Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

310 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin
pentotal/o lyf pentótal.
pentoz/o efn pentósi.
pentr/i áhr mála. -a málunar-, málara-. -ado 1 málun. 2 málaralist. -aĵo málverk. -ejo málaravinnustofa.
-inda málandi, myndrænn. -isto málari, listmálari. -arto málaralist. pri-i áhr myndskreyta. re-i áhr mála
aftur. mar-aĵo sjómynd, sjómálverk. mor-aĵo málverk úr hversdagslífinu. oleo-o, oleo-aĵo olíumálverk.
peon/o íþr peð (í skák).
peoni/o gra bóndarós (Pæonia).
pep/i áhl kvaka, tísta. -o, -ado kvak, tíst. plor-i áhl tísta; væla, skæla.
pepl/o sag hringskorið mjaðmastykki (á kjól o.fl.).
peplom/o nýy dúnsæng.
pepsin/o lfæ pepsín, suflkljúfur.
peptid/o efn peptíð, suflungur.
peptidaz/o efn peptíðasi, peptíðkljúfur.
peptiz/i áhr vís breyta í salt.
pepton/o lfe peptón. -izi peptónísera.
per 1 mfr með. 2 efn með hjálp, fyrir milligöngu. 3 í; út af, vegna. (sem forskeyti) 1 með, með hjálp
+ merking sagnarinnar, t.d. -labori áhr (= akiri - laboro) vinna fyrir, vinna inn. -ludi áhr (= gajni - ludo)
vinna. -flati áhr (= atingi - flato) ná (e-u) með smjaðri. 2 á, í, t.d. -sekunda rapideco hraði á sekúndu;
-hora salajro tímakaup. 3 efn per-, súper, t.d. -oksidoj peroxíð. -a milligöngu-. -e de með hjálp (e-s),
fyrir milligöngu (e-s). -i 1 áhl miðla, vera milligöngumaður. 2 áhr dreifa. 3 áhr veita. -ado miðlun. -anto
umboðsmaður, milligöngumaður; sáttasemjari. -ilo tæki, hjálpartæki. -isto 1 miðlari. 2 hjúskaparmiðlari.
sen-a beinn, milliliðalaus. sen-e beint, rétt. -forto ofbeldi.
percept/o hei skynjun. -i áhr skynja. -aĵo skyntúlkun. -ebla skiljanlegur. mond-o heimsmynd.
Perceval/o bók Parsífal.
perĉ/o dýr lirfugleypir (Acerina cernua).
perĉe/o inn mælistöng (lengdarmál, u.þ.b. 5 metrar).
perd/i áhr týna, missa, tapa. -o eðl missir, tap. -igi láta tapa, láta missa, villa. -iĝi hverfa, týnast, glatast.
-iĝo glötun. -ita týndur, glataður. dis-i áhr eyða, sóa, sólunda.
perdrik/o dýr akurhæna (Perdix).
pere/i áhl kri 1 tortímast, farast, eyðileggjast. 2 glatast. -o kri 1 dauði. 2 glötun, eyðsla. -ema, -iva,
-onta rotgjarn. -igi 1 eyðileggja. 2 deyða, drepa. 3 láta glatast. -iga skaðvænn, banvænn. for-i áhl verða
afmáður. ŝip-o skipbrot.
peren/o gra fjölært blóm. -i áhl vera fjölær.
perfekt/a 1 fullkominn, alger. 2 mfr liðinn. -a prezenco núliðin tíð. -a preterito þáliðin tíð. -a futuro
þáframtíð. -e 1 fullkomlega. 2 algerlega. -o mfr liðin tíð, lokin tíð. -aĵo fullnusta. -eco fullkomnun. -igi 1
fullkomna, fullgera. 2 gera fullkominn. -iĝi fullkomna sig, verða fullkominn. ne-a ófullkominn. ne-eco
ófullkomnun.
perfid/i áhr svíkja, bregðast, ljóstra upp. -o, -aĵo svik, svikræði; uppljóstur. -a ótrúr, sviksamur,
svikull. -ulo svikari. ŝtat-o landráð, drottinsvik.
perfor/i áhr raufa, gata, holsæra. -ado læk raufun, götun, holsár.
perfuz/i áhr læk sprauta inn í bláæð.
Pergam/o 1 bók Pergamusvígi, Pergamsborg (vígið í Trójuborg). 2 sag Pergamos (fræg borg í Persíu,
heitir nú Bergama).
pergamen/o vís pergament, bókfell, skinn. -i áhr láta líta út sem bókfell.
pergol/o hús vafningsviðargöng, laufgöng.
perhidrol/o efn vetnisperoxíð-upplausn.
periant/o gra blómhlíf.
peridot/o ste ólivín.
periferi/o stæ ferill, ummál, umfar. -a rúm ferils-, ummáls-.
perifraz/o umritun.
perige/o stj jarðnánd (himintungla).
Perigord/o ldf Périgord (hérað í Suður-Frakklandi).