Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 11
akuzativ/o mfr þolfall. -igi breyta í þolfall.
akv/o efn trú læk vatn. distilita -o eimað vatn. mola -o mjúkt vatn. malmola/dura -o hart vatn.
mineralaj akvoj ölkelduvatn; sódavatn. seltersa -o sódavatn. lavenda -o lavendil(ilm)vatn. sankta -o
vígt vatn. roza -o rósavatn. kolonja -o Kölnarvatn, ilmvatn. plumbacetata -o blýasetatvatn. hipoklorita
-o bleikiklór. peza -o þungt vatn. diamanto de plej pura -o vatnstær demantur. -a vatnskenndur, vatns-;
vatna-, vatnsrænn. -e saturita í kafi, vatnsósa. -i, -umi áhr vökva, veita á. -ero vatnsdropi. -(um)ilo
garðkanna, vökvunarkanna, drifkanna. -ujo vatnsþró -uma ĉaro, -umveturilo vatnsbíll. -altira gleypur,
vökvadrægur, gljúpur. -ofalo foss. -okondukilo vatnsleiðsla, vatnspípa. -otransfalilo yfirfallsstífla. -oturo
vatnsgeymir. -oturniĝo iða, öfugstreymi. el-iĝi koma upp úr vatninu. en-igi kaffæra. en-iĝi fara í vatn.
sen-a efn vatnslaus. sen-igi vatnssvipta; þurrka. sub-igi sökkva; setja undir vatn. sub-iĝi sökkva, fara í
kaf. sub-isto kafari. super-i áhr veita flóði á, flæða yfir. super-(eg)o flóð; syndaflóð. sur-igi flu setja
á flot. tra-igi veita vatni á; skola, vökva. balast-ujo sig kjölfestugeymir. fal-o foss, flúðir. fort-o efn
kóngavatn, (óhrein) saltpéturssýra. kalk-o kalkvatn. miel-o mjöður. muel-o myllustokkur. okul-o augnvatn.
reĝ-o efn kóngavatn. sankt-ujo ker undir vígt vatn. sod-o, ŝaŭm-o ölkelduvatn. ŝpruc-o froða. tegment-o
þakleki. trink-o drykkjarvatn, neysluvatn. tualet-o ilmvatn, ilmvökvi. turn-o hringiða, iðustraumur.
verŝ-o óhreint vatn, frárennsli.
akvafort/o fag 1 ætimynd, mynd gerð með ætingu. 2 málmplata til að prenta ætimynd. -i áhr æta. -aĵo
ætimynd.
akvamarin/o ste akvamarínsteinn. -a blágrænn.
akvarel/o fag vatnslitamynd. -a farbo vatnslitur. -e með vatnslitum.
akvari/o fiskabúr, lagardýrabúr.
akvatint/o fag akvatinta.
akvedukt/o byg upphlaðin vatnsleiðsla, vatnsveitubrú.
akvifoliac/oj gra beinviðarætt (Aquifoliaceæ).
akvilegi/o gra sporasóley (Aquilegia vulgaris).
Akvin/o ldf Akvínum, Aquino. Tomaso la Akvinano Tómas frá Akvínum.
Akvitan/o -io, -ujo sag ldf Akvitanía.
al mfr til, við, að. Þessi forsetning táknar: 1 áttina til, t.d. iri - Rejkjaviko: fara til Reykjavíkur. eliri
renkonte - iu: fara á móti e-m. apogi sin - iu/io: styðjast við e-n/e-ð. la suno kliniĝas - la okcidento:
sólin rennur til vesturs. de tago - tago: frá degi til dags. de tempo - tempo: við og við, af og til. mizero
venas - vi: bágindi munu koma yfir ykkur. 2 stefnu að marki, t.d. frapi - la pordo: berja að dyrum. ĵeti
sin - iu: henda e-u til e-s. prezenti ion- iu: bjóða e-m e-ð. etendi la manon - iu: rétta e-m höndina. levi la
okulojn - iu: hefja upp augu sín til e-s. sin turni - iu: snúa sér til e-s. rigardi - la strato: horfa á götuna.
respondi - iu: svara e-m. diri - iu: segja e-m. skribi - iu: skrifa e-m. pagi ion - iu: borga e-m e-ð. tiu pordo
kondukas - la parko: þetta hlið liggur til skrúðgarðsins. enirejo - la ĝardeno: inngangur garðsins. disrompi
vazon - pecoj: mola ílát, brjóta ílát í smátt. natrio kaj kloro kombiniĝas - natria klorido: natríum og klór
sameinast í natríumklóríð. 3 stefnu tilfinningar, hugsunar eða vilja, t.d. via koro sin tiru ne - pekuloj:
lát eigi hjarta þitt öfunda syndara. sopiri - la hejmo: finna til heimþrár, hafa heimþrá. deziri bonan - io:
óska e-m góðs. amo - iu: elska til e-s. ne estu tro severa - li: vertu ekki of strangur við hann. 4 eign,
ákvörðun. Hér táknar al oftast þágufall, t.d. doni ion - iu: gefa e-m e-ð. proponi ion - iu: bjóða e-m e-ð.
komisii ion - iu: fela e-m e-ð. sendi ion - iu: senda e-m e-ð. prezentu - vi mian embarason: hugsaðu þér
vandræði mín. apliki teorion - la praktiko: beita kenningu í reynd. kondamni iun - morto: dæma e-n til
dauða. konveni - iu: passa e-m. aparteni - iu: tilheyra e-m. sankta - la Eternulo: helgaður Drottni. akiri -
si gloron: geta sér orðstír. preni - si la rajton fari ion: leyfa sér að gera e-ð. ĉio bona estas - via dispono:
allt gott stendur þér til reiðu. knabo lasita - si mem: strákur sem látinn er sjá um sig sjálfur, strákur sem
má gera hvað sem hann vill. sklavoj - Faraono: þrælar Faraós. - via sano: skál. 5 þágu og óþágu, t.d.
servi - iu: þjóna e-m. malutili - iu: verða e-m að meini. detranĉu - mi pecon: skerðu mér bita. starigi - iu
monumenton: reisa e-m minnismerki. lavi - iu la piedojn: þvo fætur e-s. bati - si la bruston: berja sér á
brjóst. estas - mi varme/malvarme: mér er heitt/kalt. li faris - si veston: hann gerði sér klæði. mi plantis
- mi ĝardenon: ég plantaði mér garð. mi kolektis - mi arĝenton: ég safnaði mér silfri. ŝi malfermas sian
manon - la malriĉulo: hún breiðir út lófann móti hinum bágstadda. 6 viðbót, fullkomnun, auk, ásamt, t.d.
aldoni du - kvar: leggja saman tvo og fjóra. li enfermis ĝin en la kokinejon - la kokinoj kaj anasoj: hann