Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
362 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin selen/o efn selen (Se). -ato selenat. -ata acido selensýra. -ido seleníð. -ito selenít. -ĉelo selensella. Selen/o her Selene (í grískri goðafræði mánagyðjan, systir Helíosar). Selters-akv/o ölkelduvatn, seltersvatn. sem/i áhr 1 sá (sæði). 2 dreifa, sá, strá. -o 1 fræ, frækorn, sáð, sæði. 2 sáð, sæði (manna). 3 niðjar, afkomendur. -a sem lýtur að fræi, sæðis-, fræ-. -ado sáning. -ero frækorn. -ilo sáningarpoki. -itaĵo það sem sáð er. -bedo vermireitur, gróðrarreitur, sáðbeður, sáðreitur. -dona með sæði í. -riĉa fræríkur. -ŝelo fræbelgur. -taŭga sáningarbúinn. -otempo sáðtími. dis-i áhr útbreiða, dreifa. pri-i áhr 1 sá (t.d. akur). 2 dreifa víða. nepri-ita ósáinn. pri-ado sáning. lun-o mánafræ. min-anto skip til þess að leggja tundurdufl. semafor/o jár sig umf 1 merkisstöng. 2 götuviti, umferðarljós. 3 ljósviti. -i áhr sig flu gefa merki. semajn/o 1 vika. 2 virkir dagar. la sankta S-o dymbilvikan. -a viku-, vikulegur. -ofino vikulok, helgi. duon-a sem er tvisvar í viku, hálfvikulegur. buter-o sprengivika. semantik/o merkingarfræði. Semel/o goð Semele (ástkona Seifs). semestr/o misseri. -a sexmánaðalegur, misseris-. semi/ (alþjóðaforskeyti í merkingu hálf-), t.d. -nomado hálfhirðingi. -vokalo mfr hálfhljóð, hálfsérhljóð. -cirkla kanalo lfæ bogagöng, bogapípur. semid/o per 1 semíti. 2 gyðingur. -a semískur, semitískur. seminari/o 1 prestaskóli. 2 kennaraskóli. 3 málstofa. semiologi/o læk sjúkdómseinkennafræði. -a sjúkdómseinkenna-. Semiramis/o per Semiramis. semol/o mat simyljugrjón. semperviv/o gra 1 þekjulaukur (Sempervivum tectorum). 2 kóngulóarlaukur (Sempervivum arachnoideum). sen mfr 1 án. 2 (með nafnhætti) án þess að. 3 (sem forskeyti, oftast með nafnorðsstofni) -laus, t.d. -ĉesa látlaus. -igi svipta. -iĝi sviptast. -eco vöntun. Fleiri dæmi um sen sem forskeyti: -homa mannlaus. -voja dezerto veglaus eyðimörk. -karnaj fingroj holdlausir fingur. -ambicia ómetorðagjarn. -barta skegglaus, óskeggjaður. -ekzempla dæmalaus, ódæmilegur. -frukta ávaxtalaus. -funda botnlaus; ástæðulaus. -gusta smekklaus. -korpa ólíkamlegur, líkamalaus. -lima takmarkalaus, ótakmarkaður. -makula flekklaus, óflekkaður. -materia andlegur. -partia óhlutdrægur. -pasia ástríðulaus. -senca vitlaus, heimskulegur. Leyfilegt er að mynda nafnorð, sagnir o.s.frv. af þessum orðum, t.d. -sencaĵo vitleysa. -haŭtigi flá. sen/o inn sen (1/100 jen). sena/o senna. senat/o 1 öldungadeild, efri deild (þings). 2 sag (hjá Rómverjum) öldungaráð. -a öldungadeildar-. -ano 1 öldungadeildarþingmaður. 2 öldungaráðsmaður. -ejo 1 málstofa öldungadeildar. 2 málstofa öldungaráðs. senc/o 1 meining, merking. 2 stæ stefna. 3 tæk átt. -oriĉa tjáningarríkur, blæbrigðaríkur. -oturno orðaleikur. du-a tvíræður. duba-a tvíræður, vafasamur. kontraŭ-o skökk merking, röng þýðing. kontraŭ-e á móti stefnu. sen-a marklaus, vitlaus. sen-aĵo endileysa, bull, markleysa. unu-a 1 ótvíræður. 2 í eina átt; einstefnu-. send/i áhr bib tæk senda; láta fara. -i por senda eftir, láta sækja. -o sending. -adi áhr senda oft, vera ævinlega að senda. -ado það að senda stöðugt, sending. -aĵo vörusending; orðsending; bréf, pakki. -ilo fja útv sendir. -into sendandi. -ito lög 1 sendiboði, sendimaður. 2 erindreki. -elspezoj, -okosto flutningsgjöld, burðargjald. -oricevilo sambyggt sendi- og viðtæki. -ostacio fja sendistöð. al-i áhr hjáleggja. al-ita hjálagður, sem hérmeð fylgir. dis-i áhr 1 dreifa. 2 fja útvarpa, senda út. dis-o 1 dreifing. 2 sending. dis-ilo útvarpssendir. el-i áhr eðl 1 senda út. 2 senda frá sér, gefa frá sér. for-i áhr senda brott. for-o brottsending. re-i áhr 1 endursenda. 2 endurspegla. re-a pronomo = refleksivo. trans-i áhr eðl 1 senda áfram, framsenda. 2 senda út dagskrá. tele-i áhr sjónvarpa (e-u). seneci/o gra krossgras (Senecio). Senegal/o ldf 1 Senegalfljót. 2 Senegal (ríkið). -io Senegal. -ia senegalskur. -iano Senegali. Senek/o per Seneca (rómverskur heimspekingur). seneskal/o inn (á miðöldum) 1 heimilisbústjóri (höfðingja). 2 yfirdómari. senil/a lfe elliær. -a demencio elliglöp. -eco ellihrumleiki. -iĝo ellihrörnun. senjor/o sag 1 lénsdrottinn. 2 valdsmaður. -eco herradómur. sennor/a frú.
Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 363 sens/o skilningarvit. -a 1 tilfinninganæmur. 2 skynjunar-. -i áhr finna, skynja. -aĵo tilfinning, skynjun. -ebla greinilegur, skynjanlegur. -ismo hei munaðarhyggja. -iva viðkvæmur. -iveco viðkvæmni. -ama nautnafullur. -ometrio skynjunarmælingar. -organo skynfæri. ne-iva óviðkvæmur. ne-ivigi deyfa. super-eca hjáskynjunar-. sensac/o hei skynhrif. sensaci/o hugaræsing, sensasjón. -a æsandi, sem vekur mikla athygli. sensitiv/o gra viðkvæmnisjurt. sensor/a lfæ skynjunar-. sensori/o lfe meðvitund; skynjunarsvið heilans. sensualism/o munaðarhyggja. sent/i áhr 1 finna; finna til, kenna. 2 skynja. sin -i finnast, þykjast vera; vera; líða (óp.). -u vin tute kiel hejme: vertu eins og heima hjá þér. -o 1 tilfinning. 2 skilningarvit. -a skynjandi; tilfinningar-. -ebla tilfinnanlegur; skynjanlegur. -ema tilfinninganæmur (ath. í stað -ema má nota -iva vegna þess að sentema getur verið sen-tema). -emo, -emeco tilfinninganæmi. -igi láta kenna. -iva vís tæk næmur, tilfinninganæmur; viðkvæmur. -iveco líf eðl tilfinninganæmi, næmi; viðkvæmni. -ivigi gera viðkvæman. -umo skilningarvit. antaŭ-i áhr skynja fyrirfram. antaŭ-o hugboð. ek-i áhr verða var við; skynja; finna skyndilega. kun-o samhygð. ne-ebla óskynjanlegur. ne-ema óhugðnæmur. sen-a tilfinningarlaus. tro-ema of viðkvæmur. -ofenda óþægilegur, hneykslanlegur. flar-i áhr þefja, finna lykt af (e-u). flar-o þefur. prem-a þjakandi. tiklo-ema sem kitlar. esti tiklo-ema kitla (óp.). veter-ema næmur fyrir veðri. sentenc/o spakmæli. La S-oj de Salomono Orðskviðir Salómons. Sent-Helen/o ldf = Sankta-Heleno. sentimental/a tilfinninganæmur, teprulega viðkvæmur, volgurslegur, væminn. -eco klökkvi, væmni. sentinel/o ská varðmaður. Sent-Kit-Nevis/o ldf = Sent-Kristofo kaj Neviso. Sent-Kristofo kaj Nevis/o ldf Sankti Kristófer og Nevis. Sent-Luci/o ldf Sankti Lúsía. Sent-Piero kaj Mikelon/o ldf Sankti Pierre og Miquelon. Sent-Vincento kaj la Grenadin/oj ldf Sankti Vinsent og Grenadíneyjar. sep sjö. -a sjöundi. -e í sjöunda lagi. -o sjö (-o da). -obla sjöfaldur. -oble sjö sinnum. -ono sjöundi hluti. -opo septett. -ope sjö saman. -cent sjö hundruð. -centa sjöhundraðasti. -dek sjötíu. -deka sjötugasti. -dekjarulo sjötugur maður. -dekoble sjötíu sinnum. -foje sjö sinnum. dek - sautján, seytján. dek- -a sautjándi, seytjándi. -jara sjö ára (gamall); sem stendur í sjö ár. -dekjara sjötugur. ĉiu-jara sem gerist sjöunda hvert ár. sepal/o gra bikarblað. separ/i áhr skilja (að borði og sæng). -o lög hjónaskilnaður (að borði og sæng). separatism/o fél aðskilnaðarstefna. separe/o nýy klefi (í krá, veitingahúsi o.s.frv.). sepi/o 1 dýr smokkfiskur, blekfiskur (Sepia). 2 gulbrúnn litur, sepja. -aĵo sepjuteikning. sepiolit/o merskúm, sæfrauð (= marŝaŭmo). seps/a 1 rotnunar-. 2 blóðeitrunar-. -eco rotnun, blóðeitrun. -emio blóðígerð. anti-o, kontraŭ-o sótthreinsun, dauðhreinsun, rotvernd. anti-i áhr sótthreinsa. anti-a sótthreinsunar-, rotverjandi. sen-a dauðhreinsaður. sept/o 1 skipt. 2 tæk þil, skilrúm. la naza -o nasaskipt. -i áhr skipta. septembr/o september, septembermánuður. septet/o tónsmíð fyrir sjö hljóðfæri eða raddir, septett. septim/o 1 tón sjöund. 2 íþr bragð í skylmingum. Septuagint/o inn sjötíumannaþýðing gamla testamentisins á grísku, septúaginta. sepult/i áhr greftra. -o, -ado greftrun. -ejo greftrunarstaður. -entreprenisto útfararstjóri. ser/o líf blóðvatn, sermi, vari. -a blóðvatns-. -aĵo úr, vessi. -umo læk sermi. -ologio blóðvatnsfræði. -umologio sermifræði. -odiagnozo sjúkdómsgreining vegna blóðvatns. -oterapio blóðvatnslækning. seraf/o seraf. -a himneskur. serajl/o 1 höll (Tyrkjasoldáns). 2 kvennabúr. serak/o ísborg, jökulhella sem sprungið hefur fram.
- Page 320 and 321: 312 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 322 and 323: 314 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 324 and 325: 316 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 326 and 327: 318 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 328 and 329: 320 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 330 and 331: 322 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 332 and 333: 324 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 334 and 335: 326 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 336 and 337: 328 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 338 and 339: 330 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 340 and 341: 332 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 342 and 343: 334 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 344 and 345: 336 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 346 and 347: 338 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 348 and 349: 340 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 350 and 351: 342 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 352 and 353: 344 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 354 and 355: 346 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 356 and 357: 348 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 358 and 359: 350 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 360 and 361: 352 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 362 and 363: 354 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 364 and 365: 356 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 366 and 367: 358 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 368 and 369: 360 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 372 and 373: 364 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 374 and 375: 366 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 376 and 377: 368 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 378 and 379: 370 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 380 and 381: 372 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 382 and 383: 374 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 384 and 385: 376 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 386 and 387: 378 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 388 and 389: 380 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 390 and 391: 382 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 392 and 393: 384 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 394 and 395: 386 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 396 and 397: 388 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 398 and 399: 390 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 400 and 401: 392 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 402 and 403: 394 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 404 and 405: 396 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 406 and 407: 398 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 408 and 409: 400 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 410 and 411: 402 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 412 and 413: 404 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 414 and 415: 406 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 416 and 417: 408 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 418 and 419: 410 Esperanto-íslensk orðabók Hu
362 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />
selen/o efn selen (Se). -ato selenat. -ata acido selensýra. -ido seleníð. -ito selenít. -ĉelo selensella.<br />
Selen/o her Selene (í grískri goðafræði mánagyðjan, systir Helíosar).<br />
Selters-akv/o ölkelduvatn, seltersvatn.<br />
sem/i áhr 1 sá (sæði). 2 dreifa, sá, strá. -o 1 fræ, frækorn, sáð, sæði. 2 sáð, sæði (manna). 3 niðjar,<br />
afkomendur. -a sem lýtur að fræi, sæðis-, fræ-. -ado sáning. -ero frækorn. -ilo sáningarpoki. -itaĵo það<br />
sem sáð er. -bedo vermireitur, gróðrarreitur, sáðbeður, sáðreitur. -dona með sæði í. -riĉa fræríkur. -ŝelo<br />
fræbelgur. -taŭga sáningarbúinn. -otempo sáðtími. dis-i áhr útbreiða, dreifa. pri-i áhr 1 sá (t.d. akur). 2<br />
dreifa víða. nepri-ita ósáinn. pri-ado sáning. lun-o mánafræ. min-anto skip til þess að leggja tundurdufl.<br />
semafor/o jár sig umf 1 merkisstöng. 2 götuviti, umferðarljós. 3 ljósviti. -i áhr sig flu gefa merki.<br />
semajn/o 1 vika. 2 virkir dagar. la sankta S-o dymbilvikan. -a viku-, vikulegur. -ofino vikulok, helgi.<br />
duon-a sem er tvisvar í viku, hálfvikulegur. buter-o sprengivika.<br />
semantik/o merkingarfræði.<br />
Semel/o goð Semele (ástkona Seifs).<br />
semestr/o misseri. -a sexmánaðalegur, misseris-.<br />
semi/ (alþjóðaforskeyti í merkingu hálf-), t.d. -nomado hálfhirðingi. -vokalo mfr hálfhljóð, hálfsérhljóð.<br />
-cirkla kanalo lfæ bogagöng, bogapípur.<br />
semid/o per 1 semíti. 2 gyðingur. -a semískur, semitískur.<br />
seminari/o 1 prestaskóli. 2 kennaraskóli. 3 málstofa.<br />
semiologi/o læk sjúkdómseinkennafræði. -a sjúkdómseinkenna-.<br />
Semiramis/o per Semiramis.<br />
semol/o mat simyljugrjón.<br />
semperviv/o gra 1 þekjulaukur (Sempervivum tectorum). 2 kóngulóarlaukur (Sempervivum arachnoi<strong>de</strong>um).<br />
sen mfr 1 án. 2 (með nafnhætti) án þess að. 3 (sem forskeyti, oftast með nafnorðsstofni) -laus, t.d.<br />
-ĉesa látlaus. -igi svipta. -iĝi sviptast. -eco vöntun. Fleiri dæmi um sen sem forskeyti: -homa mannlaus.<br />
-voja <strong>de</strong>zerto veglaus eyðimörk. -karnaj fingroj holdlausir fingur. -ambicia ómetorðagjarn. -barta<br />
skegglaus, óskeggjaður. -ekzempla dæmalaus, ódæmilegur. -frukta ávaxtalaus. -funda botnlaus; ástæðulaus.<br />
-gusta smekklaus. -korpa ólíkamlegur, líkamalaus. -lima takmarkalaus, ótakmarkaður. -makula flekklaus,<br />
óflekkaður. -materia andlegur. -partia óhlutdrægur. -pasia ástríðulaus. -senca vitlaus, heimskulegur.<br />
Leyfilegt er að mynda nafnorð, sagnir o.s.frv. af þessum orðum, t.d. -sencaĵo vitleysa. -haŭtigi flá.<br />
sen/o inn sen (1/100 jen).<br />
sena/o senna.<br />
senat/o 1 öldunga<strong>de</strong>ild, efri <strong>de</strong>ild (þings). 2 sag (hjá Rómverjum) öldungaráð. -a öldunga<strong>de</strong>ildar-. -ano<br />
1 öldunga<strong>de</strong>ildarþingmaður. 2 öldungaráðsmaður. -ejo 1 málstofa öldunga<strong>de</strong>ildar. 2 málstofa öldungaráðs.<br />
senc/o 1 meining, merking. 2 stæ stefna. 3 tæk átt. -oriĉa tjáningarríkur, blæbrigðaríkur. -oturno<br />
orðaleikur. du-a tvíræður. duba-a tvíræður, vafasamur. kontraŭ-o skökk merking, röng þýðing. kontraŭ-e<br />
á móti stefnu. sen-a marklaus, vitlaus. sen-aĵo endileysa, bull, markleysa. unu-a 1 ótvíræður. 2 í eina<br />
átt; einstefnu-.<br />
send/i áhr bib tæk senda; láta fara. -i por senda eftir, láta sækja. -o sending. -adi áhr senda oft, vera<br />
ævinlega að senda. -ado það að senda stöðugt, sending. -aĵo vörusending; orðsending; bréf, pakki. -ilo fja<br />
útv sendir. -into sendandi. -ito lög 1 sendiboði, sendimaður. 2 erindreki. -elspezoj, -okosto flutningsgjöld,<br />
burðargjald. -oricevilo sambyggt sendi- og viðtæki. -ostacio fja sendistöð. al-i áhr hjáleggja. al-ita<br />
hjálagður, sem hérmeð fylgir. dis-i áhr 1 dreifa. 2 fja útvarpa, senda út. dis-o 1 dreifing. 2 sending.<br />
dis-ilo útvarpssendir. el-i áhr eðl 1 senda út. 2 senda frá sér, gefa frá sér. for-i áhr senda brott. for-o<br />
brottsending. re-i áhr 1 endursenda. 2 endurspegla. re-a pronomo = refleksivo. trans-i áhr eðl 1 senda<br />
áfram, framsenda. 2 senda út dagskrá. tele-i áhr sjónvarpa (e-u).<br />
seneci/o gra krossgras (Senecio).<br />
Senegal/o ldf 1 Senegalfljót. 2 Senegal (ríkið). -io Senegal. -ia senegalskur. -iano Senegali.<br />
Senek/o per Seneca (rómverskur heimspekingur).<br />
seneskal/o inn (á miðöldum) 1 heimilisbústjóri (höfðingja). 2 yfirdómari.<br />
senil/a lfe elliær. -a <strong>de</strong>mencio elliglöp. -eco ellihrumleiki. -iĝo ellihrörnun.<br />
senjor/o sag 1 lénsdrottinn. 2 valdsmaður. -eco herradómur.<br />
sennor/a frú.