gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ... gabay sa paggamit ng mga halamang gamot - DOH Central Library ...

library.doh.gov.ph
from library.doh.gov.ph More from this publisher
30.04.2013 Views

MAGANG GILAGID ILANG KAALAMAN SA MAGANG GILAGID Ang namamagang gilagid ay maaaring sintomas ng alinman ng>sang> mga sumusunod: 1. Sirang ngipin 2. Sugat ng>sang> gilagid 3. Impeksyon ng>sang> gilagid 0 ngipin 4. Kakulangan ng>sang> sustansya tulad ng Bitamina C 5. Tumor ng>sang> g;lagid. PAG-IINGAT 1. Kumain ng pagkaing ng>sang>gana ng>sang> Bitamina C. 2. Magsipilyo tuwing pagkakain. 3. Magmumog ng maligamgam na tubig na may asin paggising ng>sang> umaga. Magrnumoq tuwing pagkakain. PAGGAMOT 1. Pahupain ang pamamaga ng>sang> pamamagitan ng ng>paggamitng> ng alinman ng>sang> mga iminumungkahing halamang gamot. 2. Sumangguni ng>sang> manggagamot kung makita ang alinman ng>sang> ibaba: a. Kung ng>sang> kabila ng ng>paggamitng> ng halamang gamot ng>sang> loob ng 2 araw ay wala pa ring ipinagbabago ang pamamaga b. Kung ang pamamaga ay kumakalat ng>sang> ibang bahagi ng mukha k. Kung may kang>sang>mang lagnat 0 kung may nang>sang>ng>sang>lat na kulani ng>sang> leeg PAGKALASON ILANG KAALAMAN TUNGKOL SA PAGKALASON Ang mga bata ang kadalang>sang>ng nagiging biktima ng pagkalason. Upang ito ay maiwang>sang>n, gawin ang mga sumusunod: 1. Itabi ang mga nakakalasong mga bagay ng>sang> lugar na hindi maaabot ng mga batao 2. Huwag ilagay ang gaas, asido 0 anumang bagay na nakakalason ng>sang> mga bote ng inumin 0 soft drink. MGA PANGKARANIWANG LASON 1. Lason ng>sang> daga 2. Pamatay ng>sang> kuling>sang>p 3. Gamot 4. Tintura de yodo 5. Alkohol, alak 6. Gaas, gasolina 7. Asido, lihiya PAGGAMOT 1. Pasukahin ang biktima ng>sang> pamamagitan ng alinman ng>sang> mga sumusunod: a. Pagkiliti ng>sang> lalamunan b. Pagpapainom ng klaro ng itlog, gatas 0 tubig na may arina k. Paggamit ng halamang gamot na pampasuka MGA BABALA Huwag pasukahin ang biktima kung makita ang alinman ng>sang> mga sumusunod: . a. Kung ang ininom ay gaas, gasolina, asido 0 lihiya. b. Kung ang pasyente ay walang malay tao. k. Kung ang pasyente ay nang>sang> kabuwanan na ng pagdadalantao. d. Kung ang pasyente ay may ng>sang> kit ng>sang> puso, 2. Kung malubha ang pagkakalason, dalhin agad ang pasyente ng>sang> pinakamalapit na ospital 0 klinika. 98

PAGKASUNOG ILANG KAALAMAN TUNGKOL SA PAGKASUNOG PAG-IINGAT 1. Huwag hayaang lumapit ang mga bata ng>sang> apoy. 2. Ilayo ang mga bata ng>sang> ilawan at posporo. 3. Ilayo ang mga bata ng>sang> lutuan. Mag-ingat na hindi mahawakan 0 mapaglaruan ng mga bata ang mga kawali, kaldero at kaserolang mainit. 4. Mag-ingat kung gumagamit ng apoy ng>sang> trabaho. Halimbawa: kusinero, panadero, panday. PAGGAMOT 1. Para ng>sang> paso (pagkasunog na walang paltos), ilubog kaagad ang bahaging apektado ng>sang> malamig na tubig 0 itapal ang malinis na damit na binang>sang> ng malamig na tubig. Hindi kailangan ang pagpapahid ng pomada, mantika, 0 langis. 2. Kung may paltos, huwag nang paputukin ito. Kung putok na ang paltos, tanggalin ang balat na nakatakip ng>sang> paltos at hugang>sang>n ng malinis na tubig at ng>sang>bon. Maaring gumamit ng halamang gamo!. Mas mainam na hayaan na lang Itong walang takip. Pagka-ingatan lamang ito na hindi madumihan 0 madapuan ng langaw. Kung hindi maiiwang>sang>ng marumihan, halimbawa lalabas ng bahay, takpan ang nasunog na bahagi ng malinis na gang>sang> 0 damit na may vaseline. Kung may palatandaan ng impeksyon, nana, mang>sang>mang amoy, kulani 0 lagnat sumangguni agad ng>sang> manggagamot, 0 komadrona. 3. Kung malala ang pagkasunog, nakalantad ang laman 0 buto 0 malaking bahagi ng katawan ang nasunog, dalhin agad ng>sang> klinika 0 ospital. Balutan nang bahagya ang mga nasunog na bahagi ng malinis na damit. Habang naghihintay ng tulong na medikal, gawin ang mga payong nabanggit at ang mga sumusunod: a. Papanatagin ang loob ng pasyente. Bigyan ng gamot para ng>sang> kirot. b. Painumin ng maraming tubig na may asin at baking soda ang pasyente. Ganito ang paghahanda ng inumin - ng>sang> apat na baso ng malinis na tubig, tunawin ang 1/2 kutng>sang>ritang baking soda. Kung walang baking soda gumamit ng ing>sang>ng kutng>sang>ritang asin. Mas mainam kung may dagdag na katas ng kalamansi, dayap 0 dalanghita at 2 03 kutng>sang>rang asukal 0 pulo!. [to ay dapat inuming malimit ng pasyente. 4. Bigyan ang pasyente ng masustansyang pagkain, lalo na ng pagkaing maya man ng>sang> protina katulad ng kame at munggo. Walang bawal na pagkain. Ang itlog at malanng>sang>ng isda ay hindi nakakang>sang>rna. 5. Kung may sunog ng>sang> pagitan ng mga daliri, ng>sang> kilikili 0 ng>sang> singit dapat lagyan ng malinis na gang>sang> 0 damit na may vaseline ng>sang> pagitan ng mga nasunog na bahagi upang hindi magkadikit-dikit habang gumagaling. Palitan ang gang>sang> araw-araw. Mahalaga ang ehersisyo ng>sang> daliri, siko, at tuhod na nasunog (unatin at baluktutin ito) upang mapanatili ang pagganap ng mga ito. PAGTATAE ILANG KAALAMAN TUNGKOL SA PAGTATAE Sinang>sang>bi nating ang ing>sang>ng pasyente ay nagtatae kung malimit ang kanyang pagdumi ng matubig 0 malabnaw ang kanyang tae. Ang pagtatae ay maaaring lumubha keya't hindi dapat ipagwalang bahala. Ito ay maaaring mawala ng>sang> loob ng 1 araw 0 tumagal ng maraming araw 0 linggo ayon ng>sang> ng>sang>nhi. Ang pagtatae ay ing>sang> ng>sang> pangunahing dahilan ng pagkamatay ng mga batang Pilipino. Ito ay lalong karaniwang nakikita at higit na delikado ng>sang> mga maliliit na bata, lalo na ng>sang> mga hindi malulusog. MGA DAHILAN lba't-iba ang dahilan ng pagtatae nguni't ang karamihan ay maitutukoy ng>sang> kakulangan ng wastong nutrisyon at ng>sang> impeksyon dala ng maruming kapaligiran at kaugalian. Narito and ilang dahilan: 1. Kakulangan 0 kalabing>sang>n ng>sang> masustansyang pagkain (malnutrition); 2. Irnpeksyon na nakuha ng>sang> mikrobyo ng>sang> tubig 0 pagkain: gastroenteritis; tipus (typhoid fever), kolera, 99

MAGANG GILAGID<br />

ILANG KAALAMAN SA MAGANG GILAGID<br />

A<strong>ng</strong> namamaga<strong>ng</strong> gilagid ay maaari<strong>ng</strong> sintomas <strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> sumusunod:<br />

1. Sira<strong>ng</strong> <strong>ng</strong>ipin<br />

2. Sugat <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> gilagid<br />

3. Impeksyon <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> gilagid 0 <strong>ng</strong>ipin<br />

4. Kakula<strong>ng</strong>an <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> sustansya tulad <strong>ng</strong> Bitamina C<br />

5. Tumor <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> g;lagid.<br />

PAG-IINGAT<br />

1. Kumain <strong>ng</strong> pagkai<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>gana <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> Bitamina C.<br />

2. Magsipilyo tuwi<strong>ng</strong> pagkakain.<br />

3. Magmumog <strong>ng</strong> maliga<strong>mga</strong>m na tubig na may asin paggisi<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> umaga. Magrnumoq tuwi<strong>ng</strong> pagkakain.<br />

PAGGAMOT<br />

1. Pahupain a<strong>ng</strong> pamamaga <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pamamagitan <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>paggamit</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> iminumu<strong>ng</strong>kahi<strong>ng</strong> halama<strong>ng</strong><br />

<strong>gamot</strong>.<br />

2. Suma<strong>ng</strong>guni <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ma<strong>ng</strong>ga<strong>gamot</strong> ku<strong>ng</strong> makita a<strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> ibaba:<br />

a. Ku<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> kabila <strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>paggamit</stro<strong>ng</strong>> <strong>ng</strong> halama<strong>ng</strong> <strong>gamot</strong> <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> loob <strong>ng</strong> 2 araw ay wala pa ri<strong>ng</strong> ipinagbabago<br />

a<strong>ng</strong> pamamaga<br />

b. Ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> pamamaga ay kumakalat <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> iba<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> mukha<br />

k. Ku<strong>ng</strong> may ka<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>ma<strong>ng</strong> lagnat 0 ku<strong>ng</strong> may na<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>lat na kulani <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> leeg<br />

PAGKALASON<br />

ILANG KAALAMAN TUNGKOL SA PAGKALASON<br />

A<strong>ng</strong> <strong>mga</strong> bata a<strong>ng</strong> kadala<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>><strong>ng</strong> nagigi<strong>ng</strong> biktima <strong>ng</strong> pagkalason. Upa<strong>ng</strong> ito ay maiwa<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>n, gawin a<strong>ng</strong><br />

<strong>mga</strong> sumusunod:<br />

1. Itabi a<strong>ng</strong> <strong>mga</strong> nakakalaso<strong>ng</strong> <strong>mga</strong> bagay <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> lugar na hindi maaabot <strong>ng</strong> <strong>mga</strong> batao<br />

2. Huwag ilagay a<strong>ng</strong> gaas, asido 0 anuma<strong>ng</strong> bagay na nakakalason <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> bote <strong>ng</strong> inumin 0 soft drink.<br />

MGA PANGKARANIWANG LASON<br />

1. Lason <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> daga<br />

2. Pamatay <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> kuli<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>>p<br />

3. Gamot<br />

4. Tintura de yodo<br />

5. Alkohol, alak<br />

6. Gaas, gasolina<br />

7. Asido, lihiya<br />

PAGGAMOT<br />

1. Pasukahin a<strong>ng</strong> biktima <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pamamagitan <strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> sumusunod:<br />

a. Pagkiliti <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> lalamunan<br />

b. Pagpapainom <strong>ng</strong> klaro <strong>ng</strong> itlog, gatas 0 tubig na may arina<br />

k. Paggamit <strong>ng</strong> halama<strong>ng</strong> <strong>gamot</strong> na pampasuka<br />

MGA BABALA<br />

Huwag pasukahin a<strong>ng</strong> biktima ku<strong>ng</strong> makita a<strong>ng</strong> alinman <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> <strong>mga</strong> sumusunod:<br />

. a. Ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> ininom ay gaas, gasolina, asido 0 lihiya.<br />

b. Ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> pasyente ay wala<strong>ng</strong> malay tao.<br />

k. Ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> pasyente ay na<stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> kabuwanan na <strong>ng</strong> pagdadalantao.<br />

d. Ku<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> pasyente ay may <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> kit <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> puso,<br />

2. Ku<strong>ng</strong> malubha a<strong>ng</strong> pagkakalason, dalhin agad a<strong>ng</strong> pasyente <stro<strong>ng</strong>>sa</stro<strong>ng</strong>> pinakamalapit na ospital 0 klinika.<br />

98

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!