BIOLOGJI
BIOLOGJI BIOLOGJI
128 UDHËZIME METODOLOGJIKE Mësimi në biologji, si dhe në çdo lëmë tjetër mund të kryhet në disa mënyra, d.m.th. mund te zbatohen metoda, teknika e forma të shumëllojta të punës dhe një kompleks i tërë procedurash, p.sh., informacioni i ri, përsëritje, përforcim, ushtrime, punë praktike. Krahas kësaj, përdoren edhe mjete materiale dhe teknike: modele, aparate dhe instrumente si dhe mjete të tjera teknike bashkëkohore, si kompjuter, internet etj. Praktika ka treguar se është i suksesshëm vetëm ai mësim i cili realizohet me metoda të ndryshme, ku secila sosh ka rol dhe rëndësi të veçantë metodike. Përzgjedhja e metodave është kompetencë e mësimdhënësit të lëndës. Ajo bëhet në përputhje me nevojat dhe kërkesat e nxënësve, me natyrën e përmbajtes mësimore, me bazën didaktike etj. Ato duhet të jenë në funksion të përvetësimit më të lehtë të përmbajtjeve mësimore dhe të zbatimit më të shpejtë dhe më të saktë të njohurive, shkathtësive, shprehive, qëndrimeve dhe vlerave të tjera. Për përmbushjen e kërkesave për nxënie cilësore, sugjerohen disa metoda, forma dhe teknika të ndryshme të punës, p.sh.: - Metoda e leximit dhe e punës me tekst; - Metoda e punës praktike në laborator; - Metoda e të mësuarit dhe të nxënit ndërveprues (p.sh., nepërmjet mjeteve multimediale, kompjuterit, programeve simuluese kompjuterike); - Diskutimi dhe të nxënit me bashkëpunim (puna në grupe); - Mësimdhënia përmes vrojtimit, demonstrimit dhe eksperimentit; Në të gjitha rastet, zbatimi i metodave dhe i teknikave mësimore duhet të shoqërohet me përdorimin e materialeve dhe të mjeteve përkatëse didaktike, pa të cilat nuk mund të arrihen rezultatet e pritura. BURIMET DHE MJETET MËSIMORE Që të realizohen me sukses objektivat e planit dhe të programit të biologjisë për klasën e nëntë, mësimdhënësit dhe nxënësit duhet të shfrytëzojnë burime dhe mjete të ndryshme të informacionit: • tekste përkatëse shkollore • revista profesionale dhe shkencore, fjalorë, enciklopedi,
• fotografi, modele, atlasë anatomikë, histologjikë, embriologjikë, diagrame, skema, preparate. • pajisje multimediale (programe kompjuterike, internet, CD etj.) • aparat TV me video rekorder, grafoskop, grafofolie, videokaseta që përmbajnë materiale të ndryshme shkencore me interes për biologjinë e njeriut. Videokasetat me tema nga biologjia, të titulluara në gjuhën shqipe, mund t’i siguroni në qendrat rajonale në: Ferizaj, Prizren, Pejë, Gjakovë dhe Gjilan. Burime nga interneti http://curry.edschool.virginia.edu/go/frog/home.html,This site has a virtual frog dissection, Sistemet e organeve http://arbl.cvmbs.colostate.edu/hbooks/pathphys/endocrine/basics/co ntrol.html, endokrinologji, feed-back, http://www.psych.umn.edu/psylabs/mtfs/special.htm. Zhvillimi i shtazëve, zigota, embrioni, fetusa http://vector.cshl.org/dnaftb/DNA, acidet nukleike http://www.biology.arizona.edu/cell_bio.html cell cycle tutorial, reprodukimi http://www.stg.brown.edu/ëebs/Mendelëeb/links to mendels, trashëgimi http://www.massinteraction.org/html/genome/sickle cell information- trashëgimi Është kompetencë dhe liri e arsimtarit që, varësisht nga kushtet në të cilat punon shkolla, të zgjedhë burimin e informacionit dhe mjetet ndihmëse mësimore, duke i kushtuar vëmendje baraspeshës së të dhënave eksperimentale, gojore, vizuale, me theks të veçantë në atë që është qenësore për të mësuar. Kjo përzgjidhje gjithnjë duhet të bëhet duke e ruajtur dhe duke e ngritur nivelin e cilësisë së mësimdhënies dhe të mësimnxënies. Kjo liri e burimeve mësimore duhet ti takojë edhe nxënësit. 129
- Page 1 and 2: BIOLOGJI HYRJE (2 orë në javë, 7
- Page 3 and 4: Ο Të njohë • Tiparet kryesore
- Page 5 and 6: • Nënkategoria • Përmbajtja p
- Page 7 and 8: I.1. Ndërtimi i qenieve të gjalla
- Page 9 and 10: I.1. Ndërtimi i qenieve të gjalla
- Page 11 and 12: Organet shqisore: Ndërtimi dhe fun
- Page 13 and 14: II.2. Trashëgimia te njeriu Bazat
- Page 15: Punë praktike: Me fjalën punë pr
- Page 19: andaj duhet përdorur sa më shumë
• fotografi, modele, atlasë anatomikë, histologjikë, embriologjikë,<br />
diagrame, skema, preparate.<br />
• pajisje multimediale (programe kompjuterike, internet, CD etj.)<br />
• aparat TV me video rekorder, grafoskop, grafofolie, videokaseta<br />
që përmbajnë materiale të ndryshme shkencore me interes për<br />
biologjinë e njeriut.<br />
Videokasetat me tema nga biologjia, të titulluara në gjuhën shqipe,<br />
mund t’i siguroni në qendrat rajonale në: Ferizaj, Prizren, Pejë,<br />
Gjakovë dhe Gjilan.<br />
Burime nga interneti<br />
http://curry.edschool.virginia.edu/go/frog/home.html,This site has a<br />
virtual frog dissection, Sistemet e organeve<br />
http://arbl.cvmbs.colostate.edu/hbooks/pathphys/endocrine/basics/co<br />
ntrol.html,<br />
endokrinologji, feed-back,<br />
http://www.psych.umn.edu/psylabs/mtfs/special.htm.<br />
Zhvillimi i shtazëve, zigota, embrioni, fetusa<br />
http://vector.cshl.org/dnaftb/DNA, acidet nukleike<br />
http://www.biology.arizona.edu/cell_bio.html cell cycle tutorial,<br />
reprodukimi<br />
http://www.stg.brown.edu/ëebs/Mendelëeb/links to mendels,<br />
trashëgimi<br />
http://www.massinteraction.org/html/genome/sickle cell information-<br />
trashëgimi<br />
Është kompetencë dhe liri e arsimtarit që, varësisht nga kushtet në të<br />
cilat punon shkolla, të zgjedhë burimin e informacionit dhe mjetet<br />
ndihmëse mësimore, duke i kushtuar vëmendje baraspeshës së të dhënave<br />
eksperimentale, gojore, vizuale, me theks të veçantë në atë që është<br />
qenësore për të mësuar. Kjo përzgjidhje gjithnjë duhet të bëhet duke e<br />
ruajtur dhe duke e ngritur nivelin e cilësisë së mësimdhënies dhe të<br />
mësimnxënies. Kjo liri e burimeve mësimore duhet ti takojë edhe<br />
nxënësit.<br />
129
Change language