Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

74 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin
deflor/i áhr læk afmeyja.
defraŭd/i = fraŭdi.
degel/i áhl bráðna, þiðna. -o þíðviðri, hláka, þíða. -aĵo krapi. -igi bræða, þíða.
degener/i áhl eðl 1 úrkynjast, úrættast. 2 (í líffræði) hverfa aftur. 3 hrörna. -(ad)o lfe 1 úrkynjun;
hrörnun, rýrnun. 2 afturhvarf; afturför. -inta úrkynjaður. -igi veikja. -aĵo úrkynjaður einstaklingur/hlutur.
degn/i áhr ská 1 (með nafnhætti) sýna það lítillæti að. 2 (með andlagi) virða e-n e-s. mal-i, ne-i áhr
virða e-n ekki e-s.
degrad/i áhr aftigna, setja af. -ado afsetning. -a lækkandi, aftignandi.
dehisk/i áhl gra (um fræhýði jurta) opnast. -a sem opnast, gapandi. -(ad)o opnun.
deism/o = diismo.
deist/o = diisto.
dej/o per dey (tyrkneskur landstjóri í Alsírsborg og Trípólí).
Dejanira per Deianeira (mey sem Herakles náði á sitt vald með því að berjast við Akkelóos).
Dejm/o stj Deimos (annað tungla Mars).
deĵor/i áhl (um hermenn, lögreglu o.þ.u.l.) gegna starfi, vera á vakt. -o vakt. -a oficiro ábyrgur foringi
á vakt. -anto vaktmaður. -ejo varðstofa, vaktstofa; vörður.
dek tíu. -a tíundi. -e í tíunda lagi. -o 1 tugur. 2 tía. -estro foringi yfir tíu (mönnum). -obla tífaldur.
-oble tíu sinnum. -obligi tífalda, margfalda með tíu. -ono tíundi hluti. -onaĵo tíund (einnig dismo). -ope
tíu og tíu, tíu saman. -uma = dekaria. -umi áhr her taka af tíunda hvern mann í refsingarskyni. - unu
ellefu (ath. tvö orð). - -unua ellefti (ath. samsett orð m. bandstriki). - du tólf. - -dua tólfti. -duo tylft. -
tri þrettán. - -tria þrettándi. - kvar fjórtán. - -kvara fjórtándi. - kvin fimmtán. - -kvina fimmtándi. - ses
sextán. - -sesa sextándi. - sep sautján. - -sepa sautjándi. - ok átján. - -oka átjándi. - naŭ nítján. - -naŭa
nítjándi. -foje tíu sinnum. -kelke rúmlega tíu. du- tuttugu (ath. eitt orð). du-a tuttugasti. du-o skor, tveir
tugir. tri- þrjátíu. tri-a þrítugasti. kvar- fjörutíu. kvar-a fertugasti. kvin- fimmtíu. kvi-a fimmtugasti.
ses- sextíu. ses-a sextugasti. sep- sjötíu. sep-a sjötugasti. ok- áttatíu. ok-a átttugasti. naŭ- níutíu. naŭ-a
nítugasti. -kelkjarulo táningur. jar-o áratugur. -pieduloj skjaldkrabbar, tífætlur (Decapoda).
deka/ vís deka- (forskeyti eininga 10.
deka/ alm tí- -edro tíhliðungur, tísíðungur.
dekad/o tíu dagar, tíu daga tímabil.
dekadenc/o hrörnun, hnignun. -i áhl hnigna, hrörna. -a hnignandi. -ulo maður sem fer hnignandi.
dekalen/o efn dekalín.
dekalog/o bib boðorðin tíu.
Dekameron/o inn Tídægra (verk eftir ítalska skáldið Boccaccio).
dekan/o kaþ efn 1 prófastur. 2 (við háskóla) deildarforseti. 3 dekan. -eco prófastsdæmi, prófastsembætti.
-ejo prófastssetur.
dekant/i áhr hella um (til þess að botnfallið verði eftir).
dekapod/oj = dekpieduloj.
Dekapol/o bib Dekapólis.
dekat/i áhr afgljá (ullarvarnað).
dekatlon/o íþr tugþraut.
Dekkan/o ldf Dekan.
deklam/i áhr 1 lesa upp. 2 segja fram. -a málskrúðs-; fjálgur, fjálglegur. -o upplestur. -ado 1 flutningur,
mælskulist. 2 orðagjálfur. aĵo áköf ræða. -arto mælskulist. ekspon-i áhl auglýsa vörur með ávarpi.
deklar/i áhr lög hag 1 lýsa yfir; auglýsa; segja frá, útskýra. 2 telja fram; framvísa (vörum í tolli). 3 (um
sögn í spilum) segja. -o 1 yfirlýsing. 2 vörulýsing. 3 sögn. ĵur-o eiðsvarin yfirlýsing. am-o ástarjátning.
dogan-o tollskýrsla.
deklaraci/o opinber yfirlýsing.
deklinaci/o 1 mfr fallbeyging. 2 stj fjarlægð stjörnu frá miðbaug, miðbaugsfirð, stjörnubreidd. 3 sjó
segulskekkja. -i áhr fallbeygja, beygja (fallorð). ne-ebla óbeygjanlegur (um fallorð).
dekliv/o lfæ umf brekka, hlíð. transversa -o halli (á vegi). -a hallandi, aflíðandi, skásettur. -i áhl
halla, hallast, vera hallur. -aĵo umf brekka, halli, hóll, bakki. -eco halli. -indikilo hallamælir. -ometro =
klinometro.