Gongufaldarin f¿royskt.qxd - Kunning.fo

TIL GONGU
Í FØROYUM
kr. 10

2
VÆLKOMIN
Við hesum faldara bjóðar Ferðaráð Føroya tær
vælkomnum at ganga í okkara vøkru náttúru.
Einki er sum ein gongutúrur í haganum, har tú
kanst njóta friðsæluna og anda ta frísku luftina.
Føroyar eru einastandandi at ferðast í, tí tær nýtist
ikki at fara langt fyri at uppliva stórsligna og
óspilta náttúru. Eisini eru mong áhugaverd støð,
sum eru knýtt at søgu og søgn, at síggja á leiðini.
Gistingarmøguleikar eru í hópatali, so gonguferðin
nýtist ikki at enda sama dag.
Siðsøga og djóralív
Úti í haganum fært tú eina hóming av, hvussu
lívið hjá okkara forfedrum hevur verið. Gróthús,
neyst, gomul teigalendi, torvheiðar og kráir
minna okkum á, hvussu nær tey livdu upp at
náttúruni. Eisini sært tú gamlar bøgarðar, neytageilar,
rættir, ból, seyðahús og fransatoftir, sum
eru leivdir av smáum húsum, hagar fólk í gomlum
døgum leitaðu sær skjól undan sjórænarum.
Nógvur heiðafuglur er at síggja: spógvi, mýrisnýpa,
lógv, tjaldur, kjógvi, skúgvur, ravnur og
kráka.
Men eisini seyður, gæs og harur eru vanlig
sjón.
Bygdagøtur
Scandinavian Travel Award 2004
Gongutúrarnir, sum eru lýstir í hesum faldara,
eru allar uttan tveir, eftir bygdagøtum. Bygdagøturnar
eru elligomlu samferðsluleiðirnar millum
bygdir. Áðrenn koyrivegirnir komu, varð vanliga
gingið millum bygdir, eitt nú á ting, í handilsørindum
ella til næstu kirkju til gudstænastu,
barnadóp, brúðarvígslu og at enda ta seinastu
ferðina, borin í kistu.
Gøturnar eru merktar við varðum, sum eisini
eru elligamlir. Eins og í grannalondunum vísa
varðarnir, hvørja leið gøtan gongur, so tann, sum
gongur gøturnar, ikki villist av leið.
Túrarnir niðan á Klakk og út á Bøsdalafoss eru
ikki eftir bygdagøtum, men eftir ferðagøtum.
Túrarnir í hesum faldara eru lýstir fyri fólk,
sum ferðast í bili, bussi ella øðrum akfari. Í støðum
hava kommunurnar sett bygdagøtutalvur
upp, har túrarnir byrja og enda, annars verður
greitt frá, hvussu tú kemur til staðin. Tíðin, sum
er sett við hvønn túrin, vísir, hvussu leingi tú
gongur túrin í vanligari gongd. Matsteðgir og tílíkt
eru ikki roknað uppí. Kortini, sum nevnd
verða, eru topografisk kort, 1:20 000 frá Kort og
Matrikelstyrelsen, 1991. Kort fáast í bókahandlum
og kunningarstovum kring landið. Tær nýtist
ikki kort til allar túrarnar, spyr kunningarstovurnar
til ráðs.
Úgevari: Ferðaráð Føroya 2004, undir Bryggjubakka 17, P.O. Box 118, FO - 110 Tórshavn, Tel +298 355800,
Fax +298 355801, tourist@tourist.fo, www.tourist.fo · Myndir: Absalon Hansen, J. A. Arge, Guillaume Desmurs og Ferðaráð Føroya
Rithøvundur: Randi Meitil · Layout: Reproz · Kort: Partur av korti úr Føroyum 1:100.000 © Kort & Matrikelstyrelsen (A 61-03)
Forsíðumynd: Djúpadalur, Kalsoy · Gongur tú í fjøllunum, er ábyrgdin tín · Fyrivarni verður tikið fyri prentvillum og broytingum

Vís náttúruni ans So fara vit av stað
Náttúran er viðkvom, tí er sera umráðandi, at vit
øll fara væl um, so hon framhaldandi verður
varðveitt.
-Gakk eftir varðunum og aðrari merking og
far ikki av gøtuni út í bø ella haga.
- Lat hagaportrini aftur eftir tær.
- Far væl um varðar, hegn og garðar.
-Lat seyð, fuglar og plantur fáa frið.
- Ikki er loyvt at taka plantur, grót, egg, ungar
o.a. við sær úr haganum.
-Tað er siður at henta lesull.
- Lat ikki burturkast liggja eftir.
-Ansa eftir leysum gróti, einamest um tit eru
fleiri saman.
-Ansa eftir ikki at ganga teg út í mýrilendi.
Har kann vera djúpt.
-Hundar mugu ikki verða tiknir við í hagan.
-Tjald kann ikki setast upp í haganum uttan
loyvi frá jarðareigara.
- Ikki er loyvt at súkkla ella koyra í haganum
ella eftir varðagøtunum.
-Koyrir tú í bussi, verður rátt til, at tú kannar
fráferðirnar, áðrenn tú fert av stað. Á
summum bussleiðum eru ikki so nógvar
fráferðir, og harafturat kunnu eisini
broytingar koma í ferðaætlanini.
-Sig familju, verti ella kunningarstovu frá,
hvagar leiðin gongur. Sig somuleiðis frá, tá tú
ert komin vegin fram.
-Gakk altíð saman við øðrum.
-Hav altíð okkurt at drekka, mat ella okkurt
søtt við.
-Hav altíð kort, kumpas og floytu við.
-Gott er at hava fartelefon við á ferðini, men
minst til, at í haganum er ikki net samband
allastaðni.
Veðrið valdar
www.visit-faroeislands.com
- Lurta eftir veðurtíðindunum, um líkindi eru
at ganga.
- Far ikki av stað, um mjørki er.
-Kemur mjørki á, er sera umráðandi at halda
seg til varðarnar. Er so tjúkt, at ikki sæst
millum varðarnar, er best at bíða við ein
varða og at halda seg heitan.
-Vend aftur, um illa veit við. Tað er ikki
skomm at venda aftur.
-Ver væl ílatin, helst í fleiri pløggum, hvørt
uttan á øðrum. Veðrið kann skifta brádliga.
3

4
Tíð: 3 tímar av ferjuleguni niðan á Klakk og
aftur,11/2 tími av Hálsi niðan á Klakk og aftur.
Torleiki: Lætt
Longd: 10 km
Hædd: Upp í 413 m
Kort: 611
KLAKSVÍK – HÁLSUR –
KLAKKUR
Av ferjuleguni gongur tú ígjøgnum býin og síðani
eftir einum partvíst asfalteraðum eyrvegi,
Ástarbreytini 1, sum gongur heilt niðan á Háls.
Fólk við bili hava møguleika at seta bilin frá sær
har.
Hóast gøtan niðan á Klakk ikki er so nógv avmerkt,
so er sera lætt at finna. Tá tú stendur við
hagaportrið, miðar tú teg eftir tí hægsta punktinum
norðan fyri teg. Eisini stendur ein varði á
fyrstu sýnini, sum tú kanst hava sum ýti. Í
byrjanini gongur tú ígjøgnum gamlar torvheiðar.
Allan vegin niðan á Klakk er vallað og so gott
sum ikki ein steinpirra. Hetta er eitt av teimum
fáu støðunum í landinum, har til ber at standa á
skíðum um veturin.
Her er nógvur heiðafuglur: tjaldur, kjógvi,
mýrisnýpa, lógv, spógvi og likka. Ravnur er eisini
at síggja, og títlingurin heldur til við niðurdotnu
kráirnar.
Í dalinum beint sunnan fyri Hálsin er tað, tey
gomlu kallaðu á Vaktini 2. Søgnin sigur, at her
sótu fólk á varðhaldi og hugdu eftir ófriðarskipum.
Tá ið tú næstan ert komin niðaná og hyggur
oman líðirnar vestanfyri á fjallinum, sært tú
Føgrulíð 3. Her stóð Fólkaháskúlin, sum varð
settur á stovn í 1899, tey fyrstu árini, inntil hann
varð fluttur til Havnar. Her yrkti Símun av
Skarði í 1906 tjóðsangin.
Komin niðan á Klakk, hava vit eitt einastandandi
útsýni í allar ættir. Bratt er niðurfyri, ver tí
ikki áhaldsin! Vestanfyri síggja vit Leirvíksfjørð
og Gøtunes, Mjóvanes, og um sýnið er gott, eisini
Nólsoynna. Norðanfyri síggja vit Kalsoynna
og Kalsoyarfjørð. Á Kalsoynni síggja vit tríggjar
bygdir. Syðst er Syðradalur, so koma Húsar og
Mikladalur. Longri norðuri er Trøllanes, sum vit
ikki síggja. Framman fyri okkum hava vit tað
prúða Kunoyarnes. Kunoyggin er tann javnt
hægsta oyggin í landinum. Har eru seks fjøll
hægri enn 800 metrar. Eystanfyri síggja vit
Haraldssund, og endiliga hava vit eisini Klaksvíkina,
sum breiðir seg út undir okkum. Upprunaliga
vóru fýra bygdir her: í Uppsølum, í
Gerðum, á Myrkjanoyri og í Vági.
Tá tú kemur oman av Klakki, sært tú framman
fyri teg Hálgafelli og so Háfjall. Hinumegin á
Klaksvíkini sært tú Myrkjanoyrarfjall og Kjølin.
Kjølurin kemur av, at fjallið líkist einum holvdum
báti.
Túrurin endar á sama staði, sum hann byrjaði.
01
3
2
1

Tíð: 2 tímar. 40 minuttir eyka niðan til Altarið.
Torleiki: Miðal. Jøvn brekka er niðan á Skarðið. At
ganga oman til Hellurnar er brattari.
Longd: 9 km
Hædd: Upp í 353 m. (Altarið er á 483 m)
Kort: 512
FUGLAFJØRÐUR – HELLURNAR
Tú fert frá kunningarstovuni mitt í býnum og
gongur niðaneftir vestan fyri fótbóltsvøllin.
Fyrsta teinin gongur gøtan gjøgnum bø. Oman
fyri niðasta varða er ein ryggur, kallaður Rossaryggur
1. Farvegur av gøtuni sæst snúgva seg
niðan eftir rygginum. Vendir tú tær á, sært tú út
yvir Fuglafjørð og í vestri síggjast Blábjørg,
Jøklaskarð, Gjógvaráfjall og Niðan á Hús, har
fuglfirðingar í gomlum døgum krógvaðu seg
fyri sjórænarum. So kemur Nón, har sólin stendur
á um nónbil, sum er klokkan trý seinnapart,
Breiðaskarð, Kambur, Trælavatnaskarð, Tyrlar
og Ritafjall, sum fuglfirðingar kalla Leirvíksfjall.
Gøtan úr Fuglafirði til Hellurnar verður kallað
Sjúrðargøta. Søgnin sigur frá um eina kempu úr
Suðuroy, sum var komin til Oyndarfjarðar at
royna styrki. Ein dagin var Sjúrður bóndi í Fuglafirði
farin til útróðrar við synum sínum. Illveður
kom á teir, og teir seta upp í Oyndarfirði. Tá
eggjaðu oyndfirðingar Sjúrði til at royna seg
ímóti suðuroyarkempuni, men hann helt, at
heldur skuldi sonur sín, Sjúrður, royna. Teir fóru
so at glímast, og Sjúrður yngri vann. Pápin gav
soninum 24 hagafrælsi afturfyri. Hesi frælsi eru
framvegis til.
Á veg niðan á Fuglafjarðarskarð 2 gongur tú
fram við Malunarhavi. Søgnin sigur frá um
neytakonuna Maluna, sum var við barn, og sum
hinar neytakonurnar flentu at, tí hon ikki kláraði
at fylgja við teimum. Tá lyfti Malan havið, sum
vigar 176 kg. Einar 100 metrar vestan fyri gøtuna
rennur Neytakonukeldan. Í henni lá neytakonukrússið,
sum ein kundi nýta at sløkkja sær tostan
við.
Komin niðan á Skarðið, sært tú tveir stórar
varðar. Gamal siður er, hvørja ferð ein gongur
um Skarðið, at kasta tríggjar smáar steinar í hesar
varðar, meðan ein sigur »I navn Gud Fader,
Guds Søn og Gud Helligånd«. Hetta er fyri ikki
at villast, og at signa ferðina.
Av Skarðinum sært tú norðan fyri Oyndarfjørð:
Tind, Knúk og Sandfelli.
Fyrsta sunnudag í augustmánaði er siður at
halda fólkafund á Skarðinum. Av Skarðinum ber
til at leingja túrin 40 minuttir og ganga niðan til
Altarið 3, ovast á Rustakambi. Haðani er frálíkt
útsýni yvir Norðoyggjar og Norðhavið.
Hulduheyggjar 4 eru til vinstru handar, tá tú
gongur oman av Skarðinum. Her hjálpti jarðarmóðirin
á Dalbø í Fuglafirði eini huldukonu í
barnsneyð. Afturfyri fekk hon góða samsýning.
Ein onnur søgn sigur frá um eitt jarðarstríð
millum oyndfjarðarbóndan og Gullbrand, sum
var bóndi í Fuglafirði. Ein dagin vóru báðir og
róku seyð. Tá sær oyndfjarðarbóndin Gullbrand
binda nakrar av sínum seyðum úr, sum vóru
farnir um mark. Bóndin hevnir seg, stingur Gullbrand
í hel við stavinum og leggur líkið hjá úrbundna
seyðinum á rættargarðinum. Seinni biður
oyndfjarðarbóndin synir sínar fara eftir úrbundna
seyðinum og lata frammorreyða veðrin
liggja eftir. Gullbrandur var í morreyðum koti.
Synirnir bóru líkið niðan í Gullbrandshellið 5 og
haðani niðan undir Skarðið, har teir jarðaðu tað
við eina hellu, sum verður rópt Gullbrandsleiðið
6. Gøtan gongur fram við leiðinum.
Tá tú nærkast Hellunum, gongur tú oman
Kliv 7 og oman Spreingisbrekku. Eitt sindur bratt
er at ganga, til tú kemur til hagaportrið.
Bussleið 400 røkir Fuglafjarðarleiðina.
Leið 481 koyrir av Hellunum til Oyndarfjarðar
og Skálabotns.
02
5
7
6
4
3
1
2
5

6
Tíð: 2 tímar
Torleiki: Miðal. Eitt sindur tungt niðaná úr Kambsdali,
síðani gongur gøtan eftir sløttum, inntil tú
fert at ganga oman móti Skálafirði.
Longd: 3,5 km
Hædd: Upp í 373 m
Kort: 511
KAMBSDALUR – SKÁLAFJØRÐUR
Bussur 400 røkir leiðina til Kambsdals.
Tú gongur frá bussinum einar 300 metrar til
skótahúsini Kambur 1. Gøtan byrjar við ánna, og
gongur tú tá fyrst fram við gomlum torvheiðum
og kráarløgum hjá fuglfirðingum.
Tá tú ert komin niðan á Skarðsbrúnna 2, hevur
tú vítt útsýni yvir Fuglafjørð. Norðan fyri Fuglafjarðarfjøllini
daga Nestindar á Kallsoynni upp
ímóti himmalinum. Ytst á syðru síðu undir Borgini
stingur ein kneysi seg út, kallaður Eingilskahús
. Har sat ein maður á varðhaldi í ófriðartíðum.
Haðani sæst væl bæði norðureftir og suðureftir.
Vóru ófriðarskip at síggja, rann hann yvir í
Eysturskarð at glaða oman í bygdina.
Tú sært eisini nakað norður í Djúpini, Kalsoynna,
Skarðsgjógv á Kunoynni og Leirvíksfjall.
Har lá fyrsti koyrivegurin til Leirvíkar 3. Oman
móti sjóvarmálanum liggur Varmakelda. Síðst í
19. øld vóru tvær leirvíksgentur á veg til gongu
úr Leirvík til Eiðis, har tær skuldu ferðast í 14
dagar. Tá ið tað frættist av Eiði, at tær vóru ongantíð
komnar fram, varð leitað í øllum norðara
parti á Eysturoynni, og undir Varmakeldueiði
funnu tey nakrar ognarlutir hjá aðrari gentuni.
Um tað mundið, mintust fólk í Fuglafirði seg at
hava sæð tvey hetlendsk skip undir Varmakeldueiði,
og ein bát koma rógvandi inn til lands.
Fólk fingu illgruna til skipið. Genturnar spurdust
ongantíð aftur.
Tú fert nú at koma niðan á Trælavatn. Her er
um sumrarnar eitt likkubøli. Norðan fyri vatnið
kemur tú inn á gomlu varðagøtuna. Gøtan gongur
eftir sløttum, men lendið er ójavnt og skurslut.
Javnfjart, einar 100 metrar sunnan fyri gøtuna
ganga nakrir marknavarðar sum hagamark
4. Ansa eftir ikki at ganga skeivt!
Tá ið tú sært Skálafjørðin, heilt út á Toftavatn,
og tú hevur Nólsoynna í baksýni, greinar gøtan
seg sundur í tvey 5. Gøtan vinstrumegin fer oman
í Ánadal, og hin fer oman í bygdina í Skálafirði.
Varðarnir á gøtuni til Skálafjarðar síggjast vestanfyri,
við Reyðafelstindi 6 í baksýni.
Tá ið tú gongur oman í Tundradal, er best at
ganga oman við ánni sunnarumegin (vinstrumegin).
Hiðani sæst yvir á Øksnagjógv og Typpafoss
7 hinumegin dalin. Søgnin sigur, at har
goymdi búrkroppurin, Ormur bóndi á Skála, líkini
av oyrarbóndanum og soni hansara. Ormur
hevði dripið báðar tveir. Hann fekk óivað samvitskubit
seinni og avdúkaði seg, tá hann rópti
hart í svøvni: »Klæðini liggja undir kvørnini og
kropparnir undir Typpafossi.«
Ein onnur søgn sigur, at í fyrndini vóru fýra
menn úr Hattarvík, floksmenninir, sum ætlaðu
at leggja allar Føroyar undir seg. Teir fóru harðliga
fram, men eina ferð vórðu teir tiknir og
dømdir at verða stoyttir oman av hægstu Valaknúkum
8. Dómurin varð framdur, og teir vórðu
grivnir við Tingsteinin 9 undir Valaknúkum.
Úr Skálafirði kanst tú halda áfram beinleiðis til
Selatraðar (sí túr nr. 5 á kortinum).
Úr Skálafirði koyrir leið 400 til Leirvíkar,
Fuglafjarðar og Havnar. Leið 480 koyrir út á
Strendur og til Selatraðar, leið 481 koyrir til
Oyndarfjarðar.
03
7
9
8
1
2 3
6
5
4

Tíð: 2 tímar úr bygdini Lamba, 11/2 tími úr grótbrotinum.
Torleiki: Lætt. Eitt sindur tungt úr Lamba og niðaná,
so er lættgongt allan vegin.
Longd: 5,3 km
Hædd: 30 m – 243 m
Kort: 511 og 510
LAMBA – RITUVÍK
Leið 440 koyrir av Toftum til Lambareiðis. Fert tú
við leið 400 úr Fuglafirði ella Havnini, kanst tú
skifta til buss 440 í Søldarfirði, sum koyrir víðari
til Lambareiðis. Haðani hevur tú tveir møguleikar.
Annar møguleikin er at ganga einar 700 metrar
móti bygdini Lamba til bygdagøtutalvuna,
har tann gamla bygdagøtan byrjar1. Tú fert upp
um trappustigan og gongur niðan við ánni. Tað
er eitt sindur bratt at koma niðaná. Hin møguleikin
er at fara eftir einum asfalteraðum vegi,
sum gongur niðan til eitt grótbrot. Tann fyrsti
varðin stendur niðri í bønum, umleið 75 metrar
frá skeltinum2. Haðani kanst tú eisini koma inn á
gøtuna.
Tá tú er komin niðaná, hevur tú vítt útsýni út
yvir Lambavík. Har strandaði danska skipið,
Norska Løva, nýggjársaftan 1707. Skipið var á
veg til Eysturindia og ódnarveður brast á. Tey
vóru tá stødd vestur úr Suðuroyggjum (Hebridunum),
og haðani róku tey til Føroya. Í dag eru
eingi spor at síggja eftir Norsku Løvu, men
nakrir lutir av skipinum eru enn til. Í Havnar
kirkju hongur skipsklokkan og eitt modell av
skipinum, sum ein av manningini hevur gjørt.
Tvey borð komu eisini av skipinum. Annað er í
einum bóndahúsum í Lamba, og ein stólur úr
hesum tilfari er í savninum Blásastovu í Gøtu.
Tá tú hyggur suðureftir, sært tú varðarnar
standa á rað eitt langt strekki móti Rituvík. Vit
ganga ígjøgnum gamlar torvheiðar. Lendið er
slætt og gott at ganga á.
Tá tú nærkast Rituvík, sært tú Nólsoynna í
baksýni. Tú sært suður á Eystnes, vindmylluna á
Skarhæddini, Svangaskarð og á Streymoynni
sært tú munnan til Kaldbaksfjørð.
Vallað lendi er at ganga á heilt oman til vegin
í Rituvík.
Leið 442 koyrir úr Rituvík.
Ein annar góður og lættur túrur er eftir varðagøtuni
millum Nes og Æðuvík, túrurin tekur ein
tíma.
04
1
2
7

8
Tíð: 31/2 tíma
Torleiki: Miðal/tungt. Niðaná er bratt, tungt og drúgt
at ganga. Komin niðaná, verður gingið eftir
toluliga sløttum. Vallað er oman til Selatraðar.
Longd í km: 7
Hædd: Upp í 360 m
Kort: 511 og 510
SKÁLAFJØRÐUR – SELATRAÐ
Til Skálafjarðar koyrir leið 400 úr Fuglafirði, Leirvík
og Havn. Leið 480 koyrir av Strondum og
leið 481 úr Oyndarfirði.
Fyrst gongur tú eftir koyrivegnum gjøgnum
bygdina Skálafjørð umleið tveir kilometrar, til tú
kemur til Innaru Ennisá 1, norðan fyri eitt grótbrot.
Her gongur tú upp. Ovast í brattanum
gongur tú ígjøgnum eitt urðarkent lendi, Ennisstíggj
2. Her er umráðandi at halda seg til gøtuna
og vara seg fyri leysum gróti.
Komin niðaná, gongur gøtan beint eitt langt
strekki. Lendið er fyrst grýtut, so er vallað, men
eisini er mýrilendi, og her mást tú ansa tær og
ikki ganga teg í blotar, tí tú kanst søkka djúpt
niður.
Her sært tú víða. Eystanfyri sært tú Støðlafjall,
Gøtueiði, Borðoyarnes og Sigatind. Vendir tú tær
á og hyggur norðureftir, síggjast høgu fjøllini
norðanfyri á Eysturoynni, teirra millum Slættaratindur.
Høgrumegin hevur tú Reyðafelstind,
har tú týðiliga sært Eysturoyarsyllina ovast. Ein
kann ímynda sær tær veldigu náttúrukreftirnar,
sum har hava virkað, tá ið grótbræðingin er
komin upp innan úr jørðini og hevur skotið seg
inn millum basaltfláirnar fyri meira enn 50 milliónum
árum síðani.
Søgnin sigur frá um Orm bónda á Skála, sum
var ein illgerðarmaður og seyðatjóvur. Hann
hevði dripið oyrarbóndan og son hansara, og tí
varð hann dømdur at missa lív á Eysturoyar
tingi, Stevnuváli. Stevnuválur er ein heyggur við
ánna inni millum Fjarða, einar 50-100 m sunnan
fyri, har Heltnará rennur oman í Fjarðará. Tá
dómurin varð upplisin, flýggjaði Ormur bóndi
og reið hesa somu leiðina, sum vit ganga. Menn
fóru aftan á honum. Í brekkuni legðist hesturin
fyri, og hann mátti halda fram til beins. Tá fekk
ein maður hann aftur á Selatraðskarði, kastaði
seg við knívi í hond eftir Ormi bónda og rakti
hann í hælsinuna, so hon kvettist av. Ormur
bóndi varð nú tikin, avrættaður og grivin við
Stevnuvál, haðani síggjast kundi í allar teir hagapartar,
sum hann hevði stolið í.
Tá tú hevur sneitt móti Selatrað, hevur tú
Borgarfelli vinstrumegin. Tú sært eisini yvir á
Streymoynna, Sornfelli og Skælingsfjall vestanfyri.
Komin oman av slættanum, sært tú norður
gjøgnum Sundalagið og Hósvík. Eisini sært tú
suður gjøgnum Tangafjørð, fjarðarmunnan í
Kollafirði, og norðastu húsini í Kollafirði.
Oman fyri bygdina Selatrað gongur gøtan nær
teirri gøtuni, sum kemur av Skála. Ansa eftir ikki
at fara av gøtuni nú! Tú skalt halda teg til varðarnar
á gøtuni 3 vestanfyri (høgrumegin). Tá tú
ert komin oman móti bøgørðunum, fert tú um
eina á, sum rennur við eina grótrætt. Har fert tú
um eitt portur og so oman móti bygdini
ígjøgnum eina geil.
Bussur nr. 480 koyrir til og frá Selatrað.
05
3
2
1

Tíð: 31/2 tíma oman á Fjørð 6 í Vestmanna. 4 tímar
um tú gongur oman við Gjógvará 4 .
Torleiki: Miðal. Eitt sindur tungt niðaná. Ansa tær við
Bjendalsgjógv 5 tí bratt er niðurfyri.
Longd: 10 km
Hædd: Upp í 385 m
Kort: 411 og 311
HVALVÍK – VESTMANNA
Túrurin byrjar við Myllá, sum rennur norðan fyri
Missiónshúsið í Hvalvík. Gingið verður fram við
ánni, inn um eitt portur og so gjøgnum eina
gamla geil. Rás er fram við ánni norðanfyri. Einar
200 metrar frá Hvalvíksgjógv1 er fyrsti varðin.
Tá tú ert komin um Eggjarmúla2, er frálíkt útsýni
inn gjøgnum Saksunardal, longsta dal í
landinum. Hiðani fylgir gøtan SEV linjuni heilt
til Vestmannar.
Fyrsta gravkúgvin, ið varð keypt til landið,
kom til Hvalvíkar. Hon var kallað Hvalvíkskúgvin.
Eina ferð vildu vestmenningar læna
hana til eitthvørt arbeiði. Tá fóru teir við henni
upp um Hvalvíksskarð eftir hesi somu gøtu.
Vit koma nú fram á ein varða, laðaður á ein
stóran stein – kallaður Kellingarsteinur3. Gøtan
greinar seg sundur við næsta varða eftir Kellingarstein
– hin syðra fer til Kvívíkar og hin norðara
til Vestmannar.
Uppi á Hvalvíksskarði síggja vit yvir á Mýrarnar
og eina av teimum fyrstu byrgingunum hjá
SEV, gjørd fyrst í 60 árunum og tríggjar vindmyllur
frá 2003. Suðureftir er fjallarøðin við
Egilsfjalli, Goturshálsi, Sátuni og Skælingsfjalli,
og á Vágalandinum síggjast Reynsatindur,
Heldarstindur og Havnartindur.
Beint framman fyri okkum hava
vit Loysingarfjall. Frásøga er um
eina smágentu í Vestmanna, ið var
blivin burtur í bygdini og ongastaðni
var at finna. Dagin eftir fann
ein seyðamaður hana ovarlaga á
Loysingafjalli. Hon segði frá, at ein
maður í hvítum klæðum hevði leitt
seg og givið sær at eta. Ongin kendist
við henda mann.
Ein onnur frásøga er um eina
unga neytakonu, sum var blivin
burtur við Gjógvará4 06
4
í áarføri. Hon 7
hevði verið áhaldsin og fór eftir
ánni oman í tann stóra fossin. Ikki var hugsingur
um, at hon kom livandi frá fallinum. Tá ið fólk
heima við hús hoyrdu tíðindini, varð beinanvegin
farið at leita. Men onki lík funnu tey. Gentan
var ikki deyð. Nakin og illa fyrikomin lá hon
niðri í gjónni og neyðhelt sær á einum steini,
meðan hon hoyrdi fólk rópa eftir sær. Hon tordi
ikki at gera vart við seg av ótta fyri huldufólkum
og trøllum. Ikki fyrr enn dagin eftir, tá áarførið
var hæsað av, tordi hon at nærkast húsum. Tað
var eitt satt undur, at hon kom frá hendingini við
lívinum.
Eftir varðunum og SEV linjuni kemur tú oman
vinstrumegin Bjendalsgjógv 5. Tá gøtan sneiðir
suðureftir, skal ein ansa sær, tí bratt er niðurfyri.
Tveir møguleikar eru at ganga oman í Vestmanna.
Við byrgingarnar um Fossá greinar gøtan
seg sundur. Tú kanst ganga eftir koyrivegnum
oman á Fjørð 6 ella fara upp um ketuna hjá
SEV, yvir um fyrstu byrgingina, halda fram eftir
varðunum og koma oman í Vestmanna fram við
Gjógvará, har áðurnevnda neytakona varð burtur,
og oman í Miðalsbrekku 7.
Bussur nr. 100 røkir Vestmannaleiðina.
5
6
3
2
1
9

10
Tíð: 21/2 tíma frá bussstegðiplássinum við
tunnilsmunnan oman fyri Oyrareingir.
Torleiki: Lætt/miðal. Úr Kollfjarðardali til varðan á sýnini
er eitt sindur tungt. Haðani er lættgongt.
Longd: 4,4 km
Hædd: Upp í 260 m
Kort: 410
KOLLFJARÐARDALUR –
LEYNAR
Farið verður frá Búnaðardeplinum 1 í Kollfjarðardali.
Tey, sum koyra við bussi, kunnu koyra við
leið 300 úr Vágum og leið 100 úr Vestmanna ella
Havnini. Bussarnir úr Vágum og Vestmanna
steðga við statoilstøðina í Kollfjarðardali, har tú
skalt skifta buss. Eisini ber til at koyra við leið
400 úr Fuglafirði, Leirvík ella Havnini. Steðgiplássið
2 er við tunnilsmunnan oman fyri Oyrareingir.
Haðani gongur tú eftir landsvegnum
móti Búnaðardeplinum, umleið ein km, til tú
kemur til eitt portur vinstrumegin vegin. Frá
portrinum gongur tú fyrst eftir einum dyrkingarvegi,
til tú kemur til sjálva bygdagøtuna.
Oman í Kollfjarðardal við Búnaðardepilin
renna tríggjar áir, túrurin byrjar við mittastu
ánna, Brekká 3, sum rennur norðan fyri Búnaðardepilin.
Gingið verður niðan við ánni og ein
kann hava varðan uppi á sýnini sum ýti.
Tá tú ert farin niðan um Oyggjarvegin 4 og
stendur við tann fyrsta varðan 5, sneiðir tú
norðureftir.
Við annan varðan kemur tú til Skælingsvatn 6.
Vatnið hevur eisini havt onnur nøvn, og eitt av
teimum er Nykatjørn. Tíðliga í tíðini hava fólk
varnast, at okkurt livandi og óvanliga stórt helt
til í vatninum, og sum mannahugsan var, so
mátti tað vera nykurin. Nykurin býr í vøtnum og
er ein skapningur, ofta líkur hesti. Frásagnir eru
um fólk, sum hava roynt at fanga nykin, og hava
fingið ovurstór síl í gørnini. Soleiðis varð beint
fyri nykinum og navninum Nykatjørn.
Tríggir hagar hava mark við vatnið: Norðari
Skælingshagi, hagin uttan fyri húsini í Leynum
og Heygshagi í Kollafirði. Fleiri gøtur koma saman
her. Tær eru gamla Oyggjargøtan, gøtan, vit
ganga á úr Kollfjarðardali til Leyna og gøtan til
Skælings.
Fjallið norðan fyri Skælingsvatn eitur Sátan.
Her síggja vit Streymoyarsyllina, og í homrunum
eigur havhestur.
Sunnan fyri okkum er Skælingsfjall. Fyrr var
hildið, at tað var hægsta fjall í Føroyum, men tá
hæddin varð máld við framkomnum mátitólum,
vísti fjallið seg at vera 100 m lægri enn tað hægsta.
Siðvenja er at fara niðan á Skælingsfjall jóansøkunátt
at síggja sólina fara í kav, og nakrar tímar
seinni rísa aftur.
Tá tú gongur longri, sært tú yvir á Vágalandið
vestanfyri og Koltur sunnanfyri.
Varðarnir ganga allan vegin oman í Leynabygd.
Leið 100 steðgar Frammi á Trøð á Stykkinum,
beint eftir tað, at tú ert komin um brúnna.
07
6
5
4
3
1
2

Tíð: 21/2 tíma annan vegin
Torleiki: Tungt. Bratt og tungt er at ganga niðan Gásadalsbrekkuna.
Somuleiðis er bratt niðan úr
Gásadali. Ansa eftir leysum steinum á gøtuni!
Longd: 3,5 km
Hædd: 100 - 434 m
Kort: 210
BØUR – GÁSADALUR
Leið 300 koyrir av Havnini til Sørvágs. Avtala
um at koma til Bíggjar við bussi skal gerast
frammanundan við bussføraran og tann ferðandi.
Har koyrivegurin endar, einar 3 km vestan
fyri Bíggjar bygd, byrjar gamla bygdagøtan.
Gásadalur hevur verið ein av mest avbyrgdu
bygdum í landinum. Ringt er at koma til bygdina
sjóvegis, og ongin vegur hevur verið. Tí hevur
henda gøtan verið einasta samband til aðrar
bygdir, tá farið varð til handils ella onnur ørindi.
Hóast tyrlan hevur flogið til Gásadals síðani
1983, so hevur postmaðurin gingið upp um fjallið
tríggjar ferðir um vikuna til februar 2003, tá
hol varð sprongt gjøgnum fjallið. Eftir ætlanini
verður tunnilin liðugur í 2005.
Fyrsta strekkið er gøtan brøtt, og gongur tætt
úti við eggina 1. Gakk tí sera, sera varliga og fylg
pelunum, men gloym tó ikki at njóta tað framúrskarandi
útsýnið yvir Sørvágsfjørð, Tindhólm,
Gáshólm og Mykines.
Í Gásadali er ongin kirkja, tí er gudstænasta og
lestur í skúlanum. Kirkjugarðurin er frá 1873.
Fyri tað vórðu fólk grivin í Bø. Kistan varð borin
upp um fjallið til Bíggjar. Ógvuliga tungt var at
ganga, og tað einasta staðið, har berararnir
hvíldu, var við Líksteinin 2, sum tú kemur til
miðskeiðis á ferðini.
Longri frammi kemur tú til Kelduna Vígdu 3.
Søgur siga frá um eitt pinkubarn í Gásadali, ið
varð vorðið ógvuliga sjúkt og mátti til læknan í
Bø. Á veg til Bíggjar versnaði barnið, og tað stóð
um lív. Sambært kristnari trúgv missir tú sálarinnar
frelsu, doyrt tú ódoyptur. Tískil vígdi
prestur, ið var við í ferðini, í skundi kelduna og
doypti barnið.
Tá tú heldur fram á ferðini, sært tú Risasporið
4. Søgnin sigur frá um tveir risar. Annar búði í
Gásadali og hin í Mykinesi. Eina ferð vóru teir
komnir til ilnar, og gásadalsrisin ætlaði sær út til
Mykines at fáa gjørt av trætuna. Tá gjørdi gása-
dalsrisin sær renningarlop eftir fjøllunum, og í
einum lopi kom hann út í Mykines. Hann spenti
so fast í vøllin, at sporið sæst enn tann dag í dag.
Av Skarðinum snýr gøtan sær oman fjallasíðuna
til bygdina. Ansa eftir tí leysa grótinum!
Í bygdini eru miðaldartoftirnar Uppi við Garð
og Gæsutoftir.
Til ber at flúgva úr Gásadali við tyrlu tríggjar
ferðir um vikuna. Ætlar tú tær við tyrlu heim aftur,
mást tú frammanundan bíleggja pláss hjá
Atlantsflogi.
08
4
3
2
1
11

12
Tíð: 2 tímar aftur og fram
Torleiki: Lætt. Tú gongur so at siga eftir sløttum
heilt út til fossin, haðani tú sært víða.
Longd: 5 km aftur og fram
Hædd: 30 m – 100 m
Kort: 309
MIÐVÁGUR – BØSDALAFOSSUR
Leið 300 koyrir úr Sørvági og úr Havnini.
Tú fert úr bussinum við løgreglustøðina 1 í
Miðvági og gongur fyrsta strekkið gjøgnum
bygdina suðureftir, til tú kemur til hagaportrið.
Meðan tú gongur í bygdini, sært tú eystur á
Trøllkonufingur. Tað er ein stakkur sandavágsmegin.
Tú kemur nú til hagaportrið 2, har gøtan
byrjar. Henda gøtan er ikki bygdagøta, men
gomul torvgøta, sum fólk nýttu, tá tey fóru at
skera torv. Tú gongur fram við nógvum torvheiðum
og niðurdotnum kráum. Ongir varðar
eru á gøtuni.
Vatnið er størsta vatn í Føroyum. Tað verður
kallað bæði Leitisvatn og Sørvágsvatn, men
flestu vágafólk kalla tað Vatnið.
Fleiri frásøgur eru um tey fornisku við Vatnið.
Á leiðini úr Miðvági til Sørvágs skuldi vera ein
hulduheyggur. Eina ferð bjóðaði ein huldukona
presti inn í heyggin. Har skuldu vera nógv trøll
inni. Tá prestur, sum dugdi meiri enn at mata
seg, fór haðani, læsti hann heyggin, so hann ikki
kundi latast upp aftur. Tá skuldi tað bæði rína og
hvína innanfyri.
Nykur hevur eisini verið við Vatnið. Nykurin
er ein skapningur, ofta líkur vøkrum hesti, og
hann býr í vøtnum. Hann lokkar fólk til sín, og
so dregur hann tey við sær til botns í vatninum.
Eina ferð vóru børn farin at spæla við Vatnið. Tá
kom nykurin í skapilsi av einum stórum hesti
oman til teirra, og tey fóru upp á bakið á honum
at spæla. Minsti drongurin, sum ikki var sloppin
uppá, rópaði bangin á beiggja sín, Niklas: »Nika
beiggi« (hann dugdi ikki rættiliga at tosa enn).
Nykurin, ið helt tað vera navn sítt, ið hann rópti,
misti tá megi sína og hvarv, og børnini vórðu
bjargað. Nykurin missir alla sína megi, tá hann
hoyrir navn sítt nevnt.
Úti í Svanga 3 er nógvur fuglur um summarið.
Trælanípa er meitilberg, sum stingur seg steyrrætt
142 metrar upp úr sjónum. Navnið skal hon
hava fingið, tí søgnin sigur at trælir vórðu stoyttir
oman her í víkingaøld. Her skalt tú ansa eftir
ikki at ganga teg útav. Hiðani sæst tað syðsta á
Streymoynni, Hestur, Koltur, Sandoyggin, Skúvoyggin
og Suðuroyggin.
Tá tú kemur heilt út at tromini við Bøsdalafoss,
sært tú eina av teimum mongu leivdunum í
Vágum, sum bretar løgdu eftir seg eftir annan
heimsbardaga.
Er Bøsdalaá ikki stór, sleppur tú turrskødd/ur
yvirum. Tá kanst tú ganga niðan á eitt skarð, har
frálíkt útsýni er yvir Geituskorardrang. Tú sært
eisini Sørvágsbjørgini, Mykines og Mykineshólm,
og hyggur tú suðureftir, síggjast Sandoyggin,
Skúvoyggin og Suðuroyggin.
Heimaftur gongur tú eftir gøtuni niðri við
Vatnið somumegin sum tá tú gekst út. Gøtan
gongur at enda gjøgnum eina rætt 4.
Leið 300 hevur fimm steðgipláss í Miðvági.
09
3
4
2
1

Tíð: 2 tímar
Torleiki: Lætt
Longd: 7 km
Hædd: 100 m - 230 m
Kort: 408, 508 og 509
TÓRSHAVN – KIRKJUBØUR
Túrurin byrjar úti á Krossinum, har Velbastaðvegurin
og vegurin oman til Sandá møtast. Har
er gøtan til Kirkjubøar.
Fyrst gongur tú niðan brekku. Her sæst farvegurin
eftir eini rossagøtu, sum tey eina ferð
fóru at gera og eftir ætlan skuldi binda Havnina
og Velbastað saman.
Hon varð tó ongantíð liðug. Tá tú næstan ert
komin niðaná, er ein stórur steinur einar tveir
metrar frá einum varða. Gamalt var ikki at ganga
ímillum varðan og steinin, tí so skuldi tú
doyggja, áðrenn árið var liðið.
Komin niðaná, og um tú vendir tær við, hevur
tú eitt gott útsýni yvir Havnina og alla Nólsoynna.
Tá tú fert aftur til gongu, rundar tú
Reynsmúlan og kemur til Reynsmúlalág.
Framman fyri teg hevur tú eisini tvey smá vøtn,
har ofta nógv rita er. Fylgir tú varðunum, sært tú
ein talarastól 1 laðaður úr gróti. Seinastu 120 árini
hava fólkafundir verið hildnir á hesum staði við
veittrandi fløggum, tjóðskaparligum røðum og
fosturlandssangum yrktir til høvið. Tú kanst
ímynda tær, hvussu mannamúgvan hevur sitið í
brekkuni framman fyri talarastólin og lýtt á Jóannes
bónda, sum var ein av undangongumonnunum
í føroysku tjóðskaparrørsluni.
Gøtan heldur fram suðureftir. Á leiðini sært tú
Velbastað, og tú hevur eitt stórfingið útsýni yvir
Sandoynna, Hest, Koltur og Vágar. Søgnin sigur
frá um Magnus, ein ungan mann í Koltri, sum
fríggjaði til eina gentu í Hesti. Pápi gentuna vildi
ikki vita av, at tey komu saman. Tí møttust tey í
loynd. Hann svam um sundið á kyrrindum, var
saman við gentuni, og tá streymurin aftur var til
vildar, svam hann aftur til Kolturs. Hetta varnaðist
pápi gentuna, og tað dámdi honum illa. Eina
ferð, tá Magnus kom upp á land, stóð pápin fyri
honum við øks og hótti við at drepa hann. Fríggjarin
var nú noyddur at venda aftur, og tá spurdist
einki aftur til hansara. Óivað hevur streym-
urin tikið hann og ført hann til havs. Søgnin
sigur eisini, at eftir hetta, tók tað serliga rákið seg
upp á Kolturssundi, ið nevnt verður Grísarnir.
Hetta skuldi vera í hevnisøku.
Tá tú nærkast Kirkjubø, sært tú ein hólm,
Kirkjubøhólm, sum hevur verið landfastur og
partur av bygdini. Úti á hólminum síggjast enn
gamlar húsatoftir.
Gøtan gongur nú so líðandi oman móti bygdini
og endar við rulluportrið einar 50 metrar frá
teimum fyrstu húsunum.
Bussur nr. 101 koyrir millum Kirkjubø og
Havnina.
10
1
13

14
Tíð: 5 tímar aftur og fram. 15 min. oman í Stallin.
Torleiki: Miðal. Niðan á Hvíliplássið 3 er bratt. Síðani er
slætt út á Borðuna.
Longd: 6 km út til Nólsoyar vita og haðani 800 m
vestur í Stallin.
Hædd: Upp í 200 m
Kort: 508 og (509, bert gamla gøtan er merkt á )
NÓLSOY – BORÐAN
Av Havnini siglir Ritan av Bursatanga við Eystaruvág
út til Nólsoyar.
Túrurin byrjar við vegin, sum gongur úr Nólsoyar
bygd, suðureftir. Beint innan fyri bøgarðin
gongur tú fram við einum øki við nógvum toftum
úr eldri tíð. Hetta er ein gomul búseting, ið nevnist
Korndalur 1. Ein av toftunum vinstrumegin, er
Prinsessutoftin. Søgnin sigur frá um eina kongsdóttur,
ið var komin til ilnar við pápa sín, tí hann
vildi ikki kennast við mannin, sum hon hevði
kosið sær og var vorðin við barn við. Tey flýddu,
komu til Nólsoyar og settu búgv í Korndali.
Stutt uttan fyri bøgarðarnar sæst farvegurin eftir
teirri gomlu vatnleiðingini. Henni skalt tú fylgja
til gamla vatnbrunnin 2. Har taka varðarnir við, og
skjótt fert tú at ganga niðan brekkuna fyri vestan
á oynni. Har tú gongur upp, er eitt stað, har fólk
fyrr krógvaðu seg fyri sjórænarum, kallað »Uppi í
Skipi«.
Komin næstan niðaná, er Hvíliplássið 3. Vanligt
er at hvíla seg her. Vit síggja Norðuroyggjar, inn á
Skálafjørðin, Sundalagið, alla Havnina og eitt
sindur av Sandoynni. Eitt sindur syðri, á
Kaginum 4, er sera gott útsýni suðureftir. Navnið
kemur av, at fólk í ófriðartíðum, hava gingið frá
skýlum í oynni og higar at kaga, um ófriðarskip
lógu á víkini.
Ansað væl eftir blotum undir Longubrekku 5.
Við Kolturskeldu 6 sæst Koltur daga fram undan
Reynsendanum.
Úti á Borðuni gongur gøtan gjøgnum gamlar
torvheiðar. Varðar eru allan vegin út til Nólsoyar
vita á Tumbanum. Tá tú gongur, kanst tú eisini
hava sum ýti tvær mastrar 7, sum stinga seg upp,
har vitahúsini standa. Eitt sindur norðan fyri húsini
bygdu bretar tvey hús, tveir sonevndar
attrapar, fyri at villleiða týskararnar undir krígnum.
Nólsoyar viti var bygdur frá 1892-93. Linsutólið
er eitt tað størsta av sínum slagi í heiminum.
Linsan er 2,82 m høg og vigar umleið 4 tons. Eins
og vitin, so eru vitahúsini eitt vala bygningsverk.
Tey eru laðað úr høgdum gróti, og oman fyri húsini
sæst staðið, har teir hava tikið grótið. Húsini
eru bygd til trý húski. Tá flest fólk búðu úti á
Borðuni, vóru 10 børn. Á Borðuni skiftust tey við
Nólsoyar bygd at hava skúla. Nú býr eingin úti á
Borðuni, men vitapassararnir ganga higar
dagliga. Úti fyri vitanum sært tú drangin Kapilin.
Til ber eisini at ganga oman í Stallin 8. Stallurin
er lendingin, har alt, sum varð ført út á Borðuna,
varð uppskipað. Men eisini hava nólsoyingar ført
nógv torv sjóvegis um Stallin. Navnið Stallurin
kemur av, at bátarnir kundu liggja lið um lið eins
og ross í einum stalli.
Á vegnum heim aftur mást tú vera varin og
halda teg til varðarnar, fyri ikki at villast, tá tú fert
at ganga oman brekkuna. Har standa tveir varðar
tætt saman. Hin norðari er Omansneiðingarvarðin
9. Hann vísir tær, nær tú skalt sneiða oman.
11
1
3
4
2
6
9
5
8
7

Tíð: 3 1/2 tíma
Torleiki: Lætt til Skarvanesar, miðal til Dals
Longd: 7,5 km
Hædd: Upp í 100 m (300 m til Dals)
Kort: 506
GUÐRUNARLØKUR – SKARVA-
NES – DALUR
Úr Havnini koyrir bussur 101 til Gomlurætt.
Haðani siglir tú við Teistanum til Skopunar. Úr
Skopun koyrir tú við leið 601 móti Dali og fert úr
bussinum við Guðrunarløk 1.
Tú kanst eisini fara við leið 600 móti Skálavík
og biðja um at verða settur av við krossvegin
Skálavík/Húsavík, og so ganga 200 metrar móti
Húsavík til Guðrunarløk, sum rennur við eina
rætt við vegin.
Av Guðrunarløki til Skarvanes.
Gingið verður frá rættini við Guðrunarløk fram
undir rókunum sunnanfyri. Undir rókunum er
Runtaurð 2. Søgnin sigur, at Runti var seyðatjóvur,
sum krógvaði seg har. Jóladag hevði hann
hættað sær út úr sínum skýli at kóka sær eitthvørt
til matna, eftir sum hann ikki helt fólk vera
úti tá. Men so var ikki. Hann varð sæddur og
tikin.
Eitt stutt petti longri frammi við gøtuna koma
vit til Klovnastein 3. Tað eru tveir steinar, sum
standa soleiðis, at teir tykjast at vera ein, sum er
klovin. Gamalt var, at ein skuldi ikki ganga ímillum
teir, tí so skuldi ein doyggja, áðrenn árið var
liðið.
Gev tær far um, at lendið, her vit ganga, eru
gamlir torvheiðar.
Tá tú hevur sneitt suður um Líðarrøkur 4, fáa
vit eitt vakurt útsýni yvir Dunjavatn 5, við Stóru
og Lítlu Dímun og Suðuroynni í baksýni. Eisini
síggja vit Salthøvda og Sands bygd. Norðanvert
Stóru Dímun er Øssursdrangur, nevndur eftir
Øssuri Havgrímssyni, høvdingi í víkingaøld,
sum Sigmundur Brestisson drap í valdstríði.
Sunnan fyri drangin er Grønaskor. Øssur bað um
at verða grivin, soleiðis at høvdið vendi móti
Grønuskor. Er sýnið gott, sæst heilt til Mykines.
Høgrumegin er Skúvoyggin. Í Skúvoy er vakurt
og áhugavert at ganga út á Høvdan til Fagradals.
Oman fyri Skarvanes verður farið inn um tað
liðið, ið er nærri ánni. Gakk oman millum ánna
og SEVmastrina og ikki gjøgnum bøin.
Av Skarvanesi til Dals.
Á Skarvanesi eru tveir vegir, ið ganga javnfjarðir.
Far suður eftir tí ovara. Vegurin endar við ein
niðurdotnan grótgarð, uttan fyri hann byrjar gøtan
til Dals. Um Dalsrók 6, umleið ein hálvan kilometur
frá Skarvanesi er eitt stutt petti eitt sindur
bratt niðurfyri. Annars gongur gøtan so líðandi
niðaneftir til Handasta Varða 7. Meðan tú gongur
niðan til Handasta Varða, sært tú høgrumegin út
yvir eitt stórt mýrilendi og Vatnsdalsvatn. Eftir
síðsta varða í Dali, verður gingið eftir koyrivegnum
oman í bygdina.
Leið 601 koyrir úr Dali til Skopunar.
12
5
4
6
3
1
2
7
15

16
Tíð: 2 tímar
Torleiki: Miðal. Eitt sindur tungt upp Káragjógv. Haðani
er lættgongt. Túrurin er ikki vælegnaður fyri
fólk, ið eru bangin fyri hæddum.
Longd: 6,5 km
Hædd: Upp í 350 m
Kort: 403 og 503
HVALBA - TRONGISVÁGUR
Leið 702 koyrir úr Sandvík og av Tvøroyri til
Hvalbiar.
Gøtan byrjar á Fitjunum vestan fyri Nes í
Hvalba. Fyrst gongur tú fram við stikinum millum
bøin og hagan niðan á Lítla Hamar 1. Uppi á
hamrinum er ein steinløgd gøta, sum nú er vallað.
Hon eitur Prestgøta, helst tí, at hon er so
breið, at ongantíð var neyðugt hjá presti at fara
av hestinum. Gøtan gongur niðan í Káragjógv,
har Kári prestur segðist detta oman. Upp gjónna
er gøtan stundum brøtt, men tó ikki torfør at
ganga. Tað tekur umleið ein hálvan tíma at koma
upp á fjallið.
Komin uppá sært tú Hvalbiarfjall framman
fyri tær. Gongur tú eftir varðunum, er fyrsta
høvdin, tú kemur til, Lítli Íslendingur 2 og beint
vestanfyri eru Sigmundarsteinar 3. Teir eita Sigmundur,
Tórður og Einar. Gongur tú millum
teirra, verður tú antin gamal í stundini, ella
gongur tú ikki av árinum. Søgnin sigur, at Sigmundur
Brestisson hevur borið steinarnar niðan
higar. Sigmundur var víkingahøvdingi og er
kendur úr Føroyingasøgu. Hann búði í Skúvoy
umleið ár 1000. Størsta bragd hansara var at
svimja úr Skúvoy til Sandvíkar – tað mesta av
teininum við tveimum monnum á bakinum.
Komin niðan á Íslending 4, eina høvd við varðan,
ið stendur hægst, er stórsligið útsýni. Hiðani
síggjast Dímunarnar báðar, Skúvoyggin, Sandoyggin
eystanfyri. Vestanfyri sæst ein partur av
Hvalbiar bygd, Norðbergsvatn, Norðbergseiði
og Grímsfjall í baksýni. Slætt er nú at ganga suður
á Mannagjógv. Triði varðin eftir Miðjufjalli
hevur sína egnu søgu. 1. desember 1917 fór ein
hvalbingur av Tvøroyri til Hvalbiar. Veðrið var
gott, men tá hann hevði gingið eina góða løtu,
kom kavaódn á hann. Hann tordi ikki at halda
áfram, men steðgaði við henda varðan. Fyri at
halda hitanum fór hann at taka varðan niður og
laða hann upp aftur í teirri vón, at fólk skuldi
koma at leita eftir honum. Eftir drúgva tíð, tá ið
hann hevði mist vónina um at fáa hjálp og hevði
sett seg, komu menn fram á hann og fingu hann
í øllum góðum til Hvalbiar.
Hálva leið millum Hvalba og Mannagjógv
hevur tú eitt einastandandi útsýni yvir Vatnsdal
og Vatnsdalsvatn við tveimum hólmum. Har er
nógvur fuglur.
Av Mannagjógv gongur gøtan oman til Trongisvágs.
Leið 702 koyrir úr Trongisvági til Sandvíkar,
Tvøroyrar og Drelnes.
13
1
2
3
4

Tíð: 4 tímar
Torleiki: Tungt. Tungt er at ganga niðan á Mannaskarð
og Vágsskarð. Komin niðaná er lættgongt.
Longd: 6,6 km
Hædd: 30 m - 420 m
Kort: 503 og 502
ØRAVÍK – VÁGUR
Leið 700 koyrir úr Sumba, Vági og av Tvøroyri til
Øravíkar. Leið 703 koyrir úr Fámjin og Froðba.
Í Øravík gongur tú fyrst einar 100 m eftir vegnum
til Fámjins. Vinstrumegin er ein vegur. Tá tú hevur
gingið knappar 200 m niðan eftir honum, kemur tú
til hagaportrið. Hiðani sæst niðan á Mannaskarð,
har gøtan eisini gongur.
Gøtan gongur fram við Tinggilinum Upp millum
Stovur 1, har hildu suðuroyingar í gomlum døgum
ting. Landslagið her, nevnt dysjar, er sermerkt við
gilum og hvøssum ryggum. Eisini er Tingborðið og
søgnin um húskallurin í Hvalba, Snæbjørn. Hann
varð dømdur fýra ár at arbeiða í jarni á Bremerhólmi,
fyri at hava keypt unnustu síni turriklæði
umborð á loynikeypsskipi. Snæbjørn var ónøgdur
við dómin og ætlaði at sláa dómaran kaldan, men
rakti fútan so at hann doyði. Snæbjørn flýddi av
tingstaðnum, og livdi leingi friðleysur ymsastaðni í
Suðuroy.
Drúgt er at ganga úr Tinggilinum og niðan á
Mannaskarð. Síðsti teinurin er grýtutur, verð varin,
so at steinar ikki fara á rull! Uppi á Mannaskarði er
frálíkt útsýni yvir Dalin, Vatnsnes og Bessavatn. Har
Hovsá rennur úr Vatnsnesi, bygdi SEV í 60 árunum
eina byrging og boraði ein tunnil úr Vatnsnesi og
oman í Botn 2 til SEV verkið í Vági. Tey ala laks og síl
í vatninum. Tú sært røðina, sum har suðuri gongur
úr Vágfelli. Síðani kemur Vágsskarð, sum henda
gøtan eisini gongur um, og Hvannafelli. Á høgru
hond hevur tú Borgarknapp sum líkist eini miðaldarborg.
Fýra kommunur hava mark í Borgarknapp:
Hovs, Porkeris, Vágs og Fámjins kommuna.
Millum vøtnini gongur gøtan eftir Vatnaryggi 3.
Umframt at har er nógvur heiðafuglur, so skuldi
vera tiltikið nógv huldufólk her. Hovbingar høvdu
gott samband við tey fornisku, og ein hovbingur
segðist hava fingið børn við eini huldukonu. Ein
dagin hovbingurin og kristni sonur hansara vóru út
at rógva, bjargaðu mamman og huldusynirnir teimum.
Eystanfyri (vinstrumegin) gøtuna á Vatnaryggi
er Ærgidalur 4. Har hevur Føroya Fornminnissavn
grivið út húsatoft, sum er partur av einum ærgi
(sæter á norskum) úr víkingaøld. Tá var vanligt, at
fólk búðu í haganum um summarið, meðan neytini
lógu úti. Í Hovi var í víkingaøld gudahov, - halgidómur,
har tey blótaðu, tað er at ofra til norrønu
gudarnar.
Søgnin sigur, at skálkurin Snopprikkur reið eftir
hesi gøtuni til Hvalbiar undan laðangarðsbóndanum.
Snopprikkur hevði stolið bóndans hest í
Sumba.
Tá tú ert komin um Vágsskarð, gongur gøtan so
líðandi omaneftir, til tú kemur til Hvannadal 5. Har
er eitt sindur bratt at ganga oman. Varðarnir ganga
oman til Hvanndalsá. Eystan fyri ánna, einar 50 m
oman fyri har, sum tú fert um hana, er eitt byrgi. Tað
er eitt inngirt hagastykki, sum fyrr varð nýtt til
fremmandan seyð, sum skuldi hagfestast (venja seg
við hagan). Tú gongur oman til Vágs vestan fyri viðarlundina.
Gev tær far um farvegin eftir ein gamlan
grótgarð niðri við ánna. Úr Vági koyrir leið 700 til
Sumbiar og Tvøroyrar.
14
2
1
4
3
5
17

18
HENTAR ADRESSUR
Norðuroyggjar
Norðoyar Kunningarstova
FO-700 Klaksvík
Tel 456939
Fax 456586
info@klaksvik.fo
Eysturoy
Kunningarstovan í Saltangará
FO-600 Saltangará
Tel 449449
Fax 449180
infoey-r@post.olivant.fo
www.framtak.com/eysturoy
Kunningarstovan í Fuglafirði
FO-530 Fuglafirði
Tel 444860
Fax 445180
infoey-f@post.olivant.fo
www.framtak.com/eysturoy
Streymoy, Nólsoy, Hestur og Koltur
Kunningarstovan
Niels Finsens gøta 13
FO-100 Tórshavn
Tel 315788/227039
Fax 316831
www.visittorshavn.fo
torsinfo@post.olivant.fo
Aldan Ferðaráð Føroya
undir Bryggjubakka 17, P.O.Box 118, FO-110 Tórshavn
Tel +298 355800, fax +298 355801
tourist@tourist.fo
www.tourist.fo
Vágar - Mykines
Vága Kunningarstova
FO-370 Miðvági
Tel 333455
Fax 333475
vagar@post.olivant.fo
Sandoy, Skúvoy og Stóra Dímun
Sandoyar Kunningarstova
FO-210 Sandi
Tel 361836/222078, fax 361256
www.visitsandoy.fo
sandinfo@post.olivant.fo
Suðuroy
Suðuroyar Kunningarstova á Tvøroyri
FO-800 Tvøroyri
Tel 372480
Fax 371814
sout-inf@post.olivant.fo
Suðuroyar Kunningarstova í Vági
FO-900 Vági
Tel 374342
Fax 373539
infovag@post.olivant.fo
Almennur flutningur
Strandfaraskip Landsins
Yviri við Strond 4, P.O.Box 88, FO-110 Tórshavn
Tel 343030, fax 343003
ssl@ssl.fo
www.ssl.fo
Atlantic Airways (tyrlan)
Flogvøllurin í Vágum, FO-380 Sørvági
Tel. 341060, fax 341061
booking@atlantic.fo
www.atlantic.fo
Kunningardiskurin
Kunningardiskurin á Flogvøllinum
FO-380 Sørvági
Tel 353300/216868, fax 353301
diskurin@post.olivant.fo

Túrfyriskiparar
MB-tours
Tel 322121, fax 322122
mb@mb.fo, www.mb-tours.com
Faroe Trekking
Tel 320404
www.trekking.fo, trekking@trekking.fo
Ferðaleiðarafelagið
Tel 22 32 49
GreenGate Incoming
Tel 350520, fax 350521
info@greengate.fo, www.greengate.fo
Smyril-Line Incoming
Tel 345900, fax 345950
incoming@smyril-line.fo, www.smyril-line.fo
Flogfelag Føroya Incoming
Tel 332955, fax 332310
hotel@ff.fo, www.flogfelag.fo
Aðrir fyriskiparar
Nógvir einstakir túrar verða fyriskipaðir kring landið,
eitt nú út á Stakkin og aðrastaðni. Kunning um túrar
fæst á www.kunning.fo og á kunningarstovunum. Í
økisfaldaranum fært tú eisini eitt yvirlit yvir ymsar
fyriskipaðar túrar.
Gongufeløgini
Gongufeløg eru knýtt at flest øllum kunningarstovunum
í Føroyum. Feløgini skipa fyri gongutúrum
kring allar Føroyar, og øll eru vælkomin at melda seg
sum lim. Ert tú limur í einum gongufelag, kanst tú
melda teg til túrarnar hjá hinum gongufeløgunum
kring landið. Eitt minni gjald er knýtt at einstøku
túrunum.

08
Vegur
Tunnil
Undirsjóvartunnil
Tunnil í gerð
Ferjur
09
06
07
13
05
02
03
14
10
04
12
11
01
V
N
S
E

Bókahandlar sum selja føroyakort
H.N. Jacobsens Bókhandil, Tórshavn
Tel 311036
SMS, Bókasølan, Tórshavn
Tel 319575
Hjalmar Jacobsens Bókahandil, Tórshavn
Tel 311584
Bókabúðin, Saltangará
Tel 449292
Alfabókahandilin, Klaksvík
Tel 455533
Leikalund, Klaksvík
Tel 457151
Eldhús, Sandur
Tel 36 10 02
Suðuroyar Heimavirki, Vágur
Tel 373960
Kunningarstovurnar selja eisini kort.
Pløgg og útgerð
Klædna- og ítróttahandlarnir kring landið hava stórt
úrval av útgerð. Meiri fæst at vita um teir á kunningarstovunum.
Føroyskar sagnir
Í faldaranum verður víst á nakrar sagnir, ið hava samband
við gongutúrarnar. Staðkend fólk og ferðaleiðarar
duga at siga frá sagnum, og á bókasøvnum kring
landið ber til at læna bøkur um søgur og sagnir í
Føroyum. Bókasølurnar selja eisini bøkur við sagnum
og søgum úr Føroyum.

Ferðaráð Føroya
undir Bryggjubakka 17 · Postsmogu 118 · FO – 110 Tórshavn
Tel 355800 · Fax 355801 · tourist@tourist.fo · www.tourist.fo
www.visit-faroeislands.com