Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

24 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin antilokapr/o dýr gaffalhjörtur (Antilocapra americana). antilop/o dýr antilópa (Antilope). salt-o stökkhjörtur (Antidorcas). antimon/o efn antímon (Sb). Antino/o sag Antinóus. antinomi/o hei alm andstæða, mótsögn, ósamræmi (milli tveggja laga- eða grundvallarstefna). -a andstæður. Antioĥi/o sag Antíokkía. antipati/o andúð, óbeit; viðbjóður. -a fjandsamlegur, óvinveittur; ógeðfelldur. -i áhr hafa óbeit/andstyggð á. antipirin/o lyf kælandi lyf. antipod/o 1 staður hinum megin á jörðinni. 2 algjör andstæða. -a 1 hinum megin hnattarins. 2 andstæður; gagnstæður. -ulo andfætlingur. antirin/o gra ljónsmunnur (Antirrhinum majus). antisemit/o gyðingahatari. -ismo gyðingahatur. antiseps/a gerilsneyðandi; rotverjandi. -o gerilsneyðing; sóttvörn. antitartrat/a, -a acido efn óvirk vínsýra. antitez/o mfr hei mótsetning; andstæða, gagnstæða. antitoksin/o læk móteitur. antoksant/o gra reyr (Anthoxanthum). -o odora ununarreyr (A. odoratum). antologi/o úrvalsrit, sýnisbók. Anton/o per Anton. -ineto Antonía. Maria -ata María Antoinette. Antonen/o per Antonínus. -oj ættarnafn rómverskra keisara frá Nervu til Commodusar. Antoni/o per Antoníus. antonim/o mfr andheiti. antonomazi/o mfr notkun lýsingar í stað sérnafns. antozo/oj dýr kóraldýr. antr/o ská lfæ hellir. antracen/o efn antrasen (litlaust efni unnið úr koltjöru). antracit/o antrasít, gljákol. antrakinon/o efn antrakínón, flokkur lyfja sem hafa laxerandi verkun. antrakonit/o ste þefkalk. antrakoz/o læk kolaryksýki. antraks/o læk miltisbrandur, miltisbrandsdrep. antrop/o vís alþjóðlegur stofn í vísindamáli: maður. -ocentra mannhverfur. -oida dýr stg líkur manni. -oidoj dýr apar og menn. -ologo mannfræðingur. -ologio mannfræði. -ometrio lög mannmæling. antropofag/o mannæta. -ismo mannát. antropomorfism/o 1 hei manngervingarstefna, það að veita guði mannleg einkenni. 2 læk manngerving, það að veita dýrum eða plöntum mannleg einkenni. antropopitek/o = ĉimpanzo. anturi/o gra flamingóblóm (Anthurium (scherzerianum). antus/o = pipio. Antverpen/o ldf Antverpen (hafnarborg í Belgíu). Anub/o goð Anúbis (guð dauðans hjá Egyptum). anuitat/o hag ársgreiðsla með vöxtum. -a asekuro lífeyristrygging. Anunciaci/o kri fag 1 boðunardagur Maríu. 2 málverk af boðun Maríu. anuri/o læk þvagleysi, stöðnun þvagmyndunar. anus/o lfæ bakrauf, endaþarmsop. aorist/o mfr lokin þátíð. aort/o lfæ meginæð. -a meginæðar-. -ito læk meginæðarbólga. Aost/o ldf Aosta. apaĉ/o 1 Apache-indíáni. 2 róni, ribbaldi. apanaĝ/o 1 framfærslufé (til ættingja konungs o.s.frv.). 2 jarðir sem ættingjar konungsins fá lífeyri af.

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 25 -i áhr veita (e-m) framfærslufé. aparat/o alm lfæ hag lög mál rtæ tól; tæki, áhald, tilfæring, verkfæri; (út)búnaður; færi. kritika -o skýringar og athugasemdir við texta (tilvísun til handrita, o.s.frv.), tilvitnun neðanmáls. apart/a 1 sérstakur. 2 aðskilinn. 3 einstakur. -aj literoj lausaletur. -e út af fyrir sig, sérstaklega. -aĵo 1 smáhýsi; deild. 2 einkenni. -eco einkenni; aðskilnaður; sérstakleiki. -igi aðskilja, greina í sundur; áskilja. -igo munur. -iĝi leysast upp; skiljast. -ismo lög aðskilnaðarstefna; kynþáttaaðskilnaðarstefna. -iĝema ófélagslegur, ómannblendinn. ne-igebla óuppleysanlegur; óaðskiljanlegur. de-iĝi losna. apartament/o íbúð í fjölbýlishúsi. aparten/i áhl 1 heyra til. 2 fylgja. io apartenas al iu: e-r á e-ð. -ado aðild. -aĵo eign; prýði; fylgifé. apati/o sinnuleysi, deyfð. -a sinnulaus, daufur, sljór. apatit/o ste apatít. apeks/o 1 lfæ tindur, toppur. 2 stj sóknarpunktur. apel/o her nafnakall (hermanna, fanga o.þ.u.l.). Apel/o per Apelles (grískur málari sem var uppi á 4. öld f.Kr.). apelaci/i áhl lög áfrýja; skjóta máli sínu (til). -o áfrýjun, málskot. -a kortumo æðri dómur, áfrýjunardómstóll. apenaŭ mfr 1 varla; tæplega. 2 varla ... fyrr en. -a tæplega/varla eftirtektarverður. apendic/o 1 viðbætir; fylgiskjal. 2 lfæ botnlangatota. -ito læk botnlangabólga. -ektomio botnlangaskurður. botnlanganám. Apenin/oj ldf Apennínafjöll. apepsi/o læk pepsínleysi. aper/i áhl 1 birtast; koma í ljós. 2 koma út. 3 sjást. -o koma; birting. -anto vofa, svipur. -aĵo vofa. -igi birta, koma (e-u) í ljós; afhjúpa; gefa út. mal-i áhl hverfa. mal-o hvarf, brotthvarf. mal-ema skammlífur. mal-igi afmá, eyða; láta hverfa. mal-inta horfinn. re-anto afturganga. apercept/o sál huggrip. aperitiv/o lystauki, fordrykkur, drykkur á undan mat. apert/a nýy læk 1 úti-, utandyra, undir beru lofti. 2 opinn. apertur/o alm tæk ljó byg op, rauf, gat, hola, mynni. kloak-o inngangsop í skolpræsi. apetenc/o sál fíkn, ástríða. apetit/o 1 matarlyst. 2 lyst. perdi -on missa matarlystina. senti -on hafa góða matarlyst. -a, -odona, -veka lystugur; lokkandi. sen-eco lystarleysi, lystarstol (= anoreksio). api/o gra villt seljurót (Apium). apik/a lóðréttur, þverhníptur. apios/o gra jarðhneta (Apios). Apis/o trú Apis, heilaga nautið hjá Egyptum. aplanat/a eðl ljó sporréttur. aplaŭd/i áhr 1 klappa (e-m) lof í lófa. 2 gera góðan róm að. -o, -ado lófatak, klapp. -istaro klapparar, klapplið. -egi fagna ákaflega. -ego dynjandi lófatak. aplik/i áhr eðl nota (í framkvæmd); beita; hagnýta; leggja (við). -o hagnýting, notkun, beiting; aðfelling. -ataj sciencoj raungreinar. -ebla nýtilegur; nothæfur. aplomb/o sjálfstraust, sjálfbirgingsháttur. -a ósvífinn. sen-a hikandi. apne/o læk andardráttarhlé, andardráttarleysi. apocin/o gra kanaba -o hampur (A. cannabinum). -acoj neríuætt. apod/oj dýr vanfætlur (= senpieduloj). apofiz/o lfæ aukakast. apog/i áhr styðja. sin -i styðjast. -o stuðningur. -ilo stytta, stoð; stuðull; handrið; bak (á stól). brak-ilo armbrík. dors-ilo stuðningur fyrir bakið. kap-ilo höfuðpúði. libr-ilo bókastoð. man-ilo handrið. mur-ilo = abutmento. trus-ilo stoð, stag. -iĝilo stafur (sbr. Sl. 23:4). -punkto hvílipunktur, þungamiðja. -seĝo hægindastóll. kontraŭ-ilo tæk stoð. sub-i áhr styðja neðan frá. apoge/o 1 stj jarðfirð. 2 hæsta stig. -i áhl vera í jarðfirð; vera á besta æviskeiði. apoĝatur/o tón komutónn (í hljómi). apokalips/o Opinberunarbók (Jóhannesar). -a 1 opinberunar-. 2 dómsdags-. 3 dularfullur, óskýr. apokop/o mfr bakstöðubrottfall, stytting orðs með því að fella burtu síðari hluta þess, t.d. aŭto í staðinn

24 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

antilokapr/o dýr gaffalhjörtur (Antilocapra americana).<br />

antilop/o dýr antilópa (Antilope). salt-o stökkhjörtur (Antidorcas).<br />

antimon/o efn antímon (Sb).<br />

Antino/o sag Antinóus.<br />

antinomi/o hei alm andstæða, mótsögn, ósamræmi (milli tveggja laga- eða grundvallarstefna). -a<br />

andstæður.<br />

Antioĥi/o sag Antíokkía.<br />

antipati/o andúð, óbeit; viðbjóður. -a fjandsamlegur, óvinveittur; ógeðfelldur. -i áhr hafa óbeit/andstyggð<br />

á.<br />

antipirin/o lyf kælandi lyf.<br />

antipod/o 1 staður hinum megin á jörðinni. 2 algjör andstæða. -a 1 hinum megin hnattarins. 2 andstæður;<br />

gagnstæður. -ulo andfætlingur.<br />

antirin/o gra ljónsmunnur (Antirrhinum majus).<br />

antisemit/o gyðingahatari. -ismo gyðingahatur.<br />

antiseps/a gerilsneyðandi; rotverjandi. -o gerilsneyðing; sóttvörn.<br />

antitartrat/a, -a acido efn óvirk vínsýra.<br />

antitez/o mfr hei mótsetning; andstæða, gagnstæða.<br />

antitoksin/o læk móteitur.<br />

antoksant/o gra reyr (Anthoxanthum). -o odora ununarreyr (A. odoratum).<br />

antologi/o úrvalsrit, sýnisbók.<br />

Anton/o per Anton. -ineto Antonía. Maria -ata María Antoinette.<br />

Antonen/o per Antonínus. -oj ættarnafn rómverskra keisara frá Nervu til Commodusar.<br />

Antoni/o per Antoníus.<br />

antonim/o mfr andheiti.<br />

antonomazi/o mfr notkun lýsingar í stað sérnafns.<br />

antozo/oj dýr kóraldýr.<br />

antr/o ská lfæ hellir.<br />

antracen/o efn antrasen (litlaust efni unnið úr koltjöru).<br />

antracit/o antrasít, gljákol.<br />

antrakinon/o efn antrakínón, flokkur lyfja sem hafa laxerandi verkun.<br />

antrakonit/o ste þefkalk.<br />

antrakoz/o læk kolaryksýki.<br />

antraks/o læk miltisbrandur, miltisbrandsdrep.<br />

antrop/o vís alþjóðlegur stofn í vísindamáli: maður. -ocentra mannhverfur. -oida dýr stg líkur manni.<br />

-oidoj dýr apar og menn. -ologo mannfræðingur. -ologio mannfræði. -ometrio lög mannmæling.<br />

antropofag/o mannæta. -ismo mannát.<br />

antropomorfism/o 1 hei manngervingarstefna, það að veita guði mannleg einkenni. 2 læk manngerving,<br />

það að veita dýrum eða plöntum mannleg einkenni.<br />

antropopitek/o = ĉimpanzo.<br />

anturi/o gra flamingóblóm (Anthurium (scherzerianum).<br />

antus/o = pipio.<br />

Antverpen/o ldf Antverpen (hafnarborg í Belgíu).<br />

Anub/o goð Anúbis (guð dauðans hjá Egyptum).<br />

anuitat/o hag ársgreiðsla með vöxtum. -a asekuro lífeyristrygging.<br />

Anunciaci/o kri fag 1 boðunardagur Maríu. 2 málverk af boðun Maríu.<br />

anuri/o læk þvagleysi, stöðnun þvagmyndunar.<br />

anus/o lfæ bakrauf, endaþarmsop.<br />

aorist/o mfr lokin þátíð.<br />

aort/o lfæ meginæð. -a meginæðar-. -ito læk meginæðarbólga.<br />

Aost/o ldf Aosta.<br />

apaĉ/o 1 Apache-indíáni. 2 róni, ribbaldi.<br />

apanaĝ/o 1 framfærslufé (til ættingja konungs o.s.frv.). 2 jarðir sem ættingjar konungsins fá lífeyri af.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!