Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

01.05.2013 Views

160 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin hipurid/o gra lófótur (Hippuris vulgaris). -acoj lófótsætt. hirak/o bib stökkhéri (Ok. 30:26) (= prokavio). Hirkan/o sag Hyrkanus. Hiroŝim/o ldf Hírósíma (borg í Japan). hirt/a 1 (um hár) stríður. 2 úfinn, loðinn, ógreiddur. 3 (um stíl) ófágaður. -eco loðna. -igi reisa (hár), ýfa. -iĝi ýfa sig, ýfast. -ismo læk óeðlileg loðna, skeggvöxtur (á konum). -ulo hárugur maður. hirud/o dýr blóðsuga (Hirudo). -uloj blóðsugur (undirflokkur) (Hirudinea). hirund/o dýr svala (Hirundo). -a svölu-. -edoj svöluætt (Hirundinidæ). -vostulo = makaono. bord-o bakkasvala (Riparia riparia). dom-o landsvala (Hirundo rustica). mar-o = glareolo. mur-o = apuso. urb-o bæjarsvala (Chelidon urbica). -vosto töpp (í geirneglingu). -vostigi geirnegla. his/i áhr sig vinda, draga upp. -ilo dragreipi. duon-i áhr draga upp í hálfa stöng. hiskiam/o gra hænsnabani (Hyoscyamus). hiskiamin/o = hiosciamino. hisop/o bib gra ísópur (Hyssopus vulgaris). hispan/o per Spánverji. -a spænskur. H-io, H-ujo 1 ldf fél Spánn. 2 ldf Pýreneaskagi. -ismo spænskusletta. - -amerikana spænskamerískur. -omaŭra márískur. hist/o lfæ vefur. -ogenezo vefjamyndun. -okemio vefjaefnafræði. -ologo vefjafræðingur. -ologio vefjafræði. histamin/o lfe histamín. histerez/o eðl seinkun, töf. magneta -o eðl segulheldni. -a ciklokurbo eðl segulheldnislykkja. histeri/o læk sál sefasýki, móðursýki, heilakvik. -a móðursjúkur, sefasjúkur, heilakviksveikur. -ulo sefasjúklingur. histori/o 1 saga, sagnfræði. 2 frásaga, ævintýri. 3 skröksaga, lygasaga. -a 1 sagnfræðilegur, sögulegur. 2 sannsögulegur. -eco sögugildi, sögulegur sannleikur. -eto smásaga, skrítla. -isto sagnfræðingur. antaŭ-o forsaga. antaŭ-a forsögulegur. pra-o fornaldarsaga. art-o listasaga. religi-o trúarsaga. mond-o mannkynssaga. natur-o náttúrufræði. historiograf/o per sagnaritari. -io sagnaritun. histrik/o dýr holubroddgöltur (Hystrix). histrion/o sag per farandleikari, lélegur leikari; trúður, fífl. -ado öfgafengin leiklist. Hitit/o sag Hetíti. -a Hetíta-, hetískur. Hitler/o per Hitler. -a Hitlers-. -ano stuðningsmaður Hitlers. -ismo stjórnmálakerfi Hitlers. hm! mfr hm!. ho! mfr hó, ó, æ. - ve ó, æ, því miður. hobal/o = mirho. hoboj/o óbó. hodiaŭ 1 í dag. 2 nú á dögum. 3 dagurinn í dag. -a sem gerist í dag. -a tago = hodiaŭo. -o dagurinn í dag. - matene í morgun. - vespere í kvöld. hodometr/o ldm skrefmælir, vegmælir. Hohencolern/oj sag Hohenzollernætt. Hohenstaŭf/oj, Hohenstaŭfen/oj sag Hohenstaufenætt. hoj! mfr hæ!. -i áhr kalla (til skips, frá fjarlægð), hóa. -ilo gjallarhorn. hoj/o bún hlújárn. hojl/i áhl nýy ýlfra, góla. hok/o íþr 1 krókur. 2 snagi. 3 kengur (hurðar), hjara. 4 öngull. 5 krókslag. -a 1 boginn, krókóttur. 2 útbúinn með krók(a). -i áhr krækja; fá á öngul. -aro (fiski)lóð. -ego gripur. -eto 1 (lítill) krókur. 2 skál, merkið ˘ í ŭ. -ingo tæk lykkja. boat-o bátshaki. buton-o (stígvéla)hneppari. ĉen-o keðjukrókur. fajro-o = noĉostango. fiŝ-o = hoko 4. fiŝ-i áhr veiða á öngul. kurten-o gluggatjaldskrókur, gardínukrókur. pend-o = hoko 2. pord-o hjara. serur-o allsherjarlykill. ŝaf-o smalastafur. ŝlos-o þjófalykill. -fadeno færi. Hokajd/o ldf Hokkaido (japönsk eyja). hoke/o íþr hokkí (knattleikur). -ilo hokkíknatttré, hokkíkylfa. hola! mfr hæ!, bíddu!. Holand/o Holland. (Ath. best er að nota Holando um landshlutann en Nederlando um sjálft landið). -ano Hollendingur. Nova -o Nýja Holland, Ástralía.

Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 161 hold/o sig lest, farmrými (skips) (= ŝipkelo). holding/o ver eignarhaldsfélag, móðurfyrirtæki, yfirráðafélag. Holivud/o ldf Hollywood, Hollívúdd. holk/o gra hestagras, loðgresi (slæðingur) (Holcus). holmi/o efn holmíum, holmín (Ho). holocefal/oj dýr hákettir (Holocephali). holocen/o jar nútími (= aluvio). Holofern/o bib Hólófernes. holograf/o lög eiginhandarerfðaskrá. holografi/o tæk heilmyndun, almyndun. holoste/o gra (Holosteum (umbellatum)). -oj dýr beingljáfiskar (Holostei). holoturi/o dýr sæbjúga (Holothuria) (= markolbaso). Holstini/o inn Holstein, Holtsetaland. -ano Holtseti. hom/o dýr maður. -a mannlegur; manns-, manna-. -aro mannkyn. -arano 1 heimsborgari. 2 bræðralagsmaður. -aranismo bræðralagsstefna. -eco manneðli. -ego = giganto. -eto dvergur, smávaxinn maður. -ido mannsins barn (sbr. la Filo de homo (Jesuo): mannssonurinn). -ino kvenmaður. -amo mannkærleiki, mannúð. -ama mannúðlegur. -plena fjölmennur. ĉiu-a almennur, allsherjar-. inter-a manna á milli. komune-a alþýðu-, allra manna. kvazaŭ-o 1 mannslíki. 2 fuglahræða. mal-o skrælingi, skrímsli. ne-a ómannlegur. pra-o frummaður. sen-a óbyggður, auður. sen-igi eyða að íbúum. super-o ofurmenni. super-a tröllaukinn. grand-eco göfuglyndi. multe-a = homplena. neĝ-o snjómaður. pajlo-o leppur, heybuxi. ran-o froskmaður. homeopat/o læk smáskammtalæknir. -io smáskammtalækningar. -ia smáskammta-. Homer/o bók Hómer. -a Hómers-, hómerskur, Hómerslegur. homili/o prédikun, húslestur. homo/ vís (orðshluti úr grísku) sam-. homofon/o hlj samhljóða orð. homogen/a vís stæ eingerður, samkynja, samþátta; einsleitur. -eco eingerð, samþætti. -igi gera einsleitan, jafna; fitusprengja (mjólk). homolog/a stæ efn lfæ samsvarandi. -eco samsvörun. homonim/o mfr einsheiti. -eco einsnefning. homoseksual/a = samseksama. homoteti/a stæ einslaga. homozigot/o líf arfhreinn einstaklingur; samerfðafruma. homunkul/o vís gervidvergur. Hondur/o, Honduras/o ldf Hondúras. -a hondúrskur. -ano Hondúri, Hondúrasbúi. honest/a 1 heiðarlegur, ráðvandur. 2 siðsamur. -o, -eco ráðvendni, heiðarleiki; siðsemi. -ulo ráðvandur maður. mal-a óráðvandur, óheiðarlegur. mal-o, mal-eco óráðvendni, óheiðarleiki, ósiðsemi. mal-aĵo óheiðarlegt verk, óheiðarlegt orð. mal-ulo óráðvandur maður. ne-a óáreiðanlegur. Hongkong/o ldf Hong Kong. honor/i áhr 1 virða (mikils), hafa í heiðri. 2 heiðra, sæma. -a 1 heiðarlegur, sómasamlegur, sæmdar-. 2 virðingarverður. 3 heiðurs-. -o heiður, sómi, virðing. -ado virðing. -aĵo heiðursmerki; heiðursgjöf, heiðurstákn. -iga til sæmdar. -inda háttvirtur, heiðvirðilegur. mal-i áhr vanvirða; ærumeiða; óvirða, smána. mal-o óþokki, svívirðing, smán. mal-a vansæmandi, óheiðarlegur. sen-a virðingarlaus, ósæmilegur. sen-o skömm. sen-igi svívirða. honorari/o ómakslaun, borgun, gjald, kaup, ritlaun. -i áhr borga ómakslaun. Honŝu/o ldf Honsjú (japönsk eyja). hont/i áhl blygðast sín, skammast sín. -o bib skömm; blygðunarsemi; smán. -a feiminn, skammarlegur. -a parto hreðjar; sköp. -ema feiminn. -igi láta skammast sín, láta verða til skammar. -iga sem er til skammar. -iĝi verða til skammar. -inda svívirðilegur, auðvirðilegur. -indaĵo 1 svívirðing, smán, níðingsverk. 2 = honta parto. -indulino = senhontulino. sen-a blygðunarlaus. sen-eco ósvífni, óskammfeilni, blygðunarleysi. sen-igi gera blygðunarlausan. sen-ulino dækja. seks-o = pudoro. hop! mfr hopp!, hoppsasa!. -i áhl hoppa, stökkva (öðrum fæti). hoplit/o inn þungvopnaður fótgönguliðsmaður (hjá Forngrikkjum).

160 <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók Hugh Martin<br />

hipurid/o gra lófótur (Hippuris vulgaris). -acoj lófótsætt.<br />

hirak/o bib stökkhéri (Ok. 30:26) (= prokavio).<br />

Hirkan/o sag Hyrkanus.<br />

Hiroŝim/o ldf Hírósíma (borg í Japan).<br />

hirt/a 1 (um hár) stríður. 2 úfinn, loðinn, ógreiddur. 3 (um stíl) ófágaður. -eco loðna. -igi reisa (hár),<br />

ýfa. -iĝi ýfa sig, ýfast. -ismo læk óeðlileg loðna, skeggvöxtur (á konum). -ulo hárugur maður.<br />

hirud/o dýr blóðsuga (Hirudo). -uloj blóðsugur (undirflokkur) (Hirudinea).<br />

hirund/o dýr svala (Hirundo). -a svölu-. -edoj svöluætt (Hirundinidæ). -vostulo = makaono. bord-o<br />

bakkasvala (Riparia riparia). dom-o landsvala (Hirundo rustica). mar-o = glareolo. mur-o = apuso.<br />

urb-o bæjarsvala (Chelidon urbica). -vosto töpp (í geirneglingu). -vostigi geirnegla.<br />

his/i áhr sig vinda, draga upp. -ilo dragreipi. duon-i áhr draga upp í hálfa stöng.<br />

hiskiam/o gra hænsnabani (Hyoscyamus).<br />

hiskiamin/o = hiosciamino.<br />

hisop/o bib gra ísópur (Hyssopus vulgaris).<br />

hispan/o per Spánverji. -a spænskur. H-io, H-ujo 1 ldf fél Spánn. 2 ldf Pýreneaskagi. -ismo spænskusletta.<br />

- -amerikana spænskamerískur. -omaŭra márískur.<br />

hist/o lfæ vefur. -ogenezo vefjamyndun. -okemio vefjaefnafræði. -ologo vefjafræðingur. -ologio vefjafræði.<br />

histamin/o lfe histamín.<br />

histerez/o eðl seinkun, töf. magneta -o eðl segulheldni. -a ciklokurbo eðl segulheldnislykkja.<br />

histeri/o læk sál sefasýki, móðursýki, heilakvik. -a móðursjúkur, sefasjúkur, heilakviksveikur. -ulo<br />

sefasjúklingur.<br />

histori/o 1 saga, sagnfræði. 2 frásaga, ævintýri. 3 skröksaga, lygasaga. -a 1 sagnfræðilegur, sögulegur.<br />

2 sannsögulegur. -eco sögugildi, sögulegur sannleikur. -eto smásaga, skrítla. -isto sagnfræðingur. antaŭ-o<br />

forsaga. antaŭ-a forsögulegur. pra-o fornaldarsaga. art-o listasaga. religi-o trúarsaga. mond-o mannkynssaga.<br />

natur-o náttúrufræði.<br />

historiograf/o per sagnaritari. -io sagnaritun.<br />

histrik/o dýr holubroddgöltur (Hystrix).<br />

histrion/o sag per farandleikari, lélegur leikari; trúður, fífl. -ado öfgafengin leiklist.<br />

Hitit/o sag Hetíti. -a Hetíta-, hetískur.<br />

Hitler/o per Hitler. -a Hitlers-. -ano stuðningsmaður Hitlers. -ismo stjórnmálakerfi Hitlers.<br />

hm! mfr hm!.<br />

ho! mfr hó, ó, æ. - ve ó, æ, því miður.<br />

hobal/o = mirho.<br />

hoboj/o óbó.<br />

hodiaŭ 1 í dag. 2 nú á dögum. 3 dagurinn í dag. -a sem gerist í dag. -a tago = hodiaŭo. -o dagurinn í<br />

dag. - matene í morgun. - vespere í kvöld.<br />

hodometr/o ldm skrefmælir, vegmælir.<br />

Hohencolern/oj sag Hohenzollernætt.<br />

Hohenstaŭf/oj, Hohenstaŭfen/oj sag Hohenstaufenætt.<br />

hoj! mfr hæ!. -i áhr kalla (til skips, frá fjarlægð), hóa. -ilo gjallarhorn.<br />

hoj/o bún hlújárn.<br />

hojl/i áhl nýy ýlfra, góla.<br />

hok/o íþr 1 krókur. 2 snagi. 3 kengur (hurðar), hjara. 4 öngull. 5 krókslag. -a 1 boginn, krókóttur. 2<br />

útbúinn með krók(a). -i áhr krækja; fá á öngul. -aro (fiski)lóð. -ego gripur. -eto 1 (lítill) krókur. 2 skál,<br />

merkið ˘ í ŭ. -ingo tæk lykkja. boat-o bátshaki. buton-o (stígvéla)hneppari. ĉen-o keðjukrókur. fajro-o =<br />

noĉostango. fiŝ-o = hoko 4. fiŝ-i áhr veiða á öngul. kurten-o gluggatjaldskrókur, gardínukrókur. pend-o<br />

= hoko 2. pord-o hjara. serur-o allsherjarlykill. ŝaf-o smalastafur. ŝlos-o þjófalykill. -fa<strong>de</strong>no færi.<br />

Hokajd/o ldf Hokkaido (japönsk eyja).<br />

hoke/o íþr hokkí (knattleikur). -ilo hokkíknatttré, hokkíkylfa.<br />

hola! mfr hæ!, bíddu!.<br />

Holand/o Holland. (Ath. best er að nota Holando um landshlutann en Ne<strong>de</strong>rlando um sjálft landið).<br />

-ano Hollendingur. Nova -o Nýja Holland, Ástralía.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!