Komisioni Kosovar i Konkurrencës - KDI

Komisioni Kosovar 

i Konkurrencës 

Përmbajtja: 

1 HYRJE 

Rast studimi 

2 BAZA LIGJORE 

3 INSTITICIONET 

4 GJENDJA E TREGJEVE 

4 TREGU I ARKAVE FISKALE 

5 TREGU BANKAR 

6 TREGU I NAFTËS 

6 TREGJET TJERA 

6 KONKLUZIONE 

7 BIBLIOGRAFIA 

1. Hyrje 

Kosova është shteti në të cilin është më së 

vështiri të themelosh dhe ta udhëheqësh një 

biznes. Arsyet janë të ndryshme, por më të 

spikaturat janë ato që lidhen me gjendjen e 

sigurisë dhe komoditetit që vendi ynë ofron 

për investitorët (si për të huajt po ashtu 

edhe për investitorët vendor). Por ka edhe 

një arsye shumë më të fortë: Informaliteti i 

tregjeve ku spikatet konkurrenca jo lojale 

janë një karakteristikë për të gjitha tregjet në 

Kosovë. Për fat të keq, kjo gjendje inkurajohet 

edhe nga politika si përmes neglizhimit 

të gjendjes, ashtu edhe me përfshirjen direkte, 

për të quar përpara interesa personale 

që kanë në biznese të ndryshme, ata dhe të 

afërmit e tyre (The World Bank, 2011). 

Konkurrenca është njëri nga faktorët 

vendimtar të progresit të industrive individualisht, 

por edhe të ekonomisë si tërësi. 

Një konkurrencë e fortë rrit efikasitetin në 

kompani, tregje, dhe në ekonomi në 

përgjithësi. Ky efikasitet përkthehet në 

çmime më të ulëta, cilësi më të mirë, dhe 

për pasojë, avantazh konkurrues të 

ekonomisë. 

Konkurrueshmëria e një vendi varet nga kapacitetet 

e ekonomisë për inovacion dhe për 

t’u azhurnuar, përderisa konkurrueshmria 

e kompanive vjen si rezultat i presionit dhe 

sfidimit në tregje. Kompanitë përfitojnë nga 

prezenca e rivalitetit të fuqishëm brenda 

ekonomisë, të furnizuesve agresiv vendorë, 

si dhe konsumatorët lokal me naze (Porter, 

1998). Së këndejmi, shihet se kryefjala e 

konkurrueshmërisë është aftësia e kompanive 

për inovacion, përderisa inovacioni 

është fryt i efikasitetit të resurseve të kompanive 

në përgjithësi. 

www.kdi-kosova.org , Sheshi Nena Terezë 18/6, Prishtine 10000, Kosovë, 00381 (0) 38 248 038

Në SHBA, përmirësimet e mëdha në 

transport dhe komunikim ishin njëra nga 

shtysat më të mëdha në iniciativat antitrust. 

Krejt kjo bëhej për shkak të lëvizjes 

së pa kontrolluar të çmimeve, sepse firmat 

po bëheshin gjithnjë e më të mëdha 

përmes bashkimeve, shkrirjeve, dhe blerjeve. 

Efektivisht, firmat e mëdha po imponoheshim 

me çmime diskriminuese për 

ndërmarrjet e vogla dhe për pasojë, po e 

dëmtonin konkurrencën e lirë. Fermerët 

dhe ndërmarrësit e vegjël patën përkrahjen 

e mjaftueshme politike për ta imponuar 

një legjislacion anti-trust (të 

njohur si Sherman Act of 1890). Në vitin 

1897 erdhi vendimi i parë i madh i 

Gjykatës Supreme mbi një trust mes 18 

kompanive hekurudhore (Trans-Missouri 

Freight Association), i cili vendosi se marrëveshjet 

mbi çmimet ishin joligjore. Pastaj 

erdhën dy gjykimet më të rëndësishme 

–ndoshta edhe në histori të legjislacionit 

antitrust në ShBA, ai i Standard Oil Company 

(i cili, si pasojë u detyrua që në vitin 

1911 të ndahej në 34 njësi të bazuara në 

shtete të asaj kohe në ShBA), si dhe American 

Tobaco. 

Aktualisht në ShBA kemi një qasje jo-konformiste 

nga ana e agjencive federale dhe 

gjykatave. Ka raste kur vërehet një qasje 

intervencionist, por ka edhe të tilla të tipit 

Laisse-Faire, ku shteti parimisht është 

miqësor ndaj pozitës dominonte në tregje 

(Motta, 2004). 

Në BE, Rasti” Grundig” i vitit 1966 mund 

edhe të kuptohet si momenti ku pushteti i 

Gjykatës Evropiane të Drejtësisë së KE-ve 

(ECJ) u dëshmua qartë. Grundig kishte 

imponuar praktika të papërshtatshme për 

tregun e brendshëm, duke i imponuar distributorit 

francez çmime jo-koherente, 

përderisa shitësit me shumicë në Francë 

dilnin në treg me çmime më të lira nga i 

njëjti prodhues pasi furnizoheshin nga 

distributorë në shtete tjera (Consten 

S.à.R.L. and Grundig-Verkaufs-GmbH v 

Commission of the European Economic 

Faqe 2 

Community, 1966). Përkundër kësaj, 

çështjet që lidheshin me ndihmat e shtetit 

dhe monopolet ishin neglizhuar në 

shkallë nga Komisioni, kryesisht të bazuar 

në qëllimin e promovimit të firmave të 

mëdha Evropiane si antidot i atyre 

Amerikane (ose European Champions). 

Megjithatë, pas heqjes së tarifave dhe kuotave 

të tjera brenda KE-së, shtetet po përdornin 

barriera tjera veç tarifave (ose 

Non-Tariff Barriers to Trade ose NTBs) 

(McGowan & Cini, 1998). Sot legjislacioni 

i BE-së mbi konkurrencën, duke përfshirë 

rastet e ECJ, është ndër më të avancuarit 

dhe më rigorozët në luftimin e praktikave 

të koncentruara, si dhe abuzimin me pozitën 

dominonte në tregje. Mbi 2000 

vendime të Komisionit që lidhen me 

abuzime në tregjet e BE-së jepen çdo vit. 

Kosovës i është premtuar partneritet me 

mundësi anëtarësimi në Bashkimin 

Evropian, kur vendi të arrijë ti përmbush 

kriteret e anëtarësimit. Këto kritere 

(Kriteret e Kopenhagës) matin gatishmërinë 

politike dhe ekonomike të një 

vendi që dëshiron të hyj në BE. Nga 4 

kritere gjithsejtë, njëri që bën përshtypje 

është ai mbi ekonominë funksionale të 

tregut, me kapacitete për t’u përballur me 

presionet konkurrente dhe forcat e tregjeve 

brenda komunitetit. Në këtë rast, ky 

kriter i referohet më tepër industrive individualisht, 

se sa ekonomisë në 

përgjithësi. Disa nga indikatorët matës 

janë ristrukturimi dhe modernizimi i industrive, 

de-monopolizimi, inkurajimi i 

investimeve në R&D (Hulumtim&Zhvillim), 

zgjerimin e bazës industriale, etj 

(Klung, 2006). 

Me qëllim të përmbushjes së këtyre 

kritereve, në Shtator të vitit 2004 Kuvendi 

i Kosovës kishte miratuar Ligjin për 

Konkurrencën (Kuvendi, Ligji për 

Konkurrencën, 2004). Ky ligj parashihej të 

jetë një bazë e legjislacionit sekondar për 

këtë fushë, pasi që vendoste disa parime 


azë, terminologjinë dhe fushëveprimin e 

legjislacionit që do të duhej të pasonte. Në 

vitin 2009 u themelua edhe Komisioni 

Kosovar i Konkurrencës (KKK), i cili ka 

për mision kompletimin e bazës ligjore 

dhe kujdesin për zbatimin e tij, si dhe 

monitorimin e tregjeve. Deri më tani ky 

Komision ka marrë gjithsejtë 8 vendime 

që lidhen me 5 çështje të ndryshme, por 

nuk ka raportuar nëse këto vendime kanë 

prodhuar ndonjë efekt në tregjet relevante 

për të cilët ka marrë vendime (Komisioni 

Kosovar i Konkurrencës, 2009). 

2. Baza Ligjore në Kosovë 

KKK ende nuk ka nxjerrë të gjitha aktet nënligjore 

duke pasur një konfuzion rreth rolit 

të tij në relacion me disa ministri përkatëse, 

si Ministria e Tregtisë (MT), apo Ministria e 

Financave (MF). Ky legjislacion sot është në 

një situatë kur nuk arrin ti përkufizojë dhe 

t’i qartësojë ligjërisht shumicën e praktikave 

në tregje. Ligji i amandamentuar mbi 

Konkurrencën në vitin 2010 (i cili tash quhet 

edhe Ligji për Mbrojtjen e Konkurrencës), si 

dhe dy akte nënligjore janë e tëra që ky 

Komision dhe Kuvendi kanë arritur të bëjnë 

deri më tash (Kuvendi, Komisioni Kosovar i 

Konkurrencës, 2010). 

Në anën tjetër, është e qartë se precedentët 

janë tepër të rëndësishëm për bazën ligjore 

të konkurrencës. KKK ka arritur që të nxjerrë 

gjithsejtë pesë vendime që nga themelimi 

i tij. Këto vendime kanë të bëjnë me 

praktika tejet abuzive, dhe nuk pritet të 

paraqesin ndonjë precedent në të ardhmen. 

3. Institucionet 

KKK gjithashtu është anëtare e Rrjetit 

Ndërkombëtar të Konkurrencës, dhe anëtar 

i Qendrës Rajonale për Trajnime mbi 

Konkurrencën me seli në Budapest. Anëtarët 

e KKK-së kanë marrë pjesë në shumicën 

e trajnimeve dhe konferencave që 

kanë organizuar këto dy institucione (z. 

Osman Ejupi). KKK-ja ka të punësuar dhjetë 

veta, prej të cilëve pesë janë komisionerë, ku 

dhe sipas ligjit njëri është Kryetar i Komisionit 

pjesa tjetër është staf administrativ. 

Sipas KDI/ TIK ky është numër tepër i vogël 

në krahasim me qëllimin e themelimit të 

KKK-së dhe të kompetencave që ka. Stafi 

nuk është i specializuar, por edhe i mangët, 

pasi që komisionerëve iu duhet t’i bëjnë tri 

punë në të njëjtën kohë: të hetojnë, të marrin 

vendime, dhe të votojnë ato vendime. 

Kjo përbën konflikt interesi dhe si pasojë 

është shkelje ligjore. Mbi këtë çështje Komisioni 

arsyetohet se ka mungesë stafi të nevojshëm 

për kryerjen e hetimeve. Kjo mënyrë e 

organizimit të brendshëm nuk jep shpresë 

se aty shpejt mund të arrihet një nivel i kënaqshëm 

profesional. Komisionerët ad-hoc 

merren me rastet, dhe ndodhë që edhe të 

gjithë ata të merren me gjithçka dhe kjo 

është një shenjë e situatës së paqëndrueshme 

organizative (Rexhepi, 2011). 

BUXHETI 

Faqe 3 

KKK-ja ka një buxhet që ia lejon Kuvendi i 

Kosovës. Me buxhetin që ka , ai nuk ka 

mundësi që ta rrisë stafin (për të cilin ka 

ndarë një buxhet prej EUR 110 mijë). Po 

ashtu, për mallra dhe shërbime Komisionit 

i është ndarë një shumë jo e vogël për të arritur 

të akomodohet në ndonjë ambient më 

të përshtatshëm (gjithsejtë EUR 106 mijë + 

EUR 17 mijë për shpenzime kapitale) (Ministria 

e Financave e Republikës së Kosovës, 

2011). 


Ambientet e punës janë mjaftë të papërshtatshme. 

Në ndërtesën e Kuvendit (kati i 

katërt) ky Komision ka dy zyra me gjithsejtë 

4 tavolina dhe diku 9 karrige dhe 5 kompjuterë. 

Duke parë se të buxhetuar ka 18 

veta, por punëson vetëm dhjetë prej tyre , arsyet 

për dyshime për keqpërdorim buxheti 

janë të qarta. 

Kur kësaj i shtohet edhe jo gatishmëria e institucionit 

për të ofruar dokumente, por 

edhe mungesa e tyre në faqen elektronike të 

këtij institucioni, vihet në përfundim se ky 

institucion është shembull tipik i funksionimit 

të strukturave administrative 

shtetërore në Kosovë. Për më tepër, Raporti 

Vjetor i Punës së këtij Komisioni për vitin 

2010, nuk ka kaluar në Kuvendin e Kosovës. 

Kryetari i Komisionit jep arsye të ndryshme 

nga ato që përfliten. Sipas tij, komisionit nuk 

i ka kaluar raporti në Kuvend sepse ka qenë 

kritik ndaj disa prej kompanive në të cilat 

disa deputet kanë aksione (Ejupi, 2011). 

Përveç Komisionit, me ligjin e ri është parapare 

themelimi edhe i një institucioni tjetër: 

Autoriteti Kosovar i Konkurrencës. 

Megjithatë, që nga miratimi i këtij ligji ne 

shtator të 2010, ky autoritet nuk është 

themeluar ende. Arsyet e mos themelimit 

lidhen me mos-funksionalizimin e mëtutjeshëm 

të KKK-së. 

4. Gjendja e Tregjeve 

Tregjet që spikasin për probleme me çmimet 

por edhe me cilësinë e produkteve dhe të 

shërbimeve janë tregjet financiare, të karburanteve, 

dhe tregu i arkave fiskale. 

Megjithatë, deri më tani nuk ka pasur 

ndonjë iniciativë nga ana e qeverisë apo 

gjykatave në drejtim të ndëshkimit të operatorëve 

ekonomik në këto tregje. I vetmi aktivitet, 

ka qenë një hetim dhe për pasojë 

ndëshkim i kompanisë GEKOS dhe Dukagjini 

në lidhje me furnizimin e tregut kosovar 

me arka fiskale (Vendim Mbi Praktikën 

e Bashkërenduar për shitjen e Arkave 

Fiskale në mes të ndërmarrjes SH.P.K. 

GEKOS & SH.P.K. DUKAGJINI, 2010). Në 

këtë rast, janë dënuar të dyja kompanitë me 

nga EUR 100 mijë, shumë kjo margjinale në 

raport me realizimin në treg dhe dëmin e 

shkaktuar. 

4.1. Tregu i Arkave Fiskale 

Faqe 4 

Për shkak të vendimi të përmendur më lart, 

si dhe rekomandimit që Komisioni i ka 

dhënë qeverisë për të licencuar kompani 

tjera për distribuimin e arkave, sot kemi një 

realitet tjetër. Meqenëse qeveria e ka bërë të 

detyrueshme pajisen me arka, bizneset janë 

të detyruara të blejnë me çfarëdo çmimi që 

operatorët ofrojnë në treg. Nuk dihet nëse 

numri i operatorëve është rritur realisht dhe 

se konkurrenca është prezente. Kjo sepse 

çmimi i arkave mbetet i njëjtë, dhe se operatorët 

po përdorin një strategji tjetër edhe më 

anti-konkurrencë. Ata iu kanë ulur çmimin 

pajisjeve harduerike (kryesisht) por duke e 

ngritur proporcionalisht çmimet e programeve 

dhe disa pajisjeve përcjellëse. Në 

tregjet e BE-së kjo është një praktikë abuzive, 

sepse konsumatori detyrohet të blejë dhe 

paguaj aksesorë që vijnë të lidhur me produktin 

bazë. Rasti HILTI I komisionit 

Evropian vs Kompanisë HILTI është tregues 

i qartë se kompanitë nuk mund të imponojnë 

dy apo më tepër produkte të lidhur me 

njëri tjetrin, ku mundësia për të abuzuar më 

çmime të njërit nga këto produkte është evidente 

(Hilti AG v Commission of the European 

Communities, 1994) . Për pasojë, çmimi 

I arkave fiskale në Kosovë mbetet deri në 3 

fish më i shtrenjtë se vlera reale e produkteve 

dhe çmimi I tyre në tregjet ndërkombëtare. 

Çmimi i lartë gjithashtu është një 

çështje për studim dhe shumë evident si rast 

për KKK-në. Veç kësaj, numri I operatorëve 

që ofrojnë arka në Kosovë vazhdon të 

mbetet i ulët dhe imponues. 


Ministria e Financave në këtë rast ka bërë 

shkelje ligjore duke mundësuar monopolizimin 

e tregut për furnizimin me arka fiskale. 

Kjo ministri shihet se në mënyrë të qëllimshme 

ka favorizuar operatorë ekonomik, 

të cilët kanë krijuar monopole në të dy tregjet, 

atë të produktit dhe atë gjeografik (pran 

në gjithë territorin e Kosovës). Me këtë 

sjellje, ministria e ka ngulfatur konkurrencën, 

ka shkaktuar rritje artificiale të 

çmimit të një produkti, i ka dëmtuar bizneset 

(kryesisht të vogla dhe të mesme), si dhe nuk 

ka bërë një analizë të kostos dhe kontributit 

që kjo lloj sjellje do të ketë në ekonomi. Ky 

është një rast në të cilin do të duhej veprohej 

mbi bazën e Kodit Penal të Republikës së 

Kosovës, ku dëmi i shkaktuar ndaj buxhetit 

publik mbi EUR 5 mijë, paraqet vepër penale 

dhe dënohet me gjobë dhe heqje lirie. 

4.2. Tregu Bankar 

Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM) 

janë sektori më intensiv në aspektin e 

punësimit, dhe si i tillë ka një rëndësi jetike 

për të ardhmen ekonomike të Kosovës. Në 

qoftë se NVM-të kanë nevojë për mbështetje, 

bankat me kreditë e tyre do të duhej të ishin 

destinacioni më dobiprurës. E kundërta 

ndodh në Kosovë: Bankat aplikojnë norma 

tepër të larta interesi për këtë kategori biznesesh, 

dhe këto norma janë të qëndrueshme 

tash e disa vite. Përmirësimi i klimës së biznesit 

si dhe ndikimi i vogël që ka pasur kriza 

globale në vend, nuk i ka inkurajuar bankat 

të zbusin kërkesat për profit. 

Tri bankat kryesore në Kosovë janë: Raiffaisen 

Bank Kosova (RBKO), Pro Credit 

Bank dhe Nova Ljubljanska Banka (NLB). 

Këto tri banka mbulojnë mbi 80% të tregut 

financiar. Kjo mbulueshmëri iu mundëson 

atyre të kenë një pozitë udhëheqëse në treg. 

Si të tilla këto banka kanë përgjegjësi të ofrojnë 

shërbime financiare koherente me gjendjen 

ekonomike në vend. Që nga hyrja e tyre 

në treg, këto tri banka kanë operuar me 

norma përafërsisht të njëjta interesi dhe pa 

ndonjë konkurrencë të qartë me njëra tjetrën 

(për më tepër rreth historikut të kamatave në 

kredi dhe depozita, shih Bankometrin e 

prodhuar nga Instituti Për Studime të Avancuara 

GAP) (GAP, 2010). 

Bankat Abuzojnë kur Mundin 

Faqe 5 

Një formulim rreth kësaj që ka dhënë 

Gjykata e Shkallës së Parë të Kesë mbi praktikat 

e bashkërenduara si dhe formave tjera 

të abuzimit pa ndonjë marrëveshje të kodifikuar 

është me sa vijon: “Duhet të jetë e 

mundur të shihet një shkallë e 

mjaftueshme e probabilitetit në bazë të një 

sërë faktorëve objektivë të ligjit ose të faktit”. 

Ky vlerësim erdhi pas shqiptimit të gjobës 

nga ana e komisionit në rastin Raiffeisen 

Zentralbank Österreich AG and Others v 

Commission of the European Communities, 

ku disa banka komerciale në Austri 

kishin krijuar praktika sjelljeje të bashkërenduara, 

të cilat seriozisht po e trazonin 

konkurrencën në tregun bankar në Austri. 

(Raiffeisen Zentralbank Österreich AG and 

Others v Commission of the European Communities, 

2006). 

Këtu vërehet qartë se bankat kanë vendosur 

të sillen njëtrajtshëm në treg, duke mos i 

konkurruar njëra tjetrës, për pasojë duke 

garantuar qëndrueshmëri në treg. KKK-ja 

deklaron se ka marrë një nismë hetuese në 

lidhje me këtë çështje. Por, ata vazhdimisht 

ankohen se nuk kanë staf të mjaftueshëm 

dhe ekspertizë për ta kryer një kontroll efektive 

të këtij tregu. Kryetari i komisionit pranon 

se ky komision dyshon mbi praktika të 

bashkërenduar në të cilat bankat komerciale 

në Kosovë mund të jenë të përfshira. 


4.3. Tregu i naftës 

KKK ka dhënë një vendim në lidhje me këtë 

treg, pasi që janë identifikuar shkelje flagrante 

që lidheshin me praktikat e 

bashkërenduara nga ana e operatorëve të 

vegjël në tregun e Gjilanit. Por KKK nuk ka 

marrë asnjëherë iniciativën për ti hetuar 

furnizuesit e tyre dhe mundësinë e fiksimit 

të çmimeve nga ana e distributorëve. Kjo 

është një shenjë e qartë e dobësisë së këtij institucioni 

për ta zbatuar me integritet ligjin 

mbi Konkurrencën, pasi që sikurse deklaron 

edhe vet Kryetari i Bordit të këtij institucioni, 

presionet politike si nga kuvendi po ashtu 

edhe nga qeveria nuk mungojnë. Grupi i 

furnizuesve me naftë në Kosovë ka një 

ndikim të atillë që ia pamundëson KKK-së 

një hetim të hollësishëm të këtij tregu (MAN- 

UFACTURE FRANÇAISE DES PNEUMA- 

TIQUES MICHELIN V COMMISSION OF 

THE EUROPEAN COMMUNITIES, 2003). 

4.4. Tregjet tjera 

Tregjet tjera me probleme të identifikuara nga 

ky institucion janë tregu i sigurimeve të produkteve 

të domosdoshme, si dhe tregu i operatorëve 

të kontrollit teknik të automjeteve. 

Megjithatë, ky komision nuk ka qenë në 

gjendje të jetë tërësisht operacional në monitorimin 

e të gjitha tregjeve, kryesisht për shkak 

të mungesës së ekspertizës. 

4.5. Konkluzion 

Që Kosova të ketë perspektivë evropiane, 

shtetit i kërkohet të garantojë një ekonomi 

konkurruese e cila do të ishte e t’iu përballoj 

presioneve të konkurrencës së tregjeve të 

unionit. Por, si mund ta bëjë Kosova këtë kur 

nuk ka një autoritet dhe legjislacion që garanton 

një gjë të tillë? 

Historikisht, ekonomitë më të zhvilluara në 

Faqe 6 

stadin e tyre të hershëm janë detyruar të vendosin 

rregulla përmes të cilave janë siguruar 

që operatorët ekonomik të mos e shfrytëzojnë 

pozitën e tyre të favorshme në treg në dëm të 

taksapaguesve. Kosova ende nuk ka arritur ta 

bëjë një gjë të tillë, dhe për këtë ekzistojnë disa 

arsye të cilat u shpjeguan si në vijim: 

• Baza ligjore mbi konkurrencën është ende 

në fazën fillestare të konsolidimit. Është 

amandamentuar ligji për konkurrencën me 

një ligj të ri i cili vetëm sa i ka përforcuar disa 

nda dispozitat e ligjit paraprak. Përndryshe, 

nuk ka norma ligjore shtesë të cilat e definojnë 

qartë çdo sjellje abuzive në tregjet relevante në 

Kosovë. Hartimi i këtyre normave është i pamundur 

pa një orientim të qartë politikash 

nga ana e Kuvendit të Kosovës, në mbështetje 

të Komisionit dhe institucioneve tjera me autoritet 

mbi fushën e konkurrencës. 

• Komisioni Kosovar i Konkurrencës vuan 

nga një mungesë kronike e stafit me ekspertizë 

dhe hapësira për punë. Kjo, mbase vjen 

edhe si rezultat i mungesës së vullnetit për t’a 

fuqizuar këtë institucion mjaft të rëndësishëm 

për funksionimin normal të tregjeve në 

Kosovë. 

Hetimet në tregje të ndryshme kanë hasur në 

pengesa kryesisht si rezultat i mungesës së 

stafit të kualifikuar dhe të mjaftueshëm, 

mungesës së qartësisë ligjore, mungesës së 

vullnetit të institucionit, por edhe ndërhyrjeve 

politike. 

Është vërejtur se tregjet më problematike janë: 

• Tregu i Arkave Fiskale, ku ka një numër të 

kufizuar të operatorëve të licencuar nga Ministria 

e Financave, e që e dëmton konkurrencën. 

Po ashtu, është vërejtur se çmimi i 

produkteve të fiskalizimit është artificial dhe 

nuk e reflekton vlerën reale të produktit. 

• Tregu Bankar, ku tri banka me treg të konsoliduar 

zhvillojnë aktivitet ekonomik me ngjashmëri 

të theksuar, duke e vështirësuar 

konkurrencën nga ana e operatorëve të rinj, e 

për pasojë duke shkaktuar jo-efikasitet në koston 

e shërbimeve dhe produkteve në këtë treg. 


• Tregu i Derivateve, ku një numër i distributorëve 

aplikojnë çmime jo relevante me tregun 

ndërkombëtar. Këta operator iu 

imponojnë shitësve me pakicë sjellje të caktuar 

në treg, e që për pasojë ka çmime të larta 

dhe të qëndrueshme. 

Dobësia e ekonomisë së Kosovës, vjen kryesisht 

si rezultat i pamundësisë së investitorëve 

për tu kyçur në treg, dhe jo si rezultat 

i konkurrencës së fortë, por të konkurrencës 

jo-lojale. Në anën tjetër vendi ynë ka shkallën 

më të lartë të papunësisë në Evropë, kryesisht 

për shkak të nivelit të ulët të zhvillimit 

të sektorit të ndërmarrjeve të vogla dhe të 

mesme. Mbas edhe arsyeja se pse Prishtina 

dhe Prizreni janë qytetet e fundit për nga 

mundësitë që iu ofrojnë investitorëve, ka të 

bëjë pikërisht me konkurrencën e ekonomisë 

kosovare si të tillë, dhe aftësinë ose pa-aftësinë 

e institucioneve relevante për ta garantuar 

një të tillë. 

Bibliografia 

Consten S.à.R.L. and Grundig-Verkaufs- 

GmbH v Commission of the European Economic 

Community, 61964J0056 (European 

Court of Justice July 13, 1966). 

Ejupi, O. (2011, June 28). Problemet e KKKsë. 

(E. Mazreku, Intervistuesi) 

GAP. (2010, Mars 04). Bankometri. Gjetur 

Qershor 28, 2011, nga Webi i Bankometri: 

http://www.institutigap.org/?cid=1,58 

Hilti AG v Commission of the European 

Communities, 61992J0053 (ECJ March 2, 

1994). 

Klung, M. (2006). Market Entry Strategies in 

Eastern Europe in the Context of the European 

Union. Wiesbaden: Deutcher Universitats-Verlag. 

Komisioni Kosovar i Konkurrencës. (2009). 

Gjetur June 28, 2011, nga Faqja e Komisionit 

të Konkurrencës: http://ak.rksgov.net/?cid=1,36 

Faqe 7 

Kuvendi. (2010, September 08). Komisioni 

Kosovar i Konkurrencës. Gjetur June 25, 

2011, nga KKK: http://ak.rksgov.net/?cid=1,1 

Kuvendi. (2004, Shtator 8). Ligji për Konkurrencën. 

Prishtinë, Kosovë. 

MANUFACTURE FRANÇAISE DES PNEU- 

MATIQUES MICHELIN V COMMISSION 

OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, T- 

203/01 (Court of First Instance (Third Chamber) 

September 30, 2003). 

McGowan, L., & Cini, M. (1998). Competition 

Policy in the European Union. New 

York: Palgrave Macmillan. 

Ministria e Financave e Republikës së 

Kosovës. (2011, April 01). Gjetur June 27, 

2011, nga MEF: http://mef-rks.org/download/buxheti-i-konsoliduar-i-kosoves/3672- 

2011?lang=sq 

Motta, M. (2004). Competition Policy, Theory 

and Practice. Cambridge, New York: 

Cambridge University Press. 

Porter, M. E. (1998). On Competition. Harvard: 

Harvard Business School Publishing 

Coorporation. 

Raiffeisen Zentralbank Österreich AG and 

Others v Commission of the European Communities, 

T-259/02 to T-264/02 and T- 

271/02 (Court of First Instance Dhjetor 14, 

2006). 

Rexhepi, I. (2011, June 24). Gjendja e 

Konkurrencës në Kosovë. (E. Mazreku, Intervistuesi) 

The World Bank, T. W. (2011). Doing Business 

in South East Europe. Washington, DC: 

The World Bank. 

Vendim Mbi Praktikën e Bashkërenduar për 

shitjen e Arkave Fiskale në mes të ndërmarrjes 

SH.P.K. GEKOS & SH.P.K. DUKAGJINI, 

03 (Komisioni Kosovar i Konkurrencës Shtator 

1, 2010). 


Projekti CIMAP 

Vendosja e Monitorimit Krahasues Bazuar në Indikatorë të Progresit të Kosovës në 

fushën e Anti-korrupsionit. 

Projekti CIMAP shtrihet në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni dhe Turqi, në të njëjtën kohë, dhe 

zhvillohet në bashkëpunim me Transparency International (TI). Ky projekt ofron nj analizë 

të avancuar të çështjeve me të cilat përballet Gjyqësori, Legjislativi dhe Administrata 

Publike e Kosovës. Hartimi dhe kategorizimi i indikatorëve është bërë në bashkëpunim 

me stafin e Sekretariatit të TI në Berlin dhe zyrës ndërlidhëse të TI në Bruksel. Konsulentë 

të jashtëm me ekspertizë në fushat relevante janëangazhuar po ashtu. Baza e kategorive 

dhe indikatorëve është hartuar pas një raporti bazë të përgatiturnga stafi lokal në Kosovë, 

ku janë vendosur të gjeturat nga dokumente në lidhje me institucionet relevante, që nga 

pas-lufta. I gjithë vlerësimi, i agreguar në përqindje të kategorive veç e veç, për secilin institucion, 

do të mund të gjendet në raportin kombëtar që do të publikohet së shpejti. 

Vërejtje: të gjeturat e këtij projekti do të jenë bazë informacioni për raportin vjetor të progresit 

mbi Kosovën (seksioni i luftës kundër korrupsionit). 

Për organizatën: 

Faqe 8 

KDI është Partnere Kombëtare e Transparency International, organizata më e profilizuar 

ndërkombëtare në luftë kundër korrupsionit dhe nxitjes së transparencës në institucione 

publike në gjithë botën. KDI është themeluar në vitin 2005 , me një përvojë të gjerë në 

zhvillimin e kapaciteteve të shoqërisë civile, Avokim Lokal, Monitorim të Zgjedhjeve dhe 

Monitorim të Punës së Parlamentit. Pavarësisht nga kjo, KDI ka ofruar ekspertizën e saj 

dhe mbështetje teknike për më shumë se 60 OJQ, një rrjet ky i përbërë nga grupet e qytetarëve 

të spektrave dhe etnive të ndryshme në 15 komuna të Kosovës. Misioni i KDI 

është të mbështesë zhvillimin demokratik në Kosovë duke fuqizuar organizatat joqeveritare 

dhe qytetarët për të rritur transparencën, përgjegjshmërinë dhe përgjegjshmërinë 

e institucioneve qeverisëse dhe përmirësimin e efikasitetit të këtyre institucioneve përmes 

pjesëmarrjes së qytetarëve në vendim-marrje. 

Përkrahur nga:

Komisioni Kosovar i Konkurrencës - KDI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?