Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

68 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin ĉarpi/o sag línskaf. ĉart/o sag lög 1 réttindaskjal. 2 stofnskrá, leyfisbréf. 3 reglugerð. 4 leigusamningur (skips, flutningsbifreiðar eða flugvélar). la Granda Ĉ-o de Anglujo Skilmálaskrá mikla. la -o de UNo stofnskrá Sameinuðu þjóðanna. -i áhr taka á leigu. -aro sag skilmálaskrá, leyfisbréfaskrá, skjalabók. -ejo sag skjalasafn. -igi leigja (skip, flugvél o.s.frv.). -isto skjalafræðingur. ĉas/i áhr 1 veiða. 2 leita, sækjast eftir. -o eftirsókn. -ado veiði; leit. -aĵo 1 veiðidýr. 2 kjöt af veiðidýrum. -anto hraðbátur. -ejo veiðiland, veiðisvæði. -isto 1 veiðimaður, skytta. 2 skógarhermaður. -leĝaro veiðilög, veiðireglur. -leopardo = gepardo. -pelantoj rekstrarmenn (í veiðum). -permeso veiðileyfi. -putoro = furo. -osako veiðitaska. -sekvi áhr leita uppi. for-i áhr reka í burt, losa við, losna við. kur-i áhr elta með hundum. pel-o skarkveiði, fæliveiðar. ŝtel-i áhr veiða í leyfisleysi. ĉasi/o botngrind; undirvagn. ĉast/a skírlífur, hreinlífur, siðlátur, látlaus. -o, -eco hreinlífi, skírlífi; siðsemi. mal-a ósiðsamur, lauslátur, lostasamur. mal-i áhl bib 1 vera lostafullur, svalla, drabba. 2 taka framhjá með. mal-aĵo saurlifnaður. mal-eco lostasemd, saurlífi. mal-ejo = bordelo. mal-ulo vændismaður, óhófsmaður; hórkarl. mal-istino hóra. ne-a siðlaus, ósiðlegur. -afekta teprulegur. ĉat/oj deplar og skvettur. ĉatobriand/o mat nautakjötsréttur. ĉe mfr 1 (um stað) við, hjá. 2 (um tíma) um leið, við, að. 3 hjá, með. -esti vera viðstaddur. -mane í hendinni; við höndina. ĉeĉen/o per Tsjetsjeni. Ĉ-io ldf Tsjetsjenía. ĉef/ mfr aðal-, erki-, höfuð-. -o aðalmaður, höfðingi; húsbóndi; forstöðumaður; stjóri. -a aðal-, höfuð-. -i áhl 1 vera æðstur. 2 vera mikilvægastur. -e aðallega. -aĵo aðalmálið. -eco æðsta vald. mal-a, ne-a 1 auka-, viðauka-, hjá-. 2 annars flokks, ómikilvægur. -altaro háaltari. -anĝelo erkiengill. -artikolo leiðari, forystugrein. -episkopo erkibiskup. -grava þýðingarmestur. -inĝeniero yfirverkfræðingur. -juĝejo hæstiréttur. -kelnero yfirþjónn. -leŭtenanto yfirlautinant. -libro höfuðbók, kladdi. -manĝo aðalmáltíð. -masto stórsigla. -ministro forsætisráðherra. -orgeno fyrsta handborð (orgels), háverk. -parto aðalhluti. -pastro æðsti prestur. -preĝejo = katedralo. -pulso niðurslag. -redaktoro aðalritstjóri. -serĝento undirforingi, yfirliðsforingi. -strato aðalstræti. -ŝlosilo aðallykill, allsherjarlykill. -turo borgarturn, aðalturn (kastala). -urbo höfuðborg, höfuðstaður. -urbestro yfirborgarstjóri, aðalborgarstjóri. -violonisto konsertmeistari. -vojo aðalbraut. ĉeĥ/o per Tékki. -a tékkneskur. Ĉ-io, Ĉ-ujo ldf Tékkland. -o-slovaka tékkóslóvakískur, sem tilheyrir Tékkóslóvakíu. Ĉ-oslovakio Tékkóslóvakía. ĉek/o hag ávísun, tékki. nekovrita -o/senvalora -o innistæðulaus ávísun, innistæðulaus tékki, gúmmítékki. trastrekita -o strikaður tékki. vojaĝa -o ferðatékki. -libro ávísanahefti. poŝt-o póstávísun. post-a konto póstgíróreikningur. bank-o bankatékki, bankavíxill. ĉel/o lfæ flu eðl 1 hús klefi. 2 dýr hólf (í býkúpu). 3 fruma. 4 reitur (á taflborði). 5 bolur og vængir (á flugvél). 6 sella (stjórnmálamanna o.fl.). rtæ lumelektra -o, foto-o ljósnemi. palisada -o gra stafsella. sponga -o gra stuttfruma. -a holóttur, sellu-. -aro 1 vaxkaka. 2 sellnakerfi. -ara úr vaxköku, í vaxköku. -eto = alveolo. -emajlo = klozoneo. -muko = protoplasmo. -veturilo lögreglubíll, fangabíll. lip-o gra loftaugavör. plur-uloj = metazooj. selen-o selensnertiljósnemi. unu-uloj = protozooj. bartavola -o eðl snertiljósnemi. ĉele/o fru Chellska-öld (um fyrri hluta fornsteinaldar). ĉement/o lfæ tæk 1 tannlím, tannskorpa. 2 skelhersluduft. -i áhr herða (yfirborð málms). -ado skelhersla, yfirborðshersla. ĉemiz/o 1 skyrta. 2 serkur, kvenskyrta. 3 bolur; stakkur. nigraj -oj svartstakkar (= faŝistoj). brunaj -oj brúnstakkar (= nazioj). -butonoj skyrtuhnappar. -eto stutt skyrta. sub-o nærskyrta. sur-o (laus) skyrtubrjóst. har-o, pent-o hæruskyrta. nokto-o náttserkur, náttkjóll. ĉen/o tæk útv ver 1 keðja; festi. 2 röð. -a keðju-. -i áhr hlekkja, fjötra, binda með keðju. -ero hlekkur. -eto festi. -ujo sveifarhús. de-igi, el-igi leysa, láta lausan. kun-ado hlekkjun; röð þar sem hvert atriði rekur annað. sen-a keðjulaus; ófjötraður. ankra -o akkerisfesti. argana -o kranastrengur. fera -o járnfesti. flor-o blómhringur. hokmaŝa -o hringfesti. horloĝa -o klukkukeðja. hunda -o hundakeðja. karbon-o efn kolefniskeðja. kol-o hálsfesti, hálsmen. kuplo-o tæk reiðhjólakeðja. ora -o gullfesti. pordo-o öryggiskeðja á hurð. porto-o færiband. rul-o keflarenna. senfina -o endalaus keðja. ŝaŭm-o beisliskeðja. ŝlosita

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 69 -o lokuð keðja. tranĉo-o tæk keðja á keðjusög. trog-o tæk skóflukeðja. -butiko keðjubúð. -fumado keðjureyking. -kanto keðjusöngur. -laboro færibandavinna. -letero keðjubréf. -reakcio keðjuverkun. -ringo = ĉenero. -stablo færiband. ĉenil/o silkikögur. Ĉerburg/o ldf Cherbourg (hafnarbær í Norður-Frakklandi). ĉerimoli/o gra morgunberkja (ávöxtur). -ujo morgunberkjutré (Annona cherimolia). ĉeriz/o gra kirsiber. -ejo kirsiberjagarður. -arbo, -ujo kirsiberjatré. -ligno kirsiberjaviður. ĉerk/o líkkista. -a 1 líkkistu-. 2 grafarlegur; sorglegur. -ujo gröf, legstaður. -veturilo líkvagn. en-igi leggja í líkkistu, kistuleggja. ĉerkes/o per Tjerkesskbúi. Ĉ-io, Ĉ-ujo ldf Tjerkessk-hérað. ĉerp/i áhr 1 ausa. 2 draga út. -o austur (það að ausa, og það sem ausið er). -ado stöðugur austur. -aĵo útdráttur; ausufylli. -eto smásopi. -ilo sig ausa, sleif, eysill. el-i áhr ausa, tæma með austri. el-ita þurrausinn; uppgenginn (um bók). el-iĝi verða uppseldur; þreytast; verða búinn. neel-ebla óþrjótandi, ótæmandi, óþrotlegur. sub-i áhr tappa. ĉervonc/o inn térvonets, fyrrverandi rússneskur peningur. ĉes/i áhl hætta (áhrifslaus eða með nafnhætti). -o stöðvun, slit, hlé. -igi hætta, hætta við, stöðva. -igo stöðvun. -iĝi linna, hætta að vera, byrja að hverfa. sen-a sífelldur, látlaus, óaflátanlegur. ĉeval/o dýr tæk 1 hestur, hross (Equus caballus). 2 (tafl) riddari. 3 = ĉevalpovo. -a hrossa-, hesta-; hestlegur. -aĉo trunta, bikkja. -aĵo hrossakjöt. -ejo hesthús. -eto 1 lítill hestur. 2 = poneo. plej amata -eto áhugamál. -ido folald, foli. -ino hryssa, meri. -isto hestamaður, riddari. -iro riddaraleikur (í tafli). -bleki áhl hneggja. -bredisto hrossabóndi. -haroj hrosshár. -servisto hestasveinn. -rajdisto reiðmaður. -ŝuo skeifa. -piedo = tusilago. -ŝanĝo hestaskipti. -ŝanĝejo skiptistöð hesta. -viro 1 = centaŭro. 2 = virĉevalo. antaŭ-oj aukahestar, sem hjálpa hestum að draga vagn (t.d. upp brekku). de-igi 1 láta stíga af baki. 2 kasta af hestbaki. de-iĝi stíga af baki. -povo hestafl. -manĝado hrossát. du-a 1 tvíeykis-. 2 knúinn tveggja hestafla vél. sur-igi setja á hestbak. sur-iĝi fara á hestbak. vir-o graðhestur, stóðhestur. balanc-o, baskul-o, lul-o rugguhestur. baston-o tréhestur. batal-o stríðshestur. ĉas-o veiðihestur. kur-o kappreiðahestur. rajd-o, sel-o reiðhestur. tir-o vagnhestur. plug-o plóghestur. ŝarĝ-o burðarhestur. Ĉeviot/a Montaro ldf Cheviot-fjöll. ĉevron/o byg 1 sperra, sperrukjálki. 2 (í skjaldarmerkjafræði) skárendur sem mætast í oddi á skildi. 3 strik á ermi hermannabúnings. -i áhr sperra. ĉi mfr ská 1 bendir til þess sem næst liggur. tiu ĉi þessi hérna. ĉi tio þetta. ĉi-vintre nú í vetur. ĉi-kune hérmeð. 2 = ĉi tiu. ĉi/o mfr allt. -opova almáttugur. -oscia alvitur. -ovora sem nærist á alls konar fæðu. -a alls konar, sérhver. -amaniere = ĉiel. ĉiaokaze hvað sem öðru líður. ĉial mfr alls vegna. ĉiam mfr 1 alltaf, ávallt, ætíð. 2 um leið. por - að eilífu. -a eilífur. -ulo fastur viðskiptavinur, fastur gestur, fastagestur. por-a eilífur, sem verður að eilífu. -igi viðhalda. -verda sígrænn. ĉibuk/o tyrknesk pípa. ĉiĉeron/o leiðsögumaður. ĉie mfr alls staðar. -a alls staðar nálægur; algengur. -eco alls staðar nálægð. ĉiel mfr á allan hátt. ĉiel/o trú kri 1 himinn, loft. 2 himnar, himnaríki. 3 guð, drottinn. -a himneskur; dýrlegur; guðdómlegur. -ano, -ulo himnesk vera, góður andi. -arko regnbogi. -blua himinblár. -ruĝo morgunroði. -iro himnaför, uppstigning. sub-a undir beru lofti. ĉies mfr einhvers; allra. -ulino = prostituitino. ĉif/i áhr böggla, krumpa. -aĵo bögglaður hlutur. mal-i áhr slétta. ne-ebla sem krypplast ekki, straufrír. ĉifĉaf/o dýr gransöngvari (Phylloscopus collybita). ĉifon/o 1 tuska, drusla. 2 ræfill, tætla. -a slitinn. -aĵo tuska, tötur. -aro rýjur, tötrar. -isto rýjusali, ruslasali, skransali. -ulo ræfill, tötrum klæddur maður. hok-isto ruslasafnari. lav-o þvottatuska. pied-o fótatuska. -figuro fuglahræða. ĉifr/o 1 leyniletur; dulmál. 2 dulmálslykill. 3 = monogramo. -i áhr dulrita. -ado dulritun. -aĵo orðsending á dulmáli. -isto maður sem skrifar á dulmáli. mal-i = deĉifri dulráða. sur-i áhr dulrita ofan í dulritun.

68 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

ĉarpi/o sag línskaf.<br />

ĉart/o sag lög 1 réttindaskjal. 2 stofnskrá, leyfisbréf. 3 reglu<strong>gerð</strong>. 4 leigusamningur (skips, flutningsbifreiðar<br />

eða flugvélar). la Granda Ĉ-o <strong>de</strong> Anglujo Skilmálaskrá mikla. la -o <strong>de</strong> UNo stofnskrá Sameinuðu<br />

þjóðanna. -i áhr taka á leigu. -aro sag skilmálaskrá, leyfisbréfaskrá, skjalabók. -ejo sag skjalasafn. -igi<br />

leigja (skip, flugvél o.s.frv.). -isto skjalafræðingur.<br />

ĉas/i áhr 1 veiða. 2 leita, sækjast eftir. -o eftirsókn. -ado veiði; leit. -aĵo 1 veiðidýr. 2 kjöt af veiðidýrum.<br />

-anto hraðbátur. -ejo veiðiland, veiðisvæði. -isto 1 veiðimaður, skytta. 2 skógarhermaður. -leĝaro veiðilög,<br />

veiðireglur. -leopardo = gepardo. -pelantoj rekstrarmenn (í veiðum). -permeso veiðileyfi. -putoro =<br />

furo. -osako veiðitaska. -sekvi áhr leita uppi. for-i áhr reka í burt, losa við, losna við. kur-i áhr elta með<br />

hundum. pel-o skarkveiði, fæliveiðar. ŝtel-i áhr veiða í leyfisleysi.<br />

ĉasi/o botngrind; undirvagn.<br />

ĉast/a skírlífur, hreinlífur, siðlátur, látlaus. -o, -eco hreinlífi, skírlífi; siðsemi. mal-a ósiðsamur, lauslátur,<br />

lostasamur. mal-i áhl bib 1 vera lostafullur, svalla, drabba. 2 taka framhjá með. mal-aĵo saurlifnaður.<br />

mal-eco lostasemd, saurlífi. mal-ejo = bor<strong>de</strong>lo. mal-ulo vændismaður, óhófsmaður; hórkarl. mal-istino<br />

hóra. ne-a siðlaus, ósiðlegur. -afekta teprulegur.<br />

ĉat/oj <strong>de</strong>plar og skvettur.<br />

ĉatobriand/o mat nautakjötsréttur.<br />

ĉe mfr 1 (um stað) við, hjá. 2 (um tíma) um leið, við, að. 3 hjá, með. -esti vera viðstaddur. -mane í<br />

hendinni; við höndina.<br />

ĉeĉen/o per Tsjetsjeni. Ĉ-io ldf Tsjetsjenía.<br />

ĉef/ mfr aðal-, erki-, höfuð-. -o aðalmaður, höfðingi; húsbóndi; forstöðumaður; stjóri. -a aðal-, höfuð-.<br />

-i áhl 1 vera æðstur. 2 vera mikilvægastur. -e aðallega. -aĵo aðalmálið. -eco æðsta vald. mal-a, ne-a 1<br />

auka-, viðauka-, hjá-. 2 annars flokks, ómikilvægur. -altaro háaltari. -anĝelo erkiengill. -artikolo leiðari,<br />

forystugrein. -episkopo erkibiskup. -grava þýðingarmestur. -inĝeniero yfirverkfræðingur. -juĝejo hæstiréttur.<br />

-kelnero yfirþjónn. -leŭtenanto yfirlautinant. -libro höfuðbók, kladdi. -manĝo aðalmáltíð. -masto stórsigla.<br />

-ministro forsætisráðherra. -orgeno fyrsta handborð (orgels), háverk. -parto aðalhluti. -pastro æðsti<br />

prestur. -preĝejo = katedralo. -pulso niðurslag. -redaktoro aðalritstjóri. -serĝento undirforingi, yfirliðsforingi.<br />

-strato aðalstræti. -ŝlosilo aðallykill, allsherjarlykill. -turo borgarturn, aðalturn (kastala). -urbo höfuðborg,<br />

höfuðstaður. -urbestro yfirborgarstjóri, aðalborgarstjóri. -violonisto konsertmeistari. -vojo aðalbraut.<br />

ĉeĥ/o per Tékki. -a tékkneskur. Ĉ-io, Ĉ-ujo ldf Tékkland. -o-slovaka tékkóslóvakískur, sem tilheyrir<br />

Tékkóslóvakíu. Ĉ-oslovakio Tékkóslóvakía.<br />

ĉek/o hag ávísun, tékki. nekovrita -o/senvalora -o innistæðulaus ávísun, innistæðulaus tékki, gúmmítékki.<br />

trastrekita -o strikaður tékki. vojaĝa -o ferðatékki. -libro ávísanahefti. poŝt-o póstávísun. post-a konto<br />

póstgíróreikningur. bank-o bankatékki, bankavíxill.<br />

ĉel/o lfæ flu eðl 1 hús klefi. 2 dýr hólf (í býkúpu). 3 fruma. 4 reitur (á taflborði). 5 bolur og vængir (á<br />

flugvél). 6 sella (stjórnmálamanna o.fl.). rtæ lumelektra -o, foto-o ljósnemi. palisada -o gra stafsella.<br />

sponga -o gra stuttfruma. -a holóttur, sellu-. -aro 1 vaxkaka. 2 sellnakerfi. -ara úr vaxköku, í vaxköku.<br />

-eto = alveolo. -emajlo = klozoneo. -muko = protoplasmo. -veturilo lögreglubíll, fangabíll. lip-o gra<br />

loftaugavör. plur-uloj = metazooj. selen-o selensnertiljósnemi. unu-uloj = protozooj. bartavola -o eðl<br />

snertiljósnemi.<br />

ĉele/o fru Chellska-öld (um fyrri hluta fornsteinaldar).<br />

ĉement/o lfæ tæk 1 tannlím, tannskorpa. 2 skelhersluduft. -i áhr herða (yfirborð málms). -ado skelhersla,<br />

yfirborðshersla.<br />

ĉemiz/o 1 skyrta. 2 serkur, kvenskyrta. 3 bolur; stakkur. nigraj -oj svartstakkar (= faŝistoj). brunaj<br />

-oj brúnstakkar (= nazioj). -butonoj skyrtuhnappar. -eto stutt skyrta. sub-o nærskyrta. sur-o (laus)<br />

skyrtubrjóst. har-o, pent-o hæruskyrta. nokto-o náttserkur, náttkjóll.<br />

ĉen/o tæk útv ver 1 keðja; festi. 2 röð. -a keðju-. -i áhr hlekkja, fjötra, binda með keðju. -ero hlekkur.<br />

-eto festi. -ujo sveifarhús. <strong>de</strong>-igi, el-igi leysa, láta lausan. kun-ado hlekkjun; röð þar sem hvert atriði<br />

rekur annað. sen-a keðjulaus; ófjötraður. ankra -o akkerisfesti. argana -o kranastrengur. fera -o járnfesti.<br />

flor-o blómhringur. hokmaŝa -o hringfesti. horloĝa -o klukkukeðja. hunda -o hundakeðja. karbon-o efn<br />

kolefniskeðja. kol-o hálsfesti, hálsmen. kuplo-o tæk reiðhjólakeðja. ora -o gullfesti. pordo-o öryggiskeðja<br />

á hurð. porto-o færiband. rul-o keflarenna. senfina -o endalaus keðja. ŝaŭm-o beisliskeðja. ŝlosita

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!