Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

78 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin
desegn/i áhr tæk 1 teikna, gera teikningu af. 2 rissa. 3 lýsa. -o 1 = desegnado. 2 = desegnaĵo. -ado
teikning, teiknun. -aĵo tæk teikning, teiknimynd. -iĝi 1 vera teiknaður. 2 bera við loft. -isto teiknari. -arto
teiknilist. -onajlo teiknibóla. flor-a blómskreytingar-. labor-o byggingarteikning. ŝablon-i áhr draga
upp.
desert/o eftirréttur, eftirmatur, ábætir.
desfil/i áhr her raða (hersveit) í skjóli.
desinfekt/i áhr læk sótthreinsa. -aĵo sótthreinsunarefni. -ilo sótthreinsunartæki.
desintegrator/o ste tæk niðurbrotstæki.
desmod/o dýr vampýr, vampýra (Desmodus).
desmodi/o gra (Desmodium).
desoksiribonukleat/a efn lfæ: -a acido DKS, deoxýríbósakjarnsýra (DNA).
despot/o einvaldur, harðstjóri. -a harðstjóra-, harðstjórnar-; einvaldur. -ismo harðstjórn.
destin/i áhr 1 ákvarða, ákveða. 2 fyrirhuga. -o ákvörðun, ákvæði; forlög, örlög. -itaĵo hlutskipti; örlög;
skyldugreiðsla. antaŭ-(ism)o náðarvalskenning. antaŭ-i áhr ákveða fyrirfram, fyrirhuga.
destrojer/o sig tundurspillir.
detal/a 1 ýtarlegur, nákvæmlegur. 2 smávægilegur. 3 smásölu-. -a komerco smásala. -e 1 í smáatriðum,
nákvæmlega. 2 í smásölu. -(aĵ)o smámunir, smáatriði, einstakt atriði. -i áhr 1 telja upp; skýra nákvæmlega
frá. 2 selja í smásölu. -ado 1 upptalning einstakra atriða. 2 smásala. -isto smákaupmaður, smásali. mal-a
1 altækur. 2 heildsölu- (= pogranda).
detekt/i áhr útv 1 skynja. 2 afriða (= rektifi eða malmoduli). -o útv fja afriðun. lineara -o fja línuleg
afriðun. parabola -o fja tvíveldisafriðun. -ilo útv fja nemi, skynjari, skynjandi mælitækni. magneta -ilo
eldingastraumsjá.
detektiv/o 1 leynilögreglumaður, spæjari. 2 rannsóknarlögreglumaður. -a romano sakamálasaga. -i
áhl rannsaka glæp. privata -o einkaspæjari.
detektor/o = detektilo.
detempr/o = tempro.
deterg/i áhr hreinsa (sár).
determin/i áhr mfr 1 ákveða. 2 skilgreina, takmarka. -o 1 ákvörðun, fyrirætlun. 2 takmörkun. -a
ákveðinn. -anto stæ ákveða. -ismo hei nauðhyggja. -isto nauðhyggjusinni. ne-ebla sem ekki verður
ákveðinn.
detonaci/o efn hvellur, sprenging. -i áhr sprengja. -ilo hvellhetta.
Detrojt/o ldf Detroit (borg í Bandaríkjunum). -rivero Detroitá.
detru/i áhr 1 eyðileggja, ónýta. 2 gera að engu. -o eyðing, glötun; eyðilegging. -a eyðileggjandi,
sem eyðileggur. -emo skemmdarfýsn. -iĝi eyðast, eyðileggjast. ne-ebla óforgengilegur; eilífur. ne-ebleco
varðveisla (efnis). veter-iĝi veðrast. for-i áhr þurrka út, afmá.
Deŭkalion/o goð Devkalíon Prómeþíusarson.
deŭteri/o eðl tvívetni, þungt vetni.
deŭteromicet/oj gra ófullkomnir sveppir, vankynja sveppir.
deŭteron/o eðl tvíeind.
dev/i áhr eiga, verða, mega til (Ath. 1 munur er á mi ne devas iri ég þarf ekki að fara, og mi devas
ne iri ég má ekki fara. 2 Zamenhof og margir aðrir rithöfundar fara ekki alltaf eftir þessari reglu. 3 devi
er oft notað í skildagatíð án skilyrðissetningar í merkingunni átti). -o skylda. -a skyldu-. -igi neyða. -igo
nauðung, þvingun. -iga skyldur, skyldu-; þvingandi, þvingunar-. devontigi sin taka að sér, lofa. -libera
skyldufrír. -oligi sin = devontigi sin. -oscia skylduvar. el-igi fá með kúgun, neyða að gefa sér. kontraŭ-a
ótrúr, óhlýðinn. laŭ-a trúr. ne-iga að vild, eftir vild, kjörfrjáls. preter-a yfirskyldu-. sen-igi undanþiggja,
undanskilja. sin-(ig)ado sjálfsstjórn, stjórn á sjálfum sér. cedo-o lög íþr það að víkja fyrir umferð (við
aðalbraut eða krossgötur). servo-o lög þjónustuskylda. trud-igi nauðga (e-m) að gera e-ð.
devalut/i áhr hag lækka gengi. -o gengislækkun.
devanc/i áhr nýy 1 ganga fram á. 2 aka fram úr.
devi/i áhl víkja, snúast. -o eðl sjó tæk her veð töl misvísun, skekkja; svignun; frávik; útúrdúr; segulskekkja.
aritma -o meðaltölugildisfrávik, miðgildisfrávik. kvarila -o fjórðungsgildisfrávik. varianca -o staðalfrávik.
-igi skekkja, snúa.