Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

28 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin fangaklefi. -igi láta handtaka; framselja, afhenda. -ito fangi. -isto maður sem heimilt er að taka fastan. -ordono handtökuskipun. Arg/o sag Argos á Peleifsskaga. -olando Argólís. argan/o 1 borturn. 2 = gruo 2. argentan/o = arĝentano. Argentin/o ldf Argentína. -a argentínskur. -ano Argentínubúi. argil/o ste leir. -a úr leir, leir-. -aĵo leirvara. -eca, -oza leirkenndur; leirugur. kalk-o = marno. pot-o, potista -o pottaraleir. modla -o mótunarleir. argironet/o dýr vatnskónguló (= akva araneo) (Argyroneta). argon/o efn argon (A). argonaŭt/o dýr pappírssnekkja (Argonauta). Argonaŭt/oj goð Argóarfarar. argument/i 1 áhr rökstyðja. 2 áhl færa röksemdir. -o 1 röksemd, rök. 2 sönnur. 3 stæ frumbreyta. 4 stæ stefnuhorn. -ado röksemdafærsla; umræða, rökræða. -ema þrætugjarn, kífinn. for-i áhr bera gegn (e-u). kontraŭ-o andmæli, gagnrýni. Argus/o goð (hinn hundraðeygði) Argos. arĝent/o efn silfur (Ag). -a silfur-, úr silfri; silfurlitur; silfurskær. -i(zi) áhr silfra, silfurhúða. -ero silfurpeningur. -ismo læk silfursverting, silfureitrun. arĝentan/o efn nýsilfur. arĝirol/o læk silfurlyf. arĥ... sjá ark. ari/a = arja. ari/o 1 aría. 2 söngvísa. 3 sönglag. Ari/o inn Aríus. -anismo aríusartrú. Ariadn/o goð Aríadne (konungsdóttir á Krít). arid/a jar þurr, sviðinn. arier/o nýy bak (hers). -ulo íþr bakvörður. -gardo bakvarðarsveit. Aries/o stj Hrúturinn (stjörnumerki). unua punkto de -o = ekvinoksa punkto. aril/o gra frækápa. Ariman/o trú Ahriman (andi alls ills í saraþústratrú). Arion/o per Aríon (grískt ljóðskáld). Ariost/o per Ariosto (frægt ítalskt skáld frá 15.–16. öld). arist/o lfæ dýr gra burst (á ýmsum skordýrum og grösum), týta. Aristark/o per Aristarkos (grískur stjörnufræðingur frá Samos). Aristid/o per Aristídes. Aristofan/o per Aristófanes (grískt gamanleikskáld). aristokrat/o höfðingi, aðalsmaður; stórmenni. -a 1 af háaðlinum. 2 fyrirmannlegur, fágaður. -aro 1 háaðall; yfirstétt. 2 úrval. -eco stórmennska. aristokrati/o fél 1 aðalsveldi. 2 = aristokrataro. aristoloki/o gra tóbakspípa (Aristolochia). -acoj tóbakspípuætt (Aristolochicreas). Aristotel/o per Aristóteles (forngrískur heimspekingur). -ismo kenningar Aristótelesar. aritenoid/o lfæ könnubrjóst (cartilago arytenoidea). aritm/o töl meðaltal. aritmetik/o vís reikningur, talnafræði. -a reiknings-. -isto talnafræðingur, reikningsmaður. -a progresio, jafnmunaruna, talnaruna þar sem mismunur hverra tveggja talna sem standa saman er jafnstór. Arizon/o ldf Arizona (fylki í Bandaríkjunum). arj/a arískur, indó-evrópskur. -anismo fél kynþáttastefna nasista. -ano aríi. ark/o 1 rúm bogi, bog(a)lína. alm 2 eðl ljósbogi. 3 hús bogi, hvelfing. 4 her = paf-o. -a bogmyndaður. -aĵo hús bogi, hvelfing. -aĵaro = arkado. -eco bugða. -igi beygja. -isto bogmaður, bogaskytta. apog-o hús þakspyrnubogi. balanc-o sveigur ruggustóls. ĉiel-o, pluv-o regnbogi. paf-o bogi (vopn). pied-o rist. pint-o oddbogi (= ogivo). rond-o hús hringbogi. sel-o hnakkbogi, söðulbogi. sinus-o stæ arkarsínus. triumf-o hús sigurbogi. vest-o herðatré.

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 29 arkad/o hús súlnabogi, súlnagöng, bogagöng. blinda -o platbogagöng. Arkadi/o 1 Arkadaland. 2 hugsjónalegur unaðsríkur staður. arkaik/a (-rĥ-) forn, úreltur. -a epoko upphafsöld. arkaism/o (-rĥ-) bók fornstíll; fornyrði. arkan/o goð ská leyndarmál; leyndardómur. Arkansas/o ldf Arkansas (fylki í Bandaríkjunum). arke/o bib örk (Nóa). arkebuz/o krókbyssa. arkeolog/o (-rĥ-) fornleifafræðingur. -a fornleifa-, fornleifafræði-. -io fornleifafræði. arkeopterig/o (-rĥ-) stg eðlufugl (Archæopteryx), öglir. arketip/o (-rĥ-) hei mál 1 frumgerð. 2 fornmynd. arki/ (-rĥ-) mfr forskeyti = ĉef-, t.d. -episkopo. arkidiakon/o (-rĥ-) kri erkidjákni. Arkilok/o per Arkílokos. arkimandrit/o (-rĥ-) kri arkimandrít (ábóti í grísk-kaþólsku kirkjunni). Arkimed/o (-rĥ-) per Arkímedes (forngrískur eðlisfræðingur og stærðfræðingur). la principo de -o lögmál Arkímedesar. -a ŝraŭbo skrúfdæla, snigildæla. arkipelag/o (-rĥ-) eyjahaf, eyjar. A-o sag = Egea Maro. arkitekt/o (-rĥ-) 1 arkitekt, húsameistari. 2 teiknari, skapari. ĝarden-o skrúðgarðaarkitekt. arkitektur/o (-rĥ-) vís 1 byggingarlist, húsagerðarlist. 2 byggingarstíll. 3 fyrirkomulag. -a byggingarlistar-, húsagerðarlistar-, um byggingarlist, sem varðar byggingarlist. arkiteŭt/o (-rĥ-) dýr risakolkrabbi (Architeuthis). arkitrav/o (-rĥ-) hús 1 súlnaás, súlnabiti. 2 faldur, listi, dyrafaldur, gluggafaldur. arkiv/o (-rĥ-) skjalasafn. -isto skjalavörður. arkivolt/o (-rĥ-) hús burðarbogi (í byggingu). arkont/o (-rĥ-) sag arkon (einhver af níu mönnum sem stjórnuðu Aþenu). arkt/a ldf norðurheimskauts-; heimskauta-. la Arkta Maro Norður-Íshaf. -o norðurheimskautssvæði. arkti/o 1 gra lappa (Arctium). 2 dýr bjarnarfiðrildi (einkum bruna -o) (Arctia caja). Arktur/o stj Arktúrus (stjarnan α í Hjarðmanni). arkus/o stæ snúningur. arleken/o trúður, loddari. Upprunalega grímuklædd persóna í ítölskum gamanleikum. -i áhl vera með skrípalæti; galsast. -aĵo fíflalæti, skrípalæti. Arlez/o ldf Arles (borg í Frakklandi). arm/i áhr tæk 1 vopna. 2 hervæða. sin -i hervæðast, vopnast, grípa til vopna. 3 styrkja; brynja. betono -ita járnbent steinsteypa. kablo -ita brynvarinn strengur. ne-ita okulo bert auga. -o vopn. -ado hervæðing; styrkt. -aĵo tæk 1 brynja. 2 = -ilaro. -iĝi hervæðast, vopnast, grípa til vopna. -ilo vopn. -ilaro vopn, vopnabúnaður. -ilejo vopnabúr; vopnageymsla. -ilpaĝio, -ilportisto skjaldsveinn. -ito vopnaður maður. mal-i áhr afvopna. mal-ado afvopnun. re-ado hervæðing að nýju. sen-a vopnlaus, óvopnaður. sen-igi afvopna, svipta (e-n) vopnum. ĵet-ilo kastvopn. man-ilo handvopn. paf-ilo skotvopn. ŝnur-i áhr = rigi. armadel/o dýr 1 beltisdýr (Dasypodidæ). 2 grápadda, grálodda (einnig = onisko). armatur/o eðl rtæ 1 rafbúnaður; snúður. 2 járnbending; styrkt. 3 mót (við byggingu). 4 styttur. 5 brynja (strengs o.þ.u.l.). -i áhr búa að snúði; búa að járni; brynja. arme/o 1 her, herflokkur; deild landhers. 2 sægur. -estro yfirmaður hers. aer-o flugher. mar-o herfloti, sjóher. Sav-o kri Hjálpræðisher. ter-o landher. armen/o per Armeni, Armeníumaður. -a armenskur. A-io, A-ujo ldf Armenía. -oida líkur Armena í framan. armeri/o gra gullintoppa (Armeria). -o mara geldingahnappur (A. maritima). armistic/o lög vopnahlé. armoraci/o = kreno. armori/o = blazono. Armorik/o Armóríka, Bretaníuskagi.

28 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

fangaklefi. -igi láta handtaka; framselja, afhenda. -ito fangi. -isto maður sem heimilt er að taka fastan.<br />

-ordono handtökuskipun.<br />

Arg/o sag Argos á Peleifsskaga. -olando Argólís.<br />

argan/o 1 borturn. 2 = gruo 2.<br />

argentan/o = arĝentano.<br />

Argentin/o ldf Argentína. -a argentínskur. -ano Argentínubúi.<br />

argil/o ste leir. -a úr leir, leir-. -aĵo leirvara. -eca, -oza leirkenndur; leirugur. kalk-o = marno. pot-o,<br />

potista -o pottaraleir. modla -o mótunarleir.<br />

argironet/o dýr vatnskónguló (= akva araneo) (Argyroneta).<br />

argon/o efn argon (A).<br />

argonaŭt/o dýr pappírssnekkja (Argonauta).<br />

Argonaŭt/oj goð Argóarfarar.<br />

argument/i 1 áhr rökstyðja. 2 áhl færa röksemdir. -o 1 röksemd, rök. 2 sönnur. 3 stæ frumbreyta. 4<br />

stæ stefnuhorn. -ado röksemdafærsla; umræða, rökræða. -ema þrætugjarn, kífinn. for-i áhr bera gegn<br />

(e-u). kontraŭ-o andmæli, gagnrýni.<br />

Argus/o goð (hinn hundraðeygði) Argos.<br />

arĝent/o efn silfur (Ag). -a silfur-, úr silfri; silfurlitur; silfurskær. -i(zi) áhr silfra, silfurhúða. -ero<br />

silfurpeningur. -ismo læk silfursverting, silfureitrun.<br />

arĝentan/o efn nýsilfur.<br />

arĝirol/o læk silfurlyf.<br />

arĥ... sjá ark.<br />

ari/a = arja.<br />

ari/o 1 aría. 2 söngvísa. 3 sönglag.<br />

Ari/o inn Aríus. -anismo aríusartrú.<br />

Ariadn/o goð Aríadne (konungsdóttir á Krít).<br />

arid/a jar þurr, sviðinn.<br />

arier/o nýy bak (hers). -ulo íþr bakvörður. -gardo bakvarðarsveit.<br />

Aries/o stj Hrúturinn (stjörnumerki). unua punkto <strong>de</strong> -o = ekvinoksa punkto.<br />

aril/o gra frækápa.<br />

Ariman/o trú Ahriman (andi alls ills í saraþústratrú).<br />

Arion/o per Aríon (grískt ljóðskáld).<br />

Ariost/o per Ariosto (frægt ítalskt skáld frá 15.–16. öld).<br />

arist/o lfæ dýr gra burst (á ýmsum skordýrum og grösum), týta.<br />

Aristark/o per Aristarkos (grískur stjörnufræðingur frá Samos).<br />

Aristid/o per Aristí<strong>de</strong>s.<br />

Aristofan/o per Aristófanes (grískt gamanleikskáld).<br />

aristokrat/o höfðingi, aðalsmaður; stórmenni. -a 1 af háaðlinum. 2 fyrirmannlegur, fágaður. -aro 1<br />

háaðall; yfirstétt. 2 úrval. -eco stórmennska.<br />

aristokrati/o fél 1 aðalsveldi. 2 = aristokrataro.<br />

aristoloki/o gra tóbakspípa (Aristolochia). -acoj tóbakspípuætt (Aristolochicreas).<br />

Aristotel/o per Aristóteles (forngrískur heimspekingur). -ismo kenningar Aristótelesar.<br />

aritenoid/o lfæ könnubrjóst (cartilago arytenoi<strong>de</strong>a).<br />

aritm/o töl meðaltal.<br />

aritmetik/o vís reikningur, talnafræði. -a reiknings-. -isto talnafræðingur, reikningsmaður. -a progresio,<br />

jafnmunaruna, talnaruna þar sem mismunur hverra tveggja talna sem standa saman er jafnstór.<br />

Arizon/o ldf Arizona (fylki í Bandaríkjunum).<br />

arj/a arískur, indó-evrópskur. -anismo fél kynþáttastefna nasista. -ano aríi.<br />

ark/o 1 rúm bogi, bog(a)lína. alm 2 eðl ljósbogi. 3 hús bogi, hvelfing. 4 her = paf-o. -a bogmyndaður.<br />

-aĵo hús bogi, hvelfing. -aĵaro = arkado. -eco bugða. -igi beygja. -isto bogmaður, bogaskytta. apog-o<br />

hús þakspyrnubogi. balanc-o sveigur ruggustóls. ĉiel-o, pluv-o regnbogi. paf-o bogi (vopn). pied-o rist.<br />

pint-o oddbogi (= ogivo). rond-o hús hringbogi. sel-o hnakkbogi, söðulbogi. sinus-o stæ arkarsínus.<br />

triumf-o hús sigurbogi. vest-o herðatré.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!