Rozprawy

dło, środki czystości, a nawet śledzie. W 1946 roku reaktywowano
Spółdzielnię Rolniczo - Handlową. Nie wszyscy mieszkańcy
Zabłudowa z radością powitali tę organizację, ponieważ
sami mieli zamiar utworzyć prywatny handel, więc nieraz
zjawiały się osoby w stanie nietrzeźwym i utrudniały zebrania.
Dopiero na czwartym spotkaniu spisano statut spółdzielni.
Zebrania odbywały się w lokalu Zarządu Gminy, a
wszyscy jej pracownicy działali społecznie.12 Na początku
spółdzielnia miała problemy, ponieważ nie miała pieniędzy,
by kupić pierwsze towary. Bank obiecał kredyt, ale dopiero
wtedy, gdy spółdzielnia będzie istniała i przedstawi bilans
swej działalności. Dlatego też spółdzielnia była zmuszona
pożyczyć pieniądze od mleczarni w kwocie czterdziestu tysięcy
złotych. Pierwsze towary, przeważnie spożywcze,
sprzedano tego samego dnia, w którym je przywieziono. Dlatego
też po zakupy jeżdżono prawie codziennie. Dotychczasowy
skarbnik spółdzielni wolał prowadzić sklep, więc na
nowego skarbnika wybrano ojca księdza wikarego z miejscowego
kościoła. Po miesiącu działalności sporządzono bilans,
na podstawie którego bank udzielił kredytu spółdzielni w
kwocie trzystu tysięcy złotych. Aby zwerbować więcej członków
do spółdzielni postanowiono, że niektóre towary będą
sprzedawane jedynie osobom, które w niej uczestniczyły.
Najwięcej osób „zdobyto" w ten sposób dzięki sprzedaży cukru,
którego niewiele było wówczas w sprzedaży. Rada Nadzorcza
często kontrolowała działalność spółdzielni. Kontrolerzy,
gdy dowiadywali się, że w okolicy są „leśni", prędko
opuszczali Zabłudów, ale pracownicy spółdzielni pracowali
odważnie. Po kilku miesiącach spółdzielnia otworzyła własną
piekarnię, a wyprodukowane w niej pieczywo sprzedawano
w wydzierżawionym kiosku. Transport pieczywa z
piekarni do kiosku odbywał się na ręcznym wózku ciągniętym
przez pracowników spółdzielni, którzy nie dostawali za