na raki piersi i jajnika. Rozpoznano<br />
patogenną mutację w genach BRCA1 lub BRCA2 u bliskiego<br />
krewnego.<br />
• Wysokie ryzyko zachorowania rozpoznajemy gdy: wystąpiły 2<br />
zachorowania u krewnych I i II stopnia( w tym 2 zachorowania<br />
wśród krewnych II i III stopnia ze strony ojca). Rozpoznano<br />
obustronnego raka piersi oraz gdy raka piersi wśród bliskich<br />
krewnych odnotowano przed 40 rokiem życia.<br />
• NAJWYŻSZE LUB WYSOKIE RYZYKO ZACHOROWANIA<br />
ZDEFINIOWANE WEDŁUG POWYŻSZYCH KRYTERIÓW<br />
WYSTĘPUJE W POLSCE W OKOŁO 12 % CHORYCH NA RAKA<br />
PIERSI- tj. U OKOŁO 0,5 % KOBIET W CAŁEJ POPULACJI.
CECHY KLINICZNO –<br />
PATOLOGICZNE DZIEDZICZNYCH<br />
RAKÓW PIERSI.<br />
• Wcześniejszy wiek zachorowania średnio o<br />
około 10-15 lat.<br />
• Zmiany mają charakter wieloogniskowy i często<br />
obustronny.<br />
• Częściej niż w populacji występują raki<br />
rdzeniaste i lobularne.<br />
• Zmianom o charakterze nowotworowym<br />
towarzyszą nacieki limfocytarne i martwica.<br />
• Receptory estrogenowe i progesteronowe<br />
ujemne.
ZALECANE BADANIA W GRUPIE<br />
NAJWYZSZEGO I WYSOKIEGO RYZYKA<br />
ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI I RAKA<br />
JAJNIKA.<br />
• Samokontrola piersi od 15 roku życia raz w miesiącu po miesiączce lub w<br />
grupie kobiet po menopauzie w odstępach co miesiąc.<br />
• Od 18 roku życia badanie piersi co pół roku przez lekarza.<br />
• W 30 roku życia pierwsza mammografia, jeśli piersi mają budowę<br />
tłuszczową do 40 roku życia skryning w oparciu o badanie mammograficzne<br />
1 raz w roku. W przypadku gruczołowej budowy piersi skryning w oparciu o<br />
badanie ultrasonograficzne piersi 1 raz w roku. Za opcję najkorzystniejszą<br />
uznaje się wykonywanie 1 raz w roku rezonansu magnetycznego gruczołów<br />
piersiowych.<br />
• Od 40 roku życia mammografia 1 raz w roku.<br />
• Od 30 roku życia badanie ginekologiczne z badaniem ultrasonograficznym<br />
narządu rodnego sondą transvaginalną oraz oznaczenie poziomu CA 125 1<br />
raz w roku.<br />
• W rodzinach najwyższego ryzyka, zwłaszcza tych, w których wystąpiły<br />
zachorowania na raka jajnika, w przypadku udokumentowanego<br />
nosicielstwa mutacji należy przedstawić probantkom opcję prewencyjnej<br />
jajników i jajowodów oraz ewentualnie macicy (częste występowanie<br />
metachronicznych zachorowań na raka błony śluzowej trzonu macicy)<br />
pomiędzy 35 – 40 rokiem życia. Zabieg ten redukuje ryzyko zachorowania<br />
na raka piersi o około 60 % i w przeważającej części zapobiega rozwojowi<br />
raka jajnika( poza nowotworami pierwotnie rozwijającymi się z otrzewnej).
Dziedziczne występowanie<br />
raka jajnika.<br />
• Częstość występowania <strong>dziedziczne</strong>go raka jajnika szacowana jest od 3 –<br />
15%.<br />
• Za wymienione poniżej zespoły odpowiedzialne są geny autosomalne<br />
dominujące.<br />
• Zespół <strong>dziedziczne</strong>go specyficznego narządowo raka jajnika (HOC)<br />
charakteryzuje się występowaniem wśród krewnych I, II i ewentualnie<br />
dalszych krewnych raków jajnika bez występowania nowotworów w innych<br />
lokalizacjach.<br />
• Zespół <strong>dziedziczne</strong>go raka piersi i raka jajnika (HBOC) charakteryzuje się<br />
występowaniem raka piersi i jajnika z przewaga zachorowań na raka piersi.<br />
• Zespół HNPCC/Lynch. Rak jajnika jest jedną z najrzadszych umiejscowień<br />
choroby nowotworowej.<br />
• Zalecane badania obejmują: badanie ginekologiczne z oceną<br />
ultrasonograficzną jajników( wskazana również ocena przepływów<br />
naczyniowych) oraz ocena poziomu CA 125 w surowicy.<br />
• W rodzinach z najwyższym ryzykiem zachorowania i udokumentowanym<br />
nosicielstwem mutacji należy probantkom przedstawić opcję profilaktycznej<br />
jajników i jajowodów pomiędzy 35 – 40 rokiem życia. Zabieg zmniejsza<br />
ryzyko zachorowania na raka jajnika.
REKOMENDACJE POLSKIEGO TOWARZYSTWA<br />
GINEKOLOGICZNEGO<br />
1.Podstawą do wyłonienia pacjentek z grupy wysokiego dziedzicznie<br />
uwarunkowanego raka jajnika i raka gruczołu sutkowego jest dokładny<br />
wywiad rodzinny.<br />
2. Do grup wysokiego ryzyka zachorowania kwalifikuje się rodziny, w których:<br />
- Wystąpiły trzy lub więcej zachorowań na raka gruczołu piersiowego i/lub<br />
jajnika u krewnych I i II stopnia (włączając w to pacjentkę).<br />
- U jednej i tej samej pacjentki lub u jej krewnej I i II stopnia wystąpiły<br />
jednoczasowo lub w różnym czasie zachorowania na raka gruczołu<br />
piersiowego i jajnika.<br />
- Stwierdzono mutację w genie BRCA 1.<br />
- Wśród krewnych I i II stopnia( włączając w to pacjentkę) wystąpiły dwa<br />
zachorowania na raka gruczołu piersiowego i/lub jajnika, w tym 1<br />
zachorowanie przed 50 rokiem życia.<br />
- Pacjentka lub jej krewna I stopnia zachorowała na raka gruczołu<br />
piersiowego lub jajnika przed 40 rokiem życia.
REKOMENDACJE POLSKIEGO TOWARZYSTWA<br />
GINEKOLOGICZNEGO<br />
• Pacjentki z rodzin wymienionych w punkcie 2 powinny<br />
być kierowane do Onkologicznej Poradni Genetycznej<br />
celem włączenia do badań nosicielstwa mutacji genu<br />
BRCA1 i ewentualnie mutacji innych genów mogących<br />
mieć udział w rozwoju raka piersi.<br />
• Badanie nosicielstwa wymaga pisemnej zgody pacjentki,<br />
a jego wynik jest poufny.<br />
• Kobiety z rodzin wymienionych w punkcie 2, także z tych<br />
rodzin, w których już stwierdzono mutację genu BRCA1,<br />
ale same nie są nosicielkami tej mutacji powinny być<br />
objęte programami opieki ukierunkowanymi na wczesne<br />
wykrywanie i zapobieganie zachorowaniom na raka<br />
gruczołu sutkowego i raka jajnika.
REKOMENDACJE POLSKIEGO TOWARZYSTWA<br />
GINEKOLOGICZNEGO<br />
• Badanie nosicielstwa mutacji w rodzinie ryzyka należy w<br />
miarą możliwości rozpocząć od pacjentki z już<br />
rozpoznanym nowotworem.<br />
• Jeżeli przy silnie obciążonym wywiadzie rodzinnym nie<br />
stwierdza się nosicielstwa mutacji BRCA1ani u chorej<br />
krewnej, ani u zdrowej pacjentki, wówczas cała rodzina<br />
mimo wszystko pozostaje w grupie wysokiego ryzyka.<br />
• Kobietom z grupy najwyższego ryzyka, będące<br />
nosicielkami mutacji w genie BRCA1, u których<br />
występowało zachorowanie na raka jajnika przed 50 r.ż.,<br />
lub, u których wystąpiły kolejne zachorowania na raka<br />
piersi i jajnika należy przedstawić możliwość<br />
profilaktycznego usunięcia jajników.
Niezależnie od rekomendacji wydaje się ważne wykonywanie badań<br />
nosicielstwa mutacji genu BRCA1 u wszystkich chorych, które<br />
zachorowały na raka jajnika i raka piersi, ponieważ szereg badań<br />
wskazuje na związek pomiędzy nosicielstwem mutacji tego genu a<br />
wrażliwością na leczenie cytostatykami o różnym mechanizmie<br />
działania. Wynik badania nosicielstwa może być pomocny w wyborze<br />
optymalnego sposobu leczenia i objęcia opieką krewnych, nosicielek<br />
mutacji w genie BRCA1.
DZIEDZICZNY RAK RDZENIASTY<br />
TARCZYCY.<br />
• Udział predyspozycji dziedzicznych wynosi 20-30%zachorowań na raka<br />
rdzeniastego tarczycy.<br />
• Rak rdzeniasty tarczycy (RRT) występuje jako: rodzinny rak rdzeniasty tarczycy<br />
(FMTC), bez towarzyszących innych objawów; jako objaw zespołu<br />
gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej: MEN2A (RRT,pheochromocytoma,<br />
nadczynność przytarczyc); MEN2B (RRT,pheochromocytoma, typowy wygląd<br />
twarzy, nerwiaki błon śluzowych).<br />
• Rozwija się w młodym wieku( ponad 100 zachorowań rocznie w skali roku). W<br />
większości przypadków późno rozpoznawany, odsetek przeżyć 5 letnich nie<br />
przekracza 50%.<br />
• Rozpoznanie nosicielstwa germinalnej mutacji genu RET stanowi bezwzględne<br />
wskazanie do prewencyjnego operacyjnego usunięcia tarczycy.<br />
• Znaczna część mutacji powstaje de novo co uzasadnia poszukiwanie germinalnych<br />
mutacji u wszystkich chorych na raka rdzeniastego tarczycy.<br />
• U nosicieli mutacji istnieje bezwzględne wskazanie do prewencyjnego usunięcia<br />
tarczycy, podjęcia substytucyjnego leczenia hormonalnego i okresowych badań<br />
ukierunkowanych na wczesne rozpoznanie pheochromocytomy (oznaczanie<br />
kalcytoniny podstawowe i stymulowane, CEA, PTH, ocena wydzielania<br />
katecholamin, KT nadnerczy).
DZIEDZICZNY RAK NERKI<br />
• Dziedziczny guz Wilmsa dotyczy jednego z czterech<br />
genów: WT1, WT2, FWT1, FWT2. Dziedziczenie<br />
autosomalne dominujące, guzy częściej jednostronne. U<br />
części chorych wnętrostwo, spodziectwo, dysmorfie<br />
twarzy lub zespoły wad rozwojowych. Zalecane badania<br />
polegają na badaniach ultrasonograficznych jamy<br />
brzusznej co 3 miesiące od urodzenia do 8 roku życia,<br />
następnie co 6 miesięcy do 12 roku życia, w późniejszym<br />
okresie rzadziej.<br />
• Rodzinny rak jasnokomórkowy nerki (CCRC) (rodzinna<br />
translokacja zrównoważona pomiędzy chromosomami 3 i<br />
8; 3 i 6) charakteryzuje się obustronnymi rakami<br />
jasnokomórkowymi nerek w młodym wieku.<br />
Postępowanie dotychczas nieokreślone ze względu na<br />
małą liczbę rodzin z tym zespołem.
CHOROBA VON HIPPEL-LINDAU.<br />
• Choroba von Hippel – Lindau (VHL) uwarunkowana jest mutacją<br />
konstytucyjną genu supresorowego VHL zlokalizowanego na ramieniu<br />
krótkim chromosomu 3p25-26.<br />
• Częstość występowania choroby ocenia się na 1/36 000 osób. W Polsce<br />
żyje około 1000 osób z chorobą VHL. Od 1997 roku istnieje Polski Rejestr<br />
VHL przy Ośrodku Nowotworów Dziedzicznych w Szczecinie.<br />
• Nosiciele mutacji genu VHL wykazują duże ryzyko zachorowania na:<br />
naczyniaki zarodkowe (hemangioblastoma) móżdżku i rdzenia kręgowego,<br />
naczyniaki zarodkowe siatkówki, raki jasnokomórkowe nerki, guzy<br />
chromochłonne nadnerczy, guzy neuroendokrynne. Torbiele i<br />
torbielakogruczolaki nerek, trzustki, najądrza i więzadła szerokiego macicy<br />
występują równie często zwykle o przebiegu bezobjawowym.<br />
• Badania profilaktyczno – diagnostyczne obejmują: badanie katecholamin<br />
w moczu co 1-3 lat, oftalmoskopia od wieku niemowlęcego co rok, po<br />
leczeniu co pół roku, angioskopia przy rozpoznaniu choroby a potem w<br />
odstępach co 2-3 lata, MRI mózgowia i rdzenia kręgowego od 11 roku<br />
życia co 2 lata, po 60 roku życia co 3-5 lat; KT, MRI od 20 roku życia co 2<br />
lata, USG jamy brzusznej od 11 roku życia co roku.
ZESPÓŁ NIJMEGEN.<br />
• Należy do zespołów niestabilności chromosomowych.<br />
• Charakteryzuje się:<br />
1. Samoistnymi pęknięciami chromosomów oraz nadwrażliwość na<br />
promieniowanie jonizujące .<br />
2.Zaburzeniami odporności komórkowej i humoralnej oraz nawracające<br />
zakażenia bakteryjne głównie w układzie oddechowym i drogach moczowych.<br />
3.Nadwrażliwość na światło i zaburzenia pigmentacji skóry.<br />
4.Hipogonadyzm hipergonadotropowy.<br />
5.Częste zachorowania na chłoniaki typu B, inne<br />
chłoniaki nieziarnicze, ziarnica złośliwa, białaczki i guzy mózgu, mięsaki.<br />
6.Typowe dysmorfie to:<br />
małogłowie z wyeksponowana częścią środkową twarzoczaszki, pierwotny<br />
niedobór wzrostu, anomalie rozwojowe nerek, śledziony i hipoplasia grasicy. U<br />
około 50% dzieci chorych na ten zespół nowotwory przed 20 rokiem życia. U<br />
wszystkich chorych z terenu Europy Środkowej i Wschodniej zidentyfikowano w<br />
ramieniu długim chromosomu 8 tzw. mutację słowiańską – polegającą na delecji<br />
(utracie) 5 par zasad ACAAA w kodonach 657 – 661 tego genu. Produktem genu<br />
NBS1 jest białko – nibryna, która wchodzi w skład kompleksu naprawczego<br />
dwuniciowych pęknieć DNA.<br />
• U heterozygotycznych nosicieli mutacji słowiańskiej w niewielkiej liczbie<br />
badanych chorych odnotowano zwiększone ryzyko zachorowania na raki piersi,<br />
raki jelita grubego, czerniaka, prostaty.
ORGANIZACJA PORADNICTWA<br />
GENETYCZNEGO<br />
ONKOLOGICZNA PORADNIA<br />
GENETYCZNA<br />
WIELKOPOLSKIE CENTRUM<br />
ONKOLOGII
CELE PORADNICTWA<br />
GENETYCZNEGO.<br />
• Udział dziedzicznych uwarunkowań w zachorowaniach na nowotwory<br />
złośliwe w skali populacyjnej szacuje się w zależności od umiejscowienia i<br />
typu nowotworu na 5-40%. Rozpoznanie tych uwarunkowań ma istotne<br />
znaczenie ponieważ:<br />
• - odsetek zachorowań silnie dziedzicznie uwarunkowanych jest<br />
szczególnie wysoki przed 50 rokiem życia.<br />
• - rozwój metod endoskopowych i obrazowych znacznie zwiększa odsetek<br />
wczesnych rozpoznań nowotworów w grupie wysokiego <strong>dziedziczne</strong>go<br />
ryzyka, w związku z tym zwiększa się odsetek wyleczeń.<br />
• - badanie nosicielstwa mutacji znanych genów predyspozycji w rodzinach<br />
o najwyższym ryzyku zachorowania pozwala część osób, u których istnieją<br />
wskazania do działań prewencyjnych.<br />
• - ostatnio gromadzą się dowody na to, że niektóre nowotwory silnie<br />
dziedzicznie uwarunkowane wyróżniają się szczególnymi cechami<br />
kliniczno- patologicznymi i cechują się odmienną wrażliwością na leczenie<br />
cytostatykami i leczenie promieniowaniem jonizującym.
ZASADY PORADNICTWA<br />
GENETYCZNEGO.<br />
1.Pełnoletność osoby skierowanej na badania genetyczne<br />
2.Kieruje lekarz każdej specjalności do Onkologicznych Poradni<br />
Genetycznych.<br />
3.Wyjaśnienie osobie badanej możliwości i ograniczeń badań<br />
molekularnych przez onkologa-genetyka.<br />
4.Pisemna zgoda na wykonanie badań molekularnych, podanie<br />
danych o krewnych odnośnie wieku i lokalizacji zachorowań<br />
na nowotwory.<br />
5.Wypełnienie ankiety obejmującej informacje o wszystkich<br />
krewnych pierwszego stopnia z umiejscowieniem i wiekiem<br />
zachorowania na nowotwory złośliwe oraz umiejscowienie i<br />
wiek zachorowania u krewnych II i ewentualnie dalszych<br />
stopni.<br />
6.Wykonanie analizy DNA z dwóch niezależnych pobrań krwi.<br />
7.Specjalistyczna konsultacja onkologa- genetyka po uzyskaniu<br />
wyniku badania genetycznego.
PODSTAWY PRAWNE PORADNICTWA<br />
GENETYCZNEGO<br />
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty<br />
Ludzkiej wobec zastosowań Biologii i Medycyny (Komitet<br />
Ministrów państw członkowskich Rady Europy-<br />
19.11.1996).<br />
• Protokół Dodatkowy w sprawie Zakazu Klonowania Istot<br />
Ludzkich.<br />
• Powszechna Deklaracja o Genomie Ludzkim i Prawach<br />
Człowieka.<br />
• Ustawa o Ochronie Danych Osobowych (Dz. U. z 2002r.<br />
Nr 101, poz.926).
ADNEKSEKTOMIA.<br />
• W badaniach retro- i prospektywnych analizowano duże<br />
grupy nosicielek mutacji w genie BRCA1. Wykazano, że:<br />
1.Adneksektomia zapobiega pierwotnemu rakowi jajnika,<br />
pamiętając o Peritoneal serous carcinoma.<br />
2. Ogranicza o około 50% ryzyko zachorowania na raka<br />
piersi, które nadal pozostaje na poziomie kilkakrotnie<br />
wyższym niż ryzyko występujące w populacji.<br />
3. Ogranicza około 2 – 3 krotnie ryzyko zachorowania na<br />
raka drugiej piersi u nosicielek, które już zachorowały.<br />
Jest to bardzo istotne, biorąc pod uwagę duże ryzyko<br />
względne zachorowania na metachronicznego raka<br />
piersi u nosicielek w porównaniu z całą populacją kobiet<br />
chorujących na ten nowotwór.
ADNEKSEKTOMIA.<br />
• Z metaanaliz i ekstrapolacji danych<br />
zebranych w badaniach wszystkich<br />
chorych na raka piersi wynika, ze efekty<br />
adneksektomii uzyskuje się kosztem<br />
zwiększonego ryzyka choroby<br />
niedokrwiennej serca, osteoporozy i<br />
objawów związanych z wypadnięciem<br />
funkcji jajnika.
ADNEKSEKTOMIA.<br />
• Z badań modelowych, które powinny być<br />
potwierdzone badaniami prospektywnymi<br />
wynika, że:<br />
1. Adneksektomia wykonana u nosicielek mutacji<br />
BRCA1 może – zależnie od czasu jej wykonania<br />
(pomiędzy 30 – 40 r. ż.) – przedłużyć życie o 3,5<br />
do 4,5 roku.<br />
2. Adneksektomia u chorych z rakiem piersi w I<br />
stopniu zaawansowania klinicznego zwiększa<br />
szansę wyleczenia o około 25%.
TAMOKSYFEN.<br />
• Alternatywna opcja zapobiegania raka piersi u nosicielek<br />
mutacji w genie BRCA1, które zachorowały już na raka<br />
piersi .<br />
• Podawanie tamoksyfenu przez okres 2 -4 lat zmniejsza<br />
ryzyko zachorowania na raka piersi w stopniu,<br />
• (0,25 – 0,50), porównywalnym co adneksektomia.<br />
• Podawanie tamoksifenu nie zapobiega zachorowaniom<br />
na raka jajnika.<br />
• Stosowanie tamoksyfenu warunkuje 2 – 3 krotny wzrost<br />
ryzyka zachorowania na raka endometrium.<br />
• Chemioterapia – 0,40 z nieznanym wpływem na ryzyko<br />
zachorowania na raka jajnika i inne nowotwory.
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA MUTACJI GENU BRCA1<br />
W FUNKCJI OBCIĄŻENIA RODZINNEGO I<br />
ZACHOROWAŃ NA NOWOTWORY METACHRONICZNE.<br />
• TYP OBCIĄŻENIA CZĘSTOŚĆ NOSICIELSTWA<br />
3 lub więcej raków piersi 10 – 20%<br />
w rodzinie<br />
3 lub więcej raków piersi 40%<br />
i jajnika w rodzinie<br />
2 raki jajnika w rodzinie 20%<br />
Sporadyczny rak jajnika 3 – 10%<br />
Sporadyczny rak piersi 2,5 – 5%<br />
Probantka rak piersi<br />
i rak jajnika<br />
Populacja z Izraela 53%<br />
(25% z obciążeniem rodzinnym)<br />
Inne populacje brak danych<br />
Probantka metachroniczny<br />
rak drugiej piersi 8 – 20%(oszacowania)<br />
Cała populacja 1/500 – 1/1500 (oszacowania)
CZĘSTOŚC WYSTĘPOWANIA MUTACJI GENU BRCA1<br />
W FUNKCJI OBCIĄŻENIA RODZINNEGO I WIEKU<br />
ZACHOROWANIA.<br />
• TYP OBCIĄŻENIA % ZACHOROWAŃ W FUNKCJI WIEKU<br />
CZYNNIKI MODYFIKUJĄCE RYZYKO ZACHOROWANIA<br />
NA RAKA PIERSI U NOSICIELEK MUTACJI GENU BRCA1.<br />
RAK PIERSI<br />
Umiejscowienie mutacji ?<br />
Polimorficzne allele<br />
Innych genów mogą zwiększać ryzyko<br />
Kohorta wiekowa ryzyko do 50 r .ż.<br />
ur. przed 1940 – 24%<br />
ur. po 1940 – 67%<br />
Liczba porodów wzrost ryzyka?<br />
Karmienie piersią karmienie dłużej niż rok<br />
zmniejsza ryzyko o ok..40%<br />
Aktywność fizyczna<br />
wieku pokwitania opóźnia ryzyko<br />
Otyłość w wieku<br />
Pokwitania zwiększa ryzyko<br />
HRT zwiększa ryzyko
CZYNNIKI MODYFIKUJĄCE RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA<br />
JAJNIKA U NOSICIELEK MUTACJI GENU BRCA1.<br />
RAK JAJNIKA<br />
Umiejscowienie mutacji blisko dwukrotnie wyższe ryzyko<br />
W genie BRCA1 u nosicielek mutacji w eks.12-24<br />
niż w eks.1- 11, wysokie ryzyko<br />
u nosicielek mutacji 185delAG?<br />
Polimorficzne allele<br />
Innych genów ?<br />
Kohorta wiekowa bez wpływu<br />
Liczba porodów każdy poród zmniejsza ryzyko o12%<br />
Karmienie piersią ?<br />
Aktywność fizyczna<br />
Wieku pokwitania ?<br />
Otyłość w wieku<br />
Pokwitania ?<br />
HRT ?
PROBLEMY.<br />
• Heterogenna grupa nosicielek mutacji w<br />
genie BRCA1 trudne jest do oceny ryzyka<br />
zachorowania na raka jajnika i pod kątem<br />
zachorowania na raka piersi.<br />
• Większość pacjentek Onkologicznych<br />
Poradni Genetycznych stanowią kobiety z<br />
silnym obciążeniem rodzinnym, u których<br />
nie wykryto nosicielstwa mutacji w genie<br />
BRCA1
Typy obciążeń rodzinnych u<br />
nosicielek mutacji w genie BRCA1.<br />
• 1. Najliczniejsza grupa: rodziny z<br />
zachorowaniami wyłącznie na raka piersi –<br />
mutacje wykrywa się u 10 – 20%<br />
pacjentek,<br />
• 2. Rodziny z zespołem rak piersi – rak<br />
jajnika (mutacje występują u około 40%),<br />
• 3. Rodziny z rodzinnym rakiem jajnika<br />
(mutacje występują o około 20 -30%<br />
chorych).
ZACHOROWANIA U KREWNYCH<br />
NOSICIELEK MUTACJI W GENIE<br />
BRCA1.<br />
• Z badań kolejnych chorych wynika, że u co<br />
najmniej 50% nosicielek mutacji genu BRCA1<br />
wystąpiły zachorowania na raka piersi lub raka<br />
jajnika u krewnych I i II stopnia.<br />
• Brak danych o zachorowaniach na raka piersi i<br />
raka jajnika u krewnych I i II stopnia w populacji<br />
polskiej.<br />
• Badania populacyjne wykonano w Izraelu:<br />
wykazano mutacje w genie BRCA1 u około 53%<br />
kobiet, natomiast u połowy z nich występowały<br />
zachorowania na raka piersi lub raka jajnika u<br />
krewnych I i II stopnia.
PROBLEMY<br />
• Na podstawie pośrednich danych i badań oszacowano,<br />
że częstość nosicielstwa mutacji u chorych z<br />
metachronicznymi zachorowaniami na raka drugiej piersi<br />
jest znacznie wyższa niż w całej populacji kobiet chorych<br />
na raka piersi,<br />
• Brak danych charakteryzujących zależność ryzyka<br />
metachronicznego raka piersi z obecnością lub brakiem<br />
obciążenia rodzinnego,<br />
• Brak danych dotyczących poziomu bezwzględnego i<br />
względnego ryzyka zachorowania na raka piersi i w<br />
mniejszym stopniu raka jajnika u nosicielek mutacji w<br />
genie BRCA1 w funkcji obciążenia rodzinnego i ryzyka<br />
zachorowania na te nowotwory w całej populacji.
OCENA RYZYKA<br />
ZACHOROWANIA NA RAKA<br />
PIERSI.<br />
• Poziom ryzyka zachorowania na raka<br />
piersi jest znacznie wyższy w rodzinach, w<br />
których zidentyfikowano 4 lub więcej<br />
zachorowań na raka jajnika niż w<br />
rodzinach wszystkich nosicielek z różnym<br />
stopniem obciążenia rodzinnego.<br />
• Najniższy poziom ryzyka stwierdzano w<br />
rodzinach nosicielek zidentyfikowanych w<br />
badaniach kolejnych chorych.
SZACOWANIE RYZYKA<br />
ZACHOROWAŃ.<br />
• Większość danych pochodzi z krajów o bardzo<br />
wysokim ryzyku zachorowań na raka piersi,<br />
• Wszystkie badania dotyczą szacowania ryzyka<br />
bezwzględnego,<br />
• Bardziej miarodajne jest względne ryzyko<br />
zachorowania nosicielek (tj. stosunek ryzyka<br />
nosicielek do ryzyka występującego w danej<br />
populacji (Narod i wsp. Zachorowania w<br />
rodzinach nosicielek mutacji w genie BRCA1<br />
występują częściej u córek niż u ich matek).
MODYFIKACJE RYZYKA<br />
ZACHOROWANIA NA RAKA<br />
PIERSI I RAKA JAJNIKA.<br />
• Czynniki genetyczne (wzrost ryzyka wzrasta, gdy<br />
zwiększa się ryzyko w całej populacji) ,<br />
• Zachowania prokreacyjne,<br />
• Czynniki stylu życia,<br />
• Umiejscowienie mutacji w genie BRCA1,<br />
• Ryzyko zachorowania na raka piersi jest zależne od<br />
wieku zachorowania na ten nowotwór,<br />
• Czas karmienia piersią,<br />
• Aktywność fizyczna,<br />
• Waga ciała w wieku pokwitania,<br />
• HTZ,<br />
• Liczba ciąż (zmniejszenie ryzyka z każdą donoszoną<br />
ciążą).
ALTERNATYWNE METODY PREWENCJI RAKA<br />
DRUGIEJ PIERSI U NOSICIELEK MUTACJI<br />
GENU BRCA1, KTÓRE ZACHOROWAŁY NA<br />
RAKA PIERSI.<br />
RYZYKO ZACHOROWANIA<br />
NA RAKA DRUGIEJ PIERSI RAKA JAJNIKA<br />
TAMOKSIFEN 0,25 – 0,50<br />
PRAWDOPODOBNIE<br />
BEZ WPŁYWU<br />
2 – 3 RAZY ZWIĘKSZONE RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA<br />
ENDOMETRIUM<br />
CHEMIOTERAPIA 0,40 ?
RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA JAJNIKA I PIERSI, NIEDOKRWIENNĄ<br />
CHOROBĘ SERCA I OSTEOPOROZĘ ORAZ CZAS PRZEŻYCIA<br />
NOSICIELEK MUTACJI GENU BRCA1 PO PREWENCYJNEJ<br />
ADNEXEKTOMII W WIEKU 30 – 40 LAT.<br />
RYZYKO WZGLĘDNE<br />
(W STOSUNKU DO NOSICIELEK BEZ PREWENCYJNEJ ADNEKSEKTOMII)<br />
RAK JAJNIKA I OTRZEWNEJ 0,04 – 0,06<br />
RAK PIERSI 0,32 – 0,51<br />
METACHRONICZNY RAK DRUGIEJ PIERSI 0,36 – 0,42<br />
NIEDOKRWIENNA CHOROBA SERCA 2,0<br />
OSTEOPOROZA 2,0<br />
ZGON W OKRESIE PIERWSZYCH 10 LAT 0,75<br />
PO ROZPOZNANIU RAKA PIERSI<br />
W PIERWSZYM STOPNIU<br />
ZAAWANSOWANIA<br />
WYDŁUŻENIE CZASU PRZEŻYCIA 3,34 -4,65 LAT<br />
PO ADNEKSEKTOMII OKOŁO 10%
OPCJA ADNEKSEKTOMII W FUNKCJI OBCIĄŻENIA RODZINNEGO I<br />
STATUSU PROBANTKI.<br />
PROBANTKA OBCIĄŻENIE RODZINNE KORZYŚCI Z ADNEKSEKTOMII<br />
NOSICIELKI MUTACJI<br />
RAK PIERSI RAK PIERSI I RAK JAJNIKA ZAPOBIEGA RAKOWI JAJNIKA, REDUKUJE 2<br />
-3 KROTNIE RYZYKO RAKA DRUGIEJ PIERSI<br />
ZDROWA RAK PIERSI I RAK JAJNIKA ZAPOBIEGA RAKOWI JAJNIKA,<br />
REDUKUJE 2 KROTNIE RYZYKO RAKA DRRUGIEJ PIERSI<br />
RAK PIERSI TYLKO RAK PIERSI REDUKUJE 2 – 3 KROTNIE RYZYKO RAKA<br />
PIERSI<br />
ZDROWA TYLKO RAK PIERSI REDUKUJE DWUKROTNIE RYZYKO<br />
RAKA PIERSI<br />
RAK PIERSI BEZ OBCIĄŻENIA REDUKUJE RYZYKO RAKA DRUGIEJ<br />
PIERSI<br />
ZDROWA BEZ OBCIĄŻENIA REDUKUJE RYZYKO RAKA PIERSI<br />
BEZ MUTACJI<br />
RAK PIERSI RAK PIERSI I RAK JAJNIKA ZMNIEJSZA RYZYKO RAKA JAJNIKA<br />
I RAKA DRUGIEJ PIERSI<br />
RAK PIERSI RAK PIERSI REDUKUJE RYZYKO RAKA<br />
DRUGIEJ PIERSI
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA MUTACJI GENU BRCA1 W FUNKCJI<br />
OBCIĄŻENIA RODZINNEGO I ZACHOROWAŃ NA NOWOTWORY<br />
METACHRONICZNE.<br />
TYP OBCIĄŻENIA CZĘSTOŚĆ NOSICIELSTWA MUTACJI<br />
3 LUB WIĘCEJ RAKÓW PIERSI W RODZINIE 10 – 20%<br />
3 LUB WIĘCEJ RAKÓW PIERSI I RAKÓW JAJNIKA OKOŁO 40%<br />
W RODZINIE<br />
2 RAKI JAJNIKA W RODZINIE OKOŁO 20%<br />
SPORADYCZNY RAK PIERSI 2,5 – 5% (RÓŻNICE REGIONALNE)<br />
SPORADYCZNY RAK JAJNIKA 3 -10 % (RÓŻNICE REGIONALNE)<br />
PROBANTKA RAK PIERSI I RAK JAJNIKA<br />
- POPULACJA IZRAELA 53% (25% Z OBCIĄŻENIEM<br />
RODZINNYM)<br />
- INNE POPULACJE BRAK DANYCH<br />
PROBANTKA – METACHRONICZNY 8 – 20% (OSZACOWANIA)<br />
RAK PIERSI<br />
CAŁA POPULACJA 1/500 – 1/1500 (OSZACOWANIA)
RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI I RAKA JAJNIKA U NOSICIELEK<br />
MUTACJI GENU BRCA1 (ŻYDÓWKI ASKHENAZIM, POPULACJE AMERYKI<br />
PÓŁNOCNEJ I EUROPY ZACHODNIEJ – RYZYKO POPULACYJNE RAKA PIERSI<br />
11 – 18%, RYZYKO POPULACYJNE RAKA JAJNIKA 1,2 – 2%.<br />
GRUPA BADANA RAK PIERSI METACHRONICZNY RAK JAJNIKA<br />
4 LUB WIĘCEJ ZACHOROWAŃ<br />
RAK PIERSI<br />
NA RAKA PIERSI I/LUBRAKA 80 – 85% 60 – 63%<br />
JAJNIKA W RODZINIE (RR:6 – 8) (RR:>30)<br />
(EASTON I IN.,1995; FORD I IN 1998)<br />
KREWNE CHORYCH NA 36 – 78% OK.40% 16 – 50%<br />
RAKA PIERSI (RR:4 – 6) (RR:3 – 4) (RR:10 – 30)<br />
(KILKANAŚCIE BADAŃ, 1997 – 2005)<br />
NOSICIELKI, KREWNE CHORYCH 82% 54%<br />
NA SPORADYCZNEGO RAKA PIERSI<br />
(KING I IN., 2003)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.