Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

36 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin
aŭtokrat/o einvaldur, einvaldsherra; einræðisherra. -a einvaldur. -eco, -ismo einræði.
aŭtokrati/o einræðisstjórn.
aŭtokton/o frumbyggi.
aŭtoliz/o læk sjálfsmelting.
aŭtomaci/o sjálfvirkni.
aŭtomat/o tæk 1 sjálfsali. 2 sjálfvirk verksmiðjuvél, þjarki. -a ósjálfráður; sjálfvirkur; vélrænn. -e
sjálfkrafa, af sjálfu sér, sjálfvirkt. -eco, -ismo sjálfvirkni, vélgengi. pes-o sjálfvirk vog.
aŭtomobil/o bifreið, bíll (= aŭto). -a bifreiða-. -isto bifreiðastjóri; bifreiðareigandi.
aŭtonom/a sjálfstæður, óháður, með sjálfsákvörðunarrétt, sjálfstjórnar-. -eco sjálfsákvörðunarréttur;
sjálfstjórn. -isto forvígismaður sjálfstjórnar.
aŭtonomi/o tæk 1 óháð samfélagsþróun; sjálfstjórn. 2 = aŭtonomeco. 3 drægi. -a óháður.
aŭtor/o (rit)höfundur. -a höfundar-. -eco höfundskapur. kun-o meðhöfundur.
aŭtoritat/o 1 myndugleiki, vald, stjórnvald, drottinvald. 2 heimild. -oj yfirvöld. -a 1 valdbær. 2 opinber.
3 heimildar-. -e með umboði. -eco heimild. -ulo 1 heimildarmaður. 2 háttsettur maður. sen-a ótilhlýðilegur;
ekki bær.
aŭtostrad/o = aŭtovojo.
aŭtotipi/o prentmyndaæting.
aŭtotrof/a gra frumbjarga, sjálfbirgur.
aŭtun/o haust. -a haust-, haustlegur. -a ekvinokso haustjafndægur.
Aŭvernj/o ldf Auvergne (fjallahérað í Frakklandi).
av/o afi. -ino amma. -ineto amma litla. pra-o langafi. pra-ino langamma.
aval/o ver ábyrgðarskuldbinding (víxils). -i áhr ábyrgjast (víxil).
avan/o nýy fylkingarbrjóst, fylkingarbroddur; fremsta röð hers. -ulo íþr framherji. -gardo her 1 framvarðarsveit
2 brautryðjendur, framúrstefnumenn. -garda framúrstefnu-.
avanc/i áhl 1 her sækja fram. 2 alm hækka (í stöðu). -o, -ado 1 framsókn. 2 stöðuhækkun.
avantaĝ/o yfirburður, hlunnindi. -a hagstæður. -e til ágóða.
avar/a ágjarn, nískur. -i áhr skera við nögl, skammta naumt. -e naumt. -eco ágirnd, ágirni, níska,
svíðingsháttur. -ulo nirfill. mal-a örlátur, höfðinglegur, göfugur. mal-eco göfuglyndi, örlæti. mal-ulo
örlátur maður, göfugmenni.
avatar/o trú 1 avatar, (hjá hindúum) guð í mennsku gervi, holdgun. 2 opinberun, þróunarstig. 3 upp
ofurpaur. 4 upp gengill.
avel/o gra heslihnot. -ujo hesliviður (Corylus avellana).
aven/o gra mat hafrar, (akur)hafri (Avena eink. sativa). -(ec)a úr haframjöli, hafra-. -faruno haframjöl.
-flokoj hafraflögur. -kaĉo hafragrautur.
Aventin/o ldf retiriĝi sur la Aventinon (um stjórnmálaflokk) hafna samvinnu við aðra flokka.
aventur/o 1 ævintýri. 2 brask; hætta. -ema ævintýragjarn, sem þráir ævintýri, fullur af ævintýraþrá.
-isto ævintýramaður; braskari. -ulo ævintýramaður. mis-o óheppni; slys.
aventurin/o ste aventúrín, e.k. kvars.
avenu/o breiðgata með trjám; trjágöng.
averaĝ/o töl meðaltal. -a devio frávik frá meðaltali.
averi/o sig ver sjótjón; tjón. -i áhl skemmast; farast; stranda. -isto, -regulisto tjónamatsmaður. -raporto
skipting sjótjóns.
Averoes/o per Averoes (Abu ibn Rushd, arabískur heimspekingur sem var uppi á Spáni á 12. öld).
avers/o tæk framhlið.
avert/i áhr aðvara, vara við. -o viðvörun, aðvörun; varúð. -a viðvörunar-, til varnaðar. -ilo viðvörunartæki,
viðvörunarmerki. antaŭ-a viðvörunar-, fyrirboðunar-. antaŭ-i áhr tilkynna með fyrirvara. sen-e óvænt.
Avest/o trú Avesta (trúarbók Saraþústramanna).
avi/o nýy = aviadilo.
aviad/o fluglist, loftfarir; flug. -a flug-, flugmála-. -a malsano loftveiki. -i áhl fara með flugvél. -ilo
flugvél. -isto flugmaður. bomb-ilo sprengju(flug)vél. ĉas-ilo orrustu(flug)vél. kurier-ilo póstflugvél.
reakci-ilo eldkólfs- eða þrýstiloftsflugvél, þota. skolt-ilo könnunar(flug)vél. ŝarĝ-ilo vöruflutningaflugvél.
veter-ilo veðurflugvél. -ila ŝipo flugvélamóðurskip.