gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

disenterya (may dugo at plema ang dumi},
3. Sira 0 bulok na pagkain;
4. Pagkain ng labis na hilaw na prutas 0 maaanghang 0 mamantikang pagkain ,
5. Pagkaing mahirap tunawin ng tiyan (katulad ng gatas);
6. Allergy <strong>sa</strong> pagkain, tulad ng hipon. Ang ilang <strong>sa</strong>nggol ay may allergy <strong>sa</strong> gatas;
7. Epekto ng gamot tulad ng ampicilin at tetracycline;
8. liang lason 0 kemikal;
9. Bulate;
10. lmpeksyon <strong>sa</strong> ibang bahagi ng katawan; tonsilitis, pulmonya, tigdas, impeksyon;
11. EmusyonaJ na dahilan.
PAG-I1NGAT
Maraming kaso ng pagtatae ang maiiwa<strong>sa</strong>n kung gagawin ang mga sumusunod na paq-iinqat:
1. Kumain nang wasto. Ang i<strong>sa</strong>ng batang kulang ng sustansya <strong>sa</strong> katawan (malnourished) ay mas
madaling magtatae kay<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> batang malusog. Ang pagtatae ay lalong makapagpapalubha <strong>sa</strong> malnutrisyon.
2. lngatang huwag madumihan 0 madapuan ng langaw at ipis ang pagkain. Iwa<strong>sa</strong>n ang mga pagkaing
hindi hiyang <strong>sa</strong> katawan.
3. Maging malinis <strong>sa</strong> kapaligiran. Gumamit ng palikuran. Maging maayos <strong>sa</strong> pagtatapon ng basura.
4. Magpabakuna laban <strong>sa</strong> kolera at tipus.
5. Makipagtulungan <strong>sa</strong> mga proyektong pangkalini<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> inyong lugar,
6. Ang mga <strong>sa</strong>nggol av lalong dapat ingatan upang huwag magtatae.
a. Ibayong higit na mainam ang gatas ng ina kay<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> pagpapasuso <strong>sa</strong> bote. Ang gatas ng ina, bukod
<strong>sa</strong> tiyak na malinis ay may <strong>sa</strong>ngkap na tumutulong kalabanin ang impeksyon.
b. Kung magsisimula <strong>sa</strong> pagbibigay ng bagong pagkain, gawing i<strong>sa</strong>-i<strong>sa</strong>nq klase lamang. Bigyan ng
maliit na piraso <strong>sa</strong> simula.
k. Panatilihing malin is ang <strong>sa</strong>nggol at ang kanyang kapaligiran. Ingatan na hindi magsubo ng maruruming
bagay ang <strong>sa</strong>nggol.
PAGGAMOT
1. Ang pagkawala ng tubig at asin <strong>sa</strong> katawan (dehydration) ang pinakamaJubhang kumplikasyon ng
pagtatae. Kung gaano karaming tubig ang nawala <strong>sa</strong> katawan ay ganoon din karami ang dapat inumin
<strong>sa</strong> alinman <strong>sa</strong> mga sumusunod:
a. Tubig ng buko (murang niyog)
b. Tubig na may haJong asukal at asin.
Ganito ang paghahanda: Sa 4 na baso ng malinis 0 pinakuluang tubig, tunawin ang 2 kut<strong>sa</strong>rang
asukaJ 0 pulot at y. kut<strong>sa</strong>ritang asin.
2. Ang malnutrisyon ay nagiging problema kung matagalan ang pagtatae. Bigyan ng hustong pagkain
kung ang pasyente ay may palatandaan na ng paggaling.
a. Mga pagkaing maaaring ibigay <strong>sa</strong> pasyenteng nagtatae:
1) Para <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>nggol: Maaring ipagpatuloy ang pagsuso <strong>sa</strong> ina. Kung <strong>sa</strong> bote pinasususo ang bata,
labnawan ang timpla ng gatas. (Kung magaling na ang bata maaari nang ibalik <strong>sa</strong>' dating
tim pia ang gatas.)
2) Para <strong>sa</strong> bata 0 matanda:
- Tubig ng buko
-T<strong>sa</strong>a
-Am
- Sopas ng kame, manok 0 gulay na inaJis ang sebo 0 taba.
b. Mga pagkaing maaaring ibigay <strong>sa</strong> mga may palatandaan na ng paggaling:
1) Kame, manok, isda, itlog 0 munggo na hindi niluto <strong>sa</strong> taba 0 rnantika.
2) Lugaw 0 kanin at biskwit (cracker)
3) Saging (lalo na ang nilagang <strong>sa</strong>ba), bayabas, duhat, kaymito
k. Mga pagkaing bawal:
1) Mamantikang pagkain
2) Maanghang na pagkain
3) Hilaw na prutas
100