03.05.2013 Views

to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS

to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS

to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

E E Enjte njte njte 25 25 P PPrill<br />

P rill 2013 2013 2013<br />

GAZETA <strong>SOT</strong><br />

19<br />

kulture<br />

Pik<strong>to</strong>ri i njohur vjen me një ekspozitë personale me momentet tragjike të Çamërisë në Muzeun Kombëtar<br />

g<br />

ABAZ HADO<br />

Atë që Pikaso bëri<br />

me Guernica, unë<br />

do ta bëj me Çamërinë<br />

Intervis<strong>to</strong>i: Julia VRAPI<br />

N<br />

djesi dhe momente të<br />

forta tragjike të<br />

Çamërisë janë pas<br />

qyruar në punimet e<br />

pik<strong>to</strong>rit të njohur Abaz Hado në ekspozitën<br />

"Çamëria jonë". Krahas anës<br />

tragjike dhe genocidit, pik<strong>to</strong>ri Abaz<br />

Hado përmes disa pikturave që janë<br />

ekspozuar në Muzeun His<strong>to</strong>rik Kombëtar<br />

paraqet edhe disa pamje të<br />

qyteteve shqiptare të Çamërisë, ku bukuria<br />

e kësaj krahine dallon për veçorinë<br />

e dritës, ç'ka pasqyrohet edhe në kë<strong>to</strong><br />

punë. Në intervistën dhënë për gazetën,<br />

pik<strong>to</strong>ri Abaz Hado tregon se ekspozita<br />

është e para e këtij loji, jo vetëm në përmbajtje,<br />

por edhe shprehjen e origjinalitetit<br />

të një grafike dinamike, që i japin<br />

frymë dhe koncept modern. Duke folur<br />

për ekspozitën që rreth një javë do të<br />

qëndrojë në mjediset e MHK, pik<strong>to</strong>ri<br />

Abaz Hado pohon se ajo do të udhë<strong>to</strong>jë<br />

dhe në qytete të tjera të vendit. Abaz<br />

Hado, një emër i njohur në fushën e artit<br />

njëkohësisht dhe zv/ ministër i TKRS,<br />

tregon se ekspozita është vetëm sipari i<br />

fillimit të një krijimtarie të gjerë, dhe ai<br />

po bën luftën e tij si artist që të realizojë<br />

qëllimin e komunitetit të tij, duke <strong>the</strong>ksuar<br />

Çamëria është e jona.<br />

-Në -Në -Në -Në -Në Muzeun Muzeun Muzeun Muzeun Muzeun His<strong>to</strong>rik His<strong>to</strong>rik His<strong>to</strong>rik His<strong>to</strong>rik His<strong>to</strong>rik KK<br />

Kombëtar KK<br />

ombëtar ombëtar ombëtar ombëtar<br />

u u u u u çel çel çel çel çel dhe dhe dhe dhe dhe ekspozita ekspozita ekspozita ekspozita ekspozita juaj juaj juaj juaj juaj personale personale personale personale personale ee<br />

ee<br />

e<br />

paraparapara para para për për për për për këtë këtë këtë këtë këtë vit. vit. vit. vit. vit. Ndjesi Ndjesi Ndjesi Ndjesi Ndjesi dhe dhe dhe dhe dhe momomomomo- mente mente mente mente mente të të të të të forta forta forta forta forta tragjike tragjike tragjike tragjike tragjike të të të të të Çamërisë Çamërisë Çamërisë Çamërisë Çamërisë<br />

janë janë janë janë janë pasqyruar pasqyruar pasqyruar pasqyruar pasqyruar në në në në në punimet punimet punimet punimet punimet tuaja? tuaja? tuaja? tuaja? tuaja?<br />

Ekspozita në Muzeun His<strong>to</strong>rik<br />

Kombëtar niset nga një tragjedi e madhe<br />

e kësaj krahine të mrekullueshme.<br />

Pikërisht të gjithë punimet përmbajnë<br />

atë frymëzim, atë ndjesi që buron nga<br />

tregimet e gjyshes sime, familjarëve të<br />

mi, komunitetit tim, të cilët kanë bërë<br />

përpjekje për ti treguar ngjarjet. Dhe në<br />

vetëdijen time të vazhdueshme, në momentet<br />

kur njeriu bëhet koshient që<br />

bëhet më profesional, atëherë e ndjen të<br />

nevojshme që ti rik<strong>the</strong>het kujtimeve të<br />

para të fëmijërisë. Janë të ndërthurura<br />

dy ide. Së pari është një premtim, një<br />

detyrim moral ndaj asaj krahine,<br />

Çamërisë, dhe tjera lidhet me faktin se<br />

unë do të merrem shumë seriozisht me<br />

kë<strong>to</strong> vepra arti për të treguar atë ngjarje<br />

të dhimbshme që ka ndodhur ndaj popullsisë<br />

çame, atë genocid që është bërë<br />

gjatë asaj periudhe. Një pjesë të këtyre<br />

pikturave e zë prejardhja ime, ku jam<br />

përpjekur që nëpërmjet artit tim të tregoj<br />

disa momente nga shpërngulja,<br />

duke e mbushur me atë dashuri që kemi<br />

ne për këtë Çamërinë. Asaj që ne po<br />

përje<strong>to</strong>jmë momentalisht për Çamërinë,<br />

me ngjarjet që ndodhën, ma bëjnë të<br />

ngutshme që unë të futem menjëherë në<br />

këtë, sepse unë e kam pasur ngaherë<br />

këtë gjë, që ti traj<strong>to</strong>j në mënyrë të<br />

veçantë. Dhe është vetëm sipari i fillimit<br />

të një krijimtarie të gjerë që unë tashmë<br />

do ta drej<strong>to</strong>j shumicën e krijimtarisë,<br />

derisa të shkoj tek një simbolikë e madhe<br />

<strong>to</strong>tale, e asaj që Pikaso bëri me Guernica<br />

unë do të bëj me Çamërinë. Pra dhe<br />

unë do të bëj tablonë e jetës sime, që do<br />

të jetë "Guernica Çame". Do të jetë<br />

Çamëria, që do të ketë një ngjashmëri<br />

me atë Guernicë të Pikasos.<br />

-Thatë -Thatë -Thatë -Thatë -Thatë jeni jeni jeni jeni jeni rikthyer rikthyer rikthyer rikthyer rikthyer në në në në në kujtimet kujtimet kujtimet kujtimet kujtimet<br />

e e e e e fëmijërisë fëmijërisë fëmijërisë fëmijërisë fëmijërisë suaj? suaj? suaj? suaj? suaj?<br />

Jam rritur me një gjyshe dhe prindër<br />

që kanë ardhur nga Çamëria, punë<strong>to</strong>rë<br />

të ndershëm. Fati im ka qenë se unë jam<br />

marrë qysh herët me art dhe më ka bërë<br />

përshtypje që unë të jem i vëmendshëm<br />

ndaj tregimeve. Unë je<strong>to</strong>ja me gjyshen<br />

time dhe kam dëgjuar shpeshherë kujtime<br />

që kanë qenë rrëqethëse për mua,<br />

dhe nuk i imagjinoja dot në atë kohë që<br />

ndodhin gjëra të tilla. Unë kam jetuar<br />

me këtë gjë, dhe shpeshherë kam sjellë<br />

tek-tuk ndonjë vepër, por ju thashë dhe<br />

pak më parë, që unë do ti rik<strong>the</strong>hem<br />

kësaj tragjedie. Krijimtaria ime e mëtejshme<br />

do të ketë fokusin kryesor në këtë<br />

perceptim ku herë pas here do përpiqem<br />

të eviden<strong>to</strong>j atë tragjedi jo në mënyrë<br />

figurative letrare, por ta k<strong>the</strong>j në një simbolikë<br />

të fuqishme ku është brenda shkatërrimi,<br />

genocidi, dhuna, <strong>to</strong>rturat e<br />

asaj që janë bërë ndaj shqiptarëve të<br />

Çamërisë. Nga ana tjetër nuk do të mungojë<br />

aspekti i krijimit të disa imazheve<br />

që plotësojnë me fuqi artistike atë që<br />

ndodh përgjatë genocidit me popullsinë<br />

çame dhe me atë krahinë 9280 kilometra<br />

të ngrënë padrejtësisht, të marrë<br />

padrejtësisht. Sigurisht që ne po bëjmë<br />

luftën <strong>to</strong>në, dhe unë po bëj luftën time si<br />

artist, që të realizoj qëllimin e komunitetit<br />

tim, Çamëria është e jona.<br />

-Shumë -Shumë -Shumë -Shumë -Shumë ngjyra ngjyra ngjyra ngjyra ngjyra për për për për për Çamërinë, Çamërinë, Çamërinë, Çamërinë, Çamërinë,<br />

por por por por por në në në në në çfarë çfarë çfarë çfarë çfarë teknike teknike teknike teknike teknike janë janë janë janë janë realizuar realizuar realizuar realizuar realizuar<br />

kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> vepra? vepra? vepra? vepra? vepra?<br />

Janë rreth 30 punime. Shumica janë<br />

në grafika dhe është gjinia më e dashur<br />

e imja, ndërkohë që unë kam alternuar<br />

dhe disa pastela dhe kam prekur disa<br />

gjëra dhe në vaj, që janë disa bukuri të<br />

bregdetit që shtrihen deri në vende si<br />

Parga ose Vola. Janë vende të jashtëzakonshme<br />

për të treguar se çfarë bukurie<br />

i është prerë trungut shqiptar. Është një<br />

bukuri e rradhë që padrejtësisht sot gëzohet<br />

nga jo njerëz au<strong>to</strong>k<strong>to</strong>në të saj, por<br />

nga njerëz që kanë hyrë padrejtësisht<br />

në a<strong>to</strong> troje. Në gjininë e grafikës kjo<br />

ekspozitë sjell një risi në aspektin e për-<br />

Është vetëm sipari i<br />

fillimit të një krijimtarie<br />

të gjerë që unë<br />

tashmë do ta drej<strong>to</strong>j<br />

shumicën e krijimtarisë,<br />

derisa të shkoj<br />

tek një simbolikë e<br />

madhe <strong>to</strong>tale, e asaj<br />

që Pikaso bëri me<br />

Guernica unë do të<br />

bëj me Çamërinë. Pra<br />

dhe unë do të bëj<br />

tablonë e jetës sime...<br />

dorimit të elementëve të grafikës, të vizatimit,<br />

të lapsit, të ngjyrës, etj. Nga kjo<br />

pikëpamje <strong>the</strong>m që grafikat janë pasurimi<br />

i vokacionit të grafikës shqiptare.<br />

-Në -Në -Në -Në -Në çfarë çfarë çfarë çfarë çfarë periudhe periudhe periudhe periudhe periudhe kohore kohore kohore kohore kohore janë janë janë janë janë<br />

realizuar realizuar realizuar realizuar realizuar kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> kë<strong>to</strong> 30 30 30 30 30 punime? punime? punime? punime? punime?<br />

Punët e ekspozitës kryesisht janë<br />

bërë në muajt e fundit. Unë në këtë ekspozitë<br />

kam vënë dhe një vizatim që ka<br />

të bëjë me vitin 2000 kur ishte emigracioni<br />

kosovar. Është një simbolikë për<br />

të treguar paralelizmin e asaj që në tërësi<br />

ka ndodhur me çamët. Por kjo ka qenë<br />

në një tjetër ekspozitë që unë kam bërë<br />

për Kosovën, sepse unë besoj duke qenë<br />

nga një komunitet ndjesinë patriotike e<br />

kam më të ndjeshme, dhe mendoj se<br />

është gjëja më e mirë që të jemi patriotë<br />

në këtë momente. Do të vijoj me krijimtarinë<br />

mbi Çamërinë në vijim të aktivitetit<br />

tim artistik, deri sa të arrij siç ju<br />

thashë tek një tablo e madhe, që të japi<br />

tragjedinë çame në përmasat, në format,<br />

ndjesinë në atë se çfarë ka ndodhur realisht<br />

me Çamërinë.<br />

-P -P -Pas -P -Pas<br />

as as as TTTTTir ir ir iranës iranës<br />

anës anës anës ku ku ku ku ku do do do do do të të të të të udhë<strong>to</strong>jë udhë<strong>to</strong>jë udhë<strong>to</strong>jë udhë<strong>to</strong>jë udhë<strong>to</strong>jë<br />

"Çamëria "Çamëria "Çamëria "Çamëria "Çamëria jonë? jonë? jonë? jonë? jonë?<br />

Ekspozita do të qëndrojë rreth një<br />

javë për publikun në Muzeun His<strong>to</strong>rik<br />

Kombëtar. Por do të lëvizi dhe në disa<br />

qytete të tjera, aty ku ka ngulmime më<br />

të mëdha të çamëve, si Fieri, Vlora, Saranda,<br />

ka një ftesë në Berat, etj. Ekspozita<br />

vjen dhe në këtë periudhë që përkon<br />

dhe me zgjedhjet, ku ne duam që të<br />

çojmë dhe një mesazh, që përveç anës<br />

së politikës ka dhe një hapësirë ku<br />

njerëzit mund të shohin disa vepra arti,<br />

dhe komuniteti çam mund të shohë disa<br />

frymëzime të një artisti që është me<br />

origjinë çame.<br />

"Çamëria jonë"<br />

“<br />

Ekspozita "Çamëria<br />

jonë", vjen me punime<br />

që traj<strong>to</strong>jnë përmes grafikave<br />

dhe pikturave frymëzimin dhe<br />

ndjesinë e artistit për vendin e<br />

origjinës së tij. Dje në përurimin<br />

e saj ishin mbledhur miq<br />

dhe kolegë të artistit, të cilët<br />

vlerësuan jo pak këtë krijimtari<br />

artistike. Ekspozita me tablo<br />

si "Pensionistët çamë, "Ndal",<br />

etj, sjell dhe një herë në vëmendjen<br />

e publikut atë genocid,<br />

dhunë dhe tragjedi që ndodhi<br />

në Çamëri. Për kritikët e<br />

artit shqiptar, pik<strong>to</strong>ri i njohur<br />

Abaz Hado në përmasat e shkallës<br />

së cilësisë në veprimtarinë<br />

e tij është shquar si individualitet<br />

krijues. "30 punime<br />

me përmasa të mëdha traj<strong>to</strong>jnë<br />

përmes grafikave dhe pikturave<br />

frymëzimin dhe ndjesinë<br />

e artistit për vendin e<br />

bekuar, Çamërinë vendi i<br />

origjinës së tij. Sa i takon<br />

grafikave a<strong>to</strong> vijnë me teknikë<br />

mikse që evoluojnë momente<br />

nga tragjedia e kësaj popullsie<br />

që u masakrua në mënyrën më<br />

të egër", pohojnë emrat e artit<br />

për ekspozitën personale të<br />

pik<strong>to</strong>rit Hado. Ndër vite gjatë<br />

krijimtarisë së tij artistike, pik<strong>to</strong>ri<br />

Abaz Hado ka çelur mbi 10<br />

ekspozita personale brenda<br />

dhe jashtë vendit. Nga viti 1983<br />

e në vazhdim është pjesëmarrës<br />

në shumë aktivitete kombëtare<br />

dhe lokale. Një pjesëmarrje<br />

e madhe e tij nuk mungon<br />

dhe në aktivitete ndërkombëtare<br />

të rëndësishme të artit<br />

pamor, si në Egjipt, Slloveni,<br />

Maqedoni, Bosnjë, Bullgari,<br />

Japoni, SHBA, Norvegji, Suedi,<br />

Spanjë, Hollandë, Poloni,<br />

etj. Ai është dhe anëtar i disa<br />

klubeve të grafikës në disa<br />

galeri dhe ka shumë punime në<br />

galeri e muze të koleksionistëve<br />

privatë. Një vepër e tij<br />

ndodhet dhe në muzeun e<br />

Mbretëreshës së Anglisë, por të<br />

tjera vepra të tij janë dhe në Ambasadën<br />

e SHBA në Tiranë, etj.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!