gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

More documents

Recommendations

Info

SPECIALE Nga Kastriot Dervishi DOSSIER 18 55 E mërkurë, 21 prill 2010 Letra e Petro Markos nga burgu më 5 maj 1949 I ndodhur i burgosur, shkrimtari Petro Marko i shkruan një letër Komitetit Central të Partisë së Punës së Shqipërisë. Letra është një lloj dëshmie mbi ato një Marko kishte përjetuar apo hequr gjatë viteve të para të regjimit komunist. Përveç të tjerash në këtë letër flitet edhe për aspekte të karakterit të ngushtë, por që ndërfuten në jetën e çdo njeriu në vrullet e zhvillimeve politike në vend. Në këtë pjesë mund të shihet Petro Marko në rolin e tij si gazetar në vitet ’30, si kundërshtar i regjimit të Ahemt Zogut, apo si vullnetar i brigadave ndërkombëtare në krah të komunistëve në Spanjë. Pështjellime të shumë ngjarjeve të shkuara, në penën e një njeriu që kishte aspiruar për lirinë dhe që gjendej në burgun e vogël të shtetit burg. Përveç të tjerash, Marko ka parë nga brenda partinë ku ai bënte pjesë, sekti politik dominues që vendoste për gjithçka në vend. Letra e Petro Markos do botohet në dy numra të gazetës. Letra Komitetit Central të Partisë së Punës Shqipërisë, Tiranë Shokë, Unë s’kam patur nderin të futem në gjirin e Partisë sonë heroike si Koçi Xoxe, nuk e di për ç’arsye nuk më pranoi. Po unë triskën e partisë së lavdishme Lenin – Staliniane e kam në zemër pse jam një komunist dhe komunist do të vdes. Prandaj sot që gjendem në burg, si armik i popullit dhe i pushtetit, sot që jam në këtë gjendje të pamerituar po ju Ta lexosh partinë nga brenda Petro Marko (majtas)ndhe Shefqet Musaraj drejtohem juve, i drejtohem Partisë sime dhe i bëj një thirrje që të më dëgjojë, pse jam një djalë i saj, jam një qytetar i ndershëm i Republikës Popullore të Shqipërisë. Nuk do të zgjatem në biografinë time, se kurrë s’kam treguar punën që kam bërë. Këtu do t’ju tregoj shkaqet për të cilat “Petro Markua i pa disiplinuar, Petro Markua anarkist, e trockist e oportunist e aventurier etj, etj” që i janë thënë kurdoherë prapa krahëve nga njerëz ose elementë pa karakter - kalemnira që u bënë shkaqe për të eliminuar e për të flakur si një paçavure një shok që i qëndron besnik Partisë së Lenin - Stalinit dhe kauzës së popullit qysh nga viti 1932 duke hequr të zinjtë e ullirit, duke u përbuzur e persekutuar e torturuar, burgosur e internuar nga regjimet antipopullore pse ishte komunist. Dhe kurrë s’u përkul Petro Markua dhe kurrë si shërben asnjë regjimi antipopullor. Ka thënë mirë Jean Jaurës: Kalomnie, Kalomnie, Kalomni… gjithnjë diçka mbetet. Edhe populli ynë s’e thotë kot: më mirë të të dalë syri se sa nami. Dhe ja historia: Kur Petro Markua botoi “ABC”-në me një grup shokë revolucionarë, ata që bënin politikën e Musa Jukës, se Musa Juka kur nuk korruptonte ndonjë shok, atëherë me agjentët e tij përhapte parullën se ai është spiun dhe imoral etj menjëherë thanë: “Petrua u shit! Merr subvenbcion dhe boton “ABC”! Po “ABC” ishte organi i një grupi revolucionar me Asim Vokshin dhe Vasil Shanton etj që mblidhnin andej këtej ndonjë lekë nga shokët e varfër, prandaj dhe u mbyll prandaj dhe unë si përgjegjës i saj u persekutova duke u quajtur nga veglat e Zogut agjent i Moskës. Kur Petro Markua ka litarin në fyt dhe mezi ikën nga laku i Musa Jukës duke u hedhur në fuqi – ata që përhapnin parullat e Musa efendisë bile disa nga shokët tanë nga zilia përhapnin: “Petro Markua mori bursë nga Musa Juka!”. Po kur muarnë vesh se unë u hodha në Francë prapë ata thanë: “Petro Markua është dërguar si spiun i
Musa Jukës në emigrantët politikë!”. Dhe kur muarnë vesh se unë vajta në Spanjë prapë thanë: Shkoi aty për aventura se ai ishte aventurier!” Këtu në Tiranë, midis shokëve të mi një shoqe me emrin Selfixhe Ciu më shkruante se desh të njiheshim dhe u njohëm dhe ishte dakord me idetë e mia sa që më vonë u bë i flaktë dhe nisi të shkruante me pseudonimin “Kolombia”. Ajo me dashuroi shumë dhe i premtova se kur të kthehesha nga Spanja do të martoheshim. Ajo më mbronte me guxim nga çdo kolomnie dhe më vonë kur ajo bënte pjesë në grupin e Tiranës gjithnjë më mbronte. Kur u ktheva në Shqipëri më 1940 ajo më erdhi dhe më tha që të martoheshim patjetër. Ajo gjatë kohës që isha në Francë erdhi atje për nja dy herë. Aty e njoha mirë. Ishte e pamundur që të bashkoheshim se nuk pajtoheshim në karakter për shumë çështje sidomos mua s’më pëlqente megalomania e saj dhe hipokrizia. Ajo e kuptoi dhe nisi me cdo mënyrë duke trumbetuar andej se “jam gruaja e Petro Markos dhe me të do martohem kur të vijë në Tiranë”. Unë i kisha dhënë të kuptonte se ne nuk mund të jetonim bashkë edhe kur ishte në Itali nuk ishte sjellur mirë duke kërkuar të martohej me të tjerë. Në Tiranë unë i thash se ne jemi shokë dhe pothuaj se të martuar jemi. Po ajo deshi dasmë! Përdori mjete me anën e shokëve që ta merrja për grua me zor por unë nuk pranova. Atëherë ajo u betua: “Sa të jem gjallë do të përdor tërë fuqitë e mia kundër teje etj, etj”. Aty nis burimi kundër meje. Ajo kish influencë në grupin e Tiranës dhe nisi të thotë: “Petro Markua ishte aventurier ishte i dënuar me vdekje në Spanjë ku ka dezertuar!” Doemos grupi i Tiranës tani Petro Markon e shikonte si një armik! Unë kurrë nuk besoja se një shoqe për histerizmin e saj të ulej aq poshtë sa të villte vrer kundër meje. Kishte fuqi atëherë fjala e saj se shumë shokë intimë të saj filluan të më luftonin. Sa punë më ka prishur breshëri i kolonive të saj! Kur isha në Spanjë detyrën time e kam bërë me nder dhe për këtë jam krenar,. Po fatkeqësia ime që u prishëm keq në disfatën e madhe të Ebros dhe mbeturinat e brigadës (ku bëja pjesë unë) mundën të iknin për në Francë. Edhe unë ika për në Francë në atë kaos dhe rrëmujë! Mbase këtu ka punuar shumë disfatizmi, po ato orë për ne të pakët që mbetën ishin “mbarimi i luftës” dhe si pas parullës “interbrigadistët që mbeten, një shpëtim kanë “ T’ikin!” dhe unë me disa shokë që nga kazerma “Carlos Marx” të Barcelonës ikim për në Francë. Unë isha dërmuar nga normat, se isha komisar i një kompanie dhe doemos nga një betejë kaq e tmerrshme që përfundoi me disfatën tonë, duke kujtuar gjithnjë se shokët, sidomos shqiptarët, kishin mbetur të vrarë në duar të armikut i dëshpëruar arrij në Paris. Atëherë përgjegjës ka qenë Ali Kelmendi të cilin e kërkova dhe e gjate duke lozur kumar! Më bëri përshtypje të madhe! I thash të shkonte në qendër, Ruelombut 8, tek Roberti (se ai ish përgjegjës për ballkanasit) dhe të lajmëronte ardhjen time. Aliu nuk e di për ç’arsye ma sillte rrotull dhe më sillej ftohtë! Durova nja katër ditë duke pritur urdhër nga Aliu po ai as që çante kokën fare për mua dhe për gjendjen time. Unë kisha urdhër që të varesha nga ai. Pasi pashë këtë qëndrim të Aliut vajta vet tek Roberti. Ai më priti mirë dhe më qortoi “ pse vonova kaq ditë këtu dhe s’u paraqit “Nuk të lajmëroi Aliu”. U çudita duke i thënë qëndrimin e Aliut. Ai si tërë intebrigadistëve të tjerë që ishin në konditat e mia më dha ndihma materiale dhe më porositi të prisja urdhër, të cilat mi tha pas pak ditëve: “po të duash mund të shkosh në Meksikë ose në Kinë!”. Do të mendohem i thashë se po shiko se në ç’gjendje jam”. Ai më tha se Aliu kishte marrë muaj për muaj një sasi të hollash për t’i dërguar familjes sime. Kur vajta të kërkoja Alinë e gjeta prapë duke lozur kumar. I revoltuar i thash te takoheshim shpejt me një vend tjetër, ku të mos kishte shqiptarë të tjerë. Vajtëm në një kafene dhe unë iu sula me tërbim duke e akuzuar rëndë për sjelljet e tij karshi vullnetarëve të Lirisë. “.. Shokët e tjerë janë pritur me përzemërsi dhe dashuri të madhe nga përgjegjësit dhe shokët e tyre dhe ti tallesh me mua! Ke ngrenë dhe paratë që ka marrë në emrin tim për familjen time!”. E vërteta është se unë e shava rëndë duke i thënë se do ta paguante shtrenjtë! Ai s’foli gjë po pastaj nisi luftën kundër meje! Dhe doemos këtu unë do ta humbisja se Aliu ish përgjegjës për tërë shokët në Francë. Ai hapi parullën “Petro Markua ikën nga frika! Porsa dëgjoi krismën e parë dezertoi! Ai ishte anarchist!” Isha në kontakt me Robertin i cili më ndihmonte dhe pastaj me kërkesën time më dha një letër për në seksionin e partisë në Grenoble, ku shkova se aty më thirri Dhimitër Shuteriqi. Në Grenoble isha përgjegjës i agjitpropit të celulës “Res- Clortres” dhe anëtar në komitetin “Amical d’Espagne” ku ishin vullnetarë të tjerë të Lirisië. Kur erdhën shokët e tjerë të Spanjës në një kamp “Gurs” isha më i lumturi i botës se parullat e Aliut më kishin shpurë në një gjendje për të vrarë veten. Shokëve të Spanjës shkova dhe ata muarnë qëndrimin e vërtetë karshi meje. Isha shoku besnik i tyre, luftëtari besnik i internacionalizmit proletar. Në fund të vitit 1939, policia franceze me thotë: “Ja largohu nga Franca ja do të shpiem në kampet e përqendrimit me shokët e tu komunistë. Pasi mendova shume vendosa dhe preferova të kthehem në Shqipëri duke kujtuar se edhe në burg të Shqipërisë mund të punohej. U shkrova shokëve të Spanjës. Dhe atëherë shoku Mehmet Shehu me thotë: “Në Shqipëri dy rrugë ke: ja burgun ja tradhtinë!”. E mërkurë, 21 prill 2010 SPECIALE DOSSIER 55 19
Page 1 and 2: E PËRDITSHME E PAVARUR Drejtor: FA
Page 3 and 4: Rama, çka bërë me familjen, do t
Page 5 and 6: Ish të përndjekurit hedhin posht
Page 7 and 8: E mërkurë, 21 prill 2010 FORUM Ku
Page 9 and 10: Lobing i ri për Kosovën, në prag
Page 11 and 12: Mblidhet Komisionit i Posaçëm i M
Page 13 and 14: CMYK Godina multifunksionale Bashk
Page 15 and 16: 411 SHEFQET TASIM MEMA 313,6 2884,
Page 17: 1513 GEZIMBAKILITA 541 2884 1514 GE
Page 21 and 22: KULTURA Kontaktoni në kultura@gaze
Page 23 and 24: E mërkurë, 21 prill 2010 KULTURË

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?