Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

204 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin klangul/o dýr hávella (Clangula hyemalis) (= glaci-anaso). klap/o 1 speldi, loki. 2 gra vængur. 3 tón flipi; snepill. 4 speldisloki. mankas -o en lia kapo: hann er ekki með öllum mjalla. -ego hurð, vængur (á hurð). -forma lfæ vænglaga; spjaldlaga. du-a 1 tvískeljaður. 2 tveggja vængja, tveggja loka. krom-o, post-o blaka. unu-a einskeljaður. fal-o fja spjald (á skiptiborði). fenestro-o gluggahleri. glit-o drag. kor-oj hjartalokur (= korvalvoj). orel-o eyrnaskjól, eyrnaspeldi, spél. poŝ-o lok á vasa. savo-o öryggisloki, öryggisventill. stringo-o bensínstillir, bensíngjafi. tablo-o borðvængur. -seĝo fellistóll; kjaftastóll. klar/a hlj fja 1 tær, gagnsær, skýr. 2 auðskilinn, auðsær, skær, greinilegur, ljós. 3 ótvíræður, efalaus. 4 heiðríkur, heiðskír. -e 1 ljóst. 2 skýrt. 3 tvímælalaust. -eco 1 skærleiki, birta, ljósleiki, skýrleiki, hreinleiki. 2 glöggskyggni. -igi 1 hreinsa, skíra. 2 skýra, gera skiljanlegan. 3 gera grein fyrir; segja þýðingu (e-s). -iga skýrandi, skýringar-; birtandi. -igo skýring, útlistun. -igisto skýrandi, útlistari. -iĝi 1 birta upp. 2 verða ljós. 3 koma í ljós. mal-a hlj 1 óljós; torskilinn. 2 dimmur. 3 óskýr; gruggugur. mal-e óljóst. mal-aĵo 1 eitthvað óskiljanlegt. 2 dimma. 3 ský. mal-eco 1 myrkur, dimma. 2 ókunnleiki; óskiljanleiki, óskýrleiki. mal-igi 1 grugga, óhreinka. 2 gera óljóst, gera óskiljanlegan. ne-a óljós; efasamur. ne-aĵo efasemi, tvísýni. ne-eco tvísýni. ne-igebla óskýranlegur, óskiljanlegur. lun-o tunglsljós. signo-igisto fyrirboði. signif-igi þýða, túlka. stel-a stjörnubjartur. Klar/o per Klara. -anino Klörununna. klaret/o 1 rauðvín. 2 rautt Bordeaux-vín. klarion/o tón herlúður. -a 1 lúðurs-. 2 glymjandi, skær og hávær. -i áhl her þeyta lúður. klarnet/o tón klarínetta. klaroskur/o bók ljósdimma. klas/o gra dýr 1 stétt. 2 bekkur (í skóla). 3 deild, flokkur. 4 kennslustofa. 5 farrými. -a 1 stétta-. 2 bekkjar-, skóla-. -i áhr flokka, skipa í flokka. -ado flokkun, niðurskipun. -igilo mfr ábendingartákn. -batalo efh stéttabarátta. -ĉambro kennslustofa. -instruisto umsjónarkennari. -konscia stéttvís. en-igi flokka, skipa í flokk. alt-a æðri stéttar. dua-a 1 annars flokks. 2 annars farrýmis. sam-ano bekkjarbróðir. sub-o gra dýr 1 undirskipting. 2 undirdeild. unua-a 1 fyrsta flokks. 2 fyrsta farrýmis. klasifik/i áhr gra dýr jár flokka. -o flokkun. -ado flokkun, það að flokka. -ejo jár uppröðunarstöð (járnbrautarvagna). klasik/a bók 1 gullaldar-, fyrirmyndar-, forn. 2 sígildur, klassískur. -aĵo gullaldarrit, sígilt verk. -eco 1 fornmenntabragur. 2 sígildi. -ismo klassisismi. -ulo gullaldarhöfundur, gullaldarlistamaður. post-a silfuraldar-. pseŭdo-a nýklassískur. Klaŭdi/o sag Kládíus. Klaŭdian/o per Kládíanus. klaŭn/o trúður. -i áhl vera með skrípalæti, vera með loddaraskap. -ado trúðsháttur. klaŭstr/o = klostro. klaŭz/o lög ver klásúla, ákvæði (í fornlegu skjali). klav/o 1 nóta, lykill (á hljóðfæri). 2 lykill; takki, hnappur. -aro 1 nótnaborð. 2 hnappaborð, lyklaborð. klavari/o gra kóralsveppur (Clavaria). klavicen/o tón harpsíkord, semball. klavikl/o lfæ viðbein. (ath. í samsettum orðum er notuð styttingin klavio, t.d. subklavia arterio). klavikord/o inn klavíkord (frumleg tegund sembals). kle/o tón lykill. Kleant/o per Kleanþos. klef/o = kleo. klejstogam/a gra með lokaða askhirslu. klem/o rtæ skorðuskrúfa. junto-o klemmuskrúfa. inter-a tensio rtæ klemmuspenna. klematid/o gra ilmsóley (Clematis (recta)). Klement/o per Klemens. -a, -ino Klementína. Kleon/o per Kleón. Kleopatr/o per Kleópatra. klepsidr/o inn vatnsúr. kleptomani/o sál stelsýki. -ulo stelsjúklingur, stelsjúkur maður.

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 205 kler/a menntaður. -eco menntun, þekking, menning. -igi mennta. -igado kennsla, uppeldi, fræðsla. -ismo upplýsingarstefna. -ulo menntaður maður, lærdómsmaður. mal-a óheflaður, ómenntaður, ósiðaður. sen-a ómenntaður, ólærður. sen-eco menntunarleysi. klerik/o klerkur, kennimaður. -a klerklegur, geistlegur. -aro klerkastétt, klerkalýður. -eco klerkdómur. klerikal/a fél klerksinnaður. -ismo klerkaveldi, klerkaveldisfylgi. kontraŭ-a andstæður klerkastéttinni. Klevland/o ldf Cleveland (borg í Ohio). Kli/o goð Klíó (gyðja hetjuljóðakveðskapar og sögu). klient/o 1 skjólstæðingur. 2 viðskiptavinur. -aro viðskiptamenn. klif/o bjarg, sjávarhamrar. klik/o tæk 1 hömluhak, hemill, stoppari (á tannhjóli). 2 klíka. -i áhl skrölta, skella (um hömluhak). -aĵo hemill (t.d. í úri). el-iĝi leysast úr hömluhaki. en-iĝi (um tannhjól) verða hemlað. klimaks/o bók hæsta stig, hámark. mal-o lágmark, lægsta stig. klimakter/o læk tíðabrigði, tíðahvörf. klimat/o loftslag, veðurfar, veðráttufar. -a loftslags-. -izi áhr bæta loft í. -ologo loftslagsfræðingur. -ologio loftslagsfræði. -oterapio lækningar með hjálp loftslags. al-igi aðhæfa, laga (að sérstöku loftslagi). al-iĝi venjast loftslagi. klin/i áhr 1 beygja, hneigja. 2 halla. sin -i 1 hneigja sig. 2 láta undan. -o eðl 1 halli. 2 tilhneiging, hneiging. -eco hneiging, halli. -iĝi 1 beygjast. 2 hallast. 3 láta undan, halla. 4 hneigja sig. 5 lækka á lofti, hníga, (e-u) hallar. la tago jam forte -iĝis: mjög var liðið á dag. -iĝo 1 hneiging. 2 undanlát. 3 sig slagsíða. -ilo hallavísir. -ilaro hallatæki. -ometro hallamælir. al-i áhr hneigja til. al-iĝi hneigjast til. de-i áhr snúa (e-u) frá, snúa í aðra átt. de-iĝi 1 snúast frá. 2 víkja frá. de-iĝo eðl 1 frávik, fráhvarf; skekkja. 2 afhvarf. 3 = deklinacio. dis-i áhr ýta í sundur. el-i áhr halla út. el-iĝi halla sér út. for-i áhr 1 snúa undan, snúa frá; afstýra. 2 halla (e-u). for-iĝi forðast; snúast frá, víkja frá. retro-i áhr halla aftur. retro-a afturhallandi; inndreginn. sende-iĝe án fráviks. sin-o hneiging. sub-iĝo halli. ador-iĝi falla fram og tilbiðja. turn-i áhr halla (flugvél). kling/o blað (á sverði o.þ.h.). klinik/o læk 1 læknisfræðikennsla við sóttarsæng. 2 lækningastofa (með læknisfræðikennslu). -a sóttarsængur-, lækninga-. -isto sjúkrahælislæknir. klink/o klinka (á hurð). klinker/o byg smáhella (úr brenndum múrsteini). klip/o sylgja, spenna. kliper/o 1 hraðsnekkja. 2 hraðflugvél. klister/o læk vökvadæling í endaþarm. -i áhl dæla í endaþarm, setja (e-m) stólpípu. -ilo stólpípa. -pliko stólpípukúla. kliŝ/i áhr búa til myndamót af, gera klisju eftir. -o pre ljó 1 myndamót. 2 negatíf. 3 ofnotað orðatiltæki, klisja. -isto myndamótari. Klitemnestr/o per Klýtemnestra (kona Agamemnons). klitor/o lfæ snípur (konu). -a sníps-. -ismo sístaða sníps, snípsspenna. -ektomio brottnám sníps. kliv/i áhr ste tæk kljúfa (gimstein). -o, -ado það að kljúfa, klofning. -ebeno klofnunarflötur. Klo/a per Klóe. kloak/o 1 sorpræsi, ræsi, göturæsi, skolpræsi, for. 2 óþverrabæli. 3 dýr sameiginlegt endaþarms-, þvagrásar- og kynfæraop. -a skolpræsa-; sorp-. -isto skolpræsamaður. -uloj dýr skólpdýr (Monotremata). Klodove/o per Kloðvík. Klodvig/o per Kloðvík. klon/o læk gra 1 vöðvakrampi. 2 klofningur (við kynlausa æxlun). -a krampakenndur. klopod/i áhl reyna, kappkosta, leitast við. -o 1 viðleitni, kappsmunir. 2 ómak. -a kröfuharður. -ema iðinn, kostgæfinn, kappsamur. -igi þrábiðja, knýja áfram. klor/o efn klór (Cl). -aj kombinaĵoj klórsambönd. -ato klórat. -ido klóríð. -idra acido saltsýra. -ito klórít. -ita acido klórsýrlingur. -kalko klórkalk. hiper-idemio of mikil saltsýra í blóði. hiper-hidreco læk of mikil saltsýra í maga, saltsýruofbrugg. hipo-hidreco læk of lítil saltsýra í maga, saltsýruskortur. hipo-ito hýpóklórít. hipo-ita acido undirklórsýra. per-ato perklórat. kloral/o efn læk klóral. -a hidrato klóralhýdrat.

204 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

klangul/o dýr hávella (Clangula hyemalis) (= glaci-anaso).<br />

klap/o 1 speldi, loki. 2 gra vængur. 3 tón flipi; snepill. 4 speldisloki. mankas -o en lia kapo: hann er<br />

ekki með öllum mjalla. -ego hurð, vængur (á hurð). -forma lfæ vænglaga; spjaldlaga. du-a 1 tvískeljaður.<br />

2 tveggja vængja, tveggja loka. krom-o, post-o blaka. unu-a einskeljaður. fal-o fja spjald (á skiptiborði).<br />

fenestro-o gluggahleri. glit-o drag. kor-oj hjartalokur (= korvalvoj). orel-o eyrnaskjól, eyrnaspeldi,<br />

spél. poŝ-o lok á vasa. savo-o öryggisloki, öryggisventill. stringo-o bensínstillir, bensíngjafi. tablo-o<br />

borðvængur. -seĝo fellistóll; kjaftastóll.<br />

klar/a hlj fja 1 tær, gagnsær, skýr. 2 auðskilinn, auðsær, skær, greinilegur, ljós. 3 ótvíræður, efalaus. 4<br />

heiðríkur, heiðskír. -e 1 ljóst. 2 skýrt. 3 tvímælalaust. -eco 1 skærleiki, birta, ljósleiki, skýrleiki, hreinleiki.<br />

2 glöggskyggni. -igi 1 hreinsa, skíra. 2 skýra, gera skiljanlegan. 3 gera grein fyrir; segja þýðingu (e-s).<br />

-iga skýrandi, skýringar-; birtandi. -igo skýring, útlistun. -igisto skýrandi, útlistari. -iĝi 1 birta upp. 2<br />

verða ljós. 3 koma í ljós. mal-a hlj 1 óljós; torskilinn. 2 dimmur. 3 óskýr; gruggugur. mal-e óljóst.<br />

mal-aĵo 1 eitthvað óskiljanlegt. 2 dimma. 3 ský. mal-eco 1 myrkur, dimma. 2 ókunnleiki; óskiljanleiki,<br />

óskýrleiki. mal-igi 1 grugga, óhreinka. 2 gera óljóst, gera óskiljanlegan. ne-a óljós; efasamur. ne-aĵo<br />

efasemi, tvísýni. ne-eco tvísýni. ne-igebla óskýranlegur, óskiljanlegur. lun-o tunglsljós. signo-igisto<br />

fyrirboði. signif-igi þýða, túlka. stel-a stjörnubjartur.<br />

Klar/o per Klara. -anino Klörununna.<br />

klaret/o 1 rauðvín. 2 rautt Bor<strong>de</strong>aux-vín.<br />

klarion/o tón herlúður. -a 1 lúðurs-. 2 glymjandi, skær og hávær. -i áhl her þeyta lúður.<br />

klarnet/o tón klarínetta.<br />

klaroskur/o bók ljósdimma.<br />

klas/o gra dýr 1 stétt. 2 bekkur (í skóla). 3 <strong>de</strong>ild, flokkur. 4 kennslustofa. 5 farrými. -a 1 stétta-.<br />

2 bekkjar-, skóla-. -i áhr flokka, skipa í flokka. -ado flokkun, niðurskipun. -igilo mfr ábendingartákn.<br />

-batalo efh stéttabarátta. -ĉambro kennslustofa. -instruisto umsjónarkennari. -konscia stéttvís. en-igi<br />

flokka, skipa í flokk. alt-a æðri stéttar. dua-a 1 annars flokks. 2 annars farrýmis. sam-ano bekkjarbróðir.<br />

sub-o gra dýr 1 undirskipting. 2 undir<strong>de</strong>ild. unua-a 1 fyrsta flokks. 2 fyrsta farrýmis.<br />

klasifik/i áhr gra dýr jár flokka. -o flokkun. -ado flokkun, það að flokka. -ejo jár uppröðunarstöð<br />

(járnbrautarvagna).<br />

klasik/a bók 1 gullaldar-, fyrirmyndar-, forn. 2 sígildur, klassískur. -aĵo gullaldarrit, sígilt verk. -eco<br />

1 fornmenntabragur. 2 sígildi. -ismo klassisismi. -ulo gullaldarhöfundur, gullaldarlistamaður. post-a<br />

silfuraldar-. pseŭdo-a nýklassískur.<br />

Klaŭdi/o sag Kládíus.<br />

Klaŭdian/o per Kládíanus.<br />

klaŭn/o trúður. -i áhl vera með skrípalæti, vera með loddaraskap. -ado trúðsháttur.<br />

klaŭstr/o = klostro.<br />

klaŭz/o lög ver klásúla, ákvæði (í fornlegu skjali).<br />

klav/o 1 nóta, lykill (á hljóðfæri). 2 lykill; takki, hnappur. -aro 1 nótnaborð. 2 hnappaborð, lyklaborð.<br />

klavari/o gra kóralsveppur (Clavaria).<br />

klavicen/o tón harpsíkord, semball.<br />

klavikl/o lfæ viðbein. (ath. í samsettum orðum er notuð styttingin klavio, t.d. subklavia arterio).<br />

klavikord/o inn klavíkord (frumleg tegund sembals).<br />

kle/o tón lykill.<br />

Kleant/o per Kleanþos.<br />

klef/o = kleo.<br />

klejstogam/a gra með lokaða askhirslu.<br />

klem/o rtæ skorðuskrúfa. junto-o klemmuskrúfa. inter-a tensio rtæ klemmuspenna.<br />

klematid/o gra ilmsóley (Clematis (recta)).<br />

Klement/o per Klemens. -a, -ino Klementína.<br />

Kleon/o per Kleón.<br />

Kleopatr/o per Kleópatra.<br />

klepsidr/o inn vatnsúr.<br />

kleptomani/o sál stelsýki. -ulo stelsjúklingur, stelsjúkur maður.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!