Rozprawy

szych po 10 gr. Zawsze zaczynałem od małej porcji. Nie znano
wówczas lodów „na patyku", wszystkie przechowywano
w metalowych pojemnikach ustawionych na lodzie. A skąd
latem pobierano lód? Po prostu z lodowni. Zimą, gdy zamarzały
stawy w Radziwiłłowskim parku wyrębywano lodowe
bryły i przechowywano je w odpowiednich termoizolacyjnych
piwnicach. Radzono tak sobie od wieków.
Podstawowe potrzeby można było zaspokoić w sklepach
Zabłudowa, ale po elegantsze towary trzeba było ruszać do
Białegostoku. Gdy człowiek sam nie miał czasu, korzystał z
usług pośrednika. Był to Żydek, który codziennie jeździł do
Białegostoku i za jakąś prowizję dostarczał żądany towar.
Przemysł w Zabłudowie był reprezentowany przez garbarnie,
olejarnie i duży młyn parowy. Garbarnie były rozlokowane
na obrzeżach miasta i dawały o sobie znać ostrym,
nieprzyjemnym zapachem, który wydzielał się z rozlewisk
cieczy, zapewne były one jakimiś odpadami przemysłowymi.
Olejarnia była dużo sympatyczniejszym obiektem. Położona
na zapleczu domu, w którym mieszkaliśmy stanowiła
dla mnie ciekawe miejsce obserwacji. Zakład ten mieścił się w
dużej szopie, której znaczną część wypełniał kierat koński. Po
wielkiej drewnianej o belkowej nierównej płaszczyźnie,
dreptał w kółko koń i wprawiał w ruch całe koło. Poprzez
odpowiednie przekładnie, energia ruchu przenosiła się na
urządzenia wyciskające olej z lnu lub rzepaku. Przyciemnione
wnętrze budynku wypełniał duszny zapach przepalonego
oleju i makuchów. Makuchy formowano w niewielkie
kręgi i przeznaczano na paszę dla bydła.
Przy piaszczystej drodze do Dobrzyńiówki stał duży parowy
młyn. Spełniał on podwójną rolę: mełł mąkę i dostarczał
prądu elektrycznego dla miasteczka. W 1934 roku część
zabudowy została zelektryfikowana. W późniejszym czasie
doprowadzono kable z elektrowni białostockiej i wówczas