Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

320 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin plik/o læk hárflækja (sjúkdómur). Plini/o per Pliníus. plint/o hús 1 súlufótur. 2 fótstallur, sökkull. planko-o gólflisti. pliocen/o jar plíósen. plis/i áhr fella, setja fellingu á. -o, -aĵo felling. plistocen/o jar = plejstoceno. plomb/o vís tannfylling. -i áhr fylla (tönn). -ado það að fylla (tönn), tannfylling. -aĵo tannfylling, tannfyllingarefni. plonĝ/i áhl 1 kafa, stinga sér. 2 flu (um flugvél) dýfa, steypast. -obombardi kasta sprengjum úr steypiflugvél. plor/i áhl gráta. -o, -ado grátur. -egi áhl hágráta, gráta hart og ofsalega. -ema grátgjarn, grátinn. -eti áhl væla, vola. ek-i áhl fara að gráta. pri-i áhr harma. pri-inda aumkunarverður, hörmulegur. plot/o dýr skálgi (vatnakarfategund) (Leuciscus rutilus). ploton/o her 60 manna (fótgönguliðs)sveit. ploziv/o hlj lokhljóð. plu/ mfr 1 lengur. 2 framar. -a frekari. -e lengur; fremur, enn fremur, þar að auki. -en lengra. -aĵo framhald. -igi lengja, framlengja. plug/i áhr plægja. -o, -ado plæging. -ebla plægjandi, yrkjandi. -ejo akurlendi. -ilo plógur. -ileto skófla. el-i áhr grafa upp. tra-i áhr fara í gegnum. neĝ-ilo snjóplógur. pluk/i áhr 1 nýy reyta, kippa, plokka, tína. 2 tón = pinĉi, plektri. -ado tíningur. pri-i áhr svíkja, hafa af manni fé. plum/o 1 dýr fjöður. 2 fjaðraskúfur. 3 fjaðrapenni. 4 penni. -a fiðraður. -aĵo fiður. -aro fjaðrir. -eto 1 dúnfjöður. 2 gra hýjungur. -iĝi fiðrast. -ingo pennaskaft. -ujo pennastokkur. sen-igi plokka. fonto-o lindarpenni, sjálfblekungur. plumb/o 1 efn blý (Pb). 2 blýsakka. -a úr blýi, blý-, blýgrár. -i áhr kanna með lóðlínu; búa blýi. -aĵo blýinnsigli. -ato efn plúmbat. -ero haglaskot. -ismo læk blýeitrun. -isto pípulagningamaður. -ito efn plúmbít. -erco, -okarbonido ste blýgrýti. -ogriza læk blýgrár. sondo-o blýlóð, sakka. plumbag/o 1 tæk blý (í blýanti). 2 gra blárunni (Plumbago). -acoj gullintoppuætt (Plumbaginaceæ). plumon/o nýy dúnteppi, dúnsæng. plump/a nýy þunglamalegur, klaufalegur. plumul/o gra kímbrum (í plöntufóstri). plur/aj vís nokkrir, margir. -eco fjöldi. -ismo 1 lög skoðanafrelsi. 2 hei fjölhyggja. -obla margfaldur. (einkum notað sem forskeyti með svipaðri merkingu), t.d. -atoma fjöleinda. -silaba fleirkvæður. plural/o mfr fleirtala. -a fleirtölu-. -igi breyta í fleirtölu. plus vís 1 plús. 2 fyrir ofan frostmark. -o afgangur. -valoro verðauki. pluskvamperfekt/o mfr þáliðin tíð, þáfortíð. pluŝ/o flosdúkur, flos, pluss. -a flos-, pluss-, með flosáklæði. -eca floslíkur, floskenndur. Plut/o goð Plútos (grískur guð auðs). Plutark/o per Plútarkos. plutokrat/o auðvaldsmaður, auðjöfur. -io 1 auðmannaveldi. 2 auðvaldsmenn, auðjöfrar. Pluton/o 1 goð Plútó, Plúton (draugheimadrottinn hjá Grikkjum og Rómverjum). 2 stj Plútó (dvergreikistjarna, til 2006 flokkaður sem 9. reikistjarna sólkerfisins). -a jar glóandi. -a roko djúpberg. plutoni/o efn plúton, plútóníum, plútoníum (Pu). trans-aj elementoj frumefni handan plútons. pluv/o regn, rigning. -a regn-, rigningar-. -i áhl rigna. -ego úrhelli, steypiregn. -ero regndropi. -eto skúr, úði. -igi 1 láta rigna. 2 láta dynja. -ujo vatnsgeymir. -okvanto regnmagn, úrkoma. -ometro regnmælir, úrkomumælir. pri-i áhr vökva af regni. nebul-o úði. neĝo-o slydda. or-o gra gullregn. pluvi/o dýr lóa. or-o heiðló, heiðlóa (Pluvialis apricarius). Pluvioz/o sag regnmánuður (5. mánuður í almanaki frönsku byltingarinnar, 20. janúar – 18. febrúar). pneŭ/o vís = pneŭmatiko. pneŭm/o læk lunga; (óeðlilegt) loft (í líffærum), t.d. -torako brjóstholsloft, loftbrjóst. -peritoneo loft í kviðarholi. pneŭmat/a vís eðl loft-, loftþrýsti-, loftknúinn.

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 321 pneŭmatik/o vís 1 loftfræði. 2 slanga (á hjóli), hjólbarði, dekk. -a 1 loftfræði-; slöngu-. 2 = pneŭmata. vic-o varadekk. pneŭmogastr/a lfæ = vaga. pneŭmokok/o læk taksóttarkokkur. -ozo taksótt. pneŭmon/o lfæ (fræðiorð) lunga. -ito læk lungnabólga. -ektomio lungaúrnám. -okoniozo læk lungnaryk, ryklungu. -ologio lungnafræði. -opatio lungnasjúkdómar. pneŭmoni/o = pneŭmonito. Pnompen/o ldf Phnom Penh (höfuðborg Kambódíu). po mfr (forsetning) hver, í hvern stað, t.d. ili ricevis - tri pomoj(n) þeir fengu þrjú epli hver. (einnig notað með töluorðum sem forskeyti), t.d. oni pagas - kvindek centimojn por dek vortoj de telegramo eða oni pagas kvindek centimojn por - dek vortoj. -grande í stórsölu, í heildsölu, í stórum stíl. -malgrande í smásölu. -pece stykkið, í stykkjum. -metre í metratali. -gute í dropatali. -iom = iom post iom. -granda heildsölu-. -malgranda smásölu-. -grupa hóp-. Po/o = Pado. pob/o skutpallur (á skipi). poci/o læk inntökulyf, inntökueitur. poĉ/i áhr mat sjóða (egg) án skurnar. -ita ovo blæjuegg. Pod/o ldf Le Puy (borg í Mið-Frakklandi). podagr/o læk þvagsýrugigt, þvagsýruliðbólga (einkum í tábergslið stóru táar). -ulo maður sem er veikur vegna þvagsýrugigtar. podi/o 1 pallur, ræðupallur. 2 hús pallstúka. podicip/o dýr sefönd, flórgoði (Podiceps) (= grebo). -edoj goðaætt (Podicipediæ). podokarp/o gra gagnviður (suðrænt sígrænt barrtré) (Podocarpus). poefag/o = gruntbovo. poem/o kvæði, ljóð. poent/o 1 (í spilum) slagur, vinningur. 2 (í keppni) stig. -aro stigatala, stigafjöldi, stigaupphæð. el-i áhr sigra á stigum. poet/o skáld, ljóðskáld. -iko óðfræði, skáldskaparfræði. -ino skáldkona. poez/o læk myndun. urino-o þvagmyndun. ureato-o þvagefnismyndun. poezi/o 1 kveðskapur, bundið mál. 2 = poeziaĵo. -a skáldlegur, skálda-; skáldskapar-. -aĵo ljóð, kveðskapur. -eco skáldleikur. sen-a óskáldlegur, hversdagslegur. pogrom/o fjöldamorð (einkum gyðinga). pojn/o 1 lfæ úlnliður. 2 líning. pok/a ská = malmulta. pokal/o bikar. poker/o póker (spil). -vizaĝo svipbrigðalaust andlit, pókerfés. poks/o læk bóla. bova -o kúabóla. pol/i áhr stæ meta. inter-i áhr milligilda, finna milligildi á (e-u). ekster-i áhr útgilda. ekster-ado útgildun. pol/o per Pólverji. -a pólskur. P-io, P-ujo, P-lando ldf Pólland. -igi gera pólskan. polajr/o stæ skauthnit, pólhnit. polar/a eðl skauta-, póla-. -eco pólun, skautsókn. -igi 1 skauta. 2 = polarizi. polarimetr/o eðl pólamælir. polariz/i áhr eðl skauta, póla. -o skautun. magneta -o segulskautun. -ilo skautunarsía. magneta rotaci-o snúningssegulskautun (einnig rotacia polarizo magneta). polaroid/o ljó (myndavél sem framkallar strax eftir að mynd hefur verið tekin). polder/o bún sæland (í Hollandi). poleks/o lfæ þumall, þumalfingur. polemik/o ritdeila. -a sem lýtur að ritdeilum, ádeilu-, ritdeilu-. -i áhl standa í ritdeilum. -isto sá sem er óspar á að standa í ritdeilum, ritdeilumaður. polemoni/o gra jakobsstigi (Polemoneum (coeruleum)). -acoj jakobsstigaætt (Polemoniaceæ). polen/o gra frjó. -i áhr frjóvga. -ado frjóvgun. -ero frjó, frjókorn. -ujo, -sako frjópoki.

Hugh Martin <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók 321<br />

pneŭmatik/o vís 1 loftfræði. 2 slanga (á hjóli), hjólbarði, <strong>de</strong>kk. -a 1 loftfræði-; slöngu-. 2 = pneŭmata.<br />

vic-o vara<strong>de</strong>kk.<br />

pneŭmogastr/a lfæ = vaga.<br />

pneŭmokok/o læk taksóttarkokkur. -ozo taksótt.<br />

pneŭmon/o lfæ (fræðiorð) lunga. -ito læk lungnabólga. -ektomio lungaúrnám. -okoniozo læk lungnaryk,<br />

ryklungu. -ologio lungnafræði. -opatio lungnasjúkdómar.<br />

pneŭmoni/o = pneŭmonito.<br />

Pnompen/o ldf Phnom Penh (höfuðborg Kambódíu).<br />

po mfr (forsetning) hver, í hvern stað, t.d. ili ricevis - tri pomoj(n) þeir fengu þrjú epli hver. (einnig<br />

notað með töluorðum sem forskeyti), t.d. oni pagas - kvin<strong>de</strong>k centimojn por <strong>de</strong>k vortoj <strong>de</strong> telegramo eða<br />

oni pagas kvin<strong>de</strong>k centimojn por - <strong>de</strong>k vortoj. -gran<strong>de</strong> í stórsölu, í heildsölu, í stórum stíl. -malgran<strong>de</strong> í<br />

smásölu. -pece stykkið, í stykkjum. -metre í metratali. -gute í dropatali. -iom = iom post iom. -granda<br />

heildsölu-. -malgranda smásölu-. -grupa hóp-.<br />

Po/o = Pado.<br />

pob/o skutpallur (á skipi).<br />

poci/o læk inntökulyf, inntökueitur.<br />

poĉ/i áhr mat sjóða (egg) án skurnar. -ita ovo blæjuegg.<br />

Pod/o ldf Le Puy (borg í Mið-Frakklandi).<br />

podagr/o læk þvagsýrugigt, þvagsýruliðbólga (einkum í tábergslið stóru táar). -ulo maður sem er<br />

veikur vegna þvagsýrugigtar.<br />

podi/o 1 pallur, ræðupallur. 2 hús pallstúka.<br />

podicip/o dýr sefönd, flórgoði (Podiceps) (= grebo). -edoj goðaætt (Podicipediæ).<br />

podokarp/o gra gagnviður (suðrænt sígrænt barrtré) (Podocarpus).<br />

poefag/o = gruntbovo.<br />

poem/o kvæði, ljóð.<br />

poent/o 1 (í spilum) slagur, vinningur. 2 (í keppni) stig. -aro stigatala, stigafjöldi, stigaupphæð. el-i<br />

áhr sigra á stigum.<br />

poet/o skáld, ljóðskáld. -iko óðfræði, skáldskaparfræði. -ino skáldkona.<br />

poez/o læk myndun. urino-o þvagmyndun. ureato-o þvagefnismyndun.<br />

poezi/o 1 kveðskapur, bundið mál. 2 = poeziaĵo. -a skáldlegur, skálda-; skáldskapar-. -aĵo ljóð, kveðskapur.<br />

-eco skáldleikur. sen-a óskáldlegur, hversdagslegur.<br />

pogrom/o fjöldamorð (einkum gyðinga).<br />

pojn/o 1 lfæ úlnliður. 2 líning.<br />

pok/a ská = malmulta.<br />

pokal/o bikar.<br />

poker/o póker (spil). -vizaĝo svipbrigðalaust andlit, pókerfés.<br />

poks/o læk bóla. bova -o kúabóla.<br />

pol/i áhr stæ meta. inter-i áhr milligilda, finna milligildi á (e-u). ekster-i áhr útgilda. ekster-ado<br />

útgildun.<br />

pol/o per Pólverji. -a pólskur. P-io, P-ujo, P-lando ldf Pólland. -igi gera pólskan.<br />

polajr/o stæ skauthnit, pólhnit.<br />

polar/a eðl skauta-, póla-. -eco pólun, skautsókn. -igi 1 skauta. 2 = polarizi.<br />

polarimetr/o eðl pólamælir.<br />

polariz/i áhr eðl skauta, póla. -o skautun. magneta -o segulskautun. -ilo skautunarsía. magneta rotaci-o<br />

snúningssegulskautun (einnig rotacia polarizo magneta).<br />

polaroid/o ljó (myndavél sem framkallar strax eftir að mynd hefur verið tekin).<br />

pol<strong>de</strong>r/o bún sæland (í Hollandi).<br />

poleks/o lfæ þumall, þumalfingur.<br />

polemik/o rit<strong>de</strong>ila. -a sem lýtur að rit<strong>de</strong>ilum, á<strong>de</strong>ilu-, rit<strong>de</strong>ilu-. -i áhl standa í rit<strong>de</strong>ilum. -isto sá sem<br />

er óspar á að standa í rit<strong>de</strong>ilum, rit<strong>de</strong>ilumaður.<br />

polemoni/o gra jakobsstigi (Polemoneum (coeruleum)). -acoj jakobsstigaætt (Polemoniaceæ).<br />

polen/o gra frjó. -i áhr frjóvga. -ado frjóvgun. -ero frjó, frjókorn. -ujo, -sako frjópoki.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!