Komisioni Kosovar i Konkurrencës - KDI

More documents

Recommendations

Info

Në SHBA, përmirësimet e mëdha në transport dhe komunikim ishin njëra nga shtysat më të mëdha në iniciativat antitrust. Krejt kjo bëhej për shkak të lëvizjes së pa kontrolluar të çmimeve, sepse firmat po bëheshin gjithnjë e më të mëdha përmes bashkimeve, shkrirjeve, dhe blerjeve. Efektivisht, firmat e mëdha po imponoheshim me çmime diskriminuese për ndërmarrjet e vogla dhe për pasojë, po e dëmtonin konkurrencën e lirë. Fermerët dhe ndërmarrësit e vegjël patën përkrahjen e mjaftueshme politike për ta imponuar një legjislacion anti-trust (të njohur si Sherman Act of 1890). Në vitin 1897 erdhi vendimi i parë i madh i Gjykatës Supreme mbi një trust mes 18 kompanive hekurudhore (Trans-Missouri Freight Association), i cili vendosi se marrëveshjet mbi çmimet ishin joligjore. Pastaj erdhën dy gjykimet më të rëndësishme –ndoshta edhe në histori të legjislacionit antitrust në ShBA, ai i Standard Oil Company (i cili, si pasojë u detyrua që në vitin 1911 të ndahej në 34 njësi të bazuara në shtete të asaj kohe në ShBA), si dhe American Tobaco. Aktualisht në ShBA kemi një qasje jo-konformiste nga ana e agjencive federale dhe gjykatave. Ka raste kur vërehet një qasje intervencionist, por ka edhe të tilla të tipit Laisse-Faire, ku shteti parimisht është miqësor ndaj pozitës dominonte në tregje (Motta, 2004). Në BE, Rasti” Grundig” i vitit 1966 mund edhe të kuptohet si momenti ku pushteti i Gjykatës Evropiane të Drejtësisë së KE-ve (ECJ) u dëshmua qartë. Grundig kishte imponuar praktika të papërshtatshme për tregun e brendshëm, duke i imponuar distributorit francez çmime jo-koherente, përderisa shitësit me shumicë në Francë dilnin në treg me çmime më të lira nga i njëjti prodhues pasi furnizoheshin nga distributorë në shtete tjera (Consten S.à.R.L. and Grundig-Verkaufs-GmbH v Commission of the European Economic Faqe 2 Community, 1966). Përkundër kësaj, çështjet që lidheshin me ndihmat e shtetit dhe monopolet ishin neglizhuar në shkallë nga Komisioni, kryesisht të bazuar në qëllimin e promovimit të firmave të mëdha Evropiane si antidot i atyre Amerikane (ose European Champions). Megjithatë, pas heqjes së tarifave dhe kuotave të tjera brenda KE-së, shtetet po përdornin barriera tjera veç tarifave (ose Non-Tariff Barriers to Trade ose NTBs) (McGowan & Cini, 1998). Sot legjislacioni i BE-së mbi konkurrencën, duke përfshirë rastet e ECJ, është ndër më të avancuarit dhe më rigorozët në luftimin e praktikave të koncentruara, si dhe abuzimin me pozitën dominonte në tregje. Mbi 2000 vendime të Komisionit që lidhen me abuzime në tregjet e BE-së jepen çdo vit. Kosovës i është premtuar partneritet me mundësi anëtarësimi në Bashkimin Evropian, kur vendi të arrijë ti përmbush kriteret e anëtarësimit. Këto kritere (Kriteret e Kopenhagës) matin gatishmërinë politike dhe ekonomike të një vendi që dëshiron të hyj në BE. Nga 4 kritere gjithsejtë, njëri që bën përshtypje është ai mbi ekonominë funksionale të tregut, me kapacitete për t’u përballur me presionet konkurrente dhe forcat e tregjeve brenda komunitetit. Në këtë rast, ky kriter i referohet më tepër industrive individualisht, se sa ekonomisë në përgjithësi. Disa nga indikatorët matës janë ristrukturimi dhe modernizimi i industrive, de-monopolizimi, inkurajimi i investimeve në R&D (Hulumtim&Zhvillim), zgjerimin e bazës industriale, etj (Klung, 2006). Me qëllim të përmbushjes së këtyre kritereve, në Shtator të vitit 2004 Kuvendi i Kosovës kishte miratuar Ligjin për Konkurrencën (Kuvendi, Ligji për Konkurrencën, 2004). Ky ligj parashihej të jetë një bazë e legjislacionit sekondar për këtë fushë, pasi që vendoste disa parime www.kdi-kosova.org , Sheshi Nena Terezë 18/6, Prishtine 10000, Kosovë, 00381 (0) 38 248 038
azë, terminologjinë dhe fushëveprimin e legjislacionit që do të duhej të pasonte. Në vitin 2009 u themelua edhe Komisioni Kosovar i Konkurrencës (KKK), i cili ka për mision kompletimin e bazës ligjore dhe kujdesin për zbatimin e tij, si dhe monitorimin e tregjeve. Deri më tani ky Komision ka marrë gjithsejtë 8 vendime që lidhen me 5 çështje të ndryshme, por nuk ka raportuar nëse këto vendime kanë prodhuar ndonjë efekt në tregjet relevante për të cilët ka marrë vendime (Komisioni Kosovar i Konkurrencës, 2009). 2. Baza Ligjore në Kosovë KKK ende nuk ka nxjerrë të gjitha aktet nënligjore duke pasur një konfuzion rreth rolit të tij në relacion me disa ministri përkatëse, si Ministria e Tregtisë (MT), apo Ministria e Financave (MF). Ky legjislacion sot është në një situatë kur nuk arrin ti përkufizojë dhe t’i qartësojë ligjërisht shumicën e praktikave në tregje. Ligji i amandamentuar mbi Konkurrencën në vitin 2010 (i cili tash quhet edhe Ligji për Mbrojtjen e Konkurrencës), si dhe dy akte nënligjore janë e tëra që ky Komision dhe Kuvendi kanë arritur të bëjnë deri më tash (Kuvendi, Komisioni Kosovar i Konkurrencës, 2010). Në anën tjetër, është e qartë se precedentët janë tepër të rëndësishëm për bazën ligjore të konkurrencës. KKK ka arritur që të nxjerrë gjithsejtë pesë vendime që nga themelimi i tij. Këto vendime kanë të bëjnë me praktika tejet abuzive, dhe nuk pritet të paraqesin ndonjë precedent në të ardhmen. 3. Institucionet KKK gjithashtu është anëtare e Rrjetit Ndërkombëtar të Konkurrencës, dhe anëtar i Qendrës Rajonale për Trajnime mbi Konkurrencën me seli në Budapest. Anëtarët e KKK-së kanë marrë pjesë në shumicën e trajnimeve dhe konferencave që kanë organizuar këto dy institucione (z. Osman Ejupi). KKK-ja ka të punësuar dhjetë veta, prej të cilëve pesë janë komisionerë, ku dhe sipas ligjit njëri është Kryetar i Komisionit pjesa tjetër është staf administrativ. Sipas KDI/ TIK ky është numër tepër i vogël në krahasim me qëllimin e themelimit të KKK-së dhe të kompetencave që ka. Stafi nuk është i specializuar, por edhe i mangët, pasi që komisionerëve iu duhet t’i bëjnë tri punë në të njëjtën kohë: të hetojnë, të marrin vendime, dhe të votojnë ato vendime. Kjo përbën konflikt interesi dhe si pasojë është shkelje ligjore. Mbi këtë çështje Komisioni arsyetohet se ka mungesë stafi të nevojshëm për kryerjen e hetimeve. Kjo mënyrë e organizimit të brendshëm nuk jep shpresë se aty shpejt mund të arrihet një nivel i kënaqshëm profesional. Komisionerët ad-hoc merren me rastet, dhe ndodhë që edhe të gjithë ata të merren me gjithçka dhe kjo është një shenjë e situatës së paqëndrueshme organizative (Rexhepi, 2011). BUXHETI Faqe 3 KKK-ja ka një buxhet që ia lejon Kuvendi i Kosovës. Me buxhetin që ka , ai nuk ka mundësi që ta rrisë stafin (për të cilin ka ndarë një buxhet prej EUR 110 mijë). Po ashtu, për mallra dhe shërbime Komisionit i është ndarë një shumë jo e vogël për të arritur të akomodohet në ndonjë ambient më të përshtatshëm (gjithsejtë EUR 106 mijë + EUR 17 mijë për shpenzime kapitale) (Ministria e Financave e Republikës së Kosovës, 2011). www.kdi-kosova.org , Sheshi Nena Terezë 18/6, Prishtine 10000, Kosovë, 00381 (0) 38 248 038
Page 1: Komisioni Kosovar i Konkurrencës P
Page 5 and 6: Ministria e Financave në këtë ra
Page 7 and 8: • Tregu i Derivateve, ku një num

Komisioni Kosovar i Konkurrencës - KDI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?