Pobierz Biuletyn Automatyki w formacie pdf - Astor
Pobierz Biuletyn Automatyki w formacie pdf - Astor
Pobierz Biuletyn Automatyki w formacie pdf - Astor
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Szkolenia z zakresu robotów<br />
przemysłowych – dlaczego warto?<br />
Astraada Drive<br />
Ruch pod pełną kontrolą<br />
strona 20<br />
Technologie bezprzewodowe<br />
w zastosowaniach przemysłowych<br />
strona 22<br />
strona 16
Szanowni Państwo,<br />
Aktualności<br />
za każdym razem, gdy siadam, by napisać<br />
kilka słów otwierających nowy numer naszego<br />
pisma, zastanawiam się, dlaczego czas<br />
tak szybko płynie. Przecież dopiero co pisałem<br />
tekst do numeru poprzedniego! Gdzie są te<br />
trzy miesiące? Czy teraz już zawsze tak będzie?<br />
Może dałoby się to jakoś spowolnić?<br />
Będę musiał przemyśleć te egzystencjalne pytania,<br />
żeby jeszcze przed przystąpieniem do pisania<br />
kolejnego „wstępniaka” znaleźć na nie<br />
odpowiedzi. Może zdążę…<br />
Tymczasem oddajemy w Państwa ręce 62 już<br />
numer <strong>Biuletyn</strong>u <strong>Automatyki</strong>, a w nim jak<br />
zawsze wiele ciekawych tematów i artykułów.<br />
Już na stronie 4 prezentujemy nową kampanię<br />
informacyjną, zainicjowaną przez firmę<br />
ASTOR, a koncentrującą się na problematyce<br />
ograniczania kosztów. Na stronie 7 przeczytają<br />
Państwo o ciekawej imprezie zorganizowanej<br />
na Politechnice Krakowskiej w ramach<br />
Nocy Naukowców. Z kolei na stronie 9 publikujemy<br />
relację z rozstrzygnięcia kolejnej,<br />
jedenastej już edycji Konkursu na najlepszą<br />
pracę dyplomową.<br />
W numerze piszemy tradycyjnie o wielu nowych<br />
produktach w ofercie firmy ASTOR,<br />
m.in. o przemiennikach częstotliwości Astraada<br />
Drive czy panelach operatorskich z oprogramowaniem<br />
InTouch CE. Zachęcam również<br />
do zajrzenia na stronę 22, gdzie znajdą<br />
Państwo podsumowanie informacji o technologiach<br />
bezprzewodowych w zastosowaniach<br />
przemysłowych.<br />
Dużo miejsca poświęcamy opisom interesujących<br />
wdrożeń systemów automatyki, informatyki<br />
przemysłowej i robotyki w polskich<br />
przedsiębiorstwach. Natomiast na stronie 38<br />
znajdą Państwo artykuł poruszający tematykę<br />
użyteczności systemów i aplikacji. Temat ten<br />
będzie pogłębiany w kolejnych numerach naszego<br />
<strong>Biuletyn</strong>u.<br />
Jak zawsze w grudniowym numerze naszego<br />
kwartalnika chciałbym w imieniu Redakcji<br />
oraz firmy ASTOR złożyć Państwu najserdeczniejsze<br />
życzenia z okazji Świąt Bożego<br />
Narodzenia, a także Nowego Roku. Życzę<br />
przede wszystkim zdrowia, a także wszystkiego<br />
tego, czego Państwo życzą sobie sami.<br />
Serdecznie zapraszam do lektury.<br />
Mateusz Pierzchała<br />
Redaktor Naczelny<br />
Pierwszy kontakt z firmą ASTOR<br />
ASTOR Gdańsk<br />
ul. Polanki 12<br />
80-308 Gdańsk<br />
tel. 058 554 09 00; fax 058 554 09 09<br />
e-mail: gdansk@astor.com.pl<br />
ASTOR Katowice<br />
ul. Ks. Bpa. Bednorza 2a-6<br />
40-384 Katowice<br />
tel. 032 355 95 90; fax 032 355 95 99<br />
e-mail: katowice@astor.com.pl<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Kompaktowe switche przemysłowe z 8 portami .............................12<br />
Proficy Process Systems ..................................................................12<br />
Proficy Machine Edition 6.0 ..............................................................13<br />
Internetowy serwis<br />
Systemu Wsparcia Technicznego ASTOR .........................................14<br />
Szkolenia z zakresu robotów przemysłowych<br />
– dlaczego warto? ............................................................................16<br />
Sterowniki VersaMax Micro .............................................................18<br />
Ruch pod pełną kontrolą ...................................................................20<br />
Technologie bezprzewodowe<br />
w zastosowaniach przemysłowych ..................................................22<br />
Panele operatorskie z InTouch .........................................................24<br />
Zapis i odczyt pamięci Flash na ruchu .............................................26<br />
Horner – nowe standardy komunikacyjne .......................................26<br />
Automatyczne tworzenie kopii bezpieczeństwa ..............................27<br />
Zrobotyzowane stanowisko do spawania<br />
elementów osprzętu sieciowego ......................................................28<br />
System monitoringu węzłów cieplnych ............................................30<br />
System sterowania i wizualizacji stacji uzdatniania wody ..............32<br />
Pracuś nie z bajki ..............................................................................35<br />
Użyteczność, czyli technika dla ludzi ................................................38<br />
Redaktor naczelny:<br />
Mateusz Pierzchała<br />
DTP: Looz Design<br />
tomek@looz-design.pl<br />
Prenumerata:<br />
Iwona Nepelska<br />
iwona.nepelska@astor.com.pl<br />
Strona WWW:<br />
biuletyn.astor.com.pl<br />
ASTOR Kraków<br />
ul. Smoleńsk 29<br />
31-112 Kraków<br />
tel. 012 428 63 60; fax 012 428 63 69<br />
e-mail: krakow@astor.com.pl<br />
ASTOR Olsztyn<br />
ul. Stalowa 4<br />
10-420 Olsztyn<br />
tel. 089 526 79 29; fax 089 526 79 29<br />
e-mail: olsztyn@astor.com.pl<br />
Adresy email do pracowników<br />
firmy ASTOR mają postać:<br />
imie.nazwisko@astor.com.pl<br />
Wydawca: ASTOR Sp. z o.o.<br />
ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków<br />
tel. 012 428 63 70<br />
fax 012 428 63 79<br />
biuletyn@astor.com.pl;<br />
www.astor.com.pl<br />
Druk: Drukarnia Know-How,<br />
Kraków, tel. 012 622 85 70<br />
ASTOR Poznań<br />
ul. Żniwna 4<br />
61-663 Poznań<br />
tel. 061 871 88 00; fax 061 871 88 09<br />
e-mail: poznan@astor.com.pl<br />
ASTOR Warszawa<br />
ul. Stępińska 22/30<br />
00-739 Warszawa<br />
tel. 022 569 56 50; fax 022 569-56-59<br />
e-mail: warszawa@astor.com.pl<br />
Nakład: 7300 egz.<br />
Numer zamknięto: 7.12.2009<br />
Redakcja zastrzega sobie prawo<br />
do adiustacji i skracania tekstów,<br />
oraz do zmiany tytułów.<br />
Wszelkie prawa autorskie<br />
zastrzeżone.<br />
Przedruk tekstów oraz<br />
udostępnianie ich w mediach<br />
elektronicznych wymaga zgody<br />
redakcji.<br />
ASTOR Wrocław<br />
Al. Karkonoska 59<br />
53-015 Wrocław<br />
tel. 071 332 94 80; fax 071 332 94 89<br />
e-mail: wroclaw@astor.com.pl<br />
ASTOR Infel<br />
ul. Pierwszej Brygady 35<br />
73-110 Stargard Szczeciński<br />
tel. 091 578 82 80; fax 091 578 82 89<br />
e-mail: stargard@astor.com.pl<br />
3
Aktualności<br />
Dostrzeż szczegóły, przystrzyż koszty<br />
- z rozwiązaniami od ASTORA<br />
Firma ASTOR zainicjowała kampanię<br />
informacyjną, w której rzuca<br />
światło na inteligentną redukcję<br />
kosztów, w okresie zaciskania pasa<br />
w firmach produkcyjnych. Głównym<br />
celem kampanii „Dostrzeż szczegóły,<br />
przystrzyż koszty” jest uświadomienie<br />
możliwości redukcji kosztów, poprzez<br />
szczegółowy monitoring procesów<br />
produkcyjnych, poddanie ich analizie<br />
i optymalizację.<br />
4 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Aktualności<br />
Technologia Moc w Watach<br />
równoważnych<br />
żarówek<br />
Firma ASTOR chce zainteresować<br />
klientów swoją bogatą ofertą, skoncentrowaną<br />
na osiąganiu realnych korzyści<br />
z optymalizacji produkcji, przy wykorzystaniu<br />
automatyki, robotyki i systemów<br />
informatycznych do zarządzania<br />
produkcją i wydajnością.<br />
Innowacyjność rozwiązań proponowanych<br />
przez ASTOR, ukierunkowanych<br />
na potrzeby klienta, wyrażona<br />
została przy użyciu atrybutu kampanii,<br />
jakim jest żarówka halogenowa, łącząca<br />
w sobie zalety tradycyjnych żarówek<br />
i energooszczędnych źródeł światła.<br />
Dezinformacja wokół dyrektywy<br />
Unii Europejskiej, przewidującej stopniowe<br />
wycofywanie z rynku tradycyjnych<br />
żarówek, zainspirowała firmę do<br />
podjęcia tematu i propagowania wiedzy<br />
o doskonałym rozwiązaniu, jakim są<br />
energooszczędne żarówki halogenowe.<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Cena żarówki<br />
w PLN<br />
Koszt energii<br />
dla 300 godz.*<br />
świecenia<br />
Koszt energii<br />
dla 1000 godz.**<br />
świecenia<br />
Całkowity koszt<br />
świecenia 300<br />
godz.*<br />
Całkowity Koszt<br />
świecenia 1000<br />
godz.**<br />
Klasyczna 100 0,82 12,30 41,00 13,12 41,82<br />
Halogenowa 70 4,50 8,61 28,70 13,11 33,20<br />
Wyładowcza 20 25,00 3,28 8,20 27,46 33,20<br />
Kalkulacja wykonana dla taryfy 0,41 PLN/1 kWh<br />
* po 300 godzinach świecenia, czyli po 60 dniach świecenia po 5 godzin na dobę, inwestycja w żarówkę halogenową zwraca się w całości<br />
** 1000 godzin to żywotność zwykłej żarówki<br />
Jaka jest energooszczędna lampa halogenowa<br />
o klasycznym kształcie żarówki?<br />
Cechy:<br />
➤ Bezpośredni zamiennik lamp żarowych<br />
➤ Możliwość regulacji strumienia świetlnego<br />
➤ Szeroki wybór mocy lamp pozwala na zastąpienie żarówek z zakresu<br />
od 40W do 200W<br />
Korzyści:<br />
➤ Skrzące, wyraźne światło lamp halogenowych profesjonalnej jakości<br />
➤ 30% oszczędności energii w porównaniu z żarówkami tradycyjnymi<br />
➤ Światło tworzące przyjemną atmosferę<br />
Ochrona środowiska:<br />
Przez analogię do energooszczędnych<br />
żarówek halogenowych, ASTOR<br />
chce zwrócić uwagę firm produkcyjnych,<br />
że nie każde rozwiązanie tańsze<br />
w zakupie, jest opłacalne w dłuższym<br />
okresie. Opierając się na swoich doświadczeniach<br />
w dostarczaniu nowoczesnych<br />
rozwiązań, ASTOR zwraca<br />
uwagę na konieczność oceny inwestycji<br />
pod względem całkowitego kosztu<br />
posiadania, a nie tylko kosztu początkowego.<br />
Akcja „Dostrzeż szczegóły, przystrzyż<br />
koszty” skierowana jest do przedsiębiorstw<br />
produkcyjnych w Polsce, których<br />
wybrani przedstawiciele otrzymają<br />
od firmy ASTOR symboliczną lampę<br />
halogenową o klasycznym kształcie<br />
żarówki wraz z informacją zawierającą<br />
charakterystykę oraz korzyści, jakie<br />
niesie za sobą jej użytkowanie.<br />
➤ Doskonały wybór z punktu widzenia ochrony środowiska naturalne-<br />
go ze względu na wysoką skuteczność energetyczną i trwałość<br />
Zastosowanie:<br />
➤ Oświetlenie ogólne w domach, sklepach, hotelach i restauracjach<br />
Oprawy:<br />
➤ Możliwe do stosowania w tych samych oprawach co lampy żarowe<br />
Co warto wiedzieć<br />
o żarówkach<br />
halogenowych?<br />
Dyrektywą Unii Europejskiej od<br />
września wprowadzono zakaz<br />
sprzedaży standardowych żarówek<br />
o mocy 100 W i powyżej, co skłania<br />
do poszukiwania innych rozwiązań.<br />
Interesującą alternatywą na rynku są<br />
energooszczędne lampy halogenowe<br />
o klasycznym kształcie żarówki, które<br />
łączą w sobie korzyści wycofanych<br />
żarówek wolframowych i energooszczędnych<br />
świetlówek (dosyć drogich).<br />
Rozwiązanie to jest do nabycia w każdym<br />
sklepie elektrycznym. Okazuje<br />
się, że energooszczędna żarówka nie<br />
musi być droga, a zarazem może dawać<br />
najlepsze światło, przyjazne dla<br />
oka ludzkiego. Żarówkę halogenową<br />
cechuje dodatkowo: brak zawartości<br />
rtęci, natychmiastowy zapłon, możliwość<br />
używania jej ze ściemniaczem<br />
oraz oszczędność energii o 30%. Lampy<br />
halogenowe o klasycznym kształcie<br />
żarówki są inspirowane światłem<br />
naturalnym – żarowym.<br />
”Porównanie do kwestii energooszczędnych<br />
żarówek w kontekście<br />
reagowania na wymogi firm zmagających<br />
się z kryzysem wydaje się trafne.<br />
Naszą odpowiedzią na czas dekoniunktury<br />
są między innymi systemy<br />
do monitorowania mediów (woda, ciepło,<br />
prąd, CO2, gaz), pozwalające na<br />
optymalizację kosztów, które wprowadziliśmy<br />
do oferty. Reagujemy również<br />
na sytuację w segmencie mniejszych<br />
systemów klasy SCADA/HMI, w których<br />
wprowadziliśmy, specjalnie dostosowane<br />
do polskiego rynku, tańsze<br />
licencje oprogramowania.” - komentuje<br />
Stefan Życzkowski, Prezes Zarządu<br />
firmy ASTOR.<br />
Milena Chudobska<br />
5
Aktualności<br />
Wonderware Intelligence już dostępny<br />
Firma Invensys Wonderware wprowadziła na rynek<br />
oprogramowanie Wonderware Intelligence Software<br />
1.0, rozszerzając swoją ofertę o rozwiązanie klasy Enterprise<br />
Manufacturing Intelligence (EMI).<br />
Najważniejsze funkcje udostępniane przez Wonderware<br />
Intelligence to:<br />
» możliwość integracji danych z systemów Wonderware,<br />
a także z zewnętrznych systemów klasy Historian,<br />
LIMS, ERP - w celu zapewnienia spójnej platformy analitycznej,<br />
» wykorzystanie elastycznych narzędzi do projektowania<br />
dashboard’ów menedżerskich oraz ich publikację np.<br />
w portalach Microsoft SharePoint®, mySAP Enterprise<br />
Portal oraz Wonderware Information Server,<br />
Korporacyjne<br />
zarządzanie<br />
energią od<br />
Wonderware<br />
Firma Invensys Wonderware<br />
w odpowiedzi na oczekiwania<br />
firm produkcyjnych wprowadza na<br />
rynek rozwiązanie informatyczne<br />
wspomagające zarządzania energią<br />
elektryczną – Corporate Energy<br />
Management Application.<br />
Rozwiązanie ma na celu szybkie<br />
i efektywne wdrażanie i utrzymywanie<br />
programów oszczędnościowych<br />
w obszarze mediów<br />
produkcyjnych. Dzięki predefiniowanym<br />
szablonom zapewnia możliwość<br />
odczytu danych z liczników,<br />
analizatorów energii i sterowników<br />
PLC, oraz możliwość ręcznego<br />
wprowadzania danych w aplikacjach<br />
Wonderware InTouch lub<br />
terminalach PDA. Dostępne są też<br />
predefiniowane zestawy raportów,<br />
pozwalających na efektywną analizę<br />
danych dotyczących zużycia<br />
energii w poszczególnych obszarach<br />
przedsiębiorstwa.<br />
InTouch Economy Web<br />
Już wkrótce w ofercie firmy ASTOR<br />
pojawi się nowa wersja oprogramowania<br />
wizualizacyjnego Wondwerare<br />
InTouch, o nazwie InTouch Economy<br />
Web. Będzie to ekonomiczna wersja<br />
tego pakietu, umożliwiająca dostęp do<br />
wizualizacji bezpośrednio z poziomu<br />
przeglądarek internetowych.<br />
Uzyskanie pełnej funkcjonalności<br />
oprogramowania InTouch z poziomu<br />
przeglądarki WWW jest możliwe dzięki<br />
zastosowaniu technologii Terminal<br />
Services firmy Microsoft. Jest ona dostępna<br />
nie tylko z poziomu komputerów<br />
PC, ale także z wszelkiego rodzaju<br />
urządzeń mobilnych, umożliwiających<br />
» możliwość adaptacji modelu danych w trakcie rozszerzania<br />
funkcjonalności oprogramowania SCADA i MES<br />
firmy Wonderware, poprzez wykorzystanie znanej projektantom<br />
ArchestrA operacji Deploy.<br />
komunikację z wykorzystaniem protokołu<br />
RDP. Przykładem mogą być<br />
telefony komórkowe typu smartphone,<br />
wykorzystujące system operacyjny<br />
Windows Mobile, oraz inne urządzenia<br />
PDA. Umożliwiają one, dzięki bezprzewodowemu<br />
połączeniu Internetem,<br />
pełny dostęp do aplikacji InTouch<br />
- w trybie odczytu i zapisu lub tylko<br />
odczytu, w zależności od zalogowanego<br />
użytkownika. Jedynym<br />
ograniczeniem jest rozdzielczość<br />
ekranu urządzenia mobilnego, którym<br />
dysponujemy.<br />
Takie rozwiązanie znacznie<br />
skraca czas dostępu do aplikacji<br />
w przypadku, gdy specjalista znajduje<br />
się z dala od fabryki. Teraz wystarczy<br />
odpowiedni telefon komórkowy<br />
czy laptop i dzięki InTouch<br />
Economy Web można z łatwością<br />
znaleźć się zdalnie na stanowisku operatora.<br />
InTouch w tej wersji na pewno<br />
sprawdzi się także w przypadku osób<br />
na kierowniczych stanowiskach, którym<br />
potrzebne są szczegółowe informacje<br />
technologiczne oraz dostęp do<br />
pełnej funkcjonalności stacji operatorskich<br />
w czasie rzeczywistym.<br />
6 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Aktualności<br />
Noc naukowców<br />
na Politechnice<br />
Krakowskiej<br />
września, w ramach Mało-<br />
25 polskiej Nocy Naukowców,<br />
Wydział Mechaniczny Politechniki<br />
Krakowskiej, we współpracy z firmą<br />
ASTOR, zorganizował niezwykle ciekawą<br />
imprezę, prezentującą wszystkim<br />
zainteresowanym osiągnięcia naukowe<br />
i najnowocześniejszą technikę, stosowaną<br />
we współczesnym przemyśle.<br />
Podczas Nocy odbywały się wykłady<br />
i quizy z zakresu nauk technicznych.<br />
Można było również odwiedzić laboratoria,<br />
które zazwyczaj są zarezerwowane<br />
jedynie dla wykładowców i studentów<br />
PK. Najistotniejszym elementem<br />
imprezy były warsztaty, na których najmłodsi<br />
uczestnicy próbowali własnych<br />
sił w zakresie mechaniki, automatyki,<br />
robotyki oraz najnowszych osiągnięć<br />
informatycznych.<br />
Część zajęć realizowana była na<br />
sprzęcie udostępnionym przez firmę<br />
ASTOR. Roboty przemysłowe, radiomodemy,<br />
panele operatorskie i sterowniki<br />
PLC pozwoliły uczestnikom<br />
Nocy Naukowców na zapoznanie się<br />
z najnowocześniejszymi rozwiązaniami<br />
spotykanymi w nowoczesnych zakładach<br />
przemysłowych.<br />
Młodzi goście Nocy Naukowców<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Ryszard Trela z Politechniki Krakowskiej prezentuje robota Kawasaki<br />
W warsztatach z programowania<br />
robotów przemysłowych wzięło udział<br />
około 400 osób, z czego dużą część stanowiły<br />
dzieci w wieku 7-13 lat, biorące<br />
udział w zajęciach Uniwersytetu Dzieci.<br />
Uczestnicy mieli za zadanie zaprojektować<br />
i przetestować trajektorię ruchów<br />
robota. Kolejnym sprawdzianem<br />
było ułożenie za pośrednictwem robo-<br />
Cyber-ryba<br />
ta wieży z klocków. Przeprowadzono<br />
również wykład na temat budowy robota<br />
oraz jego programowania, którego<br />
gościem specjalnym był robot Kawasaki<br />
FS003N, rozdający uczestnikom<br />
czekoladę.<br />
Kolejną atrakcją dla zwiedzających<br />
była CyberRyba - robot mobilny<br />
pływający w basenie, sterowany zdalnie<br />
z telefonu komórkowego połączonego<br />
z komputerem. CyberRyba mogła<br />
pływać swobodnie, zmieniając głębokość<br />
zanurzenia, wykrywać przeszkody,<br />
podążać za czerwonym sygnałem<br />
świetlnym oraz wykonywać gwałtowne<br />
zwroty. To bardzo ciekawe urządzenie<br />
powstało w ramach pracy dyplomowej,<br />
wykonanej przez studentów: Dominika<br />
Wojasa, Marcina Malca i Marcina<br />
Morawskiego, pod opieką prof. Jerzego<br />
Zająca.<br />
Wszyscy biorący udział w imprezie<br />
mogli również zapoznać się ze<br />
szczegółami aplikacji sterującej przepompownią<br />
wody. System oparty był<br />
o sterowniki PLC, panele operatorskie<br />
oraz komunikację bezprzewodową wykorzystującą<br />
radiomodemy Satel.<br />
Już teraz wszyscy myślą o następnej<br />
edycji Nocy Naukowców. Jedno jest<br />
pewne: znów bardzo wielu ludzi będzie<br />
mogło stać się naukowcami, choćby na<br />
jedną noc. Firma ASTOR z pewnością<br />
będzie wspierać tą ciekawą inicjatywę.<br />
7
Aktualności<br />
Roboty Kawasaki na<br />
seminarium w Ostrowie<br />
Wielkopolskim<br />
lipca 2009 roku w firmie Car-Lift Service Sp. z o.o.<br />
2 w Ostrowie Wlkp. odbyło się seminarium, na którym<br />
prezentowane były nowoczesne systemy łączenia blach,<br />
opracowane i opatentowane przez firmę TOX Pressotechnik,<br />
oraz zrobotyzowane aplikacje przemysłowe, wykorzystujące<br />
roboty Kawasaki.<br />
Śniadanie z ASTOREM i roboty<br />
spawające Kawasaki<br />
listopada Dział Robotów Przemysłowych firmy ASTOR<br />
9 zorganizował kolejne seminarium z cyklu „Śniadanie<br />
z ASTOREM”. Tym razem poświęcone ono było zagadnieniu<br />
zrobotyzowanego spawania.<br />
Firma ASTOR zaprosiła do udziału w seminarium<br />
dwóch partnerów: firmę Fronius – dostawcę spawarek, oraz<br />
Abicor Binzel – dostawcę uchwytów i osprzętu. Dzięki tej<br />
współpracy udało się w ramach seminarium zaprezentować<br />
kompletne rozwiązanie, co było bardzo pozytywnie odebrane<br />
przez uczestników. Zwieńczeniem seminarium był pokaz<br />
zrobotyzowanego spawania, będący również prezentacją<br />
współpracy wszystkich wykorzystanych komponentów.<br />
Prezentacja podczas seminarium<br />
Uczestnicy seminarium<br />
Na seminarium spotkali<br />
się przedstawiciele<br />
lokalnych firm z branży<br />
motoryzacyjnej, AGD,<br />
meblowej, kolejowej oraz<br />
mechanicznej. Celem spotkania<br />
było zaprezentowanie<br />
wykorzystania robotów<br />
przemysłowych Kawasaki<br />
w parku maszynowym bezpośrednio<br />
przy operacjach<br />
łączenia blach i paletyzo-<br />
Robot Kawasaki<br />
wania. Spotkanie zostało<br />
podzielone na dwie części: informacyjną oraz praktyczną,<br />
z prezentacją dwóch aplikacji. Pierwsza prezentująca robota<br />
Kawasaki FS006 z narzędziem firmy TOX, oraz druga wyposażona<br />
w robota Kawasaki FS30L w aplikacji paletyzowania<br />
odkuwek na linii odkuwania na gorąco. Spotkanie cieszyło<br />
się dużym zainteresowaniem, dlatego w planach mamy już<br />
kolejne seminaria z udziałem robotów Kawasaki, o których<br />
poinformujemy na łamach <strong>Biuletyn</strong>u <strong>Automatyki</strong>.<br />
Paweł UIichnowski<br />
v-ce Prezes firmy Car-Lift Service sp. z o.o.<br />
Pokaz zrobotyzowanego spawania<br />
Robot Kawasaki FA006E współpracował ze źródłem<br />
spawalniczym Fronius TPS 4000 CMT. Detale mocowane<br />
były na stole pozycjonera dwuosiowego, którego ruchy skoordynowane<br />
były z precyzyjnymi ruchami robota, dzięki czemu<br />
możliwe było ułożenie spoiny po dowolnej trajektorii.<br />
Patronat medialny nad spotkaniem objęło czasopismo<br />
branżowe „Spajanie materiałów konstrukcyjnych”, <strong>Biuletyn</strong><br />
<strong>Automatyki</strong> oraz portal internetowy Robotyka.com.<br />
W odpowiedzi na duże zainteresowanie, jakim cieszyło<br />
się spotkanie, w przyszłym roku zostanie zorganizowana<br />
seria podobnych seminariów. Już teraz serdecznie Państwa<br />
zapraszamy.<br />
8 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Aktualności<br />
Konkurs ASTOR na najlepszą pracę dyplomową<br />
XI edycja rozstrzygnięta!<br />
listopada w krakowskim hotelu Radisson odbyła się<br />
27 uroczystość ogłoszenia wyników XI edycji Konkursu<br />
ASTOR na najlepszą pracę dyplomową. Z tej okazji spotkali<br />
się przedstawiciele firmy ASTOR, laureaci konkursu<br />
oraz promotorzy nagrodzonych prac.<br />
Otwierając uroczystość Stefan Życzkowski, prezes firmy<br />
ASTOR, podkreślił znaczenie wieloletniej współpracy<br />
firmy ASTOR z uczelniami, której jednym z wielu owoców<br />
jest konkurs na najlepszą pracę dyplomową. „Prace konkursowe<br />
stanowią doskonały przykład połączenia praktycznych<br />
rozwiązań, możliwych do zastosowania w przemyśle,<br />
z działalnością edukacyjną. Takie łączenie nauki z praktyką<br />
zawsze uważałem za niezwykle cenne.” – powiedział.<br />
W tegorocznej edycji Jury przyznało 3 nagrody główne<br />
oraz wyróżnienie. Autorzy najlepszych prac otrzymali nagrody<br />
pieniężne: I miejsce - 5000 zł, II miejsce - 3000 zł, III<br />
miejsce - 1500 zł.<br />
Zwycięzcą został Tomasz Białk z Politechniki Poznańskiej,<br />
autor pracy „Bezpieczny system sterowania automatycznego<br />
z wykorzystaniem redundantnych sterowników<br />
PLC”. Promotorem był dr inż. Marek Bielecki.<br />
Drugą nagrodę przyznano Michałowi Szymańskiemu<br />
i Piotrowi Adamczakowi z Politechniki Poznańskiej - za<br />
pracę „Robot dydaktyczny z enkoderami magnetycznymi”,<br />
której promotorem był również pan Marek Bielecki.<br />
Trzecie miejsce zajął Tomasz Trela z Politechniki Krakowskiej,<br />
autor pracy „Projekt sterowania i wizualizacji<br />
automatu do galwanizacji”. Promotorem był dr inż. Antoni<br />
Szymczak.<br />
Dodatkowo wyróżniono pracę Łukasza Frąszczaka<br />
z Politechniki Opolskiej: „Zastosowanie systemów kom-<br />
Laureaci konkursu na najlepszą pracę dyplomową<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Zwycięzca konkursu Tomasz Białk (w środku), promotor<br />
Marek Bielecki (z lewej) oraz Stefan Życzkowski, prezes<br />
firmy ASTOR<br />
puterowych do rozpoznawania obrazów”. Promotorem tej<br />
pracy był dr inż. Janusz Dulas.<br />
Ogłaszając wyniki tegorocznego konkursu Małgorzata<br />
Stoch, przewodnicząca Jury, podkreśliła bardzo wysoki poziom<br />
merytoryczny nagrodzonych prac. „Zaprezentowano<br />
w nich oryginalne i bardzo nowoczesne rozwiązania. System<br />
przedstawiony w jednej z prac już znalazł zastosowanie<br />
w zakładzie produkcyjnym.” – powiedziała.<br />
Laureaci w swoich wystąpieniach podkreślali znaczenie<br />
współpracy pomiędzy firmą ASTOR a uczelniami.<br />
„Zrealizowanie tak zaawansowanej pracy nie byłoby możliwe<br />
bez pomocy firmy ASTOR, która udostępniła najnowocześniejszy<br />
sprzęt, a także zapewniła wsparcie i pomoc<br />
merytoryczną.” – powiedział Tomasz Białk, zwycięzca konkursu.<br />
„Tylko dzięki tego rodzaju wsparciu studenci mają<br />
możliwość zapoznania się z najnowocześniejszymi rozwiązaniami<br />
technicznymi.” – dodał Marek Bielecki, promotor<br />
zwycięskiej pracy.<br />
9
Aktualności<br />
ASTOR patronem<br />
merytorycznym seminarium<br />
na targach HAPexpo<br />
W<br />
tym roku w kalendarzu targów branżowych pojawiła<br />
się nowa propozycja. Targi HAPexpo, odbywające<br />
się w dniach 18-20 listopada w hali Expo Silesia,<br />
poświęcone były hydraulice, automatyce oraz pneumatyce.<br />
Odwiedziło je prawie 6000 gości, z czego ponad 4000 stanowili<br />
profesjonaliści. W ramach targów zorganizowano<br />
serię seminariów, które patronatem merytorycznym objęła<br />
firma ASTOR.<br />
W ramach seminariów zaproszeni przez ASTOR partnerzy<br />
– firmy specjalizujące się w konkretnych dziedzinach<br />
– szczegółowo przedstawili zastosowania wybranych komponentów<br />
w aplikacjach przemysłowych. Na podstawie<br />
zrealizowanych projektów eksperci podzielili się doświadczeniami<br />
i przybliżyli najistotniejsze dla prezentowanych<br />
wdrożeń zagadnienia.<br />
Paweł Ulichnowski<br />
i Łukasz Frąszczak<br />
z firmy Carlift omówili<br />
systemy wizyjne, ich<br />
funkcjonalność i sposób<br />
doboru odpowiedniego<br />
rozwiązania do<br />
stawianych wymagań.<br />
Następnie zaprezentowali<br />
aplikację, w której<br />
zintegrowano robota<br />
Kawasaki z systemem<br />
wizyjnym i szczegółowo<br />
omówili etapy realizacji<br />
tego projektu.<br />
Krzysztof Moskal i Jakub Miklis (BlumenBecker IPS<br />
Polska) przybliżyli uczestnikom seminarium temat łączenia<br />
blach TOX oraz obsługę pras przez roboty Kawasaki. Omówiono<br />
szczegóły procesu i zaprezentowano tok postępowania<br />
przy tworzeniu instalacji.<br />
Natomiast Krzysztof Sulikowski z firmy „Roboty Przemysłowe<br />
Krzysztof Sulikowski” omówił różne aspekty zrobotyzowanego<br />
spawania i przedstawił zarówno informacje<br />
dotyczące wyboru komponentów stanowiska do zrobotyzowanego<br />
spawania, jak i technologiczne i biznesowe podstawy<br />
inwestycji w robotyzacje procesu spawania.<br />
O systemach klasy MES i ich integracji z systemami produkcyjnymi<br />
mówił przedstawiciel firmy Atempol – Krzysztof<br />
Czajka. Zaprezentowano studium przypadku wdrożenia<br />
systemu MES w zakresie śledzenia i genealogii produkcji.<br />
Rafał Bondarowski (ASTOR) podczas seminarium<br />
Firma Queris podzieliła się z uczestnikami swoimi doświadczeniami<br />
w integracji systemów MES z nadrzędnym<br />
systemem ERP. Zaprezentowano system, który w czasie<br />
rzeczywistym realizował przepływ danych. Można było<br />
prześledzić cały proces od stworzenia zlecenia produkcyjnego<br />
w systemie ERP, przesłania go do MES po wykonanie<br />
produktów i uaktualnienie stanów magazynowych.<br />
Paweł Handzlik<br />
10 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Nowe produkty<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
11
Nowe produkty<br />
Kompaktowe switche<br />
przemysłowe z 8 portami<br />
JetNet 3000 to seria przemysłowych switchy ethernetowych,<br />
posiadających 8 portów 10/100TX, lub w wersji ze<br />
złączem światłowodowym 6 portów 10/100TX oraz 2 porty<br />
100FX (zastosowanie złącza światłowodowego pozwala<br />
zwiększyć odległość pomiędzy współpracującymi urządzeniami<br />
nawet do 30 km oraz stanowi solidną barierę dla zakłóceń<br />
elektromagnetycznych). Switch automatycznie dopasowuje<br />
prędkość współpracujących urządzeń oraz rozpoznaje, czy<br />
podłączony kabel sieciowy jest prosty czy skrosowany.<br />
Szeroki zakres temperatury pracy (od -25 do +70°C),<br />
aluminiowa obudowa odporna na działanie korozji i łatwo<br />
oddającą ciepło, przekaźnikowe wyjście alarmujące oraz<br />
możliwość podłączenia dodatkowego zasilania, które w razie<br />
awarii zasili urządzenie sprawiają, że JetNet 3008 bardzo<br />
dobrze sprawdza się w aplikacjach przemysłowych.<br />
Paweł Podsiadło<br />
Proficy Process Systems<br />
– kompleksowy system sterowania dla procesów ciągłych<br />
i dyskretnych i aplikacji ruchu – nowa wersja 1.6<br />
Proficy Process System to rozwiązanie firmy GE Fanuc<br />
Intelligent Platforms umożliwiające kompleksowe opracowanie<br />
systemu sterowania począwszy od zaprogramowania<br />
kontrolerów, konfigurację podłączonych urządzeń polowych,<br />
poprzez wizualizację danych, logowanie historyczne<br />
i raportowanie. System oferowany jest w licencjach do 250<br />
sygnałów wejścia / wyjścia (system jednostanowiskowy)<br />
Warstwa systemu sterowania i układów wejść/wyjść<br />
z układem stacji procesowych PACSystems Rx3i<br />
w układzie rezerwacji<br />
Nowy wygląd d<br />
stacyjek<br />
oraz wersje jedno lub wielostanowiskowe 500, 1000, 2000<br />
aż do ponad 5000 sygnałów wejść / wyjść.<br />
Na wielkość systemu mają wpływ jedynie sygnały zewnętrzne<br />
(fizyczne wejścia / wyjścia systemu lub podłączone<br />
układy urządzeń polowych) a nie dane przekazywane pomiędzy<br />
stacjami procesowymi a stacjami wizualizacji danych.<br />
Najnowsza wersja, oprócz zmian w wyglądzie obiektów<br />
graficznych (nowe wersje stacyjek), nowego obiektu prezentacji<br />
alarmów i nowych bloków funkcyjnych umożliwia tworzenie<br />
systemów z rezerwacją stacji procesowych również<br />
na bazie kontrolerów PACSystems Rx3i.<br />
Michał Januszek<br />
12 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Nowe funkcje<br />
Nowe produkty<br />
Proficy Machine Edition 6.0<br />
To już kolejna wersja pakietu narzędziowego Profity Machine Edition<br />
Podczas tworzenia projektów<br />
można określić folder, w ramach którego<br />
nowododany projekt zostanie<br />
umieszczony w drzewku menagera projektów<br />
w Machine Edition. Funkcja ta<br />
pozwala na łatwiejszą organizację wielu<br />
projektów poprzez grupowanie ich<br />
w foldery. Podczas edycji projektu, nawet<br />
gdy pracujemy nad danym projektem,<br />
moża wykonać operację zapisania<br />
projektu i wykonania kopii zapasowej,<br />
co znacznie upraszcza tworzenie backupów<br />
aplikacji.<br />
Do samego środowiska Machine<br />
Edition zostały dodane nowe funkcje<br />
dla modułów Logic Developer PLC<br />
i View. Dla kontrolerów PACSystems<br />
(Rx3i, Rx7i) środowisko umożliwia<br />
tworzenie własnych struktur danych<br />
(UDT). Struktura umożliwia agregację<br />
zmiennych opisujących dany proces<br />
w większe bloki danych. Tworząc<br />
zmienną na bazie danej struktury dysponujemy<br />
wszystkimi parametrami,<br />
które określają stan pracy danego urządzenia.<br />
Definiowane struktury można<br />
zagnieżdżać, tzn. tworząc strukturę<br />
podstawową w kolejnej strukturze możemy<br />
ją użyć jako typ elementu, który<br />
definiujemy.<br />
Na bazie podstawowych typów<br />
zmiennych lub zmiennych strukturalnych<br />
można definiować zmienne tablicowe.<br />
Zmienną tablicową można adre-<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
sować za pomocą innej zmiennej, która<br />
stanowi indeks do elementu zmiennej<br />
tablicowej. Nowe funkcje EQ_DATA,<br />
MOVE_DATA_EX pozwalają na porównywanie<br />
zawartości oraz kopiowanie<br />
całych struktur danych a funkcje<br />
SIZE_OF i ARRAY_SIZE zwracają<br />
informacje o wielkości struktur. Obsługa<br />
tych funkcji wymaga aby jednostka<br />
centralna kontrolera posiadała firmware<br />
w wersji 6.0.<br />
W ramach sterowników VersaMax<br />
Micro 20, 40 i 64 punktowych, które<br />
umożliwiają zainstalowanie drugiego<br />
wymiennego portu, można uzyskać<br />
funkcjonalność urządzenia pracującego<br />
jako Modus TCP Server lub klient<br />
– czyli sterownik ten może odpytywać<br />
inne urządzenia lub udostępniać dane<br />
w protokole Modbus TCP. Specjalny<br />
blok MODBUS_TCP_RW jest odpowiedzialny<br />
za konfigurację sterownika<br />
jako urządzenia Modbus TCP klient.<br />
W module View środowiska Machine<br />
Edition przy tworzenia aplikacji<br />
z funkcją WEBserwera dodano obsługę<br />
dodatkowych obiektów, aby można<br />
je było używać również poprzez przeglądarkę<br />
internetową jak PilotLight,<br />
Selector Switch itd., a także dodano<br />
możliwość drukowania alarmów lub<br />
całych ekranów graficznych na sieciowych<br />
drukarkach.<br />
Obsługiwane<br />
systemy operacyjne<br />
Najnowsza wersja Proficy ME<br />
może być zainstalowana na komputerach<br />
z systemem Windows XP Professional<br />
SP 2 lub SP3, Windows 2000<br />
SP4 lub Windows Vista Enterprise /<br />
Business.<br />
Warunki upgradu<br />
Dla posiadaczy pakietu GlobalCare<br />
na licencje Proficy ME aktualizacja<br />
jest bezpłatna. Pozostali użytkownicy<br />
chcący przejść na najnowsza wersję<br />
powinni nabyć aktualizację licencji.<br />
Więcej informacji dotyczących<br />
najnowszej wersji Proficy ME, szczegółowy<br />
opis nowych funkcjonalności<br />
oraz wymagań środowiska można znaleźć<br />
w systemie pomocy Proficy ME.<br />
Michał Januszek<br />
13
Magazyn<br />
Internetowy serwis Systemu<br />
Wsparcia Technicznego ASTOR<br />
Od samego początku swej<br />
działalności firma ASTOR<br />
przywiązuje bardzo dużą wagę<br />
do szerokiego dostarczania<br />
użytkownikom wiedzy techniczej,<br />
dotyczącej oferowanych<br />
produktów. Oprócz wysokiej<br />
klasy produktów klient może<br />
oczekiwać, iż w przypadku<br />
problemów może skontaktować<br />
się z lokalnym oddziałem<br />
firmy i otrzyma niezbędne informacje.<br />
Wraz z zamówionym produktem<br />
kupujący otrzymuje kartę ASTOR<br />
SWT, będącą identyfikatorem dokonanych<br />
zakupów, oraz zapewniającą dostęp<br />
do profesjonalnego wsparcia technicznego<br />
dla produktów zakupionych<br />
w firmie ASTOR. Karta ważna jest<br />
przez 12 miesięcy od chwili zakupu.<br />
Przez kilka lat funkcjonowała strona<br />
wsparcia technicznego dla partnerów<br />
firmy ASTOR, a obecnie, w nowej<br />
wersji, została udostępniona nie tylko<br />
dla firm partnerskich, lecz dla szersze-<br />
go grona użytkowników w postaci internetowego<br />
serwisu Systemu Wsparcia<br />
Technicznego – ASTOR SWT.<br />
Serwis ASTOR SWT jest źródłem<br />
cennych informacji technicznych dla<br />
użytkowników, którzy nabyli lub są<br />
zainteresowani produktami z oferty firmy<br />
ASTOR. Serwis zawiera zarówno<br />
informacje powszechnie dostępne, jak<br />
również zastrzeżonych jedynie dla zarejestrowanych<br />
użytkowników, którzy<br />
posiadają aktywne karty ASTOR SWT.<br />
Zakres udostępnianej wiedzy przez<br />
system uzależniony jest od rodzaju<br />
produktów, które zostały nabyte – im<br />
większa ich liczba, tym większy zakres<br />
informacji dostępny dla użytkownika.<br />
Dostęp do wiedzy możliwy jest na<br />
kilka sposobów:<br />
1. Poprzez wyszukiwanie informacji<br />
wyszukiwarką serwisu.<br />
2. Poprzez stronę z drzewem produktów.<br />
3. Poprzez stronę z kartami SWT<br />
użytkownika, dzięki dostępowi do<br />
wiedzy o produktach, których karta<br />
dotyczy.<br />
Udostępniana wiedza to wszelkie<br />
informacje dotyczące danego produktu,<br />
zebrane w Bazie Wiedzy, w z podziałem<br />
na artykuły oraz pliki. Artykuły<br />
to przede wszystkim informacje na temat<br />
różnych zagadnień i problemów,<br />
z którymi użytkownik może się spotkać<br />
w trakcie użytkowania produktu, wraz<br />
z ich rozwiązaniami. Z kolei pliki bazy<br />
wiedzy, podzielone na kategorie, stanowią<br />
niezbędne uzupełnienie dla produktów<br />
w postaci: aktualizacji (oprogramowania<br />
systemowego dla urządzeń<br />
programowalnych lub wszelkiego ro-<br />
14 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Magazyn<br />
Wiedza o produkcie skumulowana w jednym miejscu: niezbędne pliki do<br />
pobrania (dokumentacja aktualizacje itd.), artykuły bazy wiedzy<br />
Podgląd stanu rozwiązania zgłoszeń serwisowych<br />
Wyszukiwarka umożliwia zawężenie wyników wyszukiwania<br />
do elementów spełniających określone kryteria<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
dzaju paczek serwisowych dla oprogramowania),<br />
informatorów technicznych<br />
producentów oraz informatorów technicznych<br />
firmy ASTOR, dokumentacji<br />
technicznej, podręczników, itd.<br />
Jeżeli jakiś problem wymaga indywidualnego<br />
potraktowania, wówczas<br />
w serwisie ASTOR SWT użytkownik<br />
może utworzyć zgłoszenie serwisowe.<br />
Wpisując tytuł oraz opis problemu<br />
i ewentualnie załączając pliki (np.<br />
swojego projektu aplikacji) może zarejestrować<br />
zagadnienie, które trafi do<br />
pracownika wsparcia technicznego firmy<br />
ASTOR. Obsługa zgłoszeń serwisowych<br />
jest bardzo wygodna dzięki takim<br />
funkcjom serwisu, jak:<br />
» podgląd stanu sprawy w dowolnym<br />
momencie,<br />
» dopisywanie dodatkowych informacji<br />
do zgłoszenia,<br />
» powiązanie plików np. projektu programu<br />
sterującego,<br />
» a wszystko to jest dostępne 24 godziny<br />
na dobę, 7 dni w tygodniu.<br />
W serwisie ASTOR SWT znajdziemy<br />
również inne warte polecenia<br />
funkcje, jak np.:<br />
» Powiadamiacz, który jest mechanizmem<br />
informującym użytkownika<br />
o nowościach w wybranych fragmentach<br />
serwisu, w postaci raportu<br />
mailowego przesyłanego do użytkownika.<br />
» Ostatnie Zmiany - strona, która wyświetla<br />
informacje o nowododanych<br />
lub zmodyfikowanych elementach<br />
od czasu ostatniego logowania, lub<br />
z ostatnich 7 lub 30 dni.<br />
Aby uzyskać wysoki poziom dostępu<br />
do serwisu, należy po zarejestrowaniu<br />
i zalogowaniu się w systemie,<br />
zarejestrować również posiadane przez<br />
siebie karty ASTOR SWT. Gwarantuje<br />
to dostęp do wiedzy na odpowiednio<br />
wysokim poziomie, uwzględniającym<br />
posiadane produkty.<br />
Serwis ASTOR SWT dostępny<br />
jest pod adresem swt.astor.com.pl<br />
Michał Januszek<br />
15
Magazyn<br />
Szkolenia z zakresu robotów<br />
przemysłowych – dlaczego warto?<br />
Szkolenie - zarówno dla integratora, jak i dla użytkownika końcowego<br />
- jest inwestycją. Żeby określić, czy ona się opłaca,<br />
należy przyjrzeć się temu, co zyskujemy. W przypadku szkoleń<br />
dotyczących robotów Kawasaki osiągnięte zyski są nieporównywalnie<br />
większe od poniesionych nakładów. W tym artykule<br />
przedstawimy główne korzyści płynące z uczestnictwa w tych<br />
szkoleniach i zaprezentujemy nową, kompleksową ofertę Akademii<br />
ASTOR w tym zakresie.<br />
Korzyści ze szkoleń są różne dla<br />
integratora, użytkownika i właściciela,<br />
ale mają to samo podłoże - jest nim<br />
wiedza. Wszystkie te osoby decydując<br />
się na uczestnictwo w szkoleniu lub<br />
skierowanie nań pracownika postanawiają<br />
zainwestować w wiedzę, a takie<br />
inwestycje zwracają się najszybciej.<br />
Integrator zdobywając wiedzę<br />
może oferować dużo lepsze aplikacje<br />
i bardziej zaawansowane rozwiązania.<br />
Dobra znajomość tematu pozwala<br />
szybciej i dokładniej przygotowywać<br />
Szczegółowe informacje<br />
i pełna oferty szkoleń Akademii<br />
ASTOR dostępne są na stronie<br />
http://www.akademia.astor.com.pl<br />
ofertę, która może być jeszcze lepiej<br />
dopasowana do oczekiwań klienta.<br />
Dodatkowym zyskiem jest większe<br />
zaufanie klienta wobec integratorów,<br />
którzy ukończyli szkolenia z zakresu<br />
sprzętu i technik stosowanych w danym<br />
projekcie. W ten sposób klient<br />
dba o poprawną realizację projektu.<br />
Użytkownik końcowy inwestując<br />
w szkolenie kadry uzyskuje większą<br />
niezawodność systemu i mniejsze<br />
narażenie na błędy popełniane przez<br />
ludzi. Profesjonalnie przeszkoleni operatorzy<br />
oraz służby utrzymania ruchu<br />
zapewniają bezpieczne i niezawodne<br />
funkcjonowanie systemu, sprawną<br />
i trafną reakcję w razie problemów<br />
wiedza w zakresie robotów Kawasaki<br />
Szkolenia podstawowe Szkolenia zaawansowane Szkolenia specjalistyczne<br />
Projektowanie i symulacja<br />
zrobotyzowanych stanowisk<br />
pracy - PC Roset<br />
Symulacja<br />
oraz efektywną współpracę z pracownikami<br />
wsparcia technicznego firmy<br />
ASTOR.<br />
Dla różnych odbiorców i na różnych<br />
etapach realizacji projektów wymagane<br />
są inne umiejętności i inny<br />
zakres informacji. Dlatego w ofercie<br />
Akademii ASTOR znajduje się szeroki<br />
zestaw szkoleń, które usprawnią pracę<br />
ŚCIEŻKA SZKOLENIOWA W ZAKRESIE ROBOTÓW KAWASAKI<br />
Obsługa i programowanie<br />
robotów Kawasaki -<br />
poziom zaawansowany<br />
Obsługa i programowanie<br />
robotów Kawasaki -<br />
poziom podstawowy<br />
Programowanie Utrzymanie ruchu<br />
realizacja projektu<br />
Paweł Handzlik<br />
Utrzymanie ruchu<br />
robotów Kawasaki<br />
16 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Magazyn<br />
z robotem na wszystkich etapach realizacji<br />
zadania i zapewnią najlepsze<br />
wykorzystanie możliwości robotów<br />
Kawasaki. Zdobyta wiedza umożliwia<br />
świadomy i optymalny dobór sprzętu<br />
do konkretnego zadania, wykonanie<br />
projektu stanowiska oraz symulację<br />
pracy robota w programie PC-Roset,<br />
jego programowanie i obsługę oraz<br />
utrzymanie ruchu. W dalszej części<br />
artykułu przybliżamy poszczególne<br />
szkolenia z naszej oferty.<br />
Obsługa i programowanie<br />
robotów Kawasaki<br />
Szkolenie składa się z dwóch modułów<br />
(podstawowy i zaawansowany).<br />
Uczestnicy zdobywają zarówno ogólną<br />
wiedzę z zakresu robotów przemysłowych,<br />
jak i bardzo szczegółową wiedzę<br />
na temat obsługi i programowania<br />
robotów Kawasaki. Najistotniejszym<br />
aspektem szkolenia jest część warsztatowa,<br />
w której uczestnicy realizują<br />
konkretne zadania spotykane w przemyśle.<br />
Daje to możliwość poznania<br />
w działaniu narzędzi usprawniających<br />
pracę z robotem oraz uzyskanie praktycznych<br />
wskazówek do tworzonych<br />
programów.<br />
Zdobyte informacje wykorzystywane<br />
są w praktyce podczas realizacji<br />
ćwiczeń mających na celu praktyczne<br />
zapoznanie się z zagadnieniami oraz<br />
utrwalenie zdobytej wiedzy.<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Utrzymanie ruchu<br />
robotów Kawasaki<br />
Szkolenie z utrzymania ruchu robotów<br />
Kawasaki oferuje szeroką wiedzę<br />
na temat przeprowadzania bieżącej<br />
konserwacji i przeglądów robota,<br />
oraz usuwania usterek występujących<br />
podczas użytkowania robotów przemysłowych.<br />
W czasie kursu przekazywana jest<br />
wiedza z zakresu serwisowania jednostki<br />
mechanicznej i kontrolera robota.<br />
Po ukończeniu szkolenia uczestnicy<br />
potrafią samodzielnie diagnozować<br />
i naprawiać najczęściej spotykane problemy.<br />
Na szkoleniu zostają szczegółowo<br />
przedstawione aspekty techniczne,<br />
a wiedza zostaje poparta ćwiczeniami<br />
praktycznymi z wykorzystaniem rzeczywistych<br />
robotów i narzędzi.<br />
Projektowanie i symulacja<br />
zrobotyzowanych stanowisk<br />
pracy – PC-Roset<br />
Szkolenie to poświęcone jest obsłudze<br />
programu PC-Roset. Uczestnicy<br />
dzięki zdobytej wiedzy będą umieli<br />
projektować w tym środowisku wirtualne<br />
sceny, w których wybrany model<br />
robota umieszczony zostaje w stworzonym<br />
otoczeniu. Tak przygotowana<br />
scena daje możliwość sprawdzania<br />
zasięgów robota oraz wykrywanie kolizji.<br />
Uczestnicy dowiedzą się również,<br />
jak przy wykorzystaniu PC-Roset<br />
optymalizować stanowiska zrobotyzowane,<br />
dobierając odpowiednie pozycje<br />
robota oraz sprawdzając cykle czasowe.<br />
Wszystko to umożliwi dokładne<br />
przygotowanie i przetestowanie zrobotyzowanego<br />
stanowiska jeszcze<br />
w fazie projektowej.<br />
Szkolenia z zakresu robotów<br />
przemysłowych prowadzone są w Centrum<br />
Szkoleniowym Akademii ASTOR<br />
w Krakowie. W zajęciach wykorzystywane<br />
są roboty Kawasaki wyposażone<br />
w najnowsze rozwiązania. Uczestnicy<br />
mają do dyspozycji pełne zaplecze<br />
sprzętowe, co daje im możliwość praktycznej<br />
nauki obsługi robotów w różnych<br />
konfiguracjach.<br />
Uczestnicy szkolenia zdobywają<br />
usystematyzowaną wiedzę z zakresu<br />
robotów Kawasaki, poznając zasady<br />
programowania i obsługi robotów<br />
przemysłowych. Obszerna część<br />
warsztatowa pozwala na zdobycie<br />
praktycznych umiejętności programowania<br />
robotów Kawasaki. Nawiązanie<br />
bezpośrednich kontaktów z osobami<br />
z Działu Robotów Przemysłowych<br />
firmy ASTOR, odpowiedzialnymi za<br />
wsparcie techniczne, oraz zdobyta<br />
wiedza umożliwią efektywną pracę<br />
z robotami Kawasaki oraz usprawnią<br />
współpracę w ramach wsparcia technicznego<br />
świadczonego przez firmę<br />
ASTOR.<br />
17
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Wbudowana pamięć RAM i<br />
Flash<br />
Wszystkie sterowniki Micro Plus wyposażone wypo są w 48 kB pamięci przeznaczonej na<br />
program sterujący, który może składa składać się z kilku tysięcy szczebli. Pozwala to na bu-<br />
dowanie zaawansowanych aplikacji ssterujących<br />
obsługujących PID, silniki krokowe,<br />
szybkie liczniki.<br />
Sterowniki VersaMax Micro<br />
Opracował: Piotr Adamczyk<br />
Moduł do komunikacji w sieci Ethernet<br />
Sterowniki Micro Plus mogą zostać wyposażone w opcjonalny onalny moduł do komunikacji<br />
w sieci Ethernet. Przy jego pomocy możliwe jest programowanie mowanie sterownika sterownika oraz wymiana<br />
danych z innymi urządzeniami w protokole SRTP i Modbus TCP. Obsługa trybu<br />
Klient, pozwala na odpytywanie innych urządzeń pracujących jących w sieci.<br />
Programowanie online<br />
Podmiana programu sterującego o oraz<br />
konfi guracji sterowników VersaMax Max Micro<br />
jest teraz możliwe bez potrzeby zatrzymywania<br />
jego pracy. Ma to bardzo zo duże<br />
znaczenie w systemach, gdzie zatrzymaatrzymanie działania programu wiąże<br />
się ze stratami fi nansowymi.<br />
Obsługa liczników w<br />
32 bitowych<br />
Obsługa czterech liczników o rozdzielczości<br />
32 bitów, oprócz łatwiejszego<br />
programowania, daje przede wszystkim<br />
większą precyzję działania przy obsłudze<br />
sygnałów o wysokiej częstotliwości, jak<br />
i podczas sterownia falą przy obsłudze<br />
PWM.<br />
Lokalna diagnostyka<br />
kanałów na diodach LED<br />
Wszystkie sterowniki Micro Plus<br />
wyposażone są w diody informujące<br />
o stanie sygnałów wejściowych<br />
i wyjściowych, dzięki czemu możliwa<br />
jest ich szybka diagnostyka. Warto<br />
również podkreślić, że wyjścia tranzystorowe<br />
posiadają zabezpieczenie<br />
przed zwarciem i przeciążeniem.<br />
Rozbudowa do 320 I/O<br />
Jeśli dostępna w sterowniku<br />
ilość kanałów nie wystarcza<br />
do pełnej obsługi instalacji,<br />
VersaMax Micro może zostać<br />
rozbudowany o cztery dodatkowe<br />
moduły rozszerzeń. Do<br />
naszej dyspozycji jest 34 różnych<br />
expanderów (maks. 64<br />
I/O), które pozwalają rozbudować<br />
sterownik do obsługi 320<br />
sygnałów obiektowych.<br />
18 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Szeroka gama<br />
zastosowań<br />
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Możliwości i funkcjonalność alność<br />
sterowników VersaMax ax Micro<br />
predestynują je do zastosoastosowań w różnych branżach. żach.<br />
Niewielkie rozmiary, współpraca<br />
z serwonapędami ami oraz<br />
kilka poziomów zabezpieczeń zpieczeń<br />
programu jest szczególnie gólnie<br />
doceniana przez producentów ducentów<br />
maszyn. Z uwagi na obsługę<br />
wielu kanałów analogowych, gowych,<br />
pętli PID, RTC oraz 2 portów<br />
szeregowych są bardzo d często<br />
wybierane przez fi rmy działające<br />
w branżach wod-kan,<br />
energetycznej.<br />
Wiele wersji sterownika<br />
Dostępne są 3 wersje sterowników Micro a w ramach nich do dyspozycji mamy<br />
12 modeli różniących się między sobą ilością obsługiwanych sygnałów (20, 40 i 64<br />
punkty), poziomem napięcia zasilania, typem obsługiwanych sygnałów oraz wbudowanymi<br />
zabezpieczeniami.<br />
Obsługa analogowych<br />
kanałów pomiarowych<br />
Sterowniki Micro Plus mogą zostać rozbudowane<br />
o dodatkowe moduły rozszerzeń<br />
obsługujące sygnały analogowe.<br />
Expandery mają konfi gurowalne kanały<br />
pomiarowe (prąd, napięcie) oraz 12 bitowe<br />
przetworniki sygnałów. Mogą również<br />
obsługiwać sygnały pochodzące z termopar<br />
oraz czujników rezystancyjnych.<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Moduł Mo fl ash do przechowywania programu<br />
Na froncie sterownika można zamontować opcjonalny moduł pamięci Flash na któ-<br />
rym może być zapisany program sterujący. Przy jego pomocy aktualizacja programu<br />
sterującego ste realizowana bez konieczności użycia komputera co znacząco ułatwia<br />
i pr<br />
przyspiesza serwis.<br />
Wymienny drugi<br />
port komunikacyjny<br />
Konstrukcja sterowników VersaMax Micro<br />
Plus pozwala na zainstalowanie dodatkowego<br />
portu komunikacyjnego na froncie<br />
sterownika. W zależności od modelu może<br />
to być RS232, RS485, Ethernet lub USB.<br />
Współpraca<br />
sterowników VersaMax Micro<br />
z serwonapędami<br />
Sterowniki Versamax Micro mogą<br />
współpracować z serwonapędami serii<br />
VersaMotion, dzięki wbudowanym, specjalizowanym<br />
funkcjom programowym.<br />
Alternatywnie, do sterownika można<br />
dołączyć moduł rozszerzeń, dedykowany<br />
do samodzielnego sterowania osiami.<br />
Wtedy taki moduł realizuje sterowanie<br />
pracą osi w sposób niezależny od sterownika<br />
Versamax Micro, jednakże sterownik<br />
zarządza momentem rozpoczęcia<br />
ruchu oraz kontroluje parametry ruchu.<br />
19
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Przemienniki częstotliwości Astraada Drive<br />
Ruch pod pełną kontrolą<br />
Przemienniki częstotliwości, jako urządzenia do płynnej regulacji<br />
silników elektrycznych, stały się nieodzownym elementem<br />
instalacji przemysłowych. Podstawowe parametry falowników<br />
różnych producentów są do siebie zbliżone, dlatego o wyborze<br />
właściwego rozwiązania, oprócz odpowiedniej funkcjonalności,<br />
decydują dodatkowe czynniki: niezawodność, prostota<br />
konfiguracji oraz akceptowalna cena.<br />
W obecnej sytuacji rynkowej<br />
wielu klientów mocniej niż uprzednio<br />
zwraca uwagę na elementy wpływające<br />
na koszty wdrożenia i eksploatacji,<br />
czyli na cenę urządzenia, wsparcie<br />
techniczne ze strony dostawcy, prostotę<br />
konfiguracji z poziomu komputera<br />
lub panela LCD, sprawność i niezawodność<br />
urządzenia a także funkcje<br />
oszczędzania energii.<br />
W automatyce najważniejsza<br />
jest niezawodność<br />
Od systemów automatyki użytkownicy<br />
wymagają wysokiej niezawodności,<br />
gdyż wszelkie zaburzenia<br />
w produkcji generują wysokie koszty<br />
przestojów lub strat materiałowych.<br />
Niezawodność systemu jest uzależniona<br />
od wszystkich komponentów<br />
wchodzących w jego skład - niewątpliwie<br />
musi być więc zapewniona<br />
przez elementy wykonawcze, jakimi<br />
są układy napędowe.<br />
Aby zapewnić wysoką niezawodność<br />
w każdym wymiarze<br />
w przemiennikach Astraada Drive<br />
zastosowano unikalne rozwiązania<br />
konstrukcyjne i szereg funkcji ochrony.<br />
Jednym z nich jest wydajny system<br />
chłodzenia. Przemienniki Astraada<br />
Drive wyposażone są w radiator odprowadzający<br />
ciepło oraz dodatkowy<br />
układ chłodzenia wymuszonego, pra-<br />
cujący w odseparowanym od wnętrza<br />
przemiennika kanale wentylacyjnym.<br />
Takie rozwiązanie zapewnia utrzymanie<br />
właściwej temperatury modułów<br />
elektronicznych oraz ogranicza<br />
wpływ zanieczyszczeń – a co za tym<br />
idzie wydłuża żywotność urządzenia.<br />
Równie istotnym elementem jest<br />
zastosowanie w standardzie powłoki<br />
zabezpieczającej układy elektroniki,<br />
dzięki czemu urządzenia charakte-<br />
Tomasz Kochanowski<br />
ryzuje wysoka bezawaryjność i możliwość<br />
stosowania nawet w skrajnie<br />
niekorzystnych dla elektroniki warunkach<br />
„agresywnego” środowiska<br />
przemysłowego.<br />
Ponadto we wszystkich seriach<br />
przemienników częstotliwości Astraada<br />
Drive, o mocach w zakresie 18,5<br />
kW do 90 kW, w obwodzie DC przemiennika<br />
montowany jest standardowo<br />
dławik. Zapewnia on ogra-<br />
20 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Oprogramowanie<br />
narzędziowe HCM<br />
Technologie, produkty, zastosowania<br />
niczenie zakłóceń harmonicznymi<br />
zasilania, co znacząco wpływa na wydłużenie<br />
żywotności urządzenia oraz<br />
umożliwia zachowanie zwartej konstrukcji<br />
bez konieczności instalacji<br />
modułów zewnętrznych.<br />
Czas to pieniądz<br />
Jest rzeczą oczywistą, że na<br />
koszty instalacji składają się zarówno<br />
koszty zakupu elementów, jak<br />
i wdrożenia systemu. W ostatnich kilku<br />
latach ten drugi czynnik znacząco<br />
wzrósł ze względu na wzrost kosztów<br />
pracy. Jeżeli do tego dodamy tendencję<br />
coraz szybszych zmian w funkcjonalności<br />
i budowie urządzeń, liczbę<br />
wykorzystywanych standardów oraz<br />
częstotliwość wypuszczania nowych<br />
wersji oprogramowania, spostrzeżemy<br />
jak ogromny wpływ na koszty instalacji<br />
i eksploatacji systemu ma prostota<br />
konfiguracji oraz łatwość obsługi poszczególnych<br />
urządzeń.<br />
Aby do minimum skrócić czas<br />
wdrożenia systemu, do konfiguracji,<br />
diagnostyki, monitorowania czy zarządzania<br />
wszystkimi przemiennikami<br />
częstotliwości Astraada Drive wykorzystywane<br />
jest jedno, intuicyjne oprogramowanie<br />
HCM. Oprócz podstawowych<br />
funkcji wykorzystywanych przy<br />
rozruchu, oprogramowanie udostępnia<br />
między innymi emulator oscyloskopu<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
oraz możliwość podglądu i rejestrowania<br />
parametrów pracy falownika.<br />
Konfiguracja parametrów pracy<br />
falowników możliwa jest również za<br />
pośrednictwem wbudowanego panela<br />
sterowania LED lub LCD (opcjonalnie),<br />
który ma znaczący wpływ na<br />
ergonomię eksploatacji systemu. Intuicyjny<br />
panel LED umożliwia konfigurację<br />
falownika, odczyt parametrów<br />
pracy i jednostek procesowych,<br />
zapewnia diagnostykę oraz zmianę<br />
bieżących nastaw. Opcjonalnie dla<br />
wybranych serii dostępny jest również<br />
wielofunkcyjny panel LCD z graficznym<br />
wyświetlaczem, pozwalający<br />
m.in. na jednoczesne wyświetlanie 3<br />
parametrów pracy oraz kopiowanie<br />
i przenoszenie ustawień z jednego<br />
przemiennika na drugi. Dodatkowy<br />
panel LCD może być montowany:<br />
zdalnie w dogodnej dla operatora lokalizacji,<br />
lub jako panel sterowania<br />
wbudowany w falownik – dla urządzeń<br />
o mocy powyżej 18,5 kW.<br />
Jedno urządzenie,<br />
wiele możliwości<br />
W przemiennikach częstotliwości<br />
Astraada Drive zastosowano szereg<br />
mechanizmów, usprawniających instalację<br />
i zapewniających nadzór nad<br />
pracą urządzeń, a także oszczędzających<br />
miejsce w szafie sterowniczej<br />
(np. wbudowany moduł hamowania<br />
w falownikach do 15 kW)<br />
Jedną z istotniejszych funkcji sterujących<br />
jest wbudowany pełny regulator<br />
PID, umożliwiający precyzyjną<br />
kontrolę procesu technologicznego poprzez<br />
utrzymanie np. stałej temperatury,<br />
ciśnienia, przepływu czy poziomu.<br />
Z kolei funkcja autokonfiguracji<br />
dokonuje pomiaru parametrów silnika<br />
w celu optymalnego dopasowania<br />
parametrów przemiennika do silnika.<br />
Podnosi ona efektywność oraz skraca<br />
czas przygotowania do pracy. Dostępna<br />
jest zarówno statyczna, jak i dynamiczna<br />
autokonfiguracja.<br />
Wbudowany port komunikacyjny<br />
RS-485 z obsługą popularnych protokołów<br />
Modbus RTU oraz ASCII umożliwia<br />
sterowanie, monitorowanie i korektę<br />
parametrów pracy. Urządzeniem sterującym<br />
pracą falownika poprzez magistralę<br />
komunikacyjną może być komputer<br />
z oprogramowaniem SCADA, panel<br />
operatorski lub sterownik PLC.<br />
Dla systemów sterowania i paneli<br />
operatorskich GE Fanuc oraz sterowników<br />
zintegrowanych z panelem firmy<br />
Horner firma ASTOR bezpłatnie<br />
udostępnia gotowe przykładowe programy<br />
sterujące pracą przemienników<br />
Astraada Drive. Z kolei na potrzeby<br />
monitorowania pracy urządzeń po<br />
protokole Modbus RTU dostępne są<br />
kompletne obiekty dla oprogramowania<br />
wizualizacyjnego firm GE Fanuc<br />
oraz Wonderware.<br />
Wybór wszystkich elementów<br />
systemu od jednego dostawcy daje<br />
gwarancję właściwego współdziałania<br />
poszczególnych elementów i znacząco<br />
skraca czas instalacji, a co za tym idzie<br />
obniża koszty wdrożenia systemu<br />
Dzięki różnorodności dostępnych<br />
funkcji i zabezpieczeń, szerokiemu zakresowi<br />
mocy, przy jednoczesnym zachowaniu<br />
korzystnej ceny, przemienniki<br />
częstotliwości Astraada Drive z pewnością<br />
spełnią oczekiwania wymagających<br />
użytkowników przemysłowych oraz<br />
producentów maszyn OEM.<br />
21
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Technologie bezprzewodowe<br />
w zastosowaniach<br />
przemysłowych<br />
Opracowali: Piotr Adamczyk i Paweł Podsiadło<br />
1<br />
Maszyny wyposażone w sterowniki<br />
Horner serii XL mogą być serwisowane<br />
w sposób zdalny przy wykorzystaniu<br />
transmisji GPRS. Dzięki niej serwisant<br />
może w łatwy sposób przesyłać aplikacje<br />
sterujące, wprowadzać niezbędne<br />
modyfi kacje w programie oraz korzystać<br />
z zaawansowanych funkcji zdalnego<br />
terminala dającego pełny dostęp do<br />
ekranów operatorskich z możliwością<br />
sterowania obiektem.<br />
2<br />
Komunikacja GPRS może zostać wykorzystana<br />
do pobierania danych procesowych<br />
i statusowych przechowywanych<br />
na kartach MicroSD zainstalowanych<br />
w sterownikach Horner. Dzięki nim<br />
możliwe jest generowanie raportów dotyczących<br />
pracy maszyny oraz analiza<br />
pojawiających się alarmów.<br />
3<br />
Zdalny serwis<br />
urządzeń<br />
Dostęp do danych<br />
procesowych<br />
Powiadamianie<br />
W razie wystąpienia awarii, urządzenia<br />
mogą automatycznie wysyłać wiadomości<br />
SMS do służb odpowiedzialnych<br />
za utrzymanie ruchu minimalizując tym<br />
samym czas potrzebny na serwis maszyn.<br />
Dwustronna komunikacja oprócz<br />
wysyłania pozwala również na odbieranie<br />
wiadomości o określonych treściach.<br />
4<br />
SMS<br />
1D21E D0BRZE10 MAMY D00BRE WYN1K1<br />
S00P3R 1D13 b3d213 PR3M1A<br />
1D21E D0BRZE10 MAMY D00BRE WYN1K1<br />
S00P3R 1D13 b3d213 PR3M1A<br />
22 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
GPRS<br />
3<br />
1<br />
Zarządzanie<br />
i monitorowanie<br />
produkcji „on line”<br />
GPRS<br />
Technologia WiFi daje możliwość przesyłania<br />
danych produkcyjnych (parametrów<br />
technologicznych, informacji<br />
o wykonywanych zleceniach, itp.) pochodzących<br />
bezpośrednio z urządzeń sterujących<br />
(sterowników PLC, systemów DCS<br />
oraz innych systemów informatycznych).<br />
Przetworzone dane w postaci interfejsów,<br />
wykresów oraz raportów udostępniane<br />
są w centrum zarządzania produkcją oraz<br />
na lokalnych pulpitach operatorskich.<br />
SMS<br />
2<br />
5<br />
GPRS<br />
Monitoring IP<br />
WiFi<br />
WiFi<br />
4<br />
ZARZĄDZANIE PRODUKCJ<br />
Monitoring bezprzewodowy jest najbardziej<br />
uniwersalnym rozwiązaniem w dziedzinie<br />
cyfrowych systemów wizyjnych.<br />
W przedstawionej aplikacji wykorzystano<br />
urządzenia WiFi – JetWave 2600, które<br />
dzięki wysokiej przepustowości oraz przemysłowemu<br />
wykonaniu bardzo dobrze<br />
sprawdzają się podczas pracy na halach<br />
produkcyjnych. Szczególnie przydatne są<br />
podczas obserwacji miejsc trudno dostępnych<br />
oraz wszędzie tam gdzie budowanie<br />
infrastruktury kablowej wiąże się z wysokimi<br />
nakładami fi nansowymi.
SATEL<br />
MAGAZYNEM<br />
WiFi<br />
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Gromadzenie<br />
danych z systemów<br />
wagowych<br />
6 7<br />
Systemy wagowe cechuje wysoka mobilność,<br />
dlatego do przesyłania informacji<br />
o wadze i lokalizacji gotowych paczek<br />
wykorzystano radiomodemy Satel.<br />
Zebrane parametry przekazywane są<br />
do stanowiska operatorskiego, gdzie porównywane<br />
są z planami produkcyjnymi.<br />
Kluczowe informacje związane z daną<br />
paczką zapisywane są w systemie ERP<br />
przedsiębiorstwa, umożliwiając tym samym<br />
dostęp i analizę produkcji on−line.<br />
6<br />
150,00 1<br />
LINIA PRODUKCYJNA<br />
MAGAZYN<br />
5<br />
SATEL<br />
GPRS<br />
SMS<br />
WiFi WiFi<br />
SATEL<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Bezprzewodowy system załadunkowo - dostawczy zbudowany na bazie radiomodemów<br />
Satel, wykorzystywany jest do przesyłania informacji załadunkowych do obsługi<br />
wózków (lokalizacja paczek) oraz informacji dostawczych do fl oty samochodowej<br />
(adresy odbiorców, czasy dostaw, optymalna trasa przejazdu). System umożliwia<br />
także zdalne sterowanie bezobsługowymi wózkami transportowymi, które wykorzystywane<br />
są do przewożenia materiałów w różnych sektorach hali.<br />
7<br />
Zdalne sterowanie załadunkiem<br />
WiFi<br />
SATEL<br />
Radiomodemy SATEL<br />
SATEL<br />
MONITORING I OCHRONA<br />
transmisja online, pomijalne koszty eksploatacji,<br />
duży zasięg, niezależność od operatora<br />
GSM Horner<br />
Sterownik zintegrowany z panelem, łatwy<br />
montaż, duży zasięg, możliwość powiadamiania<br />
przy pomocy SMS, zdalny serwis, programowanie<br />
i obsługa maszyn<br />
WiFi Korenix<br />
transmisja online, łatwa konfi guracja, szybka<br />
transmisja, niezależność od operatora<br />
23
Technologie, produkty, zastosowania<br />
Panele operatorskie z InTouch<br />
Wonderware InTouch - intuicyjny, sprawdzony, łatwy w użyciu<br />
system wizualizacyjny teraz dostępny w panelu operatorskim<br />
Panel InTouch CE. Dotychczasowe aplikacje InTouch po drobnych<br />
korektach mogą być zastosowane w zupełnie innej klasie<br />
urządzeń powszechnie używanych na halach produkcyjnych.<br />
To otwarcie nowych możliwości integracji systemów wizualizacyjnych<br />
oraz nadrzędnych.<br />
Panel operatorski kojarzy się<br />
najczęściej z prostą wizualizacją tworzoną<br />
w dość zamkniętych i mało<br />
intuicyjnych systemach. Oczywiście<br />
większość zastosowań paneli operatorskich<br />
to proste wizualizacje czy<br />
wręcz stacje wprowadzania danych,<br />
niemniej jednak użycie elastycznego<br />
narzędzia do tworzenia aplikacji<br />
może okazać się wygodne a przede<br />
wszystkim – w perspektywie czasu<br />
używania – tańsze.<br />
A gdyby tak użytkownik znający<br />
środowisko Wonderware zapragnął<br />
rozszerzyć aplikację wizualizacyjną<br />
o kolejne proste stanowisko położone<br />
Wojciech Pawełczyk<br />
blisko linii produkcyjnej? Czy jest skazany<br />
na proces wyboru panela i dalsze<br />
wyzwania związane z testowaniem komunikacji<br />
czy ustalaniem sposobu wymiany<br />
danych z systemami nadrzędnymi?<br />
Do niedawna tak, lecz pojawiła<br />
się zupełnie nowa możliwość prosto<br />
z Wonderware. Panel InTouch CE to<br />
środowisko Windows CE 6.0 w którym<br />
pracuje wizualizacja InTouch<br />
CE. Oznacza to, że można uruchomić<br />
aplikację InTouch CE na tanim panelu<br />
i przy zachowaniu jednego standardu<br />
aplikacji prezentować dane na wielu<br />
stanowiskach. Oczywiście środowisko<br />
Panel InTouch CE posiada mniejszą<br />
funkcjonalność niż zwykły InTouch<br />
- wynika to z zastosowanego taniego<br />
systemu operacyjnego, jednak bardzo<br />
dobrze wpisuje się w wymagania apli-<br />
24 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Technologie, produkty, zastosowania<br />
kacji z użyciem paneli operatorskich.<br />
Prosta aplikacja to nie koniecznie<br />
aplikacja uboga. Panel InTouch CE<br />
ma możliwość użycia podstawowych,<br />
znanych od wielu lat funkcji InTouch.<br />
Składowanie i prezentacja informacji<br />
o historii alarmów oraz kreślenie trendów<br />
historycznych dla zmiennych także<br />
znakomicie sprawdzają się w aplikacjach<br />
panelowych InTouch CE.<br />
Także wprowadzanie informacji<br />
do systemu zbudowanego w oparciu<br />
o technologię ArchestrA będzie dostępne<br />
dla każdego operatora. Wymiana<br />
informacji z i do Panel InTouch CE<br />
odbywa się przy pomocy programu<br />
komunikacyjnego z serii Wonderware<br />
Data Acquisition Server uruchomionego<br />
na stacji wizualizacyjnej lub na<br />
serwerze. Oznacza to łatwość konfiguracji<br />
oraz dostęp do danych w standardach<br />
OPC, SuiteLink oraz DDE.<br />
W warstwie współpracy ze sterownikami<br />
PLC i innymi urządzeniami<br />
Wonderware Panel InTouch CE używa<br />
programów komunikacyjnych, spośród<br />
których najpopularniejsze to Modbus<br />
(szeregowy oraz Ethernet) , Siemens<br />
Ethernet, GE Fanuc (GESNP, GE-<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Kompletne sprzętowoprogramowe<br />
rozwiązanie<br />
dostępne jest w firmie ASTOR.<br />
Dla zainteresowanych<br />
sprawdzeniem możliwości Panel<br />
InTouch CE firma ASTOR<br />
przygotowała ofertę specjalną:<br />
panel 7” wraz z licencją<br />
InTouch CE 100 zmiennych<br />
w cenie 4 990 PLN netto.<br />
SRTP) i inne. Ułatwia to zastosowanie<br />
panela jako urządzenia lokalnie komunikującego<br />
się z maszynami, wyświetlającego<br />
informacje, dającego możliwość<br />
ręcznego wprowadzania danych<br />
i jednocześnie komunikującego się<br />
z nadrzędną wizualizacją, bazą danych<br />
Historian lub systemem klasy MES.<br />
Wyjątkową właściwością takiego<br />
podejścia do aplikacji jest ich tworzenie<br />
w jednym środowisku Wonderware<br />
Development Studio lub nawet<br />
wprost w programie InTouch Deve-<br />
lopment. Bez względu na to czy aplikacja<br />
będzie działała na komputerze<br />
PC czy też będzie to Panel InTouch<br />
CE tworzymy ją w jednym środowisku<br />
i już gotową wgrywamy przez sieć<br />
na właściwe stanowisko. Znacząco<br />
przyspiesza to proces tworzenia aplikacji<br />
– możemy użyć już gotowych<br />
okien i rozwiązań z innych aplikacji<br />
InTouch i po zweryfikowaniu, dostosowaniu<br />
do aktualnych potrzeb użyć<br />
w aktualnym projekcie.<br />
Radykalnie upraszcza to proces<br />
zarządzania aplikacjami, standaryzuje<br />
środowisko pracy i w efekcie znacząco<br />
obniża koszt tworzenia systemu, co dla<br />
użytkownika oznacza mniejsze wydatki<br />
i większe bezpieczeństwo inwestycji.<br />
Od strony sprzętowej mamy do<br />
wyboru szeroki wachlarz solidnych,<br />
metalowych paneli z ekranami dotykowymi:<br />
od 7” poprzez 10”, 12” po 15”.<br />
Pozwala to na dobór stosownego rozmiaru<br />
urządzenia do ilości danych na<br />
nim wyświetlanych. Wydajny procesor<br />
oraz zastosowanie pasywnego chłodzenia<br />
powiększa zakres możliwych<br />
zastosowań takiego rozwiązania. Jest<br />
to także istotna cecha sprzętu przewidzianego<br />
do długiej, bezawaryjnej<br />
pracy. Konfiguracja taka będzie mogła<br />
udźwignąć także nowe, jeszcze nie<br />
znane wyzwania aplikacji tworzonych<br />
na długo po zainstalowaniu sprzętu<br />
na stanowisku pracy. Pozwala na to<br />
stosowanie elastycznego narzędzia,<br />
jakim jest InTouch CE, łatwego połączenia<br />
z systemami nadrzędnymi oraz<br />
solidnej platformy sprzętowej.<br />
Kolejnym parametrem Panel In-<br />
Touch CE jest wielkość licencji InTouch<br />
CE – w zależności od potrzeb może<br />
to być 100, 250 lub 500 zmiennych.<br />
Kompletne sprzętowo-programowe<br />
rozwiązanie dostępne jest w firmie<br />
ASTOR. Dla zainteresowanych sprawdzeniem<br />
możliwości Panel InTouch<br />
CE firma ASTOR przygotowała ofertę<br />
specjalną: panel 7” wraz z licencją<br />
InTouch CE 100 zmiennych w cenie<br />
4 990 PLN netto.<br />
25
Pod lupą<br />
Kontrolery PACSystems<br />
Zapis i odczyt pamięci Flash na ruchu<br />
Począwszy od wersji 6.0 systemu operacyjnego<br />
jednostek centralnych PACSystems i oprogramowania<br />
narzędziowego Proficy ME można<br />
używać komend pozwalających na obsługę<br />
pamięci Flash podczas realizacji programu<br />
sterującego – czyli wtedy, gdy kontroler jest<br />
w trybie „RUN”. Dzięki nim możliwy jest odczyt<br />
lub zapis danych do nieulotnej pamięci Flash.<br />
Obsługa pamięci Flash na ruchu pozwala na trwały zapis<br />
danych w pamięci kontrolera PACSystems. Przez „trwały”<br />
rozumiemy tu – niezależny od zasilania bateryjnego.<br />
Funkcjonalność tą można wykorzystać np. do gromadzenia<br />
najistotniejszych parametrów procesowych w nieulotnej<br />
pamięci jednostki CPU, bądź też przechowywania receptur,<br />
z możliwością wprowadzania zmian przez operatora,<br />
a także ich trwałego zapamiętania, niezależnie od tego, czy<br />
do kontrolera jest dołączona bateria podtrzymująca zawartość<br />
pamięci, czy też nie.<br />
Obecnie sterowniki iki mogą by być<br />
programowane przy pomocy dwóch<br />
standardowych portów w szeregowych<br />
szeregowych, ch,<br />
co znacząco ułatwia obsługę bsługę i serwis<br />
– przede wszystkim dotyczy otyczy to serii<br />
serii XL, która może być yć wyposażona<br />
w opcjonalny moduł do komunikacji<br />
w sieci GSM, działający na porcie MJ1.<br />
Generowanie zdefiniowanych raportów<br />
można realizować bezpośrednio<br />
ze sterownika i podłączonej do por-<br />
Technicznie dokonuje się tego za pomocą programowego<br />
bloku funkcyjnego SVCREQ#56 (odczyt) oraz<br />
SVCREQ#57 (zapis). Dla takiego bloku określa się adresy<br />
i liczbę komórek do odczytu/zapisu. Wynik wykonanej<br />
operacji potwierdzany jest odpowiednim kodem w rejestrze<br />
statusowym. Podczas korzystania z opisywanego narzędzia<br />
należy pamiętać o skończonej ilości cykli zapisów<br />
pamięci Flash.<br />
Grzegorz Faracik<br />
Horner – nowe standardy komunikacyjne<br />
Najnowsza wersja oprogramowania<br />
systemowego dla<br />
sterowników Horner daje<br />
użytkownikom szereg nowych<br />
możliwości, zwiększając funkcjonalność<br />
urządzenia oraz<br />
ułatwiając jego serwis.<br />
tu szeregowego drukarki. Użytkownik<br />
ma za zadanie określenie treści komunikatów<br />
zwracanych w raporcie, a komunikacja<br />
pomiędzy PLC i drukarką<br />
realizowana jest przy pomocy zaimplementowanego<br />
protokołu.<br />
Urządzenia wyposażone w port<br />
Ethernet mogą z kolei wysyłać powiadomienia<br />
do operatorów przy pomocy<br />
wiadomości email – konfiguracja ogranicza<br />
się tylko do podania treści wiadomości<br />
i serwera poczty, który będzie<br />
obsługiwał komunikację.<br />
W sterownikach XL6 wyposażonych<br />
w port USB uruchomiono obsługę<br />
wymiennych nośników danych pendrive<br />
(do tej pory obsługiwane były wyłączanie<br />
karty MicroSD). Dostęp do informacji<br />
procesowych, programów sterujących<br />
oraz receptur wykorzystywanych<br />
w programie jest teraz możliwy bez<br />
konieczności otwierania szafy sterowniczej.<br />
Warto również przypomnieć, że<br />
sterowniki XL6 można programować za<br />
pomocą portu USB, wykorzystując darmowe<br />
narzędzie Cscape, które dostępne<br />
jest na stronie www.astor.com.pl.<br />
Piotr Adamczyk<br />
26 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Pod lupą<br />
Ciekawe możliwości robotów Kawasaki<br />
Automatyczne tworzenie<br />
kopii bezpieczeństwa<br />
Stare indiańskie przysłowie mówi: „ludzie dzielą się na tych,<br />
którzy robią backupy, oraz tych którzy będą je robili”. Choć<br />
roboty Kawasaki cechuje najwyższa niezawodność, to jednak<br />
nigdy nie da się całkowicie wyeliminować wszystkich zagrożeń,<br />
mogących spowodować utratę danych.<br />
Posiadanie aktualnej kopii bezpieczeństwa, zawierającej<br />
między innymi: ustawienia robota, programy, zmienne,<br />
pozycje itd., minimalizuje czas potrzebny na przywrócenie<br />
działania aplikacji, a więc również ewentualne koszty wynikające<br />
z przestoju linii.<br />
Ręczne wykonywanie kopii – choć jest proste i szybkie<br />
– nie jest rozwiązaniem idealnym, bowiem nakłada<br />
kolejne obowiązki na operatorów linii i wymaga od nich<br />
systematyczności.<br />
Menu funkcji Autozapis<br />
W robotach Kawasaki możliwe jest zautomatyzowanie<br />
wykonywania kopii bezpieczeństwa dzięki wykorzystaniu<br />
funkcji Autozapis. Jej konfiguracji dokonujemy w menu 0210<br />
(pokazanym na rysunku), realizując następujące kroki:<br />
1. Określamy, kiedy ma być wykonywana archiwizacja:<br />
w wybranym dniu tygodnia, codziennie, czy też wyzwalana<br />
określonym sygnałem, np. ze sterownika.<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Jakub Stec<br />
2. Definiujemy godzinę, o której ma być wykonywana<br />
kopia, jeśli w poprzednim kroku wybrano konkretny<br />
dzień lub codziennie.<br />
3. Określamy miejsce zapisu danych. Może to być karta<br />
Compact Flash znajdująca się w kontrolerze lub też<br />
serwer FTP, jeśli robot podpięty jest do sieci (zob.<br />
ramka obok).<br />
4. Podajemy nazwę pliku z danymi. Nazwa może składać<br />
się maksymalnie z 8 znaków i nie może zaczynać się od<br />
cyfry oraz zawierać znaków specjalnych.<br />
5. Precyzujemy rodzaj archiwizowanych informacji.<br />
Mogą to być wszystkie dane lub też wybrane przez<br />
użytkownika np.: rejestry błędów, dane robota, dane<br />
pomocnicze, program.<br />
6. Jeśli w poprzednim kroku wybrano np. program, to<br />
albo zostaną zapisane wszystkie programy, albo też<br />
wybrane przez użytkownika w ostatnim kroku.<br />
Można aktywować równocześnie trzy niezależne od siebie<br />
konfiguracje autozapisu, co pozwala na zapis różnych danych,<br />
o różnym czasie w zależności od potrzeb użytkownika.<br />
Funkcja Autozapis jest dostępna za darmo dla każdego<br />
robota Kawasaki. Szczegółowe informacje, dokumentacja<br />
oraz pomoc techniczna dostępne są w firmie ASTOR.<br />
Obsługa protokołu FTP<br />
Obsługa protokołu FTP umożliwia wymianę danych<br />
pomiędzy serwerem FTP a robotem Kawasaki. Na serwerze<br />
można np. przechowywać programy i ustawienia<br />
robota. Aby skonfigurować tę opcję, należy podać adres<br />
serwera, nazwę użytkownika, hasło, katalog startowy<br />
oraz sposób transmisji. Możliwość obsługi protokołu<br />
FTP jest uzależniona od posiadanej wersji oprogramowania<br />
kontrolera.<br />
27
Instalacje automatyki<br />
Zrobotyzowane stanowisko<br />
do spawania elementów<br />
osprzętu sieciowego<br />
Robotyzacja to dziedzina, której<br />
wykorzystanie sięga wielu różnorodnych<br />
zastosowań.<br />
Dla krajowego przemysłu robotyzacja<br />
może być jednym z kluczowych<br />
czynników decydujących o dalszym<br />
wzroście. Roboty przemysłowe stosuje<br />
się na stanowiskach roboczych, w których<br />
wykorzystuje się przewagę robota<br />
nad człowiekiem, a ograniczenie możliwości<br />
robota nie stanowi w tym przeszkody.<br />
Jednym z typowych zastosowań<br />
robotów są technologie spajania.<br />
Firma ZAP-Robotyka Sp. z o.o.<br />
jako integrator stanowisk zrobotyzowanych<br />
zaprojektowała, wykonała<br />
i wdrożyła w BELOS-PLP Bielsko-<br />
Biała „Zrobotyzowane stanowisko do<br />
spawania podzespołów pierścieni stalowych<br />
i łączników prądowych wykonanych<br />
ze stopów aluminium”.<br />
Charakterystyka stanowiska<br />
Konfigurację stanowiska przedstawiono<br />
na rysunku nr 1.<br />
Do realizacji zadania zastosowano<br />
robot sześcioosiowy Kawasaki<br />
FA006EFD40 z oprogramowaniem<br />
spawalniczym /Rys. 2/. Wszystkie parametry<br />
spawania wprowadza się za<br />
pomocą panela programowania. Manipulowanie<br />
przedmiotami spawanymi<br />
odbywa się w przyrządach, które zamocowane<br />
są w pozycjonerach. Przyrządy<br />
mocujące spawane detale są tak skonstruowane,<br />
aby dostęp robota do spoin<br />
był jak najbardziej korzystny i można<br />
było mocować kilka spawanych zespołów.<br />
W stanowisku zastosowano dwa<br />
pozycjonery o napędzie elektrycznym:<br />
~4900<br />
3<br />
13<br />
14<br />
Urządzenie<br />
spawalnicze<br />
28 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
3121,3<br />
12<br />
1000<br />
4<br />
5<br />
2<br />
8<br />
~3200<br />
1<br />
11<br />
10<br />
600<br />
6<br />
15<br />
7<br />
9<br />
2200<br />
R1550<br />
Rys. 1. Schemat stanowiska
Instalacje automatyki<br />
Rys. 2. Wygląd stanowiska<br />
» pozycjoner pionowy jednoosiowy o<br />
pionowej osi obrotu,<br />
» pozycjoner jednoosiowy z możliwością<br />
przechyłu tarczy obrotowej<br />
0o ; 45o ; 90o .<br />
Pozycjonery sterowane są przez<br />
układ sterowania robota jako zewnętrzne<br />
osie ciągłe – 7 i 8 oś.<br />
Spawarka FRONIUS typ TPS-<br />
4000 umożliwia wykorzystanie stanowiska<br />
zarówno do spawania elementów<br />
stalowych, jak i aluminiowych.<br />
Zmiana materiału spawanego wymaga<br />
zainicjowania innego programu oraz<br />
wymiany niezbędnych elementów np.:<br />
drutu, pancerza prowadzącego drut,<br />
gazu osłonowego. Wybrany program<br />
spawania wywołuje się z panelu pro-<br />
1. robot przemysłowy Kawasaki,<br />
2. układ sterowania robota,<br />
3. pulpit operatora (szt.2),<br />
4. pozycjoner jednoosiowy o poziomej osi<br />
obr. typu PEH-1-150/1000/ROBO,<br />
5. pozycjoner jednoosiowy o pionowej osi<br />
obr. typu PEV-1-50/ROBO,<br />
6. urządzenie spawalnicze FRONIUS,<br />
7. podajnik drutu,<br />
8. uchwyt spawalniczy,<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
gramowania poprzez podanie kombinacji<br />
bitów. Istnieje możliwość utworzenia<br />
standardowo stu programów<br />
pracy dedykowanych do różnych zastosowań.<br />
Cykl pracy stanowiska<br />
Detale przeznaczone do spawania<br />
mocowane są przez operatora<br />
w przyrządzie na pierwszym pozycjonerze.<br />
Po zamocowaniu detali, operator<br />
załącza start na pulpicie nr 1 i rozpoczyna<br />
się proces spawania w cyklu<br />
automatycznym.<br />
W cyklu automatycznym realizowany<br />
jest także proces czyszczenia<br />
końcówki uchwytu spawalniczego,<br />
którego częstotliwość wynikająca<br />
W skład stanowiska wchodzą następujące urządzenia:<br />
9. stacja czyszcząca uchwyt spawalniczy,<br />
10. podstawa stanowiska,<br />
11. podstawa robota,<br />
12. osłony ogrodzeniowe z drzwiami<br />
i zamkiem,<br />
13. osłona spawalnicza (pomiędzy stanowiskami),<br />
14. bariera bezpieczeństwa SICK (2 kpl.),<br />
15. układ mocowania kasety z drutem +<br />
kaseta<br />
z technologii wprowadzana jest w czasie<br />
tworzenia programu użytkowego.<br />
W czasie pracy robota na pierwszym<br />
pozycjonerze, operator przechodzi do<br />
drugiego pozycjonera i mocuje inne<br />
detale, przeznaczone do spawania. Po<br />
zamocowaniu detali, załącza start na<br />
pulpicie nr 2 i ponownie przechodzi<br />
do pierwszego pozycjonera, gdzie po<br />
zakończeniu spawania zdejmuje pospawane<br />
zespoły, zakłada nowe i cykl<br />
pracy powtarza się.<br />
System bezpieczeństwa<br />
Stanowisko ogrodzone jest osłonami<br />
ogrodzeniowymi, które uniemożliwiają<br />
wtargnięcie do strefy<br />
niebezpiecznej. Podczas pracy automatycznej<br />
drzwi od kabiny są zamknięte<br />
i zabezpieczone programowo.<br />
Otwarcie drzwi powoduje wyłączenie<br />
stanowiska. Stanowisko jest wyposażone<br />
w barierki świetlne, których zadaniem<br />
jest ochrona operatora przed<br />
uderzenie przez pozycjoner lub robot.<br />
W przypadku przerwania bariery<br />
świetlnej podczas cyklu pracy wyłączane<br />
są napędy robota. Robot przemysłowy<br />
wyposażony jest w złącze<br />
antykolizyjne zabezpieczające uchwyt<br />
spawalniczy i ramiona robota przed<br />
skutkami przypadkowych kolizji. Pozycjonery<br />
wyposażone są w szereg<br />
zabezpieczeń mających na celu ochronę<br />
operatora. Jednym z nich są czujniki<br />
określające pozycję pozycjonera<br />
i w razie jakiegokolwiek nieustalonego<br />
ruchu pozycjonera podczas załadunku<br />
detali, powodują jego natychmiastowe<br />
wyłączenie.<br />
Efekty<br />
Stanowisko w porównaniu z tradycyjnymi<br />
metodami spawania cechuje:<br />
» poprawa jakości spoin,<br />
» wzrost wydajności,<br />
» poprawa organizacji i warunków<br />
pracy.<br />
Tadeusz Sarnowski<br />
PPU ZAP-Robotyka Sp. z o.o.<br />
29
Instalacje automatyki<br />
Barlinek Inwestycje<br />
System monitoringu węzłów<br />
cieplnych<br />
Firma Barlinek Inwestycje, jako producent naturalnej deski podłogowej, zwraca szczególną uwagę na jakość<br />
produkowanych wyrobów. Aby utrzymać produkcję na wysokim poziomie, firma otwarta jest na wszelkie<br />
nowości dotyczące sprzętu, oprogramowania itp., które pomagają w utrzymaniu tejże jakości.<br />
W związku z rozwojem firmy podjęto<br />
decyzję o zakupie oprogramowania<br />
Wonderware: InTouch 10.0 Runtime<br />
500 zmiennych, Development Studio<br />
Small, ActiveFactory i Historian 100<br />
zmiennych, celem stworzenia systemu<br />
monitoringu węzłów cieplnych, znajdujących<br />
się na terenie zakładu.<br />
Wybór oprogramowania InTouch<br />
nie był przypadkowy. Program firmy<br />
Wonderware łączy w sobie elastyczność<br />
obsługi, przejrzysty interfejs<br />
użytkownika i, co najważniejsze, pozwala<br />
na stworzenie zaawansowanej<br />
aplikacji, która poprzez komunikację<br />
z urządzeniami peryferyjnymi, przedstawia<br />
stan rozproszonego systemu<br />
automatyki wybranemu użytkownikowi,<br />
w przejrzystej formie. Cały projekt<br />
miał usprawnić kontrolę nad parametrami<br />
węzłów cieplnych, a także pomóc<br />
w przewidywaniu i zapobieganiu<br />
awarii, jak również przyczynić się do<br />
optymalizacji procesu produkcji.<br />
Węzły cieplne w firmie Barlinek<br />
Inwestycje usytuowane są w różnych<br />
częściach zakładu w sposób zapew-<br />
Rys. 1. Węzeł cieplny<br />
niający optymalne rozprowadzenie<br />
ciepła do urządzeń wykonawczych.<br />
W pierwszej kolejności system moni-<br />
30 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Instalacje automatyki<br />
toringu wykonany został dla węzłów,<br />
które doprowadzają ciepło do komór<br />
suszarnianych. Spowodowane jest to<br />
potrzebami procesu produkcyjnego.<br />
Komunikacja pomiędzy urządzeniami,<br />
a serwerem oparta jest o zakładową<br />
sieć Ethernet ze względu na<br />
znaczne odległości między węzłami,<br />
jak również stabilną pracę samej sieci.<br />
W celu połączenia wszystkich węzłów<br />
do sieci Ethernet należało w przypadku<br />
starszych węzłów rozbudować instalacje<br />
elektryczną, aby doprowadzić<br />
wymagane sygnały do modułów wejść/<br />
wyjść, a następnie do konwerterów<br />
protokołów RS232/485 na Ethernet.<br />
Dla nowszych węzłów komunikacja<br />
ograniczyła się do skonfigurowania<br />
sterownika PLC wyposażonego w protokół<br />
komunikacyjny TCP/IP.<br />
Rys. 3. Schemat systemu<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Rys. 4. Wykres<br />
przebiegu jednego<br />
z mierzonych<br />
sygnałów<br />
Rys. 2. Ekran<br />
wizualizacji węzła<br />
cieplnego<br />
Po doprowadzeniu wszystkich<br />
wymaganych sygnałów do sieci zakładowej<br />
zaprojektowano i stworzono<br />
aplikację, która podzielona została na<br />
grupy węzłów. Każda z grup dla danego<br />
węzła składa się z okna głównego<br />
oraz wykresów bieżących, historycznych<br />
i alarmów. Zaprojektowane zostało<br />
także okno, w którym możliwy<br />
jest podgląd najważniejszych parame-<br />
trów dla wszystkich stacji cieplnych.<br />
Dane procesowe gromadzone są<br />
na serwerze SQL, do których dostęp<br />
możliwy jest poprzez zaawansowany<br />
analizator historii, czyli ActiveFactory.<br />
Docelowo aplikacja ma obejmować<br />
wszystkie węzły cieplne znajdujące się<br />
na terenie zakładu, aby stworzyć jednolity<br />
system wizualizacji.<br />
Warto wspomnieć, że po zrealizowaniu<br />
systemu monitoringu węzłów<br />
cieplnych Barlinek Inwestycje<br />
zdecydował się na zakup nowej licencji<br />
InTouch-a w celu wykonania podobnego<br />
projektu dla stacji transformatorowych.<br />
System monitoringu węzłów cieplnych<br />
zaprojektowany i wykonany przy<br />
pomocy oprogramowania Wonderware<br />
przyczynił się do przedstawienia<br />
aktualnych parametrów węzłów cieplnych<br />
w sposób bardziej przejrzysty<br />
i czytelny dla każdego użytkownika.<br />
Wszystkie stany alarmowe są natychmiast<br />
widoczne na ekranie komputera,<br />
co prowadzi do zwiększenia bezpieczeństwa<br />
pracy w pobliżu węzłów,<br />
natomiast wykorzystanie wykresów<br />
historycznych zwiększa możliwość<br />
przewidywania awarii jeszcze przed<br />
ich wystąpieniem.<br />
System został zaprojektowany<br />
i wykonany przez Adriana Herberga,<br />
specjalistę ds. automatyki firmy Barlinek<br />
Inwestycje.<br />
Adrian Herberg<br />
Specjalista ds. automatyki<br />
Barlinek Inwestycje<br />
31
Instalacje automatyki<br />
Obiekt: KiZChS „Siarkopol” S.A. Kopalnia Siarki „OSIEK”<br />
System sterowania<br />
i wizualizacji stacji<br />
uzdatniania wody<br />
Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki Siarkopol S.A. z siedzibą<br />
w Grzybowie są jedynym przedsiębiorstwem w kraju i na<br />
świecie prowadzącym kopalniane wydobycie siarki. Wydobycie<br />
tego kruszcu w Kopalni Siarki „Osiek” odbywa się metodą podziemnego<br />
wytopu polegającą na wtłaczaniu do złoża siarkowego<br />
wody technologicznej o temperaturze wymaganej technologią<br />
oraz odprowadzeniu płynnej siarki na powierzchnię przez odpowiednio<br />
skonstruowane otwory eksploatacyjne. Stopiona siarka<br />
grawitacyjnie spływa w dolne partie złoża, po czym przy użyciu<br />
sprężonego powietrza doprowadzanego tym samym otworem eksploatacyjnym,<br />
wypompowywana jest na powierzchnię. Woda złożowa<br />
z odprężania otworów eksploatacyjnych przesyłana jest na<br />
stację uzdatniania wody złożowej (SUWZ), gdzie następuje jej<br />
uzdatnianie i podgrzanie na wymiennikach ciepła.<br />
Eksploatacja pola górniczego odbywa<br />
się w trybie ciągłym, nie ma możliwości<br />
zatrzymania czy też przestoju. Ponieważ<br />
coraz częściej dochodziło do awarii<br />
starego systemu, podjęto decyzję o modernizacji<br />
systemu sterowania SUWZ.<br />
Awarie systemu sterowania zmuszały obsługę<br />
utrzymania ruchu do pracy w trybie<br />
manualnym, co za tym idzie pogorszenia<br />
parametrów eksploatacyjnych instalacji.<br />
Ze względu na tryb pracy zakładu<br />
wybrano system przeznaczony do automatyzacji<br />
procesów ciągłych. Modernizację<br />
stacji uzdatniania wody złożowej<br />
oparto o system klasy DCS GE Fanuc Proficy<br />
Process Systems. Wdrożenie systemu<br />
zostało powierzone firmie INTELSTER<br />
Sp. z o.o., świadczącej usługi w zakresie<br />
automatyzacji procesów przemysłowych.<br />
Firma ta zajmuje się także utrzymaniem<br />
ruchu AKP w KiZChS „Siarkopol” S.A..<br />
Wymiana systemu sterowania była pewnego<br />
rodzaju wyzwaniem, ponieważ miała<br />
to być pierwsza instalacja systemu Proficy<br />
Process Systems w Polsce. Warstwa<br />
aplikacyjna systemu składa się z dwóch<br />
stacji operatorskich oraz serwera aplikacyjnego<br />
z oprogramowaniem Cimplicity<br />
oraz Historian. Podstawą warstwy sterowania<br />
są trzy węzły z kontrolerami RX3i<br />
rozbudowane za pomocą rozproszonych<br />
układów wejść/wyjść ENIU oraz sterowniki<br />
VersaMax Micro i NX251 pracujące<br />
w oddalonych instalacjach pomocniczych<br />
(pompownia wody przemysłowej, pompownia<br />
wody powierzchniowej, stacja<br />
uzdatniania wody uzupełniającej). Komunikacja<br />
pomiędzy sterownikami z oddalonych<br />
instalacji pomocniczych (Versa-<br />
32 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Program sterujący<br />
Wygląd szafy sterowniczej<br />
Instalacje automatyki<br />
Max Micro, NX250), a sterownikiem nadrzędnym (RX3i)<br />
odbywa się za pomocą protokołu Modbus z wykorzystaniem<br />
komunikacji bezprzewodowej i sprzętu firmy SATEL.<br />
Do systemu sterowania zostały również włączone kompresory<br />
za pomocą sieci przemysłowej Profibus. Komunikacja<br />
pomiędzy sterownikami RX3i, a systemem nadrzędnym<br />
odbywa się po sieci Ethernet zbudowanej w postaci ringu<br />
światłowodowego na bazie czterech switchy przemysłowych<br />
JetNet 4008F.<br />
Aplikacja została wykonana za pomocą modułu Logic<br />
Developer, który oferuję pakiet narzędzi służących do<br />
konfiguracji sprzętowej, tworzenia algorytmu sterowania<br />
oraz ekranów synoptycznych. Algorytm sterowania został<br />
zaimplementowany z wykorzystaniem języka FBD (90%)<br />
oraz klasycznej drabinki. Do wyboru języka FBD (Function<br />
Block Diagram) zachęciła szeroka biblioteka gotowych<br />
funkcji, co znacznie przyspieszyło proces wdrożenia. Najczęściej<br />
używanymi funkcjami były: bloki odpowiedzialne<br />
za obsługę wejść/wyjść cyfrowych i analogowych (pozwalają<br />
na równoczesne skalowanie, alarmowanie kondycji sygnałów<br />
i forsowanie wartości wyjściowych), bloki regulatorów<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
PID (zaawansowany algorytm PID z możliwością regulacji<br />
z tzw. Feedforward control) oraz funkcje do obsługi napędów<br />
dwu- i trój- położeniowych. Bardzo przydatne okazały<br />
się funkcje służące do obliczeń parametrów pary nasyconej<br />
w celu obliczeń bilansowych z bardzo dużą dokładnością.<br />
Część wizualizacyjna została utworzona z wykorzystaniem<br />
technologii Cimplicity wzbogaconą w systemie PPS o gotowe<br />
stacyjki do bloków funkcyjnych. Przy tworzeniu wizualizacji<br />
szczególnie pomocnym narzędziem okazała się<br />
wspólna baza zmiennych procesowych.<br />
Biorąc pod uwagę ciągły tryb pracy zakładu, modernizację<br />
podzielono na etapy minimalizując możliwość<br />
wystąpienia przerw w produkcji. Wykorzystując otwartość<br />
i elastyczność architektury PPS w poszczególnych<br />
etapach zrealizowano modernizację kolejnych węzłów<br />
technologicznych:<br />
» wapno, soda i reaktory – węzeł odpowiedzialny za uzdatnienie<br />
wody złożowej, sterowany przez kontroler RX3i<br />
CPU320 oraz układy wejść/wyjść oddalonych opartych<br />
o interfejs komunikacyjny ENIU;<br />
» kompresory – węzeł sterowany przez kontroler RX3i<br />
CPU310 nadzorujący produkcje sprężonego powietrza<br />
na potrzeby układów AKP, transportu wapna i sody oraz<br />
wydobycia siarki;<br />
» wymienniki – cześć instalacji, w której następuje podgrzewanie<br />
wody technologicznej do temperatury wymaganej<br />
technologią, do obsługi węzła wymienników ciepła<br />
zastosowano kontroler RX3i CPU310.<br />
Modernizując kolejne węzły technologiczne rozwijano<br />
aplikacje nadrzędną m.in. wykonując ekrany synoptyczne<br />
dodawanych części technologicznych, ekrany trendów.<br />
Następnym etapem rozbudowy sytemu było uruchomienie<br />
przekazów radiowych z oddalonych instalacji pomocniczych.<br />
Implementacja algorytmu obsługi protokołu Modbus<br />
w sterowniku węzła „wapna, sody” odbyła się w trybie<br />
on-line bez konieczności zatrzymywania pracy kontrolera.<br />
33
Instalacje automatyki<br />
Kontroler ten pracuje jako master odpytując kolejno sterowniki<br />
zamontowane na instalacjach pomocniczych (VersaMax<br />
Micro i NX251) pracujące jako stacje slave.<br />
Wygląd szafy sterowniczej<br />
System automatycznie steruje uzdatnianiem wody złożowej,<br />
stacją wymienników ciepła oraz przygotowaniem<br />
powietrza. Aplikacja wizualizacyjna dostarcza obsłudze<br />
informacji o aktualnym trybie pracy instalacji i stanie pracy<br />
wszystkich sterowanych urządzeń. Prezentuje wyniki<br />
pomiarów technologicznych i alarmuje przekroczenia dopuszczalnych<br />
parametrów, jak również wykonuje bilanse<br />
energetyczne. Operator z poziomu aplikacji ma między innymi<br />
możliwość wyboru trybu pracy urządzeń, sterowania<br />
wszystkimi urządzeniami w trybie ręcznym i automatycznym,<br />
oraz zadawania nastaw regulatorów. Wszystkie alarmy<br />
i istotne zdarzenia są logowane, a obsługa ma możliwość<br />
szybkiego podglądu wpisów archiwalnych. System zapewnia<br />
stały dostęp do aktualnych trendów mierzonych wielkości<br />
technologicznych, oraz wgląd w dane historyczne.<br />
Wdrożenie systemu sterowania Proficy Process Systems<br />
w Kopalni Siarki „Osiek”, przede wszystkim zwiększyło<br />
niezawodność całej instalacji, a zastosowana świa-<br />
tłowodowa sieć ethernetowa w topologii ring zapewnia<br />
nieprzerwaną komunikację pomiędzy warstwami aplikacyjną<br />
i sprzętową. Sieć światłowodowa, w przeciwieństwie<br />
do „poprzedniczki” odporna jest na wyładowania atmosferyczne,<br />
co przy rozproszonym systemie jest bardo ważne.<br />
Wykorzystując możliwości obliczeniowe kontrolerów RX3i<br />
oraz zasoby bibliotek gotowych funkcji zostały wykonane<br />
wszystkie bilanse energetyczne. Dzięki czemu operatorzy<br />
„zwolnieni” ze żmudnych obliczeń na podstawie tablic termodynamicznych,<br />
mogą z większą uwagą śledzić pracę instalacji.<br />
Zaawansowane struktury regulatorów poprawiły<br />
jakość regulacji szczególnie newralgicznych parametrów<br />
m.in. temperatury wody technologicznej, PH wody zmiękczonej.<br />
Dodatkowym zabezpieczeniem ciągłości pracy<br />
zakładu jest podgląd parametrów oddalonych instalacji<br />
pomocniczych drogą radiową, umożliwia to wcześniejszą<br />
reakcje na zaistniałe awarie. Zastosowanie oprogramowania<br />
Proficy Historian z licencją na 2500 punktów pozwoliło<br />
na stworzenie bazy danych zawierającej wszystkie parametry<br />
pracy instalacji oraz zdarzeń alarmowych.<br />
Ekrany wizualizacyjne<br />
Podsumowując, zastosowanie połączenia kontrolerów<br />
PACSystem RX3i oraz nowoczesnego i rozwojowego oprogramowania<br />
PPS w wersji 1.5, pozwoliło uzyskać bardzo<br />
wydajny i rozwojowy system klasy DCS. Na podstawie doświadczeń<br />
jakie powstały podczas wdrażania, kolejne wersje<br />
systemu powinny jeszcze lepiej współpracować i z pewnością<br />
powstaną kolejne tego typu aplikacje.<br />
Aleksander Walas, Sławomir Kuraś<br />
INTELSTER Sp. z o.o<br />
34 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Instalacje automatyki<br />
Robot Kawasaki liderem parku maszynowego<br />
Pracuś nie z bajki<br />
Firma Car Lift Service Sp. z o.o. z Ostrowa Wlkp. zaprojektowała<br />
i wdrożyła w firmie IBP Instalfittings Sp. z o.o. w Poznaniu nowoczesną<br />
aplikację zrobotyzowaną, wykorzystującą roboty Kawasaki do podawania<br />
i odbierania detali z maszyn skrawających. Zakres projektu obejmował<br />
dwa główne zadania<br />
Pierwsze zadanie dotyczyło remontu<br />
kapitalnego maszyny obróbczej,<br />
w zakresie remontu jednostek<br />
obróbczych, wymiany sterowania jednostkami,<br />
układu hydraulicznego oraz<br />
przystosowania do pracy z robotem<br />
przemysłowym.<br />
Drugie zadanie miało na celu<br />
wykonanie systemu zrobotyzowanego<br />
do podawania detali do maszyny<br />
obróbczej.<br />
Po zebraniu założeń do sterowania<br />
stanowiskiem obróbczym zostały wybrane:<br />
sterownik GE Fanuc VersaMax<br />
Micro, wyposażony w wejścia/wyjścia<br />
dyskretne i port Ethernet, a także panel<br />
operatorski QuickPanel CE View<br />
6” jako interfejs użytkownika.<br />
Stanowisko zrobotyzowane zostało<br />
oparte na robocie przemysłowym<br />
Kawasaki FS006 z kontrolerem<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
FD71, oraz na systemie wizyjnym<br />
Vision POWERBOX z dedykowanym<br />
oprogramowaniem do obróbki obrazu<br />
oraz komunikacji z robotem firmy<br />
Leuze Electronic. System ten posiada<br />
zaawansowane narzędzia do identyfikacji<br />
i obróbki obrazu oparte na oprogramowaniu<br />
National Instruments.<br />
Schemat<br />
układu sterowania<br />
Praca aplikacji polega na automatycznym<br />
podaniu detalu przez transporter<br />
z zasobnika pod system wizyjny.<br />
Po wykonaniu zdjęcia obraz jest<br />
obrabiany w celu uzyskania współrzędnych<br />
orientacji chwytaka robota<br />
względem detalu i orientacji jego położenia.<br />
Następnie dane są przesyłane<br />
do robota w przestrzeni jego układu<br />
po sieci Ethernet. Po spełnieniu wa-<br />
Schemat systemu<br />
Celem wykonania zadania było:<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
Skrócenie czasu przezbrojenia<br />
oraz serii produkcyjnej<br />
Zyskanie wyższego współczynnika<br />
OEE (Overall Equipment<br />
Effectiveness)<br />
Powtarzalność procesu – jako<br />
warunek utrzymania wymaganej<br />
jakości<br />
Możliwość produkcji większego<br />
asortymentu wyrobów<br />
Szybkie i stosunkowo proste<br />
uruchamianie produkcji nowych<br />
detali<br />
Po wykonaniu zadania zostały<br />
osiągnięte następujące cele:<br />
➤<br />
➤<br />
➤<br />
Skrócenie czasu przezbrojenia<br />
oraz serii produkcyjnej<br />
Uzyskanie wyższego współczynnika<br />
OEE głównie przez<br />
zwiększenie niezawodności<br />
maszyny<br />
Zwiększenie mocy produkcyjnych<br />
oraz jej pełniejsze<br />
wykorzystanie<br />
Łatwiejsze uruchomienie produkcji<br />
nowych detali<br />
Zmniejszenie zapasów magazynowych<br />
przy jednoczesnym<br />
zwiększeniu niezawodności<br />
dostaw<br />
Obniżenie kosztów jednostkowych<br />
Polepszenie wizerunku firmy<br />
w oczach klientów<br />
35
Instalacje automatyki<br />
Paweł Ulichnowski<br />
v-ce Prezes Zarządu firmy<br />
Car-Lift Service sp. z o.o<br />
„Nowoczesny zakład przemysłowy to ciągła<br />
inwestycja w automatyzację i robotyzację<br />
procesów produkcyjnych. Poprzeczka<br />
zakładu na wysokim poziomie automatyzacji<br />
podniosła się szczególnie w ostatnim<br />
czasie. Gwałtowny zwrot gospodarki,<br />
który nastąpił na przełomie obecnego<br />
roku zmienił rynek pracy z poszukiwania<br />
pracowników do sytuacji obecnej -<br />
nadwyżki kadry pracowniczej. Rok temu<br />
często robotyzacja była wynikiem braku<br />
personelu lub powiązana z rosnącymi<br />
kosztami wynagrodzenia pracowników.<br />
Na dzień dzisiejszy robotyzacja jest<br />
przeważnie wynikiem poszukiwania<br />
oszczędności produkcyjnych w celu<br />
zwiększenia rentowności lub wprowadzania<br />
innowacyjności do produkcji w celu<br />
utrzymania klientów.<br />
Zakłady produkcyjne posiadające<br />
stanowiska zrobotyzowane chwalą się nimi<br />
i w pierwszej kolejności pokazują osobom<br />
wizytującym. Wnioski o dofinansowania ze<br />
środków z Unii Europejskiej na aplikacje<br />
z wykorzystaniem robotów przemysłowych<br />
są uważane za innowacyjne. Coraz więcej<br />
polskich firm zgłasza chęć wyposażenia<br />
swojego parku produkcyjnego w aplikacje<br />
zrobotyzowane.<br />
Myślę, iż najbliższe czasy to zwiększenie<br />
w ramach „kadry pracowników” robotów<br />
przemysłowych w przemyśle polskim<br />
oraz co jest również bardzo ważne<br />
w zwiększeniu stanowisk zrobotyzowanych<br />
jako dydaktyczne stanowiska na uczelniach<br />
technicznych oraz w szkołach średnich<br />
kształcących przyszłą kadrę powiązaną<br />
z robotyką. Przed robotyzacją nie ma<br />
odwrotu jest to tylko kwestia czasu.<br />
Z okazji zbliżających się świąt Bożego<br />
Narodzenia życzę wszystkim czytelnikom<br />
worka prezentów pod choinką, w Sylwestra<br />
zabawy do białego rana, a w Nowym<br />
Roku przynajmniej jednej nowej aplikacji<br />
z robotem Kawasaki na zakładowym<br />
podwórku.”<br />
runków brzegowych podania detalu<br />
do maszyny, robot wykonuje pobranie<br />
i umiejscowienie go w gnieździe obróbczym<br />
po wcześniejszym odebraniu<br />
detalu obrobionego z maszyny.<br />
Rozmieszczenie<br />
zespołów w aplikacji<br />
Rozmieszczenie zespołów<br />
w aplikacji<br />
Aplikacja sterująca jednostkami<br />
maszyny obróbczej oparta na sterowniku<br />
PLC GE Fanuc VersaMax Micro<br />
zarządza aplikacją, komunikując<br />
się pomiędzy urządzeniami po sieci<br />
Ethernet. Program nadzoruje pracę<br />
maszyny, uruchamiając w odpowiedniej<br />
kolejności jednostki i napędy frezerskie,<br />
wiercące lub gwintujące. Panel<br />
operatorski QuickPanel View 6”,<br />
oprócz funkcji informującej, spełnia<br />
Wygląd szafy sterowniczej<br />
rolę interfejsu do aktywacji i deaktywacji<br />
jednostek obróbczych. Aplikacja<br />
uruchomiona na panelu w przejrzysty<br />
i łatwy sposób umożliwia wybór i sterowanie<br />
jednostkami obróbczymi.<br />
Sterownik GE Fanuc<br />
VersaMax Micro<br />
Aplikacja została wykonana pod<br />
kątem szybkiego przezbrajania pod<br />
produkcję nowych detali oraz posiada<br />
narzędzia umożliwiające łatwe wprowadzanie<br />
nowych wyrobów.<br />
Zastosowane w aplikacji produkty<br />
firmy ASTOR - zarówno robot<br />
Kawasaki jak i sterownik VersaMax<br />
Micro oraz panel operatorski Quick-<br />
Panel View - tworzą aplikację zdolną<br />
do sterowania maszynami obróbczymi<br />
36 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Instalacje automatyki<br />
Sławomir Woliński<br />
Dyrektor zakładu<br />
„…skromna przygoda z robotyzacją<br />
procesów produkcyjnych zaczęła się<br />
w naszym zakładzie kilka lat temu.<br />
Robot Kawasaki pracujący w aplikacji<br />
podawania detali do wysokowydajnej<br />
maszyny skrawającej zachęcił nas do<br />
uruchomienia projektu wdrożenia systemu<br />
zrobotyzowanego na następnych kilku<br />
maszynach…<br />
Produkcja, innowacyjna technologia,<br />
wydajność, rentowność oraz obniżenie<br />
stanów magazynowych przy jednoczesnym<br />
zwiększeniu niezawodności dostaw<br />
do klienta to czynniki bezpośrednio<br />
przekładające się na wynik finansowy<br />
przedsiębiorstwa. O decyzji zakupu<br />
następnych aplikacji na robotach Kawasaki<br />
zadecydował również serwis, wsparcie<br />
techniczne firmy ASTOR oraz niezawodność<br />
pracy aplikacji.”<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
Robot oczekujący na sygnał zakończenia operacji obróbczej na maszynie<br />
w celu podania detalu<br />
w parku maszynowym w trudnym środowisku<br />
pracy.<br />
Aplikacja spełniła swoje zadanie<br />
i poczyniła się do „zmiany polskiego<br />
przemysłu” w kierunku rozwoju systemów<br />
zrobotyzowanych w integracji<br />
z maszynami obróbczymi.<br />
Konkurs ASTOR<br />
na najlepszą pracę dyplomową<br />
w oparciu o produkty z oferty firmy ASTOR<br />
Sławomir Woliński<br />
Dyrektor Zakładu,<br />
IBP Instalfittings Sp. zo.o.<br />
Paweł Ulichnowski<br />
v-ce Prezes Zarządu firmy<br />
Car-Lift Service sp. z o.o.<br />
REKLAMA<br />
Regulamin konkursu oraz szczegółowe informacje dostępne są na stronie<br />
www.konkurs.astor.com.pl lub pod numerem telefonu 012 428 63 82<br />
37
Ostatnie strony<br />
Użyteczność, czyli<br />
technika dla ludzi<br />
Gdy spece rozmawiają o nowych urządzeniach czy programach,<br />
zwykle koncentrują się na aspektach, mówiąc w uproszczeniu, „tech-<br />
nicznych”. Och, ile nowych funkcji! Ile nowych możliwości! A jak<br />
teraz szybko działa! Inne aspekty albo są pomijane, albo zamykają<br />
się w lakonicznym spostrzeżeniu, że produkt jest (lub nie jest) łatwy łatwy<br />
w w użyciu. Tymczasem ogromne nawet możliwości nie gwarantują, że<br />
jest on użyteczny. Dotyczy to wszystkich systemów interaktywnych<br />
używanych przez człowieka, również tych działających w przemyśle.<br />
Co to znaczy, że produkt jest „użyteczny”?<br />
Dlaczego kolorowy dotykowy<br />
panel operatorski z dobrze zaprojektowaną<br />
wizualizacją jest lepszym rozwiązaniem<br />
niż sterowanie za pomocy<br />
tablicy pełnej przełączników i lampek?<br />
Dlaczego nowoczesny interfejs graficzny<br />
jest lepszy niż obsługa komputera<br />
za pomocą wiersza poleceń?<br />
Użyteczność systemów interaktywnych<br />
to zagadnienie, które często<br />
potocznie utożsamiane jest z „łatwością<br />
użycia”. Termin ten, będący kalką<br />
angielskiego usability, jest nieco<br />
kontrowersyjny z punktu widzenia językowego,<br />
ale jego definicja istotnych<br />
kontrowersji nie budzi. Produkt jest<br />
tym bardziej użyteczny, im wydajniej<br />
i efektywniej może być używany przez<br />
człowieka, im bardziej ułatwia wykonanie<br />
zadania, do którego został stworzony<br />
i im większą satysfakcję przynosi<br />
użytkownikowi praca z nim. Jak widać,<br />
nie chodzi tu tylko o samą „łatwość<br />
używania”.<br />
Przede wszystkim nie możemy tracić<br />
z pola widzenia celu działania – czyli<br />
jakie zadanie ma zostać zrealizowane<br />
za pomocą urządzenia czy programu.<br />
To, że „da się” je wykonać, będzie miało<br />
małe znaczenie, jeżeli droga prowadząca<br />
do tego będzie wyboista, czasochłonna<br />
i nieintuicyjna. Im sprawniej,<br />
wygodniej, szybciej i przyjemniej zrealizujemy<br />
zadanie, tym narzędzie jest<br />
bardziej użyteczne.<br />
Program może mieć bardzo dużą<br />
funkcjonalność, ale jeżeli będzie niewygodny<br />
w obsłudze, jeżeli realizacja<br />
zadania będzie trudna i czasochłonna,<br />
jeżeli praca będzie źródłem frustracji<br />
– należy go ocenić jako złe narzędzie.<br />
Jego użyteczność jest niska.<br />
Strona WWW może być bardzo<br />
bogata w treść, ale użytkownicy jej nie<br />
polubią i nie będą chętnie używać, jeżeli<br />
będzie wolno się ładować, jeżeli<br />
będzie nieczytelna, nawigacja nieintuicyjna,<br />
a poszukiwanie i dostęp do<br />
informacji utrudnione. Cóż z tego, że<br />
na tej stronie „jest wszystko”, jeżeli<br />
większości użytkowników nie starczy<br />
cierpliwości, aby się o tym przekonać?<br />
Warto tu podkreślić, że czasem<br />
o porażce mogą przesądzić szczegóły.<br />
Pozornie mało znaczący drobiazg może<br />
tak irytować użytkownika, że spowoduje<br />
jego szybkie zniechęcenie i negatywną<br />
ocenę całkiem dobrego produktu.<br />
Często prowadzi to do uprzedzeń,<br />
które niełatwo potem wykorzenić.<br />
Niska użyteczność może mieć<br />
i inne konsekwencje, niż tylko dyskomfort<br />
i frustrację użytkownika. Zła<br />
ergonomia produktu często zwiększa<br />
prawdopodobieństwo popełnienia<br />
błędów w jego obsłudze, które mogą<br />
prowadzić do awarii lub nieprawidłowości<br />
w wykonywaniu zadań. Jeżeli<br />
interfejs HMI na panelu operatorskim<br />
linii produkcyjnej będzie nieczytelny<br />
i zagmatwany, jest niemal pewne, że<br />
operatorzy będą popełniali błędy w jej<br />
obsłudze, a także będą mieli poważne<br />
problemy z odczytywaniem informacji<br />
dostarczanych przez wizualizację.<br />
Źle zaprojektowana aplikacja, zamiast<br />
ułatwiać obsługę systemu i zapewniać<br />
większą efektywność działań, przyniesie<br />
skutki całkowicie odwrotne.<br />
Projektując jakikolwiek system,<br />
stronę WWW czy aplikację wizualizacyjną,<br />
które będą wykorzystywane<br />
przez szerszą grupę użytkowników,<br />
warto pamiętać nie tylko o wdrożeniu<br />
wszystkich niezbędnych<br />
funkcji i opcji, ale również<br />
o zapewnieniu<br />
naszemu produktowi<br />
dobrej użyteczności.<br />
Mateusz Pierzchała<br />
W kolejnych numerach <strong>Biuletyn</strong>u będziemy<br />
dokładniej przyglądać się różnym aspektom<br />
użyteczności aplikacji interaktywnych.<br />
38 <strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)
Ostatnie strony<br />
Ludzie ASTORA (62)<br />
Małgorzata Rammel urodziła się bardzo niedawno temu<br />
w Katowicach. Tam też spędziła dzieciństwo i zaczęła swą wieloletnią<br />
przygodę edukacyjną – najpierw w szkole podstawowej,<br />
a potem w II Liceum Ogólnokształcącym. Po zdaniu matury podjęła<br />
studia politologiczne na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu<br />
Śląskiego. W czasie studiów przebywała na stypendiach naukowych<br />
– na uniwersytetach w Warszawie i Florencji. Znajdowała również<br />
czas na działanie w samorządzie studenckim.<br />
Studia Małgosia ukończyła pomyślnie w 2008 roku, ale już rok<br />
wcześniej rozpoczęła pracę w firmie ASTOR, w Dziale Marketingu<br />
i PR. Wtedy też zamieszkała w Stołecznym Królewskim Mieście Krakowie.<br />
Obecnie pracuje w oddziale krakowskim naszej firmy, gdzie<br />
zajmuje się m.in. organizowaniem targów, seminariów i innych<br />
imprez dla klientów firmy, a przede wszystkim sprzedażą szkoleń<br />
Akademii ASTOR.<br />
Czas „po godzinach” spędza nasza bohaterka w sposób bardzo<br />
aktywny i urozmaicony. Ponieważ dwa lata to zbyt mało, aby<br />
w pełni nacieszyć się atmosferą Krakowa, po pracy Małgosia zazwyczaj<br />
drepcze przez Rynek, przeciskając się przez tłumy turystów<br />
Ale jak spędzić dzień – a tym bardziej mieć siły na omijanie morza<br />
zwiedzających – bez muzyki? Ciężko... Nic więc dziwnego, że Gosię<br />
najczęściej zobaczyć można ze słuchawkami na uszach. Bo muzyki<br />
Kilka dobrych wiadomości<br />
Mówi się, że pesymista to jest optymista uleczony ze złudzeń.<br />
Jeżeli to prawda, to ja nadal choruję, bo mój optymizm<br />
jest niewzruszony niczym bryła na posadach świata. Jestem<br />
też tak zwanym „pacjentem niewspółpracującym” – ewentualne<br />
dalsze leczenie będę brutalnie kontestował. Z każdej<br />
dobrej wiadomości cieszę się jak dziecko, choćby był to drobiazg<br />
z trudem ułowiony w powodzi złych wieści.<br />
Kryzys chyba się kończy. Polska ponoć przebyła go najlżej<br />
z całej Europy, notując najlepsze wyniki gospodarcze. Potwierdza<br />
to tylko tezę, że dla gospodarki najlepiej jest, gdy rząd nie robi nic.<br />
Wtedy szkodzi najmniej. Mam nadzieję, że rząd wyciągnie z tego<br />
odpowiednie wnioski i będzie konsekwentnie wdrażał tę strategię<br />
na wszystkich polach, którymi na nasze nieszczęście się zajmuje.<br />
Apostołów globalnego ocieplenia spotkała spora przykrość.<br />
Jacyś hultaje ujawnili dowody na to, o czym wiadomo było od dawna<br />
– że cała ta sprawa jest jedną wielką manipulacją. Nie przypuszczam<br />
co prawda, aby machina walki ze zmianami klimatu nagle się<br />
zatrzymała, ale nawet ta odrobina satysfakcji jest cenna i przylepia<br />
uśmiech do twarzy.<br />
Podobna przykrość spotkała macherów, którzy chcieli sobie<br />
ociupinkę dorobić na świńskiej grypie. Ktoś sprytny wyśledził, że na<br />
„niezależnych ekspertów WHO” pozowali ludzie opłacani przez koncerny<br />
farmaceutyczne produkujące szczepionki. Nikomu co prawda<br />
<strong>Biuletyn</strong> <strong>Automatyki</strong> 62 (4/2009)<br />
inspiracja Spielberga<br />
słucha dużo i różnej: od dancehallu, przez jazz, po niezrównany<br />
Kabaret Starszych Panów. Chętnie czyta również książki, głównie<br />
literaturę iberoamerykańską. Interesuje ją także kultura Włoch –<br />
mało kto wie, że doskonale zna język włoski. Rzadko jednak zdarza<br />
się, że Małgosia wraca bezpośrednio do domu. Zwykle bowiem<br />
udaje się albo na zajęcia taneczne, albo na spotkanie ze znajomymi<br />
przy – powiedzmy – kawie, albo do kina na dobry film, albo<br />
na wykład o projektowaniu wnętrz. Ten ostatni temat wypełnia jej<br />
również weekendy. Od pewnego czasu Gosia pilnie się uczy, aby zostać<br />
dyplomowaną stylistką wnętrz –już dziś bardzo chętnie udzieli<br />
wszystkim porad z tej dziedziny.<br />
krzywda się nie stanie, bo wygląda na to, że cwaniacy od A/H1N1<br />
dla kurażu łyknęli nieco C2H5OH i sprawie ukręcono łeb. Lecz ja<br />
znów się cieszę, bo chociaż trochę prawdy na wierzch wypłynęło.<br />
Polskie koleje wymagają gruntownych zmian. Jak wiadomo<br />
– każdą reformę trzeba od czegoś zacząć. Dlatego PKP Przewozy<br />
Regionalne zmieniają nazwę, barwy korporacyjne i logo. Zmiana<br />
będzie kosztowna, ale ma na celu odcięcie się, podkreślenie,<br />
oraz… zaoszczędzenie pieniędzy. Bo okazuje się, że marka „PKP”<br />
– jak każda dobra, solidna marka – do tanich nie należy i za jej<br />
używanie trzeba słono płacić. Czekamy na następne odważne kroki<br />
na drodze reform. Wymiana mundurów konduktorów wydaje się<br />
być niegłupim pomysłem.<br />
Jednak mnie w ostatnich dniach najbardziej ucieszyło coś<br />
zupełnie innego. Rok temu pisałem w tym miejscu o tak zwanej<br />
„świątecznej atmosferze”, perfidnie budowanej już od listopada.<br />
W tym roku z radością zauważyłem, że zjawisko to jest wyraźnie<br />
mniej nasilone. Może to mój wzrok się pogorszył, ale widzę mniej<br />
komercyjnej ostentacji i nachalności. Widzę też, że chyba jednak<br />
większość ludzi nie dała się ogłupić i nadal pamięta o tradycjach<br />
i o poświęceniu czasu rodzinie. A także o tym, że święta to kolejna<br />
okazja do pomagania ludziom, którzy mają gorzej od nas.<br />
Życzę sobie i Państwu tego, abyśmy mieli coraz więcej powodów<br />
do radości. I żeby nikt nigdy nie wyleczył nas z optymizmu.<br />
Mateusz Pierzchała<br />
39