30.04.2013 Views

gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

PAGGAMOT<br />

1. Makatutulo<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> pagbababad <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> malamig na tubig 0 pagtapal <strong>ng</strong> tuwalya<strong>ng</strong> bina<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> malamig na<br />

tubig.<br />

2. Gumamit <strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> iminumu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> halama<strong>ng</strong> <strong>gamot</strong>.<br />

3. Suma<strong>ng</strong>guni <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ma<strong>ng</strong>ga<strong>gamot</strong> ku<strong>ng</strong> nahihirapa<strong>ng</strong> humi<strong>ng</strong>a a<strong>ng</strong> pasyente.<br />

4. Iwa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n a<strong>ng</strong> pagkakamot upa<strong>ng</strong> maiwa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n a<strong>ng</strong> impeksyon <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> balat.<br />

5. Iwa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n 0 gamutin a<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>nhi <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>ati ku<strong>ng</strong> nalalaman ito.<br />

PIGSA<br />

ILANG KAALAMAN TUNGKOL SA PIGSA<br />

A<strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ay i<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><strong>ng</strong> bukol <strong>ng</strong> nana <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ilalim <strong>ng</strong> balat. A<strong>ng</strong> irnpeksyon na ito ay dahil <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> mikrobyo na<br />

maaari<strong>ng</strong> rnag-umpi<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> sumusunod:<br />

1. Marumi<strong>ng</strong> balat;<br />

2. Pagkabara <strong>ng</strong> daluyan <strong>ng</strong> pawis;<br />

3. Sugat na likha <strong>ng</strong> marumi<strong>ng</strong> karayom 0 iba<strong>ng</strong> matulis na bagay;<br />

4. Namuo<strong>ng</strong> dugo;<br />

Ma<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>kit a<strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> at a<strong>ng</strong> baJat <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> paligid ay mapula. Maaari<strong>ng</strong> magkaroon <strong>ng</strong> kulani at lagnat a<strong>ng</strong> pasyente.<br />

PAGGAMOT<br />

1. Linisin araw-araw a<strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>. Tapalan <strong>ng</strong> aJinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> haJama<strong>ng</strong> <strong>gamot</strong> na iminumu<strong>ng</strong>kahi.<br />

2. A<strong>ng</strong> paglalagay <strong>ng</strong> malinis na damit na bina<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> mainit na tubig (warm compress) <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ay nakagiginhawa<br />

<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pasyente at nagpapabilis <strong>ng</strong> pagpapahinog nito.<br />

3. Ku<strong>ng</strong> hinog na a<strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>, paputukin ito. Hayaa<strong>ng</strong> dumaloy a<strong>ng</strong> nana 0 maaari<strong>ng</strong> magJagay <strong>ng</strong> mit<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><br />

(malinis na ga<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> 0 damit) upa<strong>ng</strong> tuloy-tuioy na daJuyan <strong>ng</strong> nana. Ta<strong>ng</strong>galin a<strong>ng</strong> mit<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> kinabuka<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n.<br />

4. A<strong>ng</strong> mikrobyo <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>nhi <strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ay maaari<strong>ng</strong> kumalat <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> iba<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> katawan. Suma<strong>ng</strong>guni <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> doktor<br />

ku<strong>ng</strong> may kulani 0 lagnat.<br />

5. Upa<strong>ng</strong> maiwa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n na magkaroon <strong>ng</strong> pig<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> magi<strong>ng</strong> malinis <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> katawan at gamutin a<strong>ng</strong> anuma<strong>ng</strong> sugat<br />

<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> katawan.<br />

PILAY<br />

ILANG KAALAMAN HINGGIL SA PILAY<br />

Kalimitan, mahirap malaman ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> kamay 0 paa ay napilayan Jama<strong>ng</strong> 0 nabalian. MakakatuJo<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><br />

pag-alam a<strong>ng</strong> pag-Xvray <strong>ng</strong> apektado<strong>ng</strong> bahagi.<br />

A<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> panlunas <strong>ng</strong> pilay (sprain) at bali (fracture) ay halos magkapareho. Huwag galawin 0<br />

hilutin a<strong>ng</strong> apektado<strong>ng</strong> bahagi. Wala ito<strong>ng</strong> magagawa<strong>ng</strong> buti bagkus ay maaari<strong>ng</strong> lalo<strong>ng</strong> makapin<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>la <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><br />

napilayan 0 nabalian <strong>ng</strong> buto,<br />

PAGGAMOT<br />

Ku<strong>ng</strong> nakakatiyak na wala<strong>ng</strong> bali, gawin a<strong>ng</strong> <strong>mga</strong> sumusunod:<br />

1. Lagyan <strong>ng</strong> benda a<strong>ng</strong> napilaya<strong>ng</strong> bahagi;<br />

2. Upa<strong>ng</strong> mabawa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n a<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>kit at pamamaga, itaas a<strong>ng</strong> apektado<strong>ng</strong> bahagi;<br />

3. Damit 0 tuwalya<strong>ng</strong> bina<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> malamig na tubig a<strong>ng</strong> ilagay <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pilay. Gawin ito <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> loob <strong>ng</strong> 15 minuto,<br />

3 ulit <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> maghapon.<br />

4. Gumamit <strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> iminumu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> haJama<strong>ng</strong> <strong>gamot</strong>, <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> sumusunod na araw;<br />

5. Huwag muna<strong>ng</strong> gaano<strong>ng</strong> gamitin a<strong>ng</strong> napilaya<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> katawan.<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!