Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Leitarvæn gerð - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
126 Esperanto-íslensk orðabók Hugh Martin dis-iĝi greinast, skipta sér (í tvennt). -odento álma á gaffli. agordo-o, pitĉ-o, son-o, ton-o tónkvísl. trak-o sporskiptir. tub-o pípukvísl. voj-o vegamót. tri-o = tridento. -e klofvega. form/o vís tæk 1 mynd, lögun. 2 fyrirkomulag. 3 siðir, venja, form. 4 = formujo. 5 háttur. -a 1 formlegur. 2 (í samsetningum) -myndaður, -lagaður, t.d. arko-a bogalaga, bogalagaður, bogamyndaður; faden-a líkur þræði; kor-a hjartalaga. -i áhr her mynda, skapa. -ado myndun. -aĵo 1 formsatriði. 2 lögun, lag. -anto hlj 1 myndari. 2 formandi. -igo = formado. -iĝi myndast, verða, gerast. -iĝo myndun. -itaĵo mynd, verk, sköpun(arverk). -ilo snið, líkan. ŝu-ilo skóleistur. -ujo mót, form. de-i áhr afmynda. de-ebla sem hægt er að afmynda. mis-i áhr vanskapa; afskræma. mis-o vansköpun, galli. pra-o frummynd. re-i áhr endurskapa, endurbæta, endurmynda. re-o umbót, endurbót. re-ado lagfæring; endursköpun. re-emo umbótahneigð. re-ismo fél umbótastefna. re-isto 1 umbótamaður, umbótasinni. 2 stjórnarbótarmaður. retro-i áhr móta upp aftur; endurskapa. sen-a auður, formlaus, ómótaður. trans-i áhr rtæ breyta, umbreyta. trans-ado ummyndun, umbreyting. trans-ilo, trans-atoro rtæ spennubreytir. trans-ismo hei þróunarkenning. trans-isto maður sem mælir með þróunarkenningu, darvínisti. ali-igi ummynda. ali-iĝi ummyndast. bel-a vel vaxinn; fallegur; vel sniðinn. divers-a ýmislegur; af ýmsu tagi. long-a aflangur. miks-a af mismunandi tagi. mil-a margs konar, margskonar. plen-a alger, fullkominn. unu-a tilbreytingarlaus. unu-eco tilbreytingarleysi, óbreytanleiki; samkynjun. formaci/o jar her lfæ 1 jarðmyndun; lögun. 2 fylking. 3 myndun. formal/a 1 form-, formlegur. 2 lögvenjulegur; lögréttur. 3 hátíðlegur. 4 tilgerðarlegur. -aĵo formsatriði, formsreglur; nostur. -e formlega, að formi til. -ema hátíðlegur; formlegur. -igi staðfesta formlega. -ismo formfesta; formalismi. formaldehid/o = metanalo. formalin/o efn formalín. format/o pre brot (bókar). dekduon-o tólfblaðabrot. kvaron-o fjórðungsbrot. formi/o gra nýjasjálandshör (Phormium tenax). formiat/o efn -a acida maurasýra. formik/o dýr maur (Formica). blanka -o = termito. -a 1 = formiata. 2 iðinn; þrálátur, þrjóskur. -i áhl hafa náladofa. -ado læk náladofi. -ejo mauraþúfa. formil/o efn formýl. formol/o efn = formalino. Formoz/o ldf Formósa = Tajvano. formul/o formáli, formúla; regla. -i áhr 1 orða, stíla. 2 vís búa til formúlu fyrir. -aro 1 formálabók; formálasafn. 2 eyðublað. forn/o ofn; arinn; eldsofn. -a (sem er) úr ofni. -a fero fajrostango. -ego 1 bræðsluofn. 2 mikill ofn. -ejo bakarí. -eto pínulítill ofn. -eto de pipo pípuhaus. -okesto = bakujo. -osida sem situr heima (við arin). -osidisto innisetumaður. alt-o járnbræðsluofn. bak-o bökunarofn. fand-o bræðsluofn. forĝo-o afl (í smiðju). hejto-o þurrkunarofn. kalk-o kalkþurrkunarofn. kuir-o eldavél, eldstó. fornel/o eldavél. forniks/o lfæ bogi; hvolf. forsiti/o gra kínagull (Forsythia). forst/o gar ræktaður skógur. -isto skógræktarmaður. -umi áhr rækta (sem skóg). re-umo skógrækt (þar sem skógur var horfinn. -administracio skógræktarstjórn. -okulturo = arbarkulturo. fort/a 1 sterkur. 2 hvass, öflugur. 3 hraustur. 4 gáfaður. -e 1 sterklega; harðlega; mjög. 2 tón sterkt. -o lög eðl 1 kraftur, máttur. 2 styrkur; afl. 3 styrkleiki. 4 áhrif. alcentr(okur)a -o eðl miðsóknarkraftur. elektromova -o eðl íspenna. kontraŭelektromova -o eðl mótspenna. magnetomova -o eðl segulíspenna. radiala -o eðl miðflóttakraftur. -aĵo 1 sterkur hlutur. 2 styrkur; aðalkostur. -eco kraftur, magn, styrkleiki. -ega ofsalegur; máttugur. -ege mjög sterkt. -egulo kappi, hraustmenni. -igi styrkja, efla. -iga hressandi. -igilo 1 hressingarlyf. 2 styrktarjárn. -iĝi styrkjast. -ulo sterkur maður, kappi. -odona = fortiga. -oplena öflugur. -uzo áreynsla, fyrirhöfn. mal-a 1 veikur; máttlaus. 2 óstyrkur, ótraustur. 3 daufur, veill, veigalítill. mal-e veikt. mal-o, mal-eco veikleiki, máttleysi. mal-aĵo breyskleiki. mal-igi draga mátt úr, veikja. mal-iĝi verða máttlausari, veikjast. mal-ulo máttfarinn maður, væskill. ne-a léttur, lingerður. neper-o meinleysi; mótstöðuleysi. per-a vegna ofbeldis. per-o, per-aĵo ofbeldi; nauðgun. per-i áhr nauðga; ráðast á. pli-igi eðl magna. re-iĝi ná sér. sen-a afllaus, máttlaus. sen-eco máttleysi. sen-igi veikja, veikla;
Hugh Martin Esperanto-íslensk orðabók 127 lama; gera þróttlausan. sen-iĝi veikjast; verða þróttlaus. super-o ofurefli. super-i áhr yfirbuga. akvo-o vatnsafl. ĉeval-o hestafl. egal-a jafnsterkur. flos-o eðl flothæfi. kern-o eðl kjarnorka. labor-o vinnuafl. lig-o samloðunarafl. pezo-o eðl þyngdarkraftur. supren-o uppdrifskraftur, uppdrif. fortepian/o píanó, flygill. fortik/a 1 traustur, sterkur, hraustur, þróttugur. 2 her víggirtur. -e traustlega, sterklega; fast. -aĵo virki, vígi. -aĵeto = fuorto. -eco þrek, styrkleiki. -igi styrkja, herða; víggirða; staðfesta. -iĝi festast; standa fastur. al-igi festa vel. ĉirkaŭ-aĵo umsátursvirki. en-iĝi festast. mal-a hrörlegur; valtur; óhraustur, ótraustur. mal-igi gera óvíggirtan, eyðileggja víggirðingu e-s. mal-ulo væskill, kveif. pli-igi styrkja, efla. fortres/o her kastali, vígi; víggirtur staður. fortun/o hamingja, happ. provi sian -on freista hamingjunnar. -a heppinn, happasæll, lánsamur. mis-o ógæfa, óhamingja, óhapp. Fortun/o hamingjan. -o goð Fortúna (heilladís Rómverja). Fortunat/o per Fortúnatus. forum/o 1 torgið í Róm til forna. 2 vettvangur. 3 dómstóll. fos/i áhr gar grafa, grafa upp. -o 1 kvi gröf, hola, gryfja. 2 lfæ gróf, skál, bú (fossa). kondila -o hrúagróf. -ado gröftur. -aĵo gröf, skurður. -ejo staður þar sem grafið er; náma. -ilo skófla. plat-ilo = ŝpato 1. pik-ilo = pikpioĉo. hak-ilo = hojo. -isto grafari. -eto 1 lítil gryfja. 2 lfæ bolli (fossula). tonsilaj -etoj eitlubollar. -maŝino grafa. ĉirkaŭ-aĵo vígisgröf, virkisgryfja. dis-i áhr hola út. el-i áhr finna með því að grafa, grafa upp. en-i áhr jarða. pri-i áhr kanna eða rannsaka með því að grafa. pri-oj, pri-ado gröftur eftir fornleifum. sub-i áhr grafa undan. konstru-aĵo byggingarstaður. serĉ-i áhr = pri-i. tanko-aĵo skriðdrekagildra. tombo-o gröf (í kirkjugarði). voj-aĵo skurður. fosf/o efn fosf-, fósfór-. -ato fosfat. -atemio læk fosfatmagn í blóði. -aturio læk fosfórsaltaþvag. -ido fosfíð. -ito fosfít. hipo-ito hypófosfít. meta-ato metafosfat. meta-ito metafosfít. piro-ato pýrófosfat. piro-ata acido pýrófosfórsýra. super-ato súperfosfat, fosfórsýruáburður. fosfatid/o efn fosfatíð. fosfin/o efn fosfín (eiturgas). fosfo-/ efn fosfór-. fosfoni/o efn fosfóníum. fosfor/o efn fosfór (P). -aj kombinaĵoj fosfórsambönd. fosforesk/i áhl eðl fosfórljóma, glóra, verða sjálflýsandi. -a sjálflýsandi. -o fosfórljómun, fosfórglóð, glór. fosforit/o ste fosfórít. fosforo- efn fosfór-. fosgen/o efn fosgen. fosili/o jar steingervingur. -a steinrunninn, steingerður. -iĝi verða steinrunninn. -hava sem hefur í sér steingervinga. fost/o 1 stólpi, staur. montra -o merkjastólpi, vegvísir. 2 rtæ símastaur. surtegmenta -o þakstaur. -eto girðingarstaur o.þ.u.l. -oponto stólpabrú. sur-a stólpa-. sur-a domo stólpahús. gol-o markstöng. lim-o takmarkastaur. pord-o dyrastafur. salt-o stöng (til stangarstökks). staj-o loftskeytastöng. starto-o viðbragðslína. fot/i áhr = fotografi. -o = fotografaĵo. -ado = fotografado. ek-o skyndimynd. kontraŭ-o gagnstæð kvikmyndun. vetur-o kvikmyndataka á ferð. fotel/o 1 hægindastóll. 2 framsæti niðri (í bíói o.þ.u.l.). foto-/ vís (fagforskeyti) ljós-. -elektra ljósrafmagns-. -ĉelo ljósnemi. -fobio ljósfælni. -kemio ljósefnafræði. -litografio steinprentun af ljósmynd. fotogen/a sem ljósmyndast vel. fotogliptik/o tæk = lumgravuro. fotograf/i áhr taka ljósmynd (af); ljósmynda. -o, -ado ljósmyndun, ljósmyndagerð. -aĵo ljósmynd. -io ljósmyndunarlist. -ilo ljósmyndavél. -isto ljósmyndari. tele-i áhr fjarljósmynda. kolor-aĵo litmynd. fotogravur/i áhr tæk ljósstinga. -o ljósletursstunga. fotokromi/o ljó litmyndagerð. fotometr/o eðl ljósmælir, birtumælir. -io eðl ljósmæling. flagro-o blikljósmælir.
- Page 84 and 85: 76 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 86 and 87: 78 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 88 and 89: 80 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 90 and 91: 82 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 92 and 93: 84 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 94 and 95: 86 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 96 and 97: 88 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 98 and 99: 90 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 100 and 101: 92 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 102 and 103: 94 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 104 and 105: 96 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 106 and 107: 98 Esperanto-íslensk orðabók Hug
- Page 108 and 109: 100 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 110 and 111: 102 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 112 and 113: 104 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 114 and 115: 106 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 116 and 117: 108 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 118 and 119: 110 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 120 and 121: 112 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 122 and 123: 114 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 124 and 125: 116 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 126 and 127: 118 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 128 and 129: 120 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 130 and 131: 122 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 132 and 133: 124 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 136 and 137: 128 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 138 and 139: 130 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 140 and 141: 132 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 142 and 143: 134 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 144 and 145: 136 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 146 and 147: 138 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 148 and 149: 140 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 150 and 151: 142 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 152 and 153: 144 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 154 and 155: 146 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 156 and 157: 148 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 158 and 159: 150 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 160 and 161: 152 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 162 and 163: 154 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 164 and 165: 156 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 166 and 167: 158 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 168 and 169: 160 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 170 and 171: 162 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 172 and 173: 164 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 174 and 175: 166 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 176 and 177: 168 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 178 and 179: 170 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 180 and 181: 172 Esperanto-íslensk orðabók Hu
- Page 182 and 183: 174 Esperanto-íslensk orðabók Hu
Hugh Martin <strong>Esperanto</strong>-íslensk orðabók 127<br />
lama; gera þróttlausan. sen-iĝi veikjast; verða þróttlaus. super-o ofurefli. super-i áhr yfirbuga. akvo-o<br />
vatnsafl. ĉeval-o hestafl. egal-a jafnsterkur. flos-o eðl flothæfi. kern-o eðl kjarnorka. labor-o vinnuafl.<br />
lig-o samloðunarafl. pezo-o eðl þyngdarkraftur. supren-o uppdrifskraftur, uppdrif.<br />
fortepian/o píanó, flygill.<br />
fortik/a 1 traustur, sterkur, hraustur, þróttugur. 2 her víggirtur. -e traustlega, sterklega; fast. -aĵo<br />
virki, vígi. -aĵeto = fuorto. -eco þrek, styrkleiki. -igi styrkja, herða; víggirða; staðfesta. -iĝi festast;<br />
standa fastur. al-igi festa vel. ĉirkaŭ-aĵo umsátursvirki. en-iĝi festast. mal-a hrörlegur; valtur; óhraustur,<br />
ótraustur. mal-igi gera óvíggirtan, eyðileggja víggirðingu e-s. mal-ulo væskill, kveif. pli-igi styrkja, efla.<br />
fortres/o her kastali, vígi; víggirtur staður.<br />
fortun/o hamingja, happ. provi sian -on freista hamingjunnar. -a heppinn, happasæll, lánsamur. mis-o<br />
ógæfa, óhamingja, óhapp.<br />
Fortun/o hamingjan. -o goð Fortúna (heilladís Rómverja).<br />
Fortunat/o per Fortúnatus.<br />
forum/o 1 torgið í Róm til forna. 2 vettvangur. 3 dómstóll.<br />
fos/i áhr gar grafa, grafa upp. -o 1 kvi gröf, hola, gryfja. 2 lfæ gróf, skál, bú (fossa). kondila -o<br />
hrúagróf. -ado gröftur. -aĵo gröf, skurður. -ejo staður þar sem grafið er; náma. -ilo skófla. plat-ilo<br />
= ŝpato 1. pik-ilo = pikpioĉo. hak-ilo = hojo. -isto grafari. -eto 1 lítil gryfja. 2 lfæ bolli (fossula).<br />
tonsilaj -etoj eitlubollar. -maŝino grafa. ĉirkaŭ-aĵo vígisgröf, virkisgryfja. dis-i áhr hola út. el-i áhr<br />
finna með því að grafa, grafa upp. en-i áhr jarða. pri-i áhr kanna eða rannsaka með því að grafa. pri-oj,<br />
pri-ado gröftur eftir fornleifum. sub-i áhr grafa undan. konstru-aĵo byggingarstaður. serĉ-i áhr = pri-i.<br />
tanko-aĵo skriðdrekagildra. tombo-o gröf (í kirkjugarði). voj-aĵo skurður.<br />
fosf/o efn fosf-, fósfór-. -ato fosfat. -atemio læk fosfatmagn í blóði. -aturio læk fosfórsaltaþvag. -ido<br />
fosfíð. -ito fosfít. hipo-ito hypófosfít. meta-ato metafosfat. meta-ito metafosfít. piro-ato pýrófosfat.<br />
piro-ata acido pýrófosfórsýra. super-ato súperfosfat, fosfórsýruáburður.<br />
fosfatid/o efn fosfatíð.<br />
fosfin/o efn fosfín (eiturgas).<br />
fosfo-/ efn fosfór-.<br />
fosfoni/o efn fosfóníum.<br />
fosfor/o efn fosfór (P). -aj kombinaĵoj fosfórsambönd.<br />
fosforesk/i áhl eðl fosfórljóma, glóra, verða sjálflýsandi. -a sjálflýsandi. -o fosfórljómun, fosfórglóð,<br />
glór.<br />
fosforit/o ste fosfórít.<br />
fosforo- efn fosfór-.<br />
fosgen/o efn fosgen.<br />
fosili/o jar steingervingur. -a steinrunninn, stein<strong>gerð</strong>ur. -iĝi verða steinrunninn. -hava sem hefur í sér<br />
steingervinga.<br />
fost/o 1 stólpi, staur. montra -o merkjastólpi, vegvísir. 2 rtæ símastaur. surtegmenta -o þakstaur.<br />
-eto girðingarstaur o.þ.u.l. -oponto stólpabrú. sur-a stólpa-. sur-a domo stólpahús. gol-o markstöng.<br />
lim-o takmarkastaur. pord-o dyrastafur. salt-o stöng (til stangarstökks). staj-o loftskeytastöng. starto-o<br />
viðbragðslína.<br />
fot/i áhr = fotografi. -o = fotografaĵo. -ado = fotografado. ek-o skyndimynd. kontraŭ-o gagnstæð<br />
kvikmyndun. vetur-o kvikmyndataka á ferð.<br />
fotel/o 1 hægindastóll. 2 framsæti niðri (í bíói o.þ.u.l.).<br />
foto-/ vís (fagforskeyti) ljós-. -elektra ljósrafmagns-. -ĉelo ljósnemi. -fobio ljósfælni. -kemio ljósefnafræði.<br />
-litografio steinprentun af ljósmynd.<br />
fotogen/a sem ljósmyndast vel.<br />
fotogliptik/o tæk = lumgravuro.<br />
fotograf/i áhr taka ljósmynd (af); ljósmynda. -o, -ado ljósmyndun, ljósmynda<strong>gerð</strong>. -aĵo ljósmynd. -io<br />
ljósmyndunarlist. -ilo ljósmyndavél. -isto ljósmyndari. tele-i áhr fjarljósmynda. kolor-aĵo litmynd.<br />
fotogravur/i áhr tæk ljósstinga. -o ljósletursstunga.<br />
fotokromi/o ljó litmynda<strong>gerð</strong>.<br />
fotometr/o eðl ljósmælir, birtumælir. -io eðl ljósmæling. flagro-o blikljósmælir.