Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

256 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin malign/a læk illkynja, illkynjaður, skæður, skaðvænlegur. -eco illkynjun, skaðvæni. Malstrom/o ldf Röst. malt/o malt. -ejo maltgerð. -igi melta, gera malt úr. -igado maltgerð. Malt/o ldf Malta. -a maltverskur, maltneskur. -ano Maltverji, Möltubúi. -a ordeno Möltuorðan. -a dialekto maltneska. -a febro = brucelozo. maltaz/o efn maltasi (ensím). maltoz/o efn maltsykur. Maltus/o per Malthus. -ana sem viðkemur kenningum Tómasar Malthusar. -anismo kenningar Tómasar Malthusar. malv/o gra moskusrós (Malva). -acoj stokkrósaætt (Malvaceæ). -a bleikfjólublár. malvazi/o malvasíuvín. malversaci/o lög óráðvendni í embættisrekstri, fjárdráttur. mam/o lfæ 1 brjóst; konubrjóst, brystill. 2 júgur. -a brjóst-, júgur-. -uloj dýr spendýr (Mammalia). -algio brjóstverkur, þrautir í konubrjósti. -ektomio brjóstnám. -frato fósturbróðir. -globoj konubrjóst. -mezuro brjóstvídd. -nutri, -suĉigi áhr hafa á brjósti, gefa að sjúga. -nutranta mjólkur-, mylkur. -nutrinto fóstra. -pinto geirvarta, brjóstvarta (= cico). -suĉi áhr mylkja, sjúga. -zono brjóstahaldari, brjóstahöld. de-igi venja af brjósti; venja undan -besto spendýr. mamluk/o sag per (í Egyptalandi á 13. öld) léttliði. Mamon/o bib mammon. mamut/o stg loðfíll, mammútur. -a risa-. man/o lfæ íþr 1 hönd (neðan úlnliðs). 2 rithönd. 3 spil á hendinni. -a 1 handlegur. 2 gerður með höndunum, myndaður með höndunum. -ego framlöpp, hrammur. -eto lítil hönd, barnshönd. -ilo byg handfang. -umo sag 1 líning (á skyrtu), ermalín. 2 fellingalín (um ermar). -umbutono ermahnappur. -artiko úlnliður. -dorso handarbak. -flegi áhr snyrta neglur (e-s). -kavo lófi. -plato lófi. -premo handtak, handaband. -radiko = manartiko. -tenilo handfang, skaft. -uzi áhr handfjatla, handleika, beita. ambaŭ-a jafnvígur á báðar hendur. ambaŭ-e báðum höndum. ĉe-e við höndina. ĉirkaŭ-o armband. en-igi 1 afhenda. 2 fela (e-m e-ð). kvar-a dýr ferhentur. kvar-uloj = primatoj. bul-o læk klumpuhönd. dekstra-a læk rétthentur. maldekstra-a læk örvhentur. plen-o handfylli, lófi. propra-a skrifaður með eigin hendi, eiginhandar-. propra-e með eigin hendi. mana/o bib lyf trú 1 manna, himnabrauð. 2 mannasaft. 3 mana, frumatriði lífsins. Manase per Manasse. manat/o dýr sækýr (Trichecus manatus). Manĉ/o ldf Mancha (hérað á Spáni), Manchahérað. Manĉestr/o ldf Manchester (iðnaðarborg í Englandi). manĉur/o per Mansjúríubúi. M-io, M-ujo ldf Mansjúría. mandaren/o sag mandaríni (í Kína). la -a lingvo mandarínska. mandarin/o gra mandarína. mandat/o 1 umboð. 2 kjörbréf. 3 ávísun. poŝt-o póstávísun. mandibl/o lfæ kjálki, kjálkabarð, neðri kjálki. mandol/o tón mandóla (frumstætt mandólín). mandolin/o tón mandólín. mandragor/o gra ástarepli (Mandragora officinarum). mandren/o tæk læk 1 öxull. 2 mót. 3 gatjárn. mandril/o dýr mandríll (apategund). maneĝ/o 1 tamning hests. 2 reiðsvið. 3 reiðskóli. maneken/o 1 liðabrúða. 2 gína. 3 sýningarstúlka (= modelino). manes/oj trú (hjá Rómverjum) sálir framliðinna (álitnar sem goð). mang/o gra mangó, mangóávöxtur. -ujo, -arbo mangótré (Mangifera indica). mangan/o efn mangan (Mn). -atacido mangansýra. -ikacido permangaqnsýra. -ŝtalo manganstál. per-ato efn permanganat. kalia per-ato kalíumpermanganat. mangifer/o gra mangóætt (Mangifera). mangl/o gra fen. -ujo, -arbo fenjaviður (Rhizophora mangle).

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 257 mangostan/o gra gullaldintré, mangostantré (Garcinia mangostana). manĝ/i áhr borða, eta, snæða, matast, éta. -o kri 1 máltíð. 2 réttur. la sankta M-o heilaga kvöldmáltíðin. -ado át. -aĵo matur, matvæli. -ebla ætur, ætilegur, etandi. -egi áhr éta, rífa í sig, gleypa, háma. -ejo matsalur, borðsalur. -eti áhr narta í. -eto matarbiti; létt máltíð. -igi fóðra, gefa að borða. -ilaro borðbúnaður. -ujo jata; matardiskur. -meto matarréttur. al-aĵoj aukamatur, aukaréttur. ĉef-aĵo aðalréttur. ĉio-anta dýr sem nærist á alls konar fæðu. ĉirkaŭ-i áhr naga. for-i áhr eta upp. kun-anto borðnautur. post-a sem gerist eftir máltíð. tra-i áhr éta upp, éta allt. hom-ulo mannæta. krak-ejo kaffibar, brauðbar. lad-o niðursoðinn matur. maten-i áhl borða morgunverð. maten-o morgunverður. tag-i áhl borða hádegismat. tag-o hádegismatur. vesper-i áhl borða kvöldmat. vesper-o kvöldmatur, kvöldmáltíð. sat-i áhr seðja hungur sitt. ungo-ema sem nagar neglurnar. mani/o brjálæði, geðhæð, ástríða, ásókn, æðisótt, kækur. -ulo vitfirringur, óður maður. Orðið manio er oft notað sem síðari liður samsettra orða og táknar sjúklega hneigð, t.d klepto-o stelsýki. meglo-o mikilmennskuæði, stærisýki. manier/o fag 1 háttur, aðferð, atferli. 2 -oj háttalag, siðir, viðmót. -a háttar-. -a adverbo háttaratviksorð. -e á einhvern hátt. ali-e öðruvísi. sam-e á sama hátt. sia-e á sinn hátt. tia-e á þann hátt, þannig. kia-e á hvern hátt, hvernig. -ismo fag uppgerð, tilgerð. -isto uppgerðarmaður. bon-a siðprúður. dir-o orðfæri; málvenja. malbel-a dónalegur, ósiðaður. pens-o hugarfar, hugsunarháttur. uz-o notkunaraðferð. viv-o lífsstíll. manifest/o ávarp, opið bréf, tilkynning, stefnuyfirlýsing. -i áhr auglýsa, birta, láta í ljós. -ado sýning, birting, auglýsing. -iĝi birtast, verða augljós, verða opinber. ŝip-o farmskrá skips. manifestaci/o kröfuganga, hópganga. -i áhl halda kröfugöngu. manihot/o gra manjoksrunnur (Manihot). Maniĥe/o per Manike. -ano manitrúarmaður. -ismo manitrú. manik/o flu 1 ermi. 2 vindpoki. duon-o stutt ermi. sen-a ermalaus. Manik/o ldf 1 Ermarsund. 2 Manche-hérað (í Frakklandi). la -aj Insuloj Ermarsundseyjar. manikur/i áhr snyrta neglur (e-s). -istino handsnyrtir. Manil/o ldf Manilla (höfuðborg Filippseyja). -a frá Manilla, Manilla-. -a cigaro Manillavindill. -a papero Manillapappír. maniok/o gra manjok (Manihot utilissima) (= kasavo). manipul/i áhr tæk læk handfjatla, fara með, beita, nota. -o framkvæmd. -ado meðferð, handfjötlun; tækni; notkun. -ilo fja útv lykill (á ritsímatæki). manis/o dýr hreisturdýr (Manis). Manitob/o ldf Manitoba (fylki í Kanada). Manitu/o trú guðdómur indíána. Manj/o per Maja. mank/i áhl vanta, skorta. ne -i áhl nægja, vera nógur. -o skortur, vöntun (de = á). mi -on ne havos: mig mun ekkert bresta (Sl. 23 1 ). -a ófullkominn, ábótavant, sem vantar í. -anto her 1 fjarvistarmaður. 2 (her)maður sem er saknað. -igi láta ógjört, sleppa fram hjá. -ohava = manka. -olisto fjarvistarskrá. -oloko eyða; skarð. -malsano gra vöntunarsjúkdómur. sen-a fullkominn. seninter-a samhangandi, óslitinn. manks/o per Manverji. -a manskur, manverskur. -a lingvo manverska. M-insulo ldf Mön. manometr/o vís þrýstimælir, þrýstingsmælir. manovr/i áhl her 1 haga sér, koma sér fyrir, fara að, bera sig til. 2 stjórna, beita. 3 beita brögðum; breyta fimlega um stöðu. -o 1 heræfing. 2 stöðubreyting (t.d. skips). 3 bragð, kænskubragð. mis-o 1 skökk stöðubreyting. 2 skakkt bragð. -ebla sem lætur að stjórn. Mans/o ldf Le Mans (borg í Vestur-Frakklandi). -io Le Mans (hérað í Frakklandi. mansard/o hús 1 tvíbrotið þak. 2 kvistur (á húsi). 3 þakherbergi, kvistherbergi. mant/o dýr beiða (skordýr) (Mantis). manta/o dýr sædjöfull (Manta) (= diablofiŝo). mantel/o 1 möttull, skikkja. 2 kápa, úlpa. 3 dýr (á lindýrum) möttull. 4 hús arinhilla. 5 yfirskin. dam-o gra = alkemilo. kablo-o kapalsklæðning. pot-o pottkápa. pudro-o greiðslusloppur. mantil/o inn (spænskur) höfuðdúkur úr knipplingum, herðaslá, sjal. mantis/o stæ tölukjarni, tölustofn, mantissa.

256 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

malign/a læk illkynja, illkynjaður, skæður, skaðvænlegur. -eco illkynjun, skaðvæni.<br />

Malstrom/o ldf Röst.<br />

malt/o malt. -ejo malt<strong>gerð</strong>. -igi melta, gera malt úr. -igado malt<strong>gerð</strong>.<br />

Malt/o ldf Malta. -a maltverskur, maltneskur. -ano Maltverji, Möltubúi. -a or<strong>de</strong>no Möltuorðan. -a<br />

dialekto maltneska. -a febro = brucelozo.<br />

maltaz/o efn maltasi (ensím).<br />

maltoz/o efn maltsykur.<br />

Maltus/o per Malthus. -ana sem viðkemur kenningum Tómasar Malthusar. -anismo kenningar Tómasar<br />

Malthusar.<br />

malv/o gra moskusrós (Malva). -acoj stokkrósaætt (Malvaceæ). -a bleikfjólublár.<br />

malvazi/o malvasíuvín.<br />

malversaci/o lög óráðvendni í embættisrekstri, fjárdráttur.<br />

mam/o lfæ 1 brjóst; konubrjóst, brystill. 2 júgur. -a brjóst-, júgur-. -uloj dýr spendýr (Mammalia).<br />

-algio brjóstverkur, þrautir í konubrjósti. -ektomio brjóstnám. -frato fósturbróðir. -globoj konubrjóst.<br />

-mezuro brjóstvídd. -nutri, -suĉigi áhr hafa á brjósti, gefa að sjúga. -nutranta mjólkur-, mylkur. -nutrinto<br />

fóstra. -pinto geirvarta, brjóstvarta (= cico). -suĉi áhr mylkja, sjúga. -zono brjóstahaldari, brjóstahöld.<br />

<strong>de</strong>-igi venja af brjósti; venja undan -besto spendýr.<br />

mamluk/o sag per (í Egyptalandi á 13. öld) léttliði.<br />

Mamon/o bib mammon.<br />

mamut/o stg loðfíll, mammútur. -a risa-.<br />

man/o lfæ íþr 1 hönd (neðan úlnliðs). 2 rithönd. 3 spil á hendinni. -a 1 handlegur. 2 <strong>gerð</strong>ur með<br />

höndunum, myndaður með höndunum. -ego framlöpp, hrammur. -eto lítil hönd, barnshönd. -ilo byg<br />

handfang. -umo sag 1 líning (á skyrtu), ermalín. 2 fellingalín (um ermar). -umbutono ermahnappur.<br />

-artiko úlnliður. -dorso handarbak. -flegi áhr snyrta neglur (e-s). -kavo lófi. -plato lófi. -premo handtak,<br />

handaband. -radiko = manartiko. -tenilo handfang, skaft. -uzi áhr handfjatla, handleika, beita. ambaŭ-a<br />

jafnvígur á báðar hendur. ambaŭ-e báðum höndum. ĉe-e við höndina. ĉirkaŭ-o armband. en-igi 1 afhenda.<br />

2 fela (e-m e-ð). kvar-a dýr ferhentur. kvar-uloj = primatoj. bul-o læk klumpuhönd. <strong>de</strong>kstra-a læk<br />

rétthentur. mal<strong>de</strong>kstra-a læk örvhentur. plen-o handfylli, lófi. propra-a skrifaður með eigin hendi,<br />

eiginhandar-. propra-e með eigin hendi.<br />

mana/o bib lyf trú 1 manna, himnabrauð. 2 mannasaft. 3 mana, frumatriði lífsins.<br />

Manase per Manasse.<br />

manat/o dýr sækýr (Trichecus manatus).<br />

Manĉ/o ldf Mancha (hérað á Spáni), Manchahérað.<br />

Manĉestr/o ldf Manchester (iðnaðarborg í Englandi).<br />

manĉur/o per Mansjúríubúi. M-io, M-ujo ldf Mansjúría.<br />

mandaren/o sag mandaríni (í Kína). la -a lingvo mandarínska.<br />

mandarin/o gra mandarína.<br />

mandat/o 1 umboð. 2 kjörbréf. 3 ávísun. poŝt-o póstávísun.<br />

mandibl/o lfæ kjálki, kjálkabarð, neðri kjálki.<br />

mandol/o tón mandóla (frumstætt mandólín).<br />

mandolin/o tón mandólín.<br />

mandragor/o gra ástarepli (Mandragora officinarum).<br />

mandren/o tæk læk 1 öxull. 2 mót. 3 gatjárn.<br />

mandril/o dýr mandríll (apategund).<br />

maneĝ/o 1 tamning hests. 2 reiðsvið. 3 reiðskóli.<br />

maneken/o 1 liðabrúða. 2 gína. 3 sýningarstúlka (= mo<strong>de</strong>lino).<br />

manes/oj trú (hjá Rómverjum) sálir framliðinna (álitnar sem goð).<br />

mang/o gra mangó, mangóávöxtur. -ujo, -arbo mangótré (Mangifera indica).<br />

mangan/o efn mangan (Mn). -atacido mangansýra. -ikacido permangaqnsýra. -ŝtalo manganstál.<br />

per-ato efn permanganat. kalia per-ato kalíumpermanganat.<br />

mangifer/o gra mangóætt (Mangifera).<br />

mangl/o gra fen. -ujo, -arbo fenjaviður (Rhizophora mangle).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!