gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

More documents

Recommendations

Info

KULTURE Kontaktoni në: kultura@gazeta55.net “KOMPLEKSI I TUMAVE 9, 10 & 11 NË NEKROPOLIN E APOLONISË”, (“THE COMPLEX OF TUMULI 9, 10 & 11 IN THE NECROPOLIS OF APOLLONIA”) Amore, monografi me dy vëllime Kompleksi i tumave 9, 10 & 11 në nekropolin e Apollonisë”, (“The complex of tumuli 9, 10 & 11 in the necropolis of Apollonia”) është monografia me dy vëllime, e autores italiane Maria Grazia Amore, që është prezantuar ditën e djeshme nga Qendra Ndërkombëtare për Arkeologjinë Shqiptare. Ky është një botim krejtësisht i veçantë dhe tashmë ai mund të jetë në duart e publikut shqiptar, përfshi këtu lexues e studiues, për qëllime studimore e si një vlerë kombëtare shqiptare. Promovimi i kësaj monografie është zhvilluar në mjedise të Akademisë së Shkencave, salla “Aleks Buda”, në kryeqytet dhe në të ishin të pranishëm studiues e personalitete të ndryshëm të fushës. Monografia, që është përuruar tashmë është e dyta në serinë shkencore të botimeve të Qendrës Ndërkombëtare të Arkeologjisë Shqiptare, qendër kjo e themeluar gati 10 vite më pare e që kryen aktivitetin e saj si në fushën e gërmimeve arkeologjike si dhe atë të administrim- 22 55 për Nekropolin e Apolonisë E mërkurë, 21 prill 2010 it të trashëgimisë kulturore. Gjithashtu duhet theksuar se libri është produkt i një pune shumë vjeçare gërmimesh e hulumtimesh në Apoloni, punë kjo e kurorëzuar me botimin prestigjioz të rezultateve. Në fakt Nekropoli i Apolonisë ka qenë objekt studimesh dhe kërkimesh në raste të ndryshme. Historiku i gërmimeve filloi me zonën në jug dhe në lindje të vet qytetit, i cili është i njohur për numrin e madh të tumave që shtrihen nga lugina e Kryegjatës deri në territoret më në lindje të fshatit të Radostinës. Në nekropolin grek disa tuma janë hulumtuar nga Hasan Ceka, Skënder Anamali dhe Aleksandra Mano në vitet ‘50, dhe në vitet ‘80 nga Vangjel Dimo. Kohët e fundit, në 1996, Tuma 8 u gërmua nga Vangjel Dimo dhe Annick Fenet. Projekti i GSHASHsë në nekropolin e Apollonisë filloi në vitin 2002. U zgjodh një kurriz për të gërmuar, i orientuar lindjeperëndim, në periferinë e varrezës, pranë fshatit të sotëm të Ra- dostinës, përafërsisht 2 km në veri-lindje të qytetit të lashtë (Fig. 1). Ishte identifikuar si monument në rrezik gjatë survejit të zhvilluar nga “Projekti Arkeologjik i Rajonit të Mallakastrës”. Deri tani janë germuar dy tuma (Tuma 9 dhe Tuma 10), dhe hapësira ndërmjet tyre (Appendix 1 dhe Appendix 2), ku ndoshta ka pasur të paktën një tumë tjetër e cila është shkatërruar tërësisht. Pjesa perëndimore e fundit të kurrizit do të jetë fokusi në gërmimet e 2006. Kontributi i këtij projekti në njohjen e zakonit mortor në Apolloninë e lashtë qëndron në metodat bashkëkohore të gërmimit, regjistrimit të të dhënave dhe konservimit dhe në përfshirjen, për herë te parë në Apolloni, të studimit antropologjik fizik të skeleteve njerëzore nga varreza. Shumë i rëndësishëm gjithashtu është dhe fakti se me ndërhyrjen në këtë pjesë të nekropolit, në vitin 2003 u zgjerua edhe zona e mbrojtur arkeologjike në territorin e Apollonisë. “Martesë italiane”, dje në Muzeun Kombëtar Seria “Vështrime italiane” ka shfaqur dje në mbrëmje, në Muzeun Historik Kombëtar filmin “Matrimonio all’italiana” (Martesë italiane) . Ky film i realizuar nga regjisori Vittorio de Sica është filmi i tretë i serisë “Vështrime italiane”, që po shfaqen çdo ditë në orën 18.00 në Muzeun Historik Kombëtar. Një film i vitit 1964, një skenar i ndërtuar sipas veprës “Filomena Marturano” të Eduardo de Filippos. Skenari na tregon për historinë e një biznesmeni që për vite me radhë ka patur një lidhje paralele, një grua për dashnore, ndërsa ka vendosur të martohet me një tjetër. Interpretojnë Marcello Mastroianni në rolin e Domenico Soriano-s, Sophia Loren - Filumena ,etj. “Matrimonio all’italiana” kandidoi për Oscar më 1966 si filmi më i mirë i huaj dhe për aktoren protagoniste. Çelet sot edicioni i pestë i “Tirana Music Festival” Çelet sot edicioni i pestë i “Tirana Music Festival”, ku për një javë do të perfmormojnë për publikun shqiptar, muzikantë të njohur vendas e të huaj, si dhe artistë të rinj të cilët kërkojnë të afirmohen në tregun shqiptar. Aktiviteti organizohet nga Akademia e Arteve në Tiranë, në bashkëpunim me Akademinë e Muzikës Internacionale në Perugia, falë ndihmës së Institutit Italian të Kulturës. Përgjatë një jave të aktivitetit, do të organizohen masterklase, koncerte, bashkëpunime dhe shkëmbime mes grupeve italiane dhe atyre shqiptare, si dhe do të jepen bursa studimi për muzikantët e rinj shqiptarë. Drejtorët artistikë të këtij evenimenti Marsida Koni dhe Piero Vincenti, gjatë promovimit të aktivitetit, në një konferencë për shtyp organizuar ditën e djeshme u shprehën mjaft optimistë për suksesin e tij, dhe premtuan një pjesëmarrje edhe më të gjerë nga ajo e vitit të shkuar. “Tirana Music Festival” është festivali i iniciuar e njëkohësisht drejtuar nga artisti i njohur Fatos Qerimi, i cili do të shoqërojë për 8 ditë me radhë jetën artistike e kulturore të publikut kryeqytetas. Aashtu si utha edhe më sipër ai do të hapet sot me një koncert të orkestrës frymore “Big Band” të Akademisë së Arteve të Tiranën nën dirigjimin e Qerimit. Evenimenti do të shoqërohet dhe me pjesëmarrjen e klarinetistit të njohur italian Pie- ro Vincenti. E veçanta do të jetë se në dy data të këtij festivali do të jenë pjesëmarrës dhe vetë studentë të Akademisë në sallën “Zadeja” të Akademisë së Arteve. Ky organizim është vendosur të jetë nga 21 deri më 29 prill dhe do të ketë pjesëmarrjen e muzikantëve nga Shqipëria, Maqedonia, Kosova. Gjatë ditëve të tij janë planifikuar plot shtatë koncerte në Akademinë e Arteve kurse koncerti përmbyllës është planifikuar të jetë në Teatrin Kombëtar ku do të interpretoj orkestra e Cameratës së Tiranës nën dirigjentin e njohur italian Piero Vincenti. Organizatori i saj Fatos Qerimi është një nga instrumentistët më të njohur shqiptarë dhe përfaqësuesi i një dinastie shumë interesante muzikantësh. Veç të tjerash, do të jenë gjithashtu tetë ditë mbushur me koncerte e masterklas perfeksionimi për muzikantët e rinj shqiptarë të cilët mund të zhvillojnë talentin e tyre nën drejtimin e mjeshtrave të shquar italianë. Festivali u ideua nga Piero Vincenti, klarinetist me famë botërore, docent, themelues e President aktual i “Açademia Musicale Internazionale” dhe nga Marsida Koni, lindur në Shqipëri dhe aktualisht banuese në Itali ku, krahas koncerteve anembanë botës, zhvillon dhe aktivitet didaktik. Açademia Musicale Internazionale është një shkollë e perfeksionimit të lartë muzikor me qendër AKTIVITETET E TIRANA MUSIC FESTIVAL: 21 prill ora 19:00 -Salla e Akademisë së Arteve, interpreton orkestra e frymës ‘Big Band’ e Akademisë së Arteve, me dirigjent Fatos Qerimin 25 prill- Koncert i pjesëmarrësve të Masterave TMF 26 prill- Gran Gala e Profesorëve 27 prill- Universiteti Kristal, Koncert i i pjesëmarrësve të Masterave TMF 28 prill- Në mbështetje të projektit FAO dhe nën kujdesin e veçantë të Presidentes së Fondacionit ‘Fëmijët Shqiptar,’ znj.Liri Berisha , koncert i violinistes Anila Kraja. 29-prill- Koncert përmbyllës në Teatrin Kombëtar. në Perugia, e hapur për muzikantët e ardhur nga çdo cep i globit të cilët mund të ndjekin kurse 1– 3 vjeçare dhe të perfeksionojnë përgatitjen e tyre në kurse verore organizuar në Asizi në kuadër të manifestimit “UmbriaEstate”. “Tirana Music Festival”, është krijuar me qëllim konsolidimin dhe zhvillimin e bashkëpunimit kulturor mes Italisë dhe Shqipërisë (Açademia Musicale Internazionale ka ftuar në Itali orkestrën e parë shqipëtare në vitin 1994) dhe promovimin e imazhit të një Shqipërie turistike jashtë kufijve kombëtar. Për realizimin e këtyre synimeve, Açademia Musicale Internazionale, promovuese e aktivitetit, gëzon mbështetjen e Akademisë së Arteve në Tiranë dhe patronazhin e Ministrisë së Punëve të Jashtme italiane, Ambasadës së Italisë, Institutit Italian të Kulturës, Ministrisë shqipëtare të Kulturës, Teatrit të Operas dhe Ba- letit, Bashkisë së Tiranës dhe Durrësit dhe enteve të tjera si Regione Umbria, Provincia e Comune di Perugia, Endas, Promadria si dhe bashkëpunimin me Kompaninë ajrore Belle Air, Artex, Gradidea Office e Hotel City. “Tirana Music Festival” ndahet në një pjesë mësimore për artistët e rinj dhe një sërë koncertesh të ideuara për të kënaqur qytetarët e Tiranës dhe të huajt e shumtë. Pjesa kushtuar artistëve të rinj përbëhet nga masterklas të perfeksionimit të lartë të hapura gratis për muzikantët e rinj shqiptar, maqedonas, kosovarë e malazezë; me pagesë frekuentimi për muzikantët italianë apo të ardhur nga vende të tjera të botës, të cilët dëshirojnë të perfeksionohen me mjeshtra të mëdhenj e të shkëmbejnë eksperienca të reja muzikore; katër edicionet e para kanë shënuar pjesëmarrjen e mbi 600 studentëve.
E mërkurë, 21 prill 2010 KULTURË Kontaktoni në: kultura@gazeta55.net Politika e Italisë në Shqipëri (Kreu V/Martesa e Mbretit Zog dhe aneksimi i Austrisë nga Gjermania Ndërkaq po afrohej 28 prilli, dita e caktuar për martesën e mbretit Zog. Festimet u zhvilluan me një salltanet, që ishte në kundërshtim të hapur me kushtet e jetesës së vendit. Konti Çiano ishte ftuar në cilësi të dëshmitarit. Mbreti i Italisë do të dëshironte që në dasmë të ftoheje dhe një anëtar i Shtëpisë Savoia dhe kishte përzgjedhur Dukën e Bergamos. Pallati mbretëror, për të mbajtur të gjithë të ftuarit e shumtë, ishte zgjeruar, ndonëse me punime të rastit. Ceremonia ishte madhështore: Ngrohtësinë e saj e kishtë shtuar edhe prania shumtë e farefisnisë së nuses, më kostumet e pasura të aristokracisë hungareze. Ndërmjet tyre gjendej edhe një përfaqësi e hareshme e rinisë femërore të Budapestit, që kishte ardhur për festën e mikëshës që i ishte ngjitur lavdit drejt një kurore. Megjithatë shkëlqimi i këtij fisi, të tejkaluar nga koha, i jepte ceremonisë ngjyrimin e një note melankolie, në kundërshtim me realitetin. Trupi diplomatik ishte i pranishëm tërësisht. Ishin pjesëmarrës në ceremoni edhe anëtarët e Qeverisë shqiptare dhe parlamentarët, si edhe përfaqësi të forcave të armatosura, të magjistraturës e të Shtetit, të gjithë të veshur me rrobe ceremoniale. Ishin të ftuar edhe shumë gazetarë të Shteteve të ndryshme. Ndër italianët më kujtohen Xhovani Ansaldo, drejtori i “Telegrafit”; Guido Barone i “Stampa-s”; Virxhilio Lili i “Corriere della Sera-s”; Françesko Maratea i “Messagggeros”, si edhe Orio Vergani. Mbreti, në një uniformë të lartë të komandantit të ushtrisë, i paraprinte korteut, duke i dhënë krahun nuses në veshje të bardha me bishtin shumë të gjatë, që e mbanin oficerë të gardës. Pas tij vinin Duka i Bergamos dhe dy dëshmitarë të bashkëshortit: konti Çiano dhe princi Hamid, biri i sulltanit të fundit turk. Pas tyre, të dy dëshmitarët e nises: baroni Vilani, Ministri i Italisë në Romë dhe konti Karoli, xhaxhai i nuses. Himni kombëtar i Shqipërisë dhe ai i Hungarisë u dhanë nga Fanfara e gardës. Ceremonia e martesës, ceremoni civile, qe e shkurtër: në leximin e vetëm tri neneve të kodit, që ishin në përkitje me ato të kodit civil italian, të lexuara nga kryetari i Parlamentit i cili, pasi kërkoi pranimin e dhëndrit e të nuses, i deklaroi ata të bashkuar në martesë. Pastaj u shtrua dreka në pallatin mbretëror. Në legatë u shpresua se vizita në Tiranë e ministrit tonë të Jashtëm për festimin e martesës, do të shërbente për të sheshuar pengesat e reja që dilnin në udhën e një drejtimi të ri e përfundimtar të mbretit Zog, qoftë ndaj Italisë, qoftë për mirëqenien e popullit të tij. Por prania e të ftuarëve të shumtë, vështirësitë për një qytet të vogël si Tirana e asaj kohe për të mirëpritur kaq shumë personalitete, ndër- Nga Nga Më 28 prill 1937: martesa e mbretit me konteshën Apony – Pritje e përzemërt e përfaqësuesve të Italisë, të ftuar në dasmë – Incidente për qëndrimin kundëritalian nga mysafirët hungarezë, nga motrat e mbretit dhe nga disa autoritete vendore – Ndryshim i shtrimit të problemit shqiptar nga ana e Çianos, veçanërisht në lidhje me aneksimin e Austrisë nga Gjermania - Vështirësitë që m’u paraqitën me synimet për aneksim (të Shqipërisë), apo për pjesëtimin e saj. Qëndrime kundërshtuese të Zogut ndaj bashkëpunimit me Italinë. likimet e krijuara në familjen myslimane të mbretit Zog për hyrjen e një vajze të një feje tjetër, ishin elemente që sikur e trubullonin paksa atmosferën. Duka i Bergamos u kthye i pakënaqur për disa gabime të rënda ceremoniale të oborrit të Zogut ndaj tij. Çiano iku edhe ai i zemëruar për shpërfilljen e pafshehur të motrave të Zogut kundrejt tij. Gjatë ngrënies, disa përfaqësues të zonjushave hungareze, si edhe motrat e mbretit, shpesh në muhabete krahasimesh ndërmjet veprimtarisë së monarkisë së dyfishtë (austro-hungarezë,- p.) dhe asaj të Italisë, u pritën si fyese për Italinë. U duk hapur se motrat e mbretit donin edhe të tregonin kënaqësinë e tyre për mungesën e martesës së vëllait të tyre më një vajzë italiane, edhe të shfaqnin shpresën në atë ceremoni, për ardhjen e një dite kur Shqipëria do të mund të shkëputej ngamarrëdhëniet e ngushta me Italinë, Duke qenë i njohur afrimi shpirtëror ndërmjet mbretit dhe të motrave, kjo nuk mund të mos linte njëfarë përshtypje. Një episod i pakëndshëm u la mbresa të ftuarve në pritjen e Shtëpisë së Oficerëve: Hyrja e Dukës së Bergamos dhe të Kontit Çiano u përshëndet nga fanfara e gardës me marshin mbretëror, por kjo u ndërpre befasisht, - gjë që ra në sy,- nga komandanti i ushtrisë shqiptare, gjeneral Aranitasi. Në kundërshtim me këtë, ardhja e motrave të mbretit u prit me manifestime entuziaste dhe me himnin shqiptar, që u dha gjer në fund. Gjatë të gjithë qëndrimit të dukës di Bergamo dhe të kontit Çiano ndodhën një mori incidentesh, ndërmjet familjes mbretërore dhe personaliteteve pranë mbretit, nga njëra anë dhe përfaqësuesve të sovranit dhe të Qeverisë së Italisë, nga ana tjetër. Këto incidente që ngjanë në mjediset zyr- Nga Françesko JAKOMONI/ Përktheu: Kostaq XOXA tare bëne edhe më tepër përshtypje ngase, nëpër rrugët e qyteteve, pritja ishte tepër e ngrohtë. Në ditën e dasmës, ishte një gjë e rastit apo me qëllim, lulet nuk u hodhën, mbase, sipas urdhrave, por në vend që të hidheshin më shumë në automobilin e mbretit, mbushën përplot, përkundrazi, veturën e legatës. Këtyre episodeve që paraqisnin dritë-hije në marrëdhëniet italo-shqiptare, iu shtuan të tjera, që kishin lidhje me marrëdhëniet ndërmjet mbretit Zog dhe popullit të tij. Gjatë ceremonisë së martesës dhe gjatë darkave, bëri përshtypje boshllëku i vendeve që ishin caktuar për Episkopatin katolik. Në çastin e fundit, mbase me porosi të Vatikanit, Episkopati kishte vendosur të mos merrte pjesë në ceremoni dhe të mos e njihte si të vlefshme martesën. Ky qëndrim i klerit katolik po paraqitej ndërsa myslimanët më të thekur po tregonin, nga ana tjetër, pakënaqësinë e tyre për martesën e mbretit me një vajzë që nuk ishte e fesë së tyre. Nuk mungonin, gjithashtu, shqiptarët të cilët, pavarësisht nga feja e nuses, bënin llogaritë e prurjeve politike dhe financiare të një martese si kjo, për një popull që kishte nevojë për gjithçka. E kjo, pavarësisht nga bukuria, lezeti dhe sjellja e hijshme e nuses, që i kishin pëlqyer aq tepër mbretit. As mbretëresha e re nuk do ta kishte mundësinë t’ia shpaloste këto cilësi popullit, për shkak të veçimit të saj, të cilin e kushtëzonin zakonet myslimane. Pasi çifti mbretëror u nis për muajin e mjaltit në Durrës, ne mendjen e atyre që sorollasnin nëpër tru ngjarjet e ditëve të kaluara, u duk qartësisht një ftohje e marrëdhënieve ndërmjet mbretit Zog dhe Qeverisë italiane dhe, në të njëjtën kohë, ndërmjet mbretit Zog dhe popullit të tij. Ky i fundit, jo vetëm përmes përfaqsuesve të tij në Tiranë, por edhe nëprmjet të delegacioneve të shumta që vajtën nga e gjithë mbretëria në Tiranë, kishte shfaqur shprehjet e simpatisë së tij dhe të besimit për përfaqësitë italiane. Duke u nisur, konti Çiano, që nuk e kishte fshehur pakënaqësinë e tij edhe ndaj oficerit të gardës mbretërore që i ishte vënë në shërbim, kërkoi që të vija në Romë, pas disa ditësh, që ta takoja. Ai më tha se donte të më fliste, sidomos, për qëndrimin që kishte mbajtur aristokracia austohungareze gjatë ceremonisë martesore. I kishte bërë përshtypje prania në Tiranë, gjatë martesës, e kryetarit të komunitetit mysliman të Budapestit. Në Romë, në bisedat me Çianon, gjeta një qëndrim krejtësisht të ndryshuar për problermin shqiptar. Çiano i shihte këto gjëra, tani, nga një pikëvështrim i vetëm: në rrezikun që në Shqipëri të vendosej një ndikim i fortë gjerman. Për të penguar këtë të keqe ai ishte i vendosur, tanimë, që të binte me ujdi me Jugosllavinë për ndarjen e Shqipërisë. Më tha se kjo gjendje shpirtërore ishte formuar tek ai në vijim të shqetësimit se mjedisi austrohungarez, që tani gëlonte në Oborr, do të mund të lulëzonte dhe të ngrinte sërishmi prestigjin e hershëm austriak në Tiranë, me të gjitha rreziqet që rridhnin nga aneksimi që sapo i ishte bërë Austrisë nga Gjermania. Duket se nuk kishte parasysh aq sa duhet simpatitë e flashkëta që aristokracia hungareze kishte për nazizmin. Nuk dyshonte që disa mangësi, në shpërkujdesjet që ai vërente në ato ditë, mbase e kishin burimin në namin filonazist që ai gëzonte në Hungari, në krahasim me aktivitietin që kishte zhvilluar atje në të kaluarën nënsekretari Suviç. Por nuk më duket se e kishte gabim që kujtonte prestigjin që gëzonte në Shqipëri Austria, për ndihmën e vazhdueshme që Vjena u kishte dhënë kryengritjeve shqiptare për pavarësi. Nuk tha gjë tjetër. Sikur m’u fiksua në tru, në ato çaste, se ishte vetëm një çështje sedre vetjake që e kishte bërë që të ringjallte e të nxirrte nga harresa konceptet që në kohën e Luftës I Botërore kishin frymëzuar traktatin e Londrës dhe paktin (antishqiptar,- p.) Titoni-Venizelos përkundrejt Shqipërisë. I shfaqa menjëherë ministrit shqetësimin tim për qëndrimin e tij ndaj problemit shqiptar. E quaja, para së gjithash, të parakohshëm, shqyrtimin e një zgjidhjeje që të kishte si synimin për ta quajtur krejtësisht të pabesueshëm ndaj nesh mbretin Zog. Ngjarjet e ditëve të fundit dhe gjithçka kishte ndodhur me rastin e martesës mbretërore, nuk kishin qenë të pëlqyeshme për ne, por mendimi ishte se ia vlente që të orvateshim ende në bisedat dhe të ngulmonim gjer në fund te mbreti, duke e nxitur për reforma shoqërore që do ta afronin më shumë me popullin dhe, njëkohësisht, do t’ia shtonin edhe më tej popullit simpatinë ndaj nesh. Njerëzit e dinin se nga vinin nxitjet për reforma të shnumëkërkuara. Unë e shihja në këto reforma ilaçin për të parandaluar prirjet e krushqive të reja që të mund të çonin politkiën shqiptare qoftë në dobi të Gjermanisë, qoftë në udhën e atyre qarqeve konservatore të oborrit, që kërkonin të ruhej karakteri lindor me prirje absolutizmi. Vërejta se një kuptim i përciptë nga ana jonë i ndjenjës kombëtare shqiptare, do të ishte pengesë për çdo veprim tonin që duhej të gjente mbështetjen në dobi të popullit. (vijon nesër) 55 23
Page 1 and 2: E PËRDITSHME E PAVARUR Drejtor: FA
Page 3 and 4: Rama, çka bërë me familjen, do t
Page 5 and 6: Ish të përndjekurit hedhin posht
Page 7 and 8: E mërkurë, 21 prill 2010 FORUM Ku
Page 9 and 10: Lobing i ri për Kosovën, në prag
Page 11 and 12: Mblidhet Komisionit i Posaçëm i M
Page 13 and 14: CMYK Godina multifunksionale Bashk
Page 15 and 16: 411 SHEFQET TASIM MEMA 313,6 2884,
Page 17 and 18: 1513 GEZIMBAKILITA 541 2884 1514 GE
Page 19 and 20: Musa Jukës në emigrantët politik
Page 21: KULTURA Kontaktoni në kultura@gaze

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?