Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
152 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin Harpi/o goð refsinorn (hjá Forngrikkjum, kvenlegt skrímsli með vængjum og klóm), sbr. Furio. harpun/o skutull. -i áhr skutla. -ado skutl. -isto skutlari. -ĵetilo, -kanono skutulbyssa. Harun-al-Raŝid/o sag Harún-el-Rasjíd. haruspeks/o trú innyflaspámaður. Hasdrubal/o sag Hasdrúbal. haspel/o 1 klæ rúlla, hesputré, vinduás, spilmöndull. 2 rtæ = bobenilo. -i áhr vinda upp, hespa. hast/i áhl nýy flýta sér. -o flýtir, hraði. -a bráður, bráðlátur, fljótlyndur. -ema fljótlegur. sen-e hægt, seint. haŝiŝ/o hass, kannabis. -ano hassneytandi. -ismo læk kannabiseitrun. haŭbiz/o her stutt víð fallbyssa, fallbyssa með hárri skotlínu. haŭl/i áhr 1 draga, toga. 2 hafa í eftirdragi, hafa í togi. -a vojo dráttarbraut. -a ŝipo dráttarbátur. haŭs/o gróska (í atvinnulífi). haŭser/o íþr kaðall, reipi. haŭsier/o ver spákaupmaður. -a pozicio spákaupmennska. haŭt/o 1 skinn, húð. 2 hýði; börkur. -a eðl skinn-, húð-. -ego þykkt skinn. -ero skóf, flasa, hreistur. -eto himna; þunnt skinn. en-a = enderma. sen-igi flá. sen-igi la kranion de: flá höfuðleður af. sub-a innan húðar, undir húð. dik-a þykkskinnaður. dik-ulo þykkskinnungur (= paĥidermo. ruĝ-ulo rauðskinni, indíáni. ungo-eto naglaband. vaks-o vaxhimna. hav/i áhr 1 hafa. 2 eiga. 3 vera með (e-ð). jen vi havas: þetta hefurðu. Kian daton ni havas hodiaŭ? Hver er mánaðardagurinn í dag? (Ath. havi er ekki notað sem hjálparsögn). -o = havaĵo. -ado eign, það að eiga, það að hafa. -aĵo eign, hafurtask. -ebla fáanlegur. -igi fá, útvega. -inda æskilegur, eftirsóknarverður. ek-i áhr fá; hafa skyndilega. en-i áhr innihalda; innibinda; rúma, taka, hýsa. en-o hei 1 innihald. 2 inntak, efni. en-eco rúmtak; afkastageta. mal-i áhr vanta, skorta. ne-i áhr hafa ekkert, eiga ekkert. ne-o, ne-ado örbirgð, skortur. ne-ebla ófáanlegur. nemal-ebla ómissandi. sen-a bláfátækur, allslaus. senen-a tómur, auður. sen-igi svipta auði, gera fátækan. sur-i áhr vera í (fötum), hafa á sér. bon-a efnaður. bon-o hag 1 inneign. 2 = bonhave. bon-eco velmegun. Havaj/o ldf Havaí-ey. -a Havaí-, frá Havaí. -ano Havaíbúi. -io, -lando Havaí (fylki í Bandaríkjunum). Havan/o ldf Havana (höfuðborg Kúbu). -a Havana- (t.d. -a cigaro: havanavindill). haven/o 1 höfn. 2 hæli, skjól. -a hafnar-. -isto hafnarverkamaður. -digo = moleo. -imposto hafnargjöld. antaŭ-o ytri höfn. komerc-o verslunarhöfn. milit-o flotahöfn. Havr/o ldf Le Havre (hafnarborg í Frakklandi). hazard/o 1 tilviljun. 2 = hazardludo. -a hættulegur, glæfralegur. -e af tilviljun. -i áhr hætta (e-u). -ludo hættuspil. he! mfr hó, hæ, halló. Heb/o goð Heba (dóttir Seifs og Heru, gyðja eilífs æskublóma). hebefreni/o læk æskuvitglöp, æskugeðveiki, ungæðisgeðrof. hebet/a læk fábjánalegur, sljór. -eco læk sljóleiki. hebre/o 1 hebrei. 2 gyðingur. -a hebreskur; gyðinga-. -eco gyðingleiki. -ino hebresk kona; gyðingakona. -ismo 1 hebreatrú, gyðingatrú. 2 hebresk orðatiltæki; hebreskur siður. -isto hebreskumaður. ne-o = gojo. nov-a lingvo nýhebreska. Hebrid/oj ldf Suðureyjar. Nov- -oj Nýju-Hebrideseyjar (s. Vanuatuo). heder/o gra bergflétta (Hedera). venen-o gra = sumako venena. hedisar/o gra auðnublóm, lykkjubaunir (garðblóm) (Hedysarum). hedonism/o hei sældarhyggja, nautnafíkn. hedonist/o nautnaseggur, nautnamaður, sældarhyggjumaður. Hedvig/o per Heiðveig. Hefest/o goð Hefaistos, guð eldsins. Hegel/o hei per Hegel (þýskur heimspekingur). -ano Hegelisti. -ismo Hegelismi. hegemoni/o yfirráð, forusta, drottinvald. -a forustu-. heĝ/o gar limgerði, limgirðing. Heĝaz/o ldf Hedjas. heĝir/o trú 1 flótti Múhameðs til Medína (15. júlí, 622 e.Kr.). 2 tímatal múhameðstrúarmanna. (Til þess
Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 153 að reikna út kristna árið y sem samsvarar múhameðstrúarárinu x, nota formúluna y = x + 621, 54 − 3x 100 ). hej! mfr áfram!. hejm/o 1 heimili, heimkynni, heimahús. 2 = hejmlando. -a heimilis-, ali-, heima-. -e heima. -en heim. -eca heimilislegur, notalegur. -igi temja. -ama, -osida heimakær, heimelskur. ali-ulo ókunnugur maður. ekster-e að heiman. el-igi bera út úr húsi. sam-ano sambýlismaður. sen-a heimilislaus. sen-ulo flakkari. -lando fósturjörð. -veo heimþrá. hejt/i áhr hita, hita upp. -a hitunar-. -ado hitun. -aĵo eldsneyti. -ilo hitunartæki. -isto hitunarfræðingur. antaŭ-i áhr hita fyrirfram. antaŭ-ilo forhitari. super-i áhr yfirhita, ofhita. akvo-ado miðstöðvarhitun (með heitu vatni). ban-ilo vatnshitari (í bað). vapor-ado gufuhitun. Hekat/o goð Hekate (gyðja undirheima). Hekate/o per Hekateus. hekatomb/o 1 hundraðsblót; stórfórn. 2 fjöldamorð. hekl/i áhr rakka niður. Hekl/o ldf Hekla (íslenskt eldfjall). heksaedr/o = sesedro. heksagon/o = sesangulo. -a ste sexstrendur. heksametr/o ská sexfættur bragliður, sexliða, hexameter. heksan/o efn hexan. heksod/o eðl rtæ sexskauti. heksoz/o efn hexósi. hekt/ tæk hekt-. -aro hektari. hektik/a læk tæringar-. hekto/ vís hektó- (forskeyti eininga 10 2 ). hektograf/o pre fjölriti. -i áhr fjölrita. Hektor/o bók Hektor (Príamsson). Hekub/o bók Hekúba (kona Príamusar Trójukonungs). hel/a 1 bjartur. 2 ljós. 3 skær. -eco 1 birta. 2 hreinleiki. -igi efn 1 gera bjartan. 2 hreinsa, skýra. 3 framkalla (filmu). -igo ljó framköllun. -igilo framkallari. -iĝi verða bjartur, birta; lifna upp. dis-igi skara í (eldinn). mal-a 1 dökkur, dimmur. 2 skýjaður; þykkur. mal-igi gera dimman, gera dökkan; dekkja; myrkva. Helas/o ldf 1 = Helenujo. 2 = Grekujo. helebor/o gra hnerrijurt (Helleborus). blanka -o = veratro. nigra -o gra jólarós (Helleborus niger). helen/o per Helleni, Forngrikki. -a hellenskur, forngrískur. -eco einkenni Hellena. -igi semja að háttum Hellena. -ismo 1 hellenismi, síðgrísk fornmenning. -isto hellenisti. antaŭ-a forhellenskur. Helen/o bók Helena. heler/o heller (gömul þýsk smámynt). Helespont/o ldf Hellusund. Helgoland/o ldf Helgoland. heliant/o gra sólblóm, sólfífill (Helianthus annuus) (= sunfloro). tubera -o jarðpera (Helianthus tuberosus). heliantem/o gra sólrós (Helianthemum). helic/o stæ tæk 1 skrúfa; spaðar (á skipi). 2 skrúfulína. ĝustigebla -o stillanleg skrúfa. variigebla -o skiptiskrúfa. dekstruma -o hægri skrúfa, rétt skrúfa. livuma -o vinstri skrúfa, öfug skrúfa. -a 1 skrúfulaga. 2 skrúfuknúinn, skrúfu-. -a postfluo loftvörr. -ero eðl tæk skrúfusnúningur. helicoid/o rúm gormlína. -a gormlínu-. helik/o dýr 1 snigill (með kuðung) (Helix). 2 = helikso. -a snigils-, snigla-. -forma gormlaga, gormlagaður, hring-, vind-. -forma ŝtuparo hringstigi. Helikon/o ldf Helíkonfjall (í Böótíu, annað heimkynni menntagyðjanna). helikopter/o flu þyrla, þyrilvængja. helikriz/o gra eilífðarblóm (= imortelo, eternfloro), sólargull (Helichrysum). heliks/o lfæ ytri rönd eyrans. helio/ vís (orðshluti úr grísku = sun), sól-.
- Page 110 and 111: 102 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 112 and 113: 104 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 114 and 115: 106 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 116 and 117: 108 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 118 and 119: 110 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 120 and 121: 112 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 122 and 123: 114 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 124 and 125: 116 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 126 and 127: 118 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 128 and 129: 120 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 130 and 131: 122 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 132 and 133: 124 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 134 and 135: 126 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 136 and 137: 128 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 138 and 139: 130 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 140 and 141: 132 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 142 and 143: 134 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 144 and 145: 136 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 146 and 147: 138 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 148 and 149: 140 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 150 and 151: 142 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 152 and 153: 144 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 154 and 155: 146 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 156 and 157: 148 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 158 and 159: 150 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 162 and 163: 154 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 164 and 165: 156 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 166 and 167: 158 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 168 and 169: 160 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 170 and 171: 162 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 172 and 173: 164 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 174 and 175: 166 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 176 and 177: 168 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 178 and 179: 170 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 180 and 181: 172 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 182 and 183: 174 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 184 and 185: 176 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 186 and 187: 178 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 188 and 189: 180 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 190 and 191: 182 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 192 and 193: 184 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 194 and 195: 186 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 196 and 197: 188 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 198 and 199: 190 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 200 and 201: 192 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 202 and 203: 194 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 204 and 205: 196 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 206 and 207: 198 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 208 and 209: 200 Esperanto-íslensk orðabók Hu
Hugh Martin <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók 153<br />
að reikna út kristna árið y sem samsvarar múhameðstrúarárinu x, nota formúluna y = x + 621, 54 − 3x<br />
100 ).<br />
hej! mfr áfram!.<br />
hejm/o 1 heimili, heimkynni, heimahús. 2 = hejmlando. -a heimilis-, ali-, heima-. -e heima. -en heim.<br />
-eca heimilislegur, notalegur. -igi temja. -ama, -osida heimakær, heimelskur. ali-ulo ókunnugur maður.<br />
ekster-e að heiman. el-igi bera út úr húsi. sam-ano sambýlismaður. sen-a heimilislaus. sen-ulo flakkari.<br />
-lando fósturjörð. -veo heimþrá.<br />
hejt/i áhr hita, hita upp. -a hitunar-. -ado hitun. -aĵo eldsneyti. -ilo hitunartæki. -isto hitunarfræðingur.<br />
antaŭ-i áhr hita fyrirfram. antaŭ-ilo forhitari. super-i áhr yfirhita, ofhita. akvo-ado miðstöðvarhitun<br />
(með heitu vatni). ban-ilo vatnshitari (í bað). vapor-ado gufuhitun.<br />
Hekat/o goð Hekate (gyðja undirheima).<br />
Hekate/o per Hekateus.<br />
hekatomb/o 1 hundraðsblót; stórfórn. 2 fjöldamorð.<br />
hekl/i áhr rakka niður.<br />
Hekl/o ldf Hekla (íslenskt eldfjall).<br />
heksaedr/o = sesedro.<br />
heksagon/o = sesangulo. -a ste sexstrendur.<br />
heksametr/o ská sexfættur bragliður, sexliða, hexameter.<br />
heksan/o efn hexan.<br />
heksod/o eðl rtæ sexskauti.<br />
heksoz/o efn hexósi.<br />
hekt/ tæk hekt-. -aro hektari.<br />
hektik/a læk tæringar-.<br />
hekto/ vís hektó- (forskeyti eininga 10 2 ).<br />
hektograf/o pre fjölriti. -i áhr fjölrita.<br />
Hektor/o bók Hektor (Príamsson).<br />
Hekub/o bók Hekúba (kona Príamusar Trójukonungs).<br />
hel/a 1 bjartur. 2 ljós. 3 skær. -eco 1 birta. 2 hreinleiki. -igi efn 1 gera bjartan. 2 hreinsa, skýra. 3<br />
framkalla (filmu). -igo ljó framköllun. -igilo framkallari. -iĝi verða bjartur, birta; lifna upp. dis-igi skara<br />
í (eldinn). mal-a 1 dökkur, dimmur. 2 skýjaður; þykkur. mal-igi gera dimman, gera dökkan; <strong>de</strong>kkja;<br />
myrkva.<br />
Helas/o ldf 1 = Helenujo. 2 = Grekujo.<br />
helebor/o gra hnerrijurt (Helleborus). blanka -o = veratro. nigra -o gra jólarós (Helleborus niger).<br />
helen/o per Helleni, Forngrikki. -a hellenskur, forngrískur. -eco einkenni Hellena. -igi semja að háttum<br />
Hellena. -ismo 1 hellenismi, síðgrísk fornmenning. -isto hellenisti. antaŭ-a forhellenskur.<br />
Helen/o bók Helena.<br />
heler/o heller (gömul þýsk smámynt).<br />
Helespont/o ldf Hellusund.<br />
Helgoland/o ldf Helgoland.<br />
heliant/o gra sólblóm, sólfífill (Helianthus annuus) (= sunfloro). tubera -o jarðpera (Helianthus<br />
tuberosus).<br />
heliantem/o gra sólrós (Helianthemum).<br />
helic/o stæ tæk 1 skrúfa; spaðar (á skipi). 2 skrúfulína. ĝustigebla -o stillanleg skrúfa. variigebla<br />
-o skiptiskrúfa. <strong>de</strong>kstruma -o hægri skrúfa, rétt skrúfa. livuma -o vinstri skrúfa, öfug skrúfa. -a 1<br />
skrúfulaga. 2 skrúfuknúinn, skrúfu-. -a postfluo loftvörr. -ero eðl tæk skrúfusnúningur.<br />
helicoid/o rúm gormlína. -a gormlínu-.<br />
helik/o dýr 1 snigill (með kuðung) (Helix). 2 = helikso. -a snigils-, snigla-. -forma gormlaga, gormlagaður,<br />
hring-, vind-. -forma ŝtuparo hringstigi.<br />
Helikon/o ldf Helíkonfjall (í Böótíu, annað heimkynni menntagyðjanna).<br />
helikopter/o flu þyrla, þyrilvængja.<br />
helikriz/o gra eilífðarblóm (= imortelo, eternfloro), sólargull (Helichrysum).<br />
heliks/o lfæ ytri rönd eyrans.<br />
helio/ vís (orðshluti úr grísku = sun), sól-.